Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 377, 27 January 1892 — Page 4

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

POAKOLU IANUARI 24, 1982.

 

HE ULIA.

 

        Ma ke awakea o nehinei ua haule i@o la kekahi ha@ k@@@a@a o Kau keano hoa, mailuna mai o kekahi @ kona mau huini a pa imua o ka @o@@@ paa.  Ua haki ia kekahi o kona mau lala e ku ana ke koko ma kona ihu, ka waha, a me na pepeiao.  Ua hoih@i ia aku oia no ka hale ma'i Moiwahine, a o kona hopena aole i maopopo, oiai hoi aia iloko o na kipoka a ka ehaeha Aka, o ka u@ia o ka manawa, aole @ ia e hiki ke ik@.

 

O KEIA KA WA.

 

        Ina aia iloko o ko oukou mau puuwai e @a ewe ponei o ka Iepo kulaiwi o Hawaii nei, ka hunahu@a o ke aloha aina kahi i mo  e lolii ai o keia ka wa a oukou e hoike ae @@ i na aloha ala.  E makaala a e kupa@ mamuli o ka lahui poni.  O keia ka wa'o kela a me keia o oukou i hookaa ole i na auhau e hele koke ae ai e hookaa, i wahi hoi e loaa ai kela kuleana oi kelakela a ke kanaka aloha aina e haaheo ai @ Mamuli o keia kumu ke kau leo aku nei ka leo aloha o ke lahui ia oukou a pau e hele koke e e hookaa i ka auhau ma ke keena hookaa auhau, i loaa ai ke kuleana oiaio a kakou e koho ai, ina lunamakaainana a me na alii ma ka la 3 o Feberuari e hiki mai ana.  Oiai o ka la apopo ka la hope loa e loaa ai ke kanaka ia pono, a i hoopalaleh@ oe, he nel@ kou hope@a i ka mana koho.

        Ke hooiloilo mau ia mai nei kakou e na haole, a me kekahi poe kanaka Hawaii ili ulaula i kuai i ko lakou uhane a me ko lakou puuwai malalo o ka aoao kinai lahui, me ka olelo hookano ana ae, he mea ole wale no ka na mana koho balota o oukou e na Hawaii, a he lilo wale no ka i kahi kiaba bia a wai ikaika e ae, a me ke dala a lakou e haawi mai ai.  Aole makou i kanalua  no keia mau olelo. oiai.  eia io no ke hoao ia mai nei e na aoao e kinai nei ia Hawaii ma Waialua ae nei, i keia mau la koke no.  Ua telepona ia mai makou, aia kekahi moho a @a aoao hoomae mae nei, ke boloke ala maluna o k@ lio, me kona kahiko ia hoi me na lei a mau hoehiwahiwa e ae kana punua poepoli a me ka ukali pu ana hoi o kekahi poe kanaka opio mahope o ua moho nei; a pulu like lakou a pau i ka wai hoomalule kino.

        Nolaila o kela mau olelo hookano a kela aoao ua lilo ia i mea e ho a ia ai ke ahi wela o ka lili iloko o ke makou naau no oukou e ka i'o o ko makou i'o a me ka iwi hoi o ko makou iwi, nolaila e na maka@

puuwai ike, me no umauma ko@ o oa wiwo ole, a e kiola hoi kakou i ka lakou mau hooiloilo ma na paia o ka nalohia loa, a mai noho kekahi o kakou e ae aku e lanakila na olelo k@ma@@@, o ka wa keia e hoolono e maliu mai i keia.  Imua imua no ka pahu balota i ka Poakolu mua o Februari, e koho like i na moho a ka aoao lahui Hawaii Liberala, a e loaa no ia oe e Hawaii ka pono k@ @like.

 

NU HOU KULOKO.

 

        Mai inu r@oa hou e kamalii.

        Ma ka Poakahi aku nei i hala aku ai no Waialua ka Lionu R W Wilikoki me ka loea kanawai kaulana C W Akepoka.  E hea mai ia laua e Waialua.

        Ma ka Mikahala i lohe ia mai ai, ua make he elua mau opio ma Kauai o Manase Kahala, a me J H Kahoopiopio.  Aole i maopopo ke kumu o ko laua make.

        I ke kakahiaka nui wale onehinei haiulu ana ka mokuahi Ausetararia i ka uwapo.  A ma ka auina la hoi kapalulu ana ka mahimahi na Kona, ma kona wahi mau.

        Ua hiki ae kekahi wahine pukiki imua o ka aha hoomalu e hoopii i kana kane no ka haalele iaia.  O ke kumu ka na ka makuahonowai wahine i hoopihapiha.   Ke ano mau no ia o na makuahonowai.

        Ua nui na pukiki i akoakoa ae ma ke ahiahi Poakahi nei no ka hoolohe ana i ka haiolelo a  C W Akepoka.  Makahi nupepa mikanelo nae o nehimehi e olelo ana aole he wahi pukiki i hiki @e malaila.

        Mui ke ohia o na kanaka o ka apana ekahi, i ka haiolelo a ko lakou moho W H Kamaki i ka po Poakahi nei.  Ka ai ana iho la no ia a ka ia maikai, ma ka piko no oe lihaliha, aole e like me ka ka poe e piliwale nei malalo o ka aoao hoomaemae, na na papaiee hoolohe ka lakou mau olelo.

        Ke hele nei ka aoao hoomaemae e olelo ma o maanei e hoohui aku ana ka Aoao Lahui Liberala me lakou, a e hookomo mai elua a lakou moho iloko o ka Paa Alii.  Ke hoike aku nei makou, aole loa e ae ana ka hui Liberala i keia hana, a mai puni mai e na kanaka i keia mau hoopunipuni.

        Ma ka la 8 o keia mahina ua a ia e ka uwila kekahi hale e kokoke mai ana i Ulupalakua Maui, a ua lilo i puulehu.  Ua nui na poe i loaa i na palapu o loko a ua hale nei, a ua mo-a pu ka helehelena o kahi o lakou. ua manao kahi poe o lakou na ke Akua i hoouna mai i keia uwila no ka hoopai ana ia lakou, no ko lakou haha@ mau i ka lapule.

        Piha-u ka halepule o Kamoiliili i ka po Poakahi nei, a kuku na kanaka iluna.  Ua pau ae ko Manoa, Waialae a me Waikiki malaila, e hoolohe ai i na olelo waimeli a ko lakou moho.  Ua lohe ia mai no hoi aole ka i loaa he mau kauna ma ka Heleluhe haiolelo ma ia po.  Ina he noonoo maikai kekahi iloko o ka inoa hope, ina ua haalele oia i ka hoonahoa ana aku imua o ka moho a ia apana i ohohia ai.

        Ua hoike ia mai o ka Ka@ai hana e hele nei iloko o keia mau la oia no ka imi ana e loaa ona wahi hewa Liberala.  E nana mai e ka lahui no ke ano o keia kanaka i hele a elua o@o, a pela iho la ka ka manao ana e hina ka hoapaio, pono ole no oe ke koho ia lunamakaainana no ka apana 2, he @ i na @  @aa loa, ma ke ano kiu no ka aoao hoomaemae mai haawi i hookahi @@lota nona, e like no me ka oukou e hoole mau nei.  E koho me ka lokahi na Bipikane ka @uku@iahi o ka apana 2.

        Ua ike no hoa oe e Komo a me @anolo a me Ka Ohua Pal@mo o Waialua a me ko oukou paa pa-u-hula he hoowahawaha na hoa makaainana kupono i ke koho balota o ka apana eha, o Honolulu nei ia oukou, onou noo ae @o nae, a ua oki nae oe e haalele ia ana e kanaka a koe wale aku no he poe haole wale no i hele pu mai ai me lakou, he 50 a oi iki paho ko lakou nui.  Nui loa hohono opiuma, wahi a na kanaka e pau nui ana i ka hoi.

 

HOAKAKA I KE ANO O KE KOHO ANA.

 

        E na hoa makaainana, mai Hawaii a Niihau, ka poe hoi i loaa ke kuleana ke koho balota, ke pahola ia aku nei imua o oukou, na hoakaka e pili ana i ke ano o ke koho ana.

        Oiai hoi, o ke ano nui o keia kau koha balota e hiki mai ana, he koho malu: o oe wale iho no o ka mea koho ke ike ana. aole o kekahi mea okoa, a he koho ianakila loa keia, a penei ke koho ana:

        Ina o A, B, C, a me D. na moho holo alii no ka mokupuni holookoa alaila penei e hana'i:  Ina i makemake oe i kekahi o keia poe eha, alaila penei oe e hana ai, i lilo kau koho ana i mea waiwai. a i oie me keia, e lilo ana kau koho ana i mea ole loa:--

A. X

B. X

C. X

D.

        A o ka u ea au i makemake ole ai, e waiho malie iho no ia inoa pe la me ka milimili ole iho, me ka hana ole iho i kekahi mea okoa, a hoailona e ae paha.

        Pela hoi ke koho ana i na Lunamakaainana, e like me keia, hookahi no Lunamakaainana o ka apana hookahi, aole elua a oi aku paha.  Aka he nui nae ka poe e alualu ana ia kulana hookahi, eia ke ano o ko lakou koho ana:--

        A. E. I . O U.  na moho holo balota Lunamakaainana, a i kou koho ana, penei kau e hana ai.

A. X

E.

I.

O.

U.

        O na inoa iho i koe, e waiho malie pela, me ka hana ole iho i kekahi kiko, a mea e ae paha, a oia poe he poe make ia,

        Pela no hoi kau koho ana i na hoa o ka Papa Alanui, oiai he ekolu uo hoa o ia Papa. a penei e koho ai:--

H. X

K. X

L. X

M.

N.

P.

         A o ka poe i kaho, pea ole ia he poe make ia.

        Nolaila, ma keia mau hoakaka ana, ke n@i ia aku nei oukou, e hana e like me keia mau kuhikuhi ana, e like me ke kanawai, a ke Loapili pu ia aku nei keia mau mahele ekolu o ke Kanawai Koho Balota, a me elima, oiai oia iho la no na mahele ano nui o keia kanawai.

        3--Ma ka manawa e loaa mai ai i ka mea koho balota i kana balota a mau balota paha mai ka Lunahoomalu mai o ke koho balota, e @

o kekahi keena i hookaawale ia a me ka penikala i hoolakoia ma ia wahi i hookaawaleia, e kaha iho i kaha pe'a ma ka aoao akau o ka p@

kahi e kaha ai no ia mea i penei; (X)

        5-- Ina malalo o ka ulia @@ poino ka pepa balota i kahi mea koho, ua hiki no iaia @e hoihoi aku i ua p@

ke koho balota, a nana hoi  @ hou mai iaia i balota hou.  Aole @ hiki i kekeahi mea koho balota ke hoihoi aku i ka Lunahoomalu a ai aku mamua o elua mau balota i poino.

        I keia la ua hookohu ia aku o C. L. Kookoo Esq. i Luna Pa Aupuni, iloko o ka apana hookolokolo o Wailuku, Mokupuni o Maui, ma kahi o N. P. Nuuhiwa i make.

 

NA MOHO AOAO LAHUI LI BERALA.

 

Eia mai na Moho o ka Aoao Lahui Liberala i wae ai, mai Hawaii a Kauai--

HAWAII. NA LII.

J. G. Hoapili   6 Makahiki

NA LUNAMAKAAINANA.

Hilo Hema--Joseph Nawahi.

Hilo Waena --Henry West.

Hilo Akau--Jas. Mattoon

Kau--J. N. Kapahu

Kona--W. Johnson

Kohala--G. P. Kamauoha

Hamakua--Z. Paakiki

MAUI.

NA LUNAMAKAAINANA

Wailuku akau--L. W. P. Kanealii.

Wailuku Hema--W. B. Keanu

Makawao--J. Kamakele.

Hana--P. Kamai

Lahaina--Wm. White.

Molokai--Nakaleka

OAHU. NA LII.

A. Marques             6 makahiki

C. B. Kamaile         "      "

Capt. J. Ross           "      "

E. B. Thomas          4      "

Jas. Gay                  2      "

NA LUNAMAKAAINANA

Apana     1      W. H. Cummings

        "   2      J. W. Bipikane

        "      3      C. W. Akepoka

        "      4      S. K. Aki

        "      5      S. K. Pua

Koolaupoko--J. E. Bush.

Koolau-loa & Waialua--R. W. Wilikoki.

Ewa & Waianae--J. Kauhi

KAUAI. NA 'LII.

Koloa a me Lihue--A. K. Mika

Waimea a me Niihau--J. A. Akina

Hanalei--J. Kahilina.

PAPA ALANUI.

SAM'L MAHELONA--ABREHAM FERNANZER--S. C. DWIGHT.

 

        O keia ka papa hoonohonoho i wae ia no ka Aoao Lahui Liberala, a o na Alii hoi, aolei lawa, aka ina aku no a hooa @ poe la he poe ia e kakoo ana i ka Aoao Lahui.

        O keia ka ouli a makou e ike nei, aole e hiki kekanalua ia, nolaila, imua e Hawaii Ponoi, a e koho lokahi i keia poe; a na ke Akua e kokua mai, oia ka pahu hopu o ka lanakila.

 

NA LUNA NUI A ME NA KOMITE O KA HUI AOAO LAHUI LIBERALA.

 

        @

        Mr. J. K. PRENDER@AST Keka@olelo Mr. C. B. MAILE Puuku.

KOMITE

@

@

@

Mr. A. SMITH

Mr. GEO. MARKHAM

Mr. D. W. KAHUAKAI

Mr. M. A. PAOA.

KOMITE WAIWAI

Mr. J. K. PRENDERGAST

Mr. C. R. MAILE

Mr. J. ALAPAI

" @

" @

KOMITE @

Hon. J. K. H@

"      J. NAWAHI

"      R. W. WILIKOKI

"      W. P. KANEAL@@

Noh. D. W. PUA

Mr. J. ALAPAI

Mr. D. M. PUNINI

KOMITE ELELE

APANA I.

Hon. J. E. BUSH

Mr. J. W. KAHALEWAI

"      D. K. KAMAKAUWILA

APANA II.

Mr.  J. W. @IPIKANE

"      D. K. KAHUAKAI

"      J. KAHAHAWAI.

APANA III.

Mr. J. K. PRENDERGAST

Mr. SAM. KEKUKAHIKO

Mr. J. AULD

APANA IV.

Mr. C. B. MAILE

"      G. W. KUALAKU

"      R. PALAU

        APANA V.

Nob. D. W. PUA

Mr. W. KALAEHAO

"      J. B. KANOA.

KUMUKANAWAI O KA HUI AOAO

LAHUI HAWAII LIBERALA.

 

        Ua hookumuia keia Hui, i kulana no ke kukulu ana i na mana aloha Aina a aloha Lahui.  A i mea hoi e hoomau aku ai i ka noho ana kuokoa o Hawaii nei.  A e hoopaa loa ai hoi i na hooponopono aupuni kaulike no ka lehulehu.

KA INOA.

        PAUKU I--E kapaia ka inoa o ka Hui.  Ka Aoao Lahui Hawaii Liberala.

NA LALA.

        PAUKU II--O na Lala o keia Hui, o@ no ka poe a pau i komo mai, a kakau inoa malalo o keia Kumukanawai.

NA LUNA NUI.

        PAUKU III--Eia na Luna Nui o ka Hui.  He Persidena, Hope Peresidena, Kakauolelo, Puuku, E nono no lakou maka oihana no ka manawa, elua makahiki, mai ko lakou la i koho ia ai; eia nae e hakahaka no ka make, a haalele , a hoopau ia paha no kekahi hewa.  E paniia ia hakahaka e ka mea i koho ia no ka manawa wale no i koe i piha ai na makahiki elua.

NA HANA A NA LUNA NUI.

        PAUKU IV--Na ka Peresidena, a i @i@ ia o kona hope paha, e noho hoomalu i na halawai a pau o ka Hui, a nana no e hooia i na kauoha a pau o ka Hui.

        Na ke Kakauolelo e malama i na Buke, Pepa a me na moolelo o na halawai @ pau o ka Hui, a e hoopaa hoi i na huina dala i loaa mai a i hoolilo ia aku.

        Na ka Puuku e malama i na dala a me na waiwai a pau o ka Hui. a e hoike i na loaa mai a me na hoolilo ana imua o ka Hui, i na manawa a pau o makemake ia ai.  Aole nae o hiki iaia ke hoolilo i kekahi dala o ka Hui me ka ae ole @ ka Hui, a @@ ka apono ole hoi o ka Peresidena.

PAPA KOMITE HOOKO.

        PAUKU V--E koho ia ehiku lala mai loko mai o na Ho@ o ka Hui i Papa Hooko.  A ina ia Papa e imi a e waiho mai i ka Peresipena, i na Kumuhana me nao ia no ka Hui.

KOMITE KUMAU.

        PAUKU VI--E koho ia mai waena mai e na lala o ka Hui i elima Hoa i Komite Waiwai.  Ehiku Hoa Komite Ahaole lo, umikumamalima Hoa Komite Elele, l@@ka@@a kumamakahi Hoa Komite Lahui or Kuwaena.

 

        A -- Na kekahi Komite Waiwai e hoo ponopono no na mea pili ika ohi dala ana.

        B -- Na Komite Ahaolelo e hooko na mea pili i ka Ahaolelo.

        C -- Na ke Komite Elele, e noonoo a hoike mai i na inoa o na po@ @ manao ia i mau m@ho balota no ka Aoao Lahui, no ke kau ahaolelo e hiki mai ana, a na ka Hui e hooko loa.

        D -- O ke Komite Lahui, oia no ke Komite Kuwaena iloko o keia Pae Aina he lookoa.  Na ia Komite no e hoolaha aku ma ke ak@@, no na @@@ a pau loa i @pono ia, no ka hele moho ana iloko e iloko e @@@a au puni ma ka Aono Lahui.  A na ia K@ @

apana Mokupuni no na hana ano nui o ka Hui i manao ai e halawai.

        NA HUI MA NA MOKUPUNI.

        PAUKU VIII--O na Hui @ ka Aono La hui Hawaii Liberala e ku nei, a e kuku lu ia aku ana ma keia mua aku ma n@

Kalaiaina no ka @ono o ka A@@o Lahui o lakou no na Aha Hui Lala no keia Hui

NA HOOLOLI ANA.

        PAUKU IX --  E hiki no ka hoololi a na kui mai a @@@@@ @ paha ikahi Kumu kanawai mamuli o ka hool@lo ana a @@ @ o @ @ Hui. i hiki mai @ @ @@lawai, i k@@@@ ia no ia @@@@.