Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 363, 8 January 1892 — Page 2
This text was transcribed by: | Kristel Zuniga |
This work is dedicated to: | Zuniga Family |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
I keia la ua hookohu ia aku o C. L. Kookoo Esq. i Luna Pa Aupuni, iloko o ka apana hookolokolo o Wailuku, Mokupuni o Maui ma kahi o N. P. Nuuhiwa i make.
C. N. SPENCER
Kahina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dec. 16. 189@
346-3tsd.
I keia la, ua hookohu ia aku o J. M. Vivas E@ i a@ena laawi palapala ae mare, n@ ka @ana hookolokolo o Kona, Mokupuni o Oahu.
C. N. SPENCER
Kahina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dec. 2@,. 94. 355 3tsd.
KU@I KA KOENA AINA AUPUNI MA LAHAINA MAUI.
Ma ka Poakolu, Ianuari 27, 1892, ma ka hora 12 o k@ awakea, ma ke al@ iho o Ahiolani Hale, e kua k@lala ia aku ai @na ke akea ke k@e@a o ka aina aapuini na Lahaina, Maui, i ike ia ma ka n@ "Ma@ Re@" nona ka ili a pau. @ @ eka, oi aku a e@ i mai palia.
Kumukuai Hook@--@.
C. N. SPENCER
Kahina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina Dec. 23, 91. 3@@-13@
NA AINA HOME MA HILO HA WA@.
Ma keia k@-hoolo@a ia aku nei --
1. Ua hookaa @ keia @ @mi @@ Pahale, @a Kaieie, Hilo, Hawaii no ka hoo@lo ana aku a ke p@ e makemake ana o loaa ia lakou na aina home i waili e noho ai.
2. Ua hiki no ke ike ia na ku keia mau apana aina ma ke keena Aina, Ke@a Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke Keena o Mr. A. E. Loebensteni ma Hilo, Hawaii.
3. Na Mr. A. B. Loebenstein no e kuo hikuki aku i na apana aina i kela a me k@ ia mea @ makemake ana e ike, a no ia hana ua kuleana oia e ukuia @, mai ka @ea e nona i ana.
4. @ @ aka a paa e makemake @ @ apana aina @ m@na @ lakou ma ke kakau i ke Ku@ Kalaiaina ma k@ pala pala p@ kakahaka, a ma mau pa'iha kanaka @ loaa wale mai no me i a @. @. Lobenstein.
5. @ @kal@ @ mai i eka@ m@a @ @ @ @ aina nei.
6. O ka po@ pii a @ maka! @ki wa@ @.
7. E haawi ia no iloko o @i makalii@ @ @ a il@ ia @ @@@@.
8. E kukulu hoi oia i hale noho maluna o ka aina nona iloko o hookahi ma kahiki a e hoomaka hoi e noho maloko ia hale a e hoomau aku po k@ keena o @ manawa o m@i makahiki.
9. E hoo@uni hoi oia i ka aina, iloko o ekolu makahiki me kekahi ua kupono.
10. E aku hoi oia ma ka hapalia ma kahiki mamua i ka aku pane maluna o ke koepa i uku ole ia o ke kumukuai, me ka @a @ keneta pa haneri. Ua hiki no @ ka mea kuai ke hookau pau a i kekahi mahele @ @ @ ka uku kumukuai kela a me keia manawa, a i ka mea no ho e oki ai o ka uku pane.
11. Aole e hiki ke hooli@ h@ ia aku ka a@like mua, a a@l@ no koi ka aina e hiki ke kuai ia a paa ni@ @a olelo a@like @ka hooko ia.
12. O ka kaule ana o ka hookoia o na kumu a aelike ia, he mea no ia e hoolilo wale ia ai o ka aina.
C. N. SPENCER,
Kohina Kalaiaina.
Keena, Kalaiaina, Dek., 3 1891. 4ts--d.
KA LEO O KA LAHI'I.
JNO. E. BUSH.
Lunano@ponopono a me Punk@.
POALIMA, IANUARY 8, 1892.
KA PAPA KUHINA HOU.
Ua lohe ia mai, ua hooponopono iho n@i o Hon. H. P. Balauina, i kahi ano e mawaena o Keoni Kamaki a me Kamuela Paka, no kela anaana i lohe ia ai mamua, a kekahi i kuhihewa ai i kekahi. A ua hooholo iho lakou, o keia ka papa kuhina hou, o Kamuela, Kamaki, Kakina a me Numana. O keia ka Aha Kuhina, pae ka waa aupuni i ka paa: no ka mea, e hoolilo ia ana o Kamuela a me Kamaki, i paa kekake hooholoholo no na loio, Kahina a me Numana. Ahuwale la ahuwale ahuwale ka no'u a piliwale laua o pililua i ano like hoi me ua ma @o@ i kapa in mamua ma ko kaao, o Pakana laua o Palule, i hookuu ia ai ma ka muliwai, a i ka pae ana aku i kula, he kekake wahine ka mea nana i hanai i kona waiu, a oia ka mea i ano holona ai o ua mau keiki la.
NA MOHO AOAO LAHUI LIBERALA.
Eia mai na Moho ka Aoao Lahui Liberala i wae ai mai Hawaii a Kauai--
HAWAII.
NA @@I.
J. G. Hoapili 6 Makehiki
NA LUNAMAKAAINANA.
Hilo Hen@a--Joseph Nawahi
" Waena--Henry West.
" Akau--Jas. Malloon
Kan--J. N. Kapahu
Kona--W. Johnson
Kohala--G. P. Kamauoha.
Hamakua--Z. Paakiki.
MAUI.
NA LUNAMAKAAINANA.
Wailuku Aku--L. W. P. Kanealii.
" Hema--W. B. Keanu
Makawao--J. Kamakele.
Hana--P. Kamai
Lahaina--Wm. White.
Molokai--Naka@ku
OAHU.
NA 'LII
A. Marques 6 makahiki
C. B. Kamail@ "
Wm. H@@@ "
E. B. Thomas 4 "
Capt. J. Ross 2 "
NA LUNAMAKAAINANA.
Apana 1 W. H. Cummings
" 2 @. W. Bipikan@
" 3. C. W. Akepoka
" 4. S. K. Aki
" 5. S. K. Pua
Koolau@oko--J. E. Bush.
Koolau loa & Waialua--R. W. Wi-
Ewa & Waianae--J. Kauhi [likoi.
KAUAI.
NA 'LII.
Koioa a me lahue--A. K. Mika
Waimea a me Niihau--J. A. Akina
Hanalei--J. Kahilina.
O keia ka papa hoon@honoho i wae ia no ka Aoao Lahui Liberala, a o na Alii hoi, aole i lawa, aka ina aku no a hoea mai, a ua poe @@ he poe ia e kakoo ana i ka Aoao Lahui.
O keia ka ouli a makou @ ike nei, aole e hiki k@ kanalua ia, nolaila, @@ua e Hawaii Ponoi, a e koho lo kahi i keia poe; a na ke Akua@e kokua mai, oia ka pahu hoo@ o ka lanakila.
EIA HOU MAI KA PAPA INOA POOKII A KA HUI MEKANIKA, A ME KALAIAINA I KOHO AI.
Ka papa inoa i koho ia e kela mau hui maiuna ae, a ua makaukau lakou e onou mai i keia noe bepe, i mea paani na kamalii, me ka manao kuhihewa, e puni aku ana ka lahui, e ole hoi: kahuhu, he l@ oukou mahuha, aole makemake ia--
NA 'LII
J. A. Cummin@ 6 makahiki
A. P. Peterson " "
P. Numana " "
Jno. Ina 4 "
J. M. S. William 2 "
NA LUNAMAKAAINANA.
Apana I J. Heleluhe
" II J. Kanui
" III Kekipi
" IV Jno. Poe
" J. A. Kahoonei
O keia ae la na kii i wae ia ai, oiai, o Kamaki, he Mekanika oiaio oia, a i keia wa he haku mekanika a he makua no ka aoao hoomaemae, ua iko oukou i kona moolelo, he awah@@ oia ia kakou Hawaii ponoi, a nolaila o kapao ia aku.
O na loio iho hoi he makua laua no kela lau make, a o ua laau ia, ke kumu i huli ai ko kakou kumukanawai, oia ke opiuma, no kela mau dala he $71,000 a Aki pake o Ewa ae nei, eia iloko nei ka makua oia mau dala kahi i pe@ ai, nolaila mai koho hoolei ia ae.
No Jno. Ina, oia iho no ia, aole no ka lahui, aole no ka hoomaemae aka, o Jno. Ina. a ua ika ae la kakou iaia e waiho malie aku.
No Wiliama, h@ lima haua oia no ka hui hana hao o Ulakoh@o, ao le pono, kapae aku iaia ma kulakula, ua oki no ia i kaua hana ike he hana hao.
No Jos. Heleluhe, h@ wahi ooio oia, aka he aka nae, oiai hoi o ke koena a ka Naulu i ai ai a haaleie i ka @ka o Olaa.
He kia manu kana hana ike, he ma@ai O u no Keamaluwai, aka ke onou ia mai noi oia no ke kahua holo balota, ua oki, e kapae aku ia ua, eia la eha @ma olua olelo, nolaila e hoonoho aku no iaia i ke aio o ka M@iwahine mai koho iaia.
J. Kanui. Kekipi. Jno. Poe. J. A. Kahoonei ho kahi no ia poai, aka, e kali i ki hoi a ke kau o 1894 aole i keia kau.@
O keia a@ ia ka mea i loaa aku i ko makou kiu helu @.
HE KONO HILAHILA OLE.
Ua lohe mai makou ia U@U, ua k@no aka o Mr. Kauiukou i keka ai kanaka kamaaina o Koolau-poko e hele o kokua iaia; oiai, wahi a Kau lakou, "Ua hiki ia'u ke hele aku imua o kou kaku, a noi aku iaia e hookua mai ia oe; oiai hoi, o oe kekahi kanaka kamaaina o Koolau, nolaila wau i makemake ai ia oe."
O ka pane i loaa aku iaia, mai keia koonimana aku: "Aole loa wau e ae aku ana i l@@u, oiai, aole' o'u kuleana maluna o ko'u ohana ma ka la koho balota, a aole no hoi owau ka mana hoobalota, nolaila a@@@ o'u makemake @ hele pu me oe."
A wahi a ko makou lohe, aohe makemake o kela poe ia Kaulukou a'aole no lakou o koho ana iaia, oia ka lakou i hoike mua mai ai i ua keonimana nei.
Aloha wale no ka hoi: i aha la oe i makole ai, i ka @ua$i kapu a o eha ka manao.
Noalial, o na kono o keia ano, no ka hele aku e kokua no kona pono aole loa ia i maikai, a he hana hoohaahaa loa ia i ke kuhana keoima na o kekahi kanaka, a mau kanaka paha.
Ua maopopo ia makou, o Keoni Kamaki ka mea nana e hookamau iki nei ia Kaulukou ina aole ia, ina aole e kala i haal@@ ai o Kaulukou i ka aole balota ana @ @ @ @ @li @ @.
ANEANE E LELE LOA KE AHO O KA "HAWAII HOLOHOPE."
E na makemake heluhelu, h@ mea @ ka l@@luu mokumokuah@ o ko makou luna@hala, ke @ aku nei ko makou hea "Hawaii Holomua" @ kau i ka pua, @ i ua heo aku la ino Ol@paa a ole ka ma kou i hoomanao ae ai i kela mau wahi lala ni mele:
"Ianei au la eha ka manano. Kuu lohe ana mai ua heo oe."
A oiai hoi o KA LEO ka i pahi ia mai i ka pohaku oia ka i ulaleo ia mai e ka poai o Kamaki ma @ na huaolelo hoonauikole, e i ana, he make aku koe o kahi nupepa waha kole a Huki, a pela aku.
Aka, aole i ike keia poe i ka mea a lakou i kamailio ai, oiai, ua hehena loa ia lakou, a eia mai kahi kanaenae ou e ka Hawaii Holomua, a he lei hanohano hoi ia no ka oiwi:
"I hewa no e ka lele mua
I ka hooulu i ka la ino
Mai hoonioni mai oe
I ka wai ua lana male
O ka'u hauna no ia
Ua komo i ka'u kipuka."
A no ka mea noi, ua manao ia o keia nupepa, oia ka nupepa nana e rula i na kaiaulu o Hawaii nei, oiai hoi o keia nupepa, na Keoni Kamali, Kamuela Paka Keoni Ina Wala kuai pipi a me kekahi poe waiwai e ae na lakou i kakoo i wahaolelo uo ka aoao hoomaemae, me ka manao ia, e hiki ana ia nupepa ne kula'i i KA LEO; aka, aole loa o hiki no ka mea, o ke kahua o KA LEO e ku nei, eia oia maluna o ke kahua oni paa, ka pohaku kumu hoi o ke kihi, oia hoi ka Hoopono.
Nolaila e ka Lahui: eia KA LEO ke ku nei mahope ou a hiki i ka hopena, a e paio ana oia no kou mai pono a pau, aole oia e hoihope ana, a ili a kau a mau loa aku no.
Nolaila e na hoa makaainana, o ka nupepa Hawaii Holomua, oia ka nupepa i hoolaha ae i kekahi mau ieta anuka, i kapaia na Hon. R. W. Wilikoki, a Kaulukou ma hoi i waha nui ae ai, he oiaio.
Aka, eia ka ka Haku @ i mai ai, mai hoike hoopunipuni oe i mea e hewa ai no kou hoalauna: a wahi nou no hoi ana i hoike mai ai, hahai no ka poino i ka mea hewa: a wahi hou no hoi ana, o ka mea i hoin@ aku i kona hoaluna @ua hoi @o aku oia i kona mea nana i hana.
A nolaila, e na makamaka, na hoaloha a ne ma kini no a pau, eia ka hopena o ka mea kue i ka oiaio ke hiki ae la, ua hoea ae la, ua kiekie, a ke iho aku la, a ke nal@ iho la, auwe!
"Ua hala ka puulena aia i Hilo,
Ua nui aku la ia Papalauahi
I hoa kakele no Puhikeoka
Loaa aku no i Makanoni
E walea ana me ka la i Kukii-e."
Aloha no paha oukou e ka poai awahua nui wale, opu keemoa a ka lokoino i noho ai: aku, he mea ole wale no ia i KA LEO, ke koa kaulana hoi o ka makakila: ke kiai hopo ole ou-e Hawaii. ke kiu hanu me heu nohihihi, a o ke kolopa uneune hoi nana o uno aku na no'a huna a pau.
A. HERING. M. PAULY
Ka Hale Hana Novelty.
E lawe no laua a e hana i na ano ha na kalai a hana hoonihouiho ma ka iaao a ma ka aiho palaoa paha: hoohiaahiau a anaanai ana a mauia na pupu a me kukui, a @ na pena hooaani o na kaupoku o na rumi: hooponopono hoi, hoomaemae ana o na pila, na pu, na mea kaup@ a mea mama oia ano.
NA HANA MEA UWILA, NA HANA MKKINI A ME HANA IAKA.
K hana la ao na kuui, ua ana @ii, a pela aku, @ like me k@ kauul@a.
@@ E hele mai io maua.
132 Alanui Papu, Honolulu 3@@-@t-d.
@ @ @ OIAIO, @ @ keena @ i ka he@ @ @ kekahiaka Poalima, @ @ @ ana i kekahi hana i manao ia.
MALCOLM BROWN!
(Pala@)
NOTARI O KA LEHULEHU, A@
Hale, Honolulu H.I.
O kahi Emi Loa.
-A ME-
Kahi Kupono loa
E PA'I AI OE I KOU
KII,
AIA NO IA MA KE
KEENA PA'I KII ALOHA!
(Alanui Nuuanu, ma kekahi aoao mai o Ema Hale).
E pa'i ia ana na Kii o na ano a @a@
e laa hoi @a kii puulu o ka ohana,
na keiki, na hele @@
hale noho, na papa-aina
lunu, a me na
kipo make.
Na Kii hoonuila a hoemi ia mai uaha mai na Kii o ae!
Nolaila, mai poina i ke pa'i ana i ko oukou mau Kii ma ke KEENA PA'I KII ALOHA. e loaa ana ia oukou na Kii maikai loa me ke emi loa ma Hawaii nei.
THEO: P. SEVERIN:--Kapolena.
KEENA PA'I KU ALOHA. ma alanui Nuuanu me Beritaria ma o mai o Ema Hale. 324-3md.
Kauka Yong Kam Pung.
(APANA.)
Helu @3. Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!
Ua hiki ke hoola la kela a me keia auo
ma'i, mai ko na kane, wahine a a@u
na keiki hihi. O na ma'i ha-ao
na hiki loa ia ke hoola ia me
ka maalahi. A o na ma i
e piki ana i ka maka
pau pa ia i ke
ola, Ke hoike
ia aku nei,
eia ke ola ai nei me
ka oluolu pu o kahi auhau.
Ka me pilikia hanau
keiki a hele aui naha o ke koku
a paa a lohi paha ka hanau an@, pa
paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.
@@ E KIPA mai @ka @n@ i hool@@i
l@u ia me na naa@ina pilih@@@ @a ma@,
a na'u oukou o hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu Sept. 2, 1891. 27@-@@
I'KA LEHULEHU HAWAII
Ke hooinio aku nei ka mea aoaa ka inoa malalo, ua hoolaua ka'u wa hiue mai ka pilikia hoomailo a ka ma'i kokepaa, ka'u keiki elua makahiki hoi mai ka aneane iou ana a make i ka ma'i emi pu wale no o ke kino, oia hoi ka pilikia @i maloko o ke kino. mai ke @la ana o ka ma'i a hiki i keia la, aole i hoo@hou nei au i na makamaka Hawaii o'u o hele ae ia Kauka Apana (Yong Kam Pung) a e loaa no ka maha. Mai kanalua ma na ano elua--oia ka oluolu o na pilikia ma'i a me ka haahaa e na auhau ana.
Me ka @@@
P. M. AKA