Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 388, 12 Pepeluali 1892 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kealohapau?ole Manaku |
| This work is dedicated to: | Dorinna Haunani Manuel-Cortez |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA
Ua hookohuia aku i keia la o Jno. L.Kaulukou. i Notari no ka lehulehu, no ka Aha Hookolokolo Ekahi o keia Aupuni
C N SPENCER
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina Feb. 10 1892
Feb22-3ts
I keia la ua hookohuia aku o Jno. S. Smithies Esq. i Agena haawi palapala @ Apana o Konia Akau Mokapuni o Hawaii
C N SPENCER
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Feb. 1, 1892 Ste-d.
I keia la, ua hookohula aku o W. E. K. Maikai Esq. i Apana haawi palapala a o mare no ka apana o Kamawao, Mo @ o Maui.
C N SPENCER
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Feb. 1, 1892 Ste-d.
KA LEO O KA LAHUI
JNO. E. BUSH
Lunahooponopono a me Puuka
POALIMA, FEBERUARI 12, 1892
Like Ole na Hoa
Ua lohe mai makou, ua like ole ka manao o na hoa o ka Papa Alanui, Ua koho o Abershama i haole kana, ua koho hoi o Sam Dwight i Hawaii kana. A ke kunewanewa nei o Sam Mahelona. Ea. Hewa no la i ka hauna mua? Auwe oe e Hawaii opio, I ka hemo ole o kou pale-lemu o kou mau la opio.
Ke Hoopauia nei ua Paahana
I keia mau la ke hoopau ia nei na paahana o ka poe waiwai, oia hoi ka poe ma ka aoao hoomaemae. O keia mau hana, oia ka makou i hoike mua ai e hiki mai ana. A ano ke ike pono iho la no i ka manao o ka poe waiwai. Hookahi wale no kanaka a ka aoao waiwai I makemake ai e hana noua, oia hoi ka Inia a me ka Iapana a me ka Pake a aole lakou e ae. Aka, oiai kekahi poe ua koho aku la ma ka aoao e kue ana i ka pono o ka Hawaii, ka haole a me na Pukiki, a ua manaehae ke kulana o ka Hale Ahaolelo o keia kau, malia paha e ko ana ko lakou makemake, a e komo nui mai ana na paalima hana emi e like me ka makemake o ka poe i kokua i ka aoao waiwai, me ka hiki ole i ka aoao Liberala ke pale aku. Ina oia iho la ka hopena o keia mua aku, alaila, me ka poe koho no ia, aka, aole e hoolilo pio ana ka aoao lahui liberala.
He Hiki No
“Ua nonoi aku he hookahi tausali elima haneri po hookele kaa lealea o ke kalanakauhale o Parisa, i ka Hale Ahuaolelo o Farani, i kekahi aie o $20,000 i mea e knai ai i na kaa.”
Ma keia itamu kakou e ike iho ai aole he mea hou, ka aia aku o kekahi kanaka o kekahi lahui i puu @ala mai ke Aupuni mai. He Aupuni holomua o Farani, a ma na hana imi waiwai, aia oia ma ka papa ekahi o na aupuni. He nui kona kokua ana i kona lahuikanaka ponoi iho ma na kokou hoaie ana i ke dala.
Ina kakou e noho aku ana a poho na hana mahiko, alaila, he mea kupono no i ke Aupuai Hawaii ke kuai i na aina nunui a lilo nona, a hoolilo hou aku i ka poe e makemake ana e iiilo i kupa Hawaii mao li a e hoonuau ia ua aina la me ke kuai ole ia aku mai ka mea e noho ana, a pela e mau ai i ka ohana, a ina aole ona ohana alaila, e pili aku no ua aina la i ke aupuni, a nana e hoolilo hou aki i kekahi mea e.
Nolaila, e hoomanawanui no kakou a hiki i ka wa e loaa ai keia kulana ma keia hope aku, a e noho maikai hoi kakou a ko keia mau mea, i ono ai na lahuikaaaka a pau e keia Paaina.
UA EO IA JAMES MATTOON KA NOHO O HILO AKAU
E na hoaloha, na makamaka, ka io, ka iwi ke koko ou e Hawaii io noi. Maka Paokolu nei, ua loaa mai la na apono ana a ka Aha kiekie a me na Kuhina, no James Mattoon, ka noho o Hilo Akau, A no ia kumu, ke haawi aku nei Ka no ia kumu, ke haawi aku nei Ka Leo i na hoomaikai ana i ka poe i koho pono iaia no iakou ka nui he 79, oia hoi, ua koho oukou me ka lokahi iaia, a ua lanakila oia, a oia ko oukou wahaolelo o keia kau, a o kona hoa kakeie hoi, nona kela balota apuhi, i helu pu ia. Ua hoopanee ia oia no ke aku hope loa o ke ao nei.
Imua e Ja. Mattoon, no kou aina kulaiwi, a o ka ka pono kau e hana ai, a haule mai na lani.
LEO ALOHA
E NA HOA MAKAAINANA O Puna paia ala I ka hala, na kini hoi o ka Ua Kanilehua o Hilo, e noho ana mai ka wai po-aiai o Pukihae, a ka Papa-lohi o Apua; Aloha oukou:
Ke pahola aku nei au i ko’u hoomaikai ia oukou a pau, ka poe hoi i koho pono ia’u no lakou ka huina balota 829.
Ke hoike akunei au imua o oukou, e heia aku ana au iloko o ka Hale Ahaolelo e paio no ko kakou mau pono, mai ka Moiwahine ma ka noho alii a hiki i ka lopa kua kea; a oiai hoi owau a me ko’u mau hoa, o makou pu ke paio ana nou e Hawaii a hiki I ke hanaka Hawaii hope loa.
Nolailo, e o’u mau makua aloha na pokii, na kupuna, e hoolana I ko oukou manao, na ke Akua no e kokua ia kakou. Me ke aloha nui.
Joseph Nawahi
NA MEA HOU O KA LA KOHO BALOTA O KA MOKU – PUNI O HAWAII
I ka Nupepa Ka Leo o Ka Lahui
Aloha oe:
Ua lohe pono ia mai na poe i koho ponoia mai kela a me keia Apana Koho mai, oia na lunamu-kaainana i puka a me ka @poe i haule; ka Papa Alanui i kohola a me ka poe i haule.
A no na ‘Lii. Aole i pau pono mai na balota, e koe ana o Kau a me na Kona, a pela no hoi ka poe i hohoia no ia mau apana; aka nae, o na lono i hoea mai, ua koho pone ia o J. N. Kapahu i lunamakainana no Kau.
Apapa I.Hilo Hema.
Na Lunamakaainana
Joe.Nawahi ……………….. 219 balots kohoia
Rycrovt ………………….... 240 “ haule
Apana 2. Hilo Waena
Na Lunamakaainana
K. M.Koahou………………. 143 bal kohoia
B. Mossman…………………132 “ haule
J. K.Unes…………………… 80 “ “
Henry West…………………. 33 “ “
Apana 3. Hilo Akau
Na Lunamakaainana
James Matos………………. 79 bal kohoia
A. Horner,………………… 78 “ haule
D. Hoakimoa………………… 45 “ “
Papa Alanui
Lobenestein………….…….. 370 bal kohoia
Hon. J. T. Baker… …………349 “ “
Jao. Unes…………………… 319 “ “
Apana @ Hamakua
Na Lunamakaainana
J.K.Kaunamano……………. 243 bal kohoia
Z. Poakiki……………………188 “ haule
Papa Alanui
J. Waiohinu………………. 200 bal kohoia
Mr.Lidgate …………………197 “ “
J. K. Kaumelelau…………… 175 “ “
Apana 5. Kohala Akau
Na Lunamakaainana
G. B. Kamaoha……………. 257 bal kohoia
J. K. Kahookano….…………114 “ haule
Papa Alanui
D. H. Kaailau………………. 186 bal kohoia
D. W. Pae……………………143 “ “
E. P.Low…………….……… 98 “ “
Papa Alanui o Kohala Hema
W. Davie.………….………. 47 bal kohoia
W. Hookuanui……………… 38 “ “
Jno. Maguire ……………..… 31 “ “
Na Balota no na Alii, e koa ana ko
Na ‘Lii no 6 Makahiki
A. Young………………. 244 bal kohoia
J. Marsden……………….. 265 “ “
Rev. Kekuewa……………… 194 “ “
Na ‘Lii no 2 Makahiki
J. G. Hoapili………………. 189 bal kohoia
Chas. Notley……………… 208 “ “
O keia ae la na mea i lohe pono ia mai, a ke manaolana nei au e loaa aku ana no paha ia oe ka mea hou pili balota mai kela a me keia apana koho ponoi aku.
Me Ka Leo wiwoole o Ka Lahui kou aloha nui, a me na keiki oniu hua metala kou anoai.
S. H. Kahukula
Kanaau, Kohala. Feb. 8, 1892
PALAPALA HOOMAIKAI
I ka poe a pau no lakou na lokomaikai i lawe ai i ko lakou mau manao o ke aloha “Hawaii Oiaio” a i hooko hoi me ka manao kupaa ma ka la 3 o Feb. ke pahola aku nei au i kou mau hoomaikai ana ia oukou pakahi a pau no ko oukou haawi ana mai iau i ka holuna kiekie o na balota 319 e kohoia i hoa no ka Papa Alanui o Hilo, a he mea oiaio, ua koho ia au a me kou mau hoa e ae no ia hana ano nui Nolaiia e hana no au I na mea a pau e pono ai ka hooponopono ano hou ana a me ka maiau no ko ka kou mau alanui.
Jno. T.Unea
Hilo. Feb. 8, 1892
Ua hoikeia mai ia makou i ka akelekele ana o kekahi ma makamaka o Kalihiwaena, mai ku i ka lu o ka pu i ki ia mai me ka neonoo ole i ke ola o kekahi poe mai kekahi mau keki mai o ia uka. He maa loa no ka keia mau keiki i ka lawe hele me ka pa’e kiki manu ai. He hana kanawai ia, o ku auanei ka manu hiki ole ke lele, a he poina ka hope. E aoni na keiki e na makua ma keia mau hana a na keiki a kaou.
KA MA’I ANO HOU E PAHOLA NEI IWAENA O NA POE KAHUNAPULE
HOOKAMANI. A UA KAPAIA E KA POE KOHO BALOTA.
HE, MA’I HUA KOPE
Aia a makemake kekahi mea a hole balota, a haawi aku oia i ke kahunapule i kekahi mau hua kepe, alaila, o mana apa hake no ia i ka balota a hoe iloho o ka pahu balota. He mea ele, ina he kamaka oua, rama ia @, e hapai ia ana oia a kou iluna, o ke poe o na kahunapule hua kepe, a keiki hele ia imua o ke @ ma na wahi akea, me he moa pahu @ la e auamo hale ia ana o na poe hooauu rama. Kiu Mea Hou.
NU HU KULOKO
E KAAPUAI AKU ANA KA Hon. J. Nawahi i kona apana mamua o kona huli hou ana mai ia Honolulu.
Aole i loaa iki mai ka oiaio e pili ana i ka pahu balota o ka apana o Hana a hiki i heia la.
Pua ka uwahi i ka Leo o ka Oiaio, aole makou makemake e noho a awakea he wela ka ia.
He 13 ka nui o na koa o ka mokukaua Penesacola i pau ka manawa hana, a e kau ana iakou ma ka Mariposa i ka Poaha se nei.
Ke lohe ia mai nei ke ake nei ka Aoao Kuokoa e hoohui me ka aoao Lahui Liberala. Pelakau, o ka ihuihu ia.
Ua lohe mai makou, ua lilo i ke kai kekahi wahi o ka pa i paku ia iho nei o ke awa, i keia mau la i okaikai iho nei.
E! Peha no hoi oe i hookaa ole ai i ka auhau o kahi ilio a kaua, i ko hana hoi paha peia ia lilo ana o Pape. Eia o Feberuari hookauhua ilio la ke hao mai nei.
I ka hora 2 p m o keia la e olali io a ku ai i ka ohuku ale ke lei lehua o Hanakahi. Ka mokuai Kinau no kona mau awa mau o Maui a me Hawaii.
E like me ke kinana moa e makau ana o lilo kana mau keiki i ka pueo, peia no ka makau a kau o ka weli o kela aoao i ke kino lanilahi o ka Leo.
Ke upu ia mai nei e umiapuaaia Ka Leo hookahi o ka lahui Hawaii E hana wale no aohe e nalohia ana ka pono i ka hewa he nui na wahi e puka hou ai ka malamalama.
Ua pau ke koho balota ana, a ua kuu ko makou luhi ma ia hana, a o ka hoono nae, ke puia mai nei i na mokupuni. Ea, papaa paha ka ai ea?
Ua kii ia @ ka papa pai a ka Hon. J. E. Bush e kuai no ka puu dala nui nona ka waiwai io he iwakaluakumamalua tau@ dala, a o ka hui i loaa aku mai nei aku, he aole, no ka nui o kona aloha i kona lahui kanaka ka nohe alii o Hawaii. Ai-a! Nui-nui hakamai.
E a@ N. S. @ e puka aku @ mea aku ia @ o @ holoholo ma ia mau wahi.
Ke luku ia mai nei na ilio @ la ole e hele ana ma o a @, na ka mea uhane i ke i hana ka @ ole, make @ ka @ no ka palaleha.
I hakai@ no ka @ uhale i he @ kapoho, @ lua i ka ole pali.
O ka pake i make ai, @ o ka halapaahao, i ka la @ o ka mahina i hala, ua hoohele @ Koromoro i make oia no @ ai nei ana i ka opiuma me kona mamae e no a make.
Eia i Honolulu nei o J. Mat@ me kana palapala hoohalahala imua o ka Aha Kiekie ma ke ano ninau kanawai, a ko io ne ia hoohala ana pela. Ua eo io no i ka mea hana pono.
Eia ke hoomaemae hou ia mai nei na ipuhao o ka moku kolo Eleu, mahalo o ia kumu hookahi i kolo mai ai ka mokuahi Waialeale i ka moku W. H. Diamond iloko nei o ke awa.
Ua hoopaiia o D. Nwahi he oiwa dala e ka Aha Hoomalu no kona kue i ka rula o na kaa hooiimalima oiai ua loaa aku iluna o kona kaa e nanea ana i ka hoomaipo@ a ka Malaga uwaine.
Nui ka helu ana a ka auiwa P. C. A. Ina huahua kai, aohe nae he pala I loaa. Moa iho no makou ia; mea ae, no lakou ia; hoopaukoaiaala nohoi ka helu i ka puahiohio e ke hoa.
Nui ke makou hauoli i ko makou ike lihi ana aku i kekani o na uakuahine Hawaii e keakea ika ka ana i ka kamalei mai ke komo pooana ae iloko o ke heleuma i kela la aku nei. O ka ka makua hana aloha ia, o i opiopio ka wauke.
Aia ma Kapapaakea, Kapalama-kai, a ma kahi o Timoteo, he wahi puaa kupanaha, o ke kuleana o ka puaa kane a me ko ka puaa wahine aia no ia puaa hookahi, a eia no ke ola nei. Eia ka ninau; he puaa aha keia ina ma na hiwa?
HOOLAHA PA AUPUNI
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU EIA MA KA p. Aupuni o Makiki nei kekahi lio hele hewa, lio k ulaula, keokeo ma ka lae, eha ia na uha mua, eha ia maluna o ke kua aoao akau 3 wawae keokeo paa i kapuai hao, hao kuni uha hope J A G akau O ka mea a mau mea aoao keia lie e pono e ku kohe mai o hala na la he 12 e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 20 o Feb.1892, I ka hawa 12 awakea,Poa@.
D. KAOAO
Luna Pa Aupuai.
Febil 3ts