Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 367, 14 January 1892 — Page 2

Page PDF (1.12 MB)

This text was transcribed by:  Pat Yap
This work is dedicated to:  my childhood mentors, Aunt Hazel Marie Maxam and Uncle Theodore A. (Brother Tarcisius, SSCC) Yap

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

@A KE KAUOHA.

 

I @kola la, ua ho@ ia aku @ C. L. Kookoo Esq i @ P. A@ni, iloko o ku apana @ o W. @ Mokupuu @.

 

            C. N. SPENCER.@

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, D@

346-5@

 

KUAI O K@ KA

AINA A@NI O I UIA, UIIA@

HAWAII

 

            Ma ka Poakuli@ P@le@ 1@. @ a @ ka @ore 12 awakea, ma ke Alak@ o Aliiolani Hale e kuai k@ l@la ia u @a he akea, ka h@ualima o ka A@ A@p@ui o Pilia, Hilo, Hawaii, no@na @ka he 4260 oi iki a emi mai pa@.

            Ka mana@a he 20 makahik@.

            Kiunu k@ma, he @ $30 uo ka, makahiki, e uku hapa ia manuia.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,  Jan 11, 1892 3@

 

KUAI O KA HOOLAMALIMA O KA

AINA AUPUNI O PAPAA,

KAUAI

 

            Ma ka Puakpiu, el@rnar 10, 1892, a noa ka hora 12 awakea, ma ko Alakouie ule o Aliiolani Hale, ekuei kudala ia ai @ henlimalima o ka Aina Aupuni o i'apaa, Kauai, nana ka ili i e @huo, oi iki a @ iki mal paha.

            Ka manewa, he 20 makahiki.

            Ke kohom@a he $100 i ka makahiki, e n@u hapa makahiki ia maiuua.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,  Jan. 11. 1892.

 

KUAI O KA KOENA AINA AU-

PUNI MA LAHAINA, MAUI.

 

            Ma ka l'oakolu lauuari 27, 1892, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo @ o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai @ ke akea ke k@ena o ka aina aupuni @ Lahaina, Maui, i ike:ia ma ka'iaoa'o "M@ Rei@land" nona ka ili a pau. @ eka, o' @ mai paha.

            Kumukuai Hook@nin H@

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec 23, "91. 355-d31@

 

NA AINA HONE MA HILO, HA

WAII.

 

            Ma keia ke hoolaha ia aku nei--

            1.  Ua hookaawaleia he Umi (10) Pa@le, ma Kaieie, Hilo, Hawaii no ka hoo @ ana aku i ka poe e makemake ana e loea ia lak@ na aina home i wahi e @oh@ ai.

            2.  Ua hiki no ke ike ia na kii keia mau apana aina ma ke Keena Aina, Ke@ona Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke Koena o Mr. A. B. L@ni ma Hile, Hawaii.

            3.  Na Mr. A. B. Loebenstein uo e kuo hikuhi aku i na apana aina i kela a @ hela @iea e makemake ana e ike, a no ia hana ua kuhana ula e, ukuia $1, mai ka @ e no@ ana.

            4.  Na kanaka a pau e makemake ana i na apana aina, ai mai no lakou ma ke kakau i ke Kuhina Kalaiaina @ kakala palapala pa'ihakahaka, a oia ma u pa 'Hakahaka e lo@a wale mai no mai a A. B. Loebenstein.

            5.  Aole kekahi nonni mau kekahi @a e @oe ia mai ka poe e noho oha aina nei.

            6.  O ka põe piha o @ makahiki wal@ ke @oi mai.

            7.  @ h@a wi ia n@ iloko o @ makahiki e uka ia ai ka aina, a iloko ula maua w@ ua kuu ia mai ua auliau.

            8.  E kukulu hoi oia i hale @ulio malu@ o ka aina nou@ iloko o hookahi ma kahiki a e hoomaka hoi e noho maloke @ hale a e h@auau aku no'@ o @a a2na wa o umi makahiki.

            9.  E hooauai hui oia i ka aina, iloko o e@e makahiki, me kekahi pa kupono.

            10.  E uku hoi ola @ ka hapaha ma loheki ma@ oa i ka uku paaoe mala@a o ke keena i aka ole ia o ke kuuiukuai, @ ha pa & ke aria @a laneri.  I'a  l@iki no ka m@a keai ke huokaa pau a i ke kahi mah@ o paha o ka nku kumuk@ua @a @ keia manawa, a i ka m@e o eki ai o @ aku pan@.

            11.  Aele e bik@ bro@ ai @ mai, a p@ hoi @ ai @ a p @.

            12.  O ha kach oaa o ka lu@kuia o a a @ i aelike ia, he moa no ia e h@ilo @ aina.

            @, RPT, w@.

            Kuhina Kalaiaina.

@, Kalaiaina, @ 2, 1891. @d.

 

            I k@a la, ua huokuku ia aku o J. M. @ ia haawi palapala ao @ kolo@ Kona, M@.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina,@i.

 

I KA POE KOHO!  I KA POE

KOHO!'

            I!  O@.  E p@ hu@ k@ m@la k@ maloko o ka Papa l@ koho no na @.

            @ e @ ka moa e kekah @ ma lak waie io o ki papa @ ka poe kol@a @l@ aole l@ l@iki laia k@ k@lio no na Lunamakanana.

            E nana pono i ka inoa o ka poe @ koho ana, a e kauoha koke e hoeko@o ia kou inoa ma ka l'aua Inoa i ka poe e koho ana i ua Lunawakaainana, e na Luna Nana.

            O ka põe kupono i ke koho i na 'Lii e paa nei ko lakou mau inoa ma ka Papa Inoa o ka poe kupono e koho i na 'Lii, e pono lakou e hoo komo i ko lakou mau inoa ma ka Papa Inoa o ka poe kupono i ke k@ ho i na Lunamakaainana.  He lehulehu na Inoa o ka poe kupono i ke kohe @, e paa nei maloko o ka papa inoa i hoolaha ia, a maloko hoi o ka Buke Inoa Nui, aole i paa maloko o ka Papa Inoa o ka poe kupono i ke koho Lunamakaai nana   C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalalaina.

Keena Kalaiaina, Jan. 13. '92.  2w.

 

KUAIONA PA HALE AUPUNI

MA MAKIKI, HONOLU-

LU, OAHU

            Ma ka Poakolu. Ian 17, 1892, ma ka hora 12 awakea @ alo iho o Aliiolani Hale, he @ kolu-kunia@aoiki apana @ hale ma Makiki, Honolulu Oahu, e like ole ana ka ili mai ka 1.79 eka, a 8 o ka eka

            Kuoiukuai koho mua:  E l@li ana mai ka @ no ka apana pakahi, e like me ka hui @ me ke kulana o ka aina.  O ke kumukuai, ma ke dala kuike no ia, a @ ole, e like me ka makemake o ka mea k@ i hookahi hapaha dala;  a o ke koena ma na uku ana mahele like ekolu, e uku ia ma ka ekahi, elua me ekohu makahiki, me ka uku panee e uku hapa makahiki ia ma ka p@ 7 keneta pa han@i o ka makahiki.

            E hoopuni hoi ka mea kuai iloko o huokahi makahiki, mai ka la ana i kuai ai, me kekahi pa maikai a kupono, a e hookomo hoi i ka wai mai na paipu aupuni.

            E hoopuka ia no ka Palauala @la Nui i ka wa e pau mai ai o ke kumukuai i ke kaa.

            E ike ia ao ka palapala kii o keia mau aina, a e lohe ia ai na wehewehe piha wa ke keena Aina.  Ua hoomoe ia a e hoonane @oke ia aku no na hawai aupuni e kokoke ana i keia man aina i oleloia ae la.

            C. M. SPENCER.

            Kuhina Kalalaina.

Keena Kalaiaina, Ian. 11, '92.  @td.

 

NA AINA HONE MA MOLOKAI.

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia:

            1.  Ua hookaawale ia he umi apa na aina ma Hoolehua, a he umi apa na aina ma Hoolehua, a he eiwa ma Kanulolpa, Molokai;  no, ka heolilo an@ i ka poe e makemake ana e loaa ia lakou na apana aina home i wahi e nohe ai.

            2.  E hiki no ko ike ia na pal@pula kli o keia miau a.na ma ke Keona Aina, Keeau Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke keanu o 8. K. Kupihea @ Pakoo, Molokai.

            3.  Na H. K. Kupihou e kuhikuhi aku i keia mau apana aina i hekahi moa e makemake ana e ike i ua @iau aina ia, a no ia @moa, ua kupono eia no ka uku he@l mai ka mea e n@i ana.

            4.  O ka põe e makemake a@a i @ e ho@ mai @ ke kaka@ ana i k@ Kuhina Kalaiaina, m@luoa n a@ pepa pa 'lhakohaka i haki ke luea i @ ka uku ole @ai ia & K. Ku pihea mai.

            5.  Aole kekahi palapala nonoi e hoomaopupo ia aua mai kekahi moa mai he aina mua kona.

            6. He pue uo wale no ka i ae ia e nooui mai.

            7. Ua ie iu iloko o umi makahiki e uku mai ai o ka mea nonoi @o ka aina, we ka uku ole i ua uku auhau aununi.

            8.  E kukulu hoi eia iloko o haokahi makahiki i kekahi hale noho maluna o ua pa aina la a e hu@oaka aku hoi e neho ma ia hale @ hoomau aku hoi e noho no ke koena o ua uini makahiki la.

            9.  E kukulu oia iloko o ekolu ma kahiki i kekahi @ kupono.

            10.  E aku moa l@ k@ uku paneo o kela a me keia hapaha o ke ki@ nu o ka uku kuai, ke uku hapa a ke uku pau loa paha i ke kumukuai i  na w@ a pau @ a e oki ne, hoi ka hookaaa@a i na ukupanee.

            11.  Aole na olelo hoo@ea mua e hiaia ke hoololi hou ia aku i kekahi mea e, a aole no hoi e hiki i ka nina ke kuai ia a hiki wale i ka @ha aua o na olelo aelike i ka hookoia.

            12.  O ka haule ana o ka houkoia ana o na olelo aelike, he mea no ia e hoolilo ai e hoi wale'ai ka aina.

            C. N. SPENCER.

            Kuhina Kalalaina.

Keena Kalaiaina, Ian 9, '92.  3@.

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

I.@hoonano@ona @ Puuku.

 

POAHA, IANUARI 14, 1892.

NA MOHO AOAO LAHUI LI

BERALA.

            Eia mai na Moho o'ka Aoao lahui Liberala i wae ai maii Hawaii a Kauai --

 

HAWAII.

 

NA LU

J. G. Houpili    6 Makahiki

NA LUNAMAKAAINANA.

Hilo Hewa -Waipio Nawahi.

"       Waena--Henry Weei.

"       Akau--Jas.  Hattoon

Kau--J. N. Kapahu

Kona--W. Johnson

Kohala--G. P. Kameooha

Hamakua--Z. Paakiki.

MAUI.

NA LUNAMAKAAINANA.

Wailuku Akau--L. W. P. Kanealii.

"              Hema--W. B. Keaou

Makawao--J Kamakele.

Hana--P. Kamai

Lahaina--Wm. White.

Molokai--Nakaloka.

OAHU.

NA LU

A. Marques     6 makahiki

C. B. Kamaile "           "

Wm. Holt        "           "

E. B. Thomas  4          "

Ca@ut J. Ross            2          "

 

NA LUNAMAKAAINANA.

Apana 1 W. H. Cummings

"           2 J. W. Birikane

"           3 C. W. Akepoka

"           4 S. K. Aki

"           5 R. K. Pua

Koolaupoko--J. K. Bush.

Koolau-loa & Waialua--R. W. Wi-

Ewa & Waianae--J. Kauhi (@koki.

KAUAI.

NA 'LU.

Kolo@ a me Lihue-- @. K. Hika

Waimea a me Niihau--J. A. Akina

Hanalei--J. Kahili@.

 

PAPA ALANUI.

Sam'l Mahaluna -- Arcriiam Fre@  R. C. Dum,iit.

            Okeia ka papa @ ho@h@ ia @o i@ Liberala, a o na Alii hoi, aole il@, aka ma aku no a h@i, a ua poe ia he poe ia e kak@ iki lono Lahui. 

            Ok@ia @ makini e ike nei, aole e hiki ke kanai @ia, @ imua e Hawaii Ponoi, a o koho lo kahi i keia poe@ na ke Akua e kokua @ ou@ ka paho hunu o ka lanakila.

 

HALAWAI MAKAAINANA NUI.

 

K@h@ike ia aku nei ka Lahaina kanaka a pau, e wehe ana ka Aeao Lahui Hawaii Liberale i kekahi halawai makaainana nui, ma ke kuoa ma ko alo iho o ka Paalii i ka born @:30 p.m., ma ke ahiahi l'oa no, Ianuari 16, 1892.  E hele mai na mea a pau i lohe i ka leo o na unho alii a we na lunamakaainana.

 

UMI A PUAA.

            Ma ka halawai makaainana i ma Jama ia ma Mananiana i ke ahiahi Poalua nei, mabope iho e ka haiolelo ana a kehahi mau-moho haule, na h@okini koke mai la ka luna hoomalu i ua halawai la me ka haawi ole ia i manawa no ka moho o ka apana Elima e hoihe ai i kona manao, eia o Mr. J. A. Kahoonei, he hoike ana mai keia i kona hoowahawaha ia e kona mau hoa e lele pu la i ka auna hookahi.  He poe apiki na haole, aole o lakou makemake i ke kanaka, he umi o@a alelo, e holo ana ma o a maanei, me he pohaku Ja e lawe ia @a e ka wai a loua mai hoi i ka nalu, hanai hon ia mai i uka, a nona ka olelo kaulana a ka haole.  "O ka pohaku kakau, aole e ulu ia e ka @liwu." O ke ano kanaka makemake a ke la lahui (haole), o ke kanaka hiki ole ke ka@uo ia mao a maanei me he bipi la i paa ka ihu i ka uwea, e hoike ana i kona kahua i ku ai ma ua ano a pau, o ka ae he ae ia, a o ke hoole he @ole no ia.  E kilo ana i ke-kanaka mahalo =wi@ ia iwaena o lakou (haole) i ko lakou wa e hu@ai, mahope iho o kou houhuli ana aku i kou kua a hele aku a he ino@ maikai kou ma na ano a pau, a e hilinai ia ana oe e na poe la.  A o keia ka mea i loaa ole ia J. A. Kahoonei o ka hilinai ia, a pe la oia i hoohoka ia ai.

 

HALAWAI A KA AOAO HOO-

MAEMAE.

 

            Ua hiki ae ho lehulehu o na kanaka Hawaii ma ka halawai makaainana a ka poe hoomaemae, o hoo@i@e ai i ke kani a ka bana, a aole hoi i ka haiolelo a na moho holo balota o ka Aoao Hoomaemae e komo mai nei i ka aahu hipa ma ka inoa "Hoomaemae Lahui," a uo manao nui pela e puni aku ai ka lahui ia lakou.  @ia ka mea kupanaha, i a hoomahe loihi ana o ka bana;  o ka uau no ia o na e ak@uainana i ka hui, mai ua Hawaii a na haole.  O kk ano ihe la no ia o ka maunu ekaeka, ha nana @ ka i'a,  Heaha no ha ia i ka hele'na a ka maunu maikai a ka Hui Aoao Lahui Liberala.  O@ale, ala no ka hoi o ka lahui a pau na moho i ehuhia nui ia l ka haiolela, @ loa h@e ana ma ka hoiko ana me ka olala i ke lakou mau m@ wi@ p@ o ka aina @k@h@ a @ ke ku@kanuwei hou o ku aina, ke k@ukm mau loa a me  ke ula o keia lahui-kanaka.  N paa i ka haloi@ a e ko@o lokahi kokou i ka:@: @ mai @ li@ unini@ P@

 

            I@hinei i hala aku ai @ Na @ ihili @ Waialua o Hoo J N @ ki me K@waki

 

NUHOU KUL@

            I ka ia @hi@ei i @ aku @ ha Hon. R. W. W@koki no Kauai, no ka lauua ana me ko laila @ loa makaainapa.

            "@a h@ana ia ho k@koh@ la @ ka hana nolou i Kala, 6 Hil@ pael@ ka hoa@ ana e @ i kekahi keikamahine Hawaii  Okin@ olel@ pale iaia iho, ola hoi, @ puli ia oia ia manana.

            O ke kuki@ ka @ ai i ka-makai wa ka u@a@ nei, na ma@ ia, no ka pake i loaa aku oi ke kino e lana ane ma kai iho o ka makeke kua ia, o Lau Ho@g kona kona inna.

            Ke ha'i ia aku nei ka lehe i na mea a pau, e pono e lawe @oa napepa haole Buletina a me ka nupepa Hawaii "Ka Leo o ka Lahui," i ike ai oukou i na holoholona nalo wale i hoolaha ia , a i hoop@e ia ma ka pa aupuni.  Oia ka maikai, i ole ai hoi e hoaa heia Na ko eukeu makama, D. Kanao.

            Nui na kane, na wahine a @na keiki i hiki ne ma Manamana i ka po Poalua nei, no ka boel @o ana i ka leo o ka hana, ma ka halawai a ka aoao hoomaemae.  E ole ka hana piha ai i kanaka, aohe bana a ka Aoao Lahui Liberala, @a mae, he ohohia ia no.

            Ua ike ia iwaho ae e Puaa kekahi mau moku e kalama ana, a ua manao la, he maa moku he@ opiu@aa mala laua.  I'a aao h@e ka kekahi moku me ka Hea@li, Ua manao wa@ ia o ka hana a keia mau moku e ke kiai i na moku epium@ e holo mai ana mei Kina mai no Kalepo@i, a Hle mai le hoi ia laua nei he mau @ona no na kane kai 'o Hawaii nei.

            Ina aole oukou e keho i ka bale ia o ka aoao hoomaemae, o pou loa oukou i ke kipakeia e a 'u mai kuu aina aku.  O ke aloha ihe la ka ia, i ke kanaka.  He hoike @popo aua mai no nae ia, aia kona nana ana ma ka aoao o ka poe waiwai, aole hoi @e eakou Hawaii kona kolo ponoi.  E koho i ka oekou mea i manao ai he pe@o, a he h@o maka hoi ia no ka lakou mau hana aloha ole

 

HOOLAHAPA AUPUNI.

            Kike aua @ei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei kekahi mau bapi aalehewa.  @i@i w ulaula, keokeu ka opu, mahele ka papriao hema hapala ka kuei hapa @.  O ka mea a mau a@a uaha @a@a keia @, e pa@ lahou e kii koke @e@ hala na la ho l= e keai ku@la aku uo au @ hiki aku i ka la @ L@ nei, 1:01:  Poaeao, bora 12 a@kea

            D Kanoa.

@   I.@ A@

 

HOOLAHA PA AUPUNI

            E ihe auauni na kona a pau, eia ma ka Na Aupuni o' Makiki @ ke kahi mau Ke hele @.  I@'hu lopula ulaula, @ leahi ma ka lao hao ko@i aao e aoao akau e ka @Ni li@k @la@ia, @.  L@ ike ia o @ ui o@ ka ' eha hope a@.  O ka @ a @ kii @ mai, @ 12 e kuai @ aku no @.

            D KANOAIU'I

@