Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 353, 25 Kekemapa 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Wendy Tokumine |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
OLELO HOOLAHA HOOPAU HOPE.
E ike auanei na kanaka a pau me keia, mai keia la aku ua hoopau loa aku au i ko H. C. Ulukou noho Hope ana no’u ma na ano a pau loa e lipi ana i ka malama ana ka hooponopono ana a me ka ohi ana in a auhau o ko’u mau waiwai a pau loa maloko nei o keia aupuni. O na poe a pau ioa e paa ana he mau waiwai no’u ma ko lakou lima, e hoihoi ae lakou ia’u ponoi ma ko’u wahi nohe ma Honuakaha ma Honolulu, Oahu.
KAPIOLANI.
[Ma o Jos. Nawahi la.]
Honolulu Oct. 31, 1891. 314-d3m.
I keia la i hookohu ia aku ai o DOROTHEA LAMB, i Notari no ka lehulehu no ka apana Hockolokolo Ekahi o ke Aupuni. C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 3, ’91. 338-3td.
KUALO KA HOOLIMALIMA O KA LOKO O OPU, MA PAWAA, OAHU.
Ma ka Poakolu, Dek, 16, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma kea lo komo aku ma mua o Aliiolani Hale e kuai ia aku ia ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupuni o Opu ma Pawaa, Oahu. Ka me nawa he 15 makakiki, kekumukuai koho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku paha makahiki mamua.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiama
Keena Kalaiaina Nov. 14, ’91. 324 3t’sd
NA APANA AINA HOME LIILII MA PUNA HAWAII.
ke hoolaha ia aku nei ma keia:
1 Aia ne 20 mau apana ma Nauawale, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.
2 E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J. E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.
3 Na J. E. Elderts, e kuhikuhi ma ii na apana i ka mea e makemake ana e ike i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.00 mai ka mea noi aku.
4 O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana ma ii ke Kuhina Kalaiaina, maluna o kak pepa i pa’i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J. E. Elderts.
5 Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.
6 O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki ao ma ke kanawai.
7 E ae ia no ka mea nonoi i umi makahiki e uku ai noka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina main a auhau aupuu a pau.
8 Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukuiu i hale nou me luna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.
9 Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopini in a aina la me kekahi pa kupono a paa noi.
He mea pono ia oe e hookaa mua ma ii kela a me keia hapa makahiki, i ka uku pane maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ked ala i ka makahiki hookahi; ua hike no hoi ia o eke hookaa i ke kumukuai holookoa, a o ka hapa paha, ma kela a me keia wa, he mea ia e emi mai ai ka uku pane.
11 O ku aelike mua ana, aole hike ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hike ke hoolilo ia aku ka aina, a hike i ka hooko piha ia ana o pa kumu aelike.
12 Ke haule hope ka hooko ia ia ana o kehahi o kela mau kumu i hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.
C. N. SPENCER,
KUHINA Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, nov. 6, 1891.
318-4t.
HA AINA HOME MA HILO, HAWAII.
Ma keia ke hoolaha ia aku nei—
1. Ua hookaawalleia he Umi (10) Pahale, ma Kaieia, Hilo, Hawaii no ka hoolilo ana aku i ka poe e makemake ana e loaa ia iakou ka aina home i wahi e noho ai.
2. Ua hike no ke ike ia na kii o keia mau apana aina ma ke Keena Aina, Keena Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke Keena o Mr. A. B. Loebensteni ma Hile, Hawaii.
3. Na Mr. A. B. Loebenstein no e kuo hikuhi aku in a apana aina i kela a me keia mea e makemake ana e ike, a no ia hana ua kkuleana oia e ukuia $1, mai ka mea e nonoi ana.
4. Na kanaka a pau e makemake ana in a apana aina, e @ mai no lakou ma ke kakau i ke Kuhina Kalaiaina ma kekahi palapala pa’ihakahaka, a oia mau pa’ihakahaka e loaa wale mai no mai a A. B. Loebenstein.
5. Aole kekahi nonoi mai kekahi mea e noonoo ia mak ka poe e hono ona aina nei.
6. O ka poe piha o na makahiki walno ke nonoi mai.
7. E haawi ia no iloko o umi makahiki e uku ia ai ka aina, a iloko oia mana wa ua kuu ia main a auhau.
8. E kukulu hoi oia i hale noho maluna o ka aina nona iloko o hookahi makahiki a e hoomaka hoi e noho maloko o ia hale, a e hoomau aku no ke koena o ka manawa o umi makahiki.
9. E hoopuni hoi oia i ka aina, iloko o ekolu makahiki, me kekahi pa kupono.
10. E uku hei oia ma ka hapaha ma kahiki mamua i ka uku pane maluna o ke koena i uku ole ia o ke kumukuai, ma ka pa 5 keneta pa haneri. Ua hike no i ka mea kuai ke hookaa pau a i ke kahi mahele paha o ka uku kkumukuai i kela a me keia manawa, a i ka mea no hoi e oki ai o ka uku pane.
11. Aole e hike ke hoolilo hou ia aku ka aelike mua, a aole no hoi ka aina e hike ke kuai ia a pau mua na olelo aelike i ka hooko ia.
12. O ka kaule ana o ka hookoia o na kumu i aelike-ia, he mea no ia e hoolilo wale ia ai o ka aina.
C. N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina.
Keena, Kalaiaina, Dek. 3, 1891. 4ts—d.
KUAI O NA APANA AINA AUPUNI MA MANOA, HONOLULU, OAHU.
Ma ka Poakulu, Ianuari 13, 1892, ma ka hora 12 awakea, ma kea lo komo o Hale Aliiolani, e kuai kudala ia ai he 41 eha mau apana aina ma Manoa, Honolulu, Oahu, e liko ole ana ka nui mai ka 8:36 a ka 11:10 eka.
Kumukuai hookumu like ole mai ka $200 a ka $400, no kela a me keia apana, e lilke me ka nui a me ke kulaua o ka aina. O ke kumu a me kea no o keia kuai ana ma ked ala kuike no ia, a i ole e like me ka makemake o ka mea kuai he uku hookahi hapa mua a o ke koena ma ka hookaa mahele like ekolu iloko o ekahi, elua a me ekolu makahiki, me ka ukupanee 7 keneta pa haneri o ka makahiki.
E hoopuni ka mea e kuai ana i ka aina ana i kuai a ii kekahi pa maikai ilo ko o hookaui makahiki.
E hoopuka ia aku no na Palapala Sila Nui no ka aina ma ka wa e pau loa mai ai ka hookaa ia ana o ked ala kuai.
E ike ia no ka palapala aina a e lohe ia no hoi na mea piha no keia mauiaina ma ke keena Aina.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Dec. 16, ’91. 346-3td.
KUAI O KEKAHI KOENA AINA AUPUNI MA WAIAKOA, KULA, MAUI.
Ma ka Poakolu, ianuari 13, 1892, ma ka hera 12 awakea, ma kea lo komo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai keka hi keena aina aupuni ma Waiakoa, Kula Maui nona ka @ @ @ eka oi aku a emi mai paha.
kumukkuai Hookumu $5 no ka eka.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dec. 16, 1891.
346—3tsd.
KA LEO O KA LAHUI.
JNO. E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POALIMA, DEKEMABA 25, 1891.
HAUOLI KARISIMAKA.
Ma ko makou hoomaopopo ana, me he la o keia ka la kulaia kelakela hookahi o kea o ne ii loaa i ko kea e nei mai ka puka ana a ka la a ka napoo ana a ka la e like me ke a na hela a ke Akua i hoike ai ma kappa olelo mai ka hookumu ana o ka honua. E hoomanao ana kakou i keia la no ka hanau ia ana o ka Hoola e like me ke kauoha a ke Akua, mahope iho o ko ke kana ka hana hewa ana, e like me ia e olelo ia ai ia Ewa, na ka hua o kou puhaka e paopao ke koo o ka hewa. Ma na aoao a pau o ka Baibala mai mua a ka hope loa, e ike ana kakou in a olelo o ka hooia mai ke Akua mai, a me ka hooko ia o ia olelo, ma ka hoike ia mai, ua hoapono ia mai e ka Uhane, ua ikea mai e na anela, ua ha’i ia’ku i ko na aina e ua manaoio ia ma kea o nei, a ua hookipa ia aku iluna i ka nani.
Me he la, aole ua haipule a me na mea e kappa ana ia lakou he poe i hoomaopopo i ko ke Akua lokomaikai nui a me ka hooilina waiwai i loa i ko kea o, ma o ka mea nona keia la e hoomanao kia nei ma kea no nui ma na hana lealea. O Karisto ke Keiki aloha a ke Akua, ke Mea i olelo ia, ma ona la i haawi ia mai ai ko ka lana a pau, aohe he mea hou aku i koe, ua hoolilo Iaia iho i kino kanaka, i hike iaia ke ike i ko kakou mau ehaeha me ko kakou mau luuluu, a lawe ae maluna ona a pau, a auamo aku hoi i ko kakou hewa, i mea e ola hou ai kakou mai ka make o ka hookuli i ke kanawai, a ma o keia lokomaikai nui o ke Akua, e ola hou ma o ka hoolohe i ua kanawai la, a e manao io aku ia Karisto ma na mea a pau ana i a’o mai ai ia kakou. E like me Karisto iloko o kona Maku, pela hoi kakou iloko ona, i lilo ai kakou a pau he hookahi me laua, ma ka hemolele o ke keiki a me kona hoopono i ka makemake o kona Makua.
Ua hoomaopopo no na Karistiano mai a Akamu ma ii ka olelo a ke Akua e hike mai ko Hoola, ka mea nona keia la hoomanao a kakou e hiipoi nei ma kea no kanaka, ma kea no kanaka, ma ka hoolohe a ma o ka manaolo i ka leo o ke Akua i hoike ia mai ai e hike mai ana ka Mekia, a o Emanuela kona inoa, ma o ka hilinai i ka mana o kana olelo, e like me ia i hoike ia ma ka na mau hana hookumu i ka honua a me ke kanaka ana i hana ai mai ka lepo ola ole. Ua heluhelu kakou i ko Abela hoomanao ana i keia leo kauoha, a ua malama oia i ka hoilona o ka mohair e na ni ke kapu o ke kanawai Hemolele o Iehova ke Akua, ma o ke keiki hipa i mohair ia mona ke koko e kala ia i ka hewa e kea o, ma o ka hoolohe ana i ka makemake o ke Akua a me ka manaoio ana hoi ia Iesu Karisto kana keiki i aloha nui ia.
I mea e hoike ai kakou i ko kakou manao nui no ke Akua ka mea nana i hana na mea a pau, nona ke aloha palena i loaa ai he la Karisumaka i ke kanaka, a he mea maikai a he mea i ku i kea no o ka mea e lawe ana i ka inoa laahia o ke keiki a ke Akua, karistiano, e hoomanao io kakou i keia la nona, no Karisto ka ni a nana ka misiona n@ ke Akua mai o hoike ma i kona aloha ma ka Elele i ka euanelio o ka maluhia a me ka manao maikai in a kanaka a nau o kea o hei, mai kumu a hopena honua a mau loa. E hoike kakou i keia hoomanao a hoomaikai ana ma ka malama ana i ko ke Akua makemake, ma ka malama ana i kona kanawai mau loa pau ole. he umi, ma ka hooko ana ma na hana o ka uhane a me ke kino, ma ka mahele mua ma ke aloha paulele i ke Akua me ko kakou naau a pau, a mahele elua ma ke aloha ana i ko kakou mau hoakanaka i hanau pu ia ai ma o ke kanaka makua a ke Akua i hapa ai, e hahai ana i ko Karisto ano o like me ia i hana ai a hike i ka haawi ana ona i kona ola no ka pono o ka poe i hoino a i pepehi ia a hoowahawaha hoi i kana mau a’o ana.
Ke hopohopo nei makou eia ko kea o ke hoomanao ne ii keia la ma ka uhane o ka Ane Karisto, mamua hoi o ka hahai ana i ko ka naau akahai a haahaa o ka Nazaeta. He mea maikai a kupono ia kakou, iloko o ko kakou piha hauo i no ka hoomanao a na i ka la i loaa ai ia kakou he hoola mai ka make mau loa, e kanu i ka maka-oi o na manao maikai ole, a e lawe hoi i keia la a mau loa aku i ka mo olelo o ka mea a kakou e akena nei me na lehelehe i ana no kakou. Nolaila e na hoa heluhelu, na hoa kanaka malalo o ka malu a me ka Iike imua o ke Akua Mana Loa, ke doloai aku nei makou ia oukou a pau, e hooikaika kakou e hoohalike me ka uhane o ko kakou kumu Hemolele, ka mea hoi nona ke ola ana i aui ole no kona pono iho, a e hahai aku ma kana mau hana i kohu ai ka lawe ana i kona inoa, a e hoolilo hoi kakou in a hana a pau o ko kakou ola ana he hoomanao mau i ka la i loaa ai he Hoola no ko kea o a nau.
Ma o ka uhane aloha karistiano ke pahola aku nei makou in a hoomaikai pumehana in a me i a pau a o ka oi hoi i ka poe i manao ino ia aloha olo mai ia makou no ko makou hoao ana e hoike i ko lakou mau kinaunau i kumu e pakele ai, a me ka lakou man hana hewa a me ka hana hookamani, e llike hoi me ke kumu, nona ka kakou hoike e hoomanao ne ii keia la. E lilo hoi keia la Karistimasa, me kona mau hoomanao ana laahia, i mea e hoowaiwai ia kakou no keia noho ana a no ke aupuni e hike mai ana.
KA HALAWAI MAKAAINANA.
Ua kukala ae nei ka “Holomua.” Aia he halawai nui e malama ia ana maloko o ka hale holohau ma Manamana, ma ka hora 7 p.m..o ka Poakahi ne nei Dekemaha 1a 2$, 1891: o ke kumuhana oia ka keia:
E noonoo ia ana ko ka Lahui Hawaii ku ana ae, a hole aku in a lono e laulaha nei, no ka upu ia ana hoolilo ia Hawaii Aupuni Moi, i aupuni Repubalika?
O ka makou e ike nei, he nele loa i ke kumu kalaiaina naauao ke kumu i ulu ae ai keia hoolaha kahea in a makaainana; e halawai no ke aha? ke nana iho in a mamala olelo kuahaua, oia keia, “E hole aku in a lono e laulaha nei, no ka upuia ana, e hoolilo ia Hawaii Aupuni Moi, i aupuni Repubalika.”
E nana mai ka lahui Hawaii. Iloko o Iune 30, 1887; ua hana ia he hookahuli aupuni e ka poe o ka aoao hoomaemae o ke au o Kakina ma; a ia wa e noho Kiaaina Hope ana no o Akoni Rosa, a e noho Ilamuku ana o J. L. Kaulukou, a e neho Hope Makai Nui ana no paha o J. K. Kaulia ma na Hilo, Hawaii. A ma na haiolelo a Akipoka iloko o ke kau ahaolelo o 1890: ua hai ia a eke manao i hoolala ia ai ia mau hana; oia no ko lakou hoao ana e kukulu maoli i aupuni Repubalika ma Hawaii nei, maluna o ke kahua o ke Aupuni Moi. O ka ninau—
Ua kahea ae nei keia poe ia wa i halawai makaainana nui, e hole aku i kela hana kipi? Aole makou i ike iki; ua pau ua poe ne ii ka holo pee iloko o na lua poopoo pohaku o na haole hoala kipi, me he mau iole la e noke ana i ka nalinali in a eke kopaa i waihoia iloko o na hale waiho ukana.
O ka hoopilimeaai o keia poe kekumu i hana ole ai ia wa a hopu ole ia ai ka poe maoli i hana io a hana kino maoli in a hana hookahuli aupuni Moi, a kukulu aupuni Repubalika.
He kohu ole, a he kuleana ole, a he hupo haalele loa keia kuahaua ana ae i ka lahui e hele e alualu i ka ukulele i loaa o na hana na ka lehlehu e noke a ii ka akaaka iloko o ka hale holo hau i ka po Poakahi.
Oiai aohe kahua o keia kuahaua a oiai, na kak poe pili hoomaemae keia hana, he mea pono i ka lahui, e waiho aku na ka poe hupo e hooholo no na hana hupo a pau loa, aole o kakou wahi lihi ilaila.
AINA KU AI MA KAMAKELA.
He Umi Aina Pa-hale ma Kamakela.
He 50 ka mai ka iania ma ke aie, a he @ kapaai ka averika hoho@ He wahi e paka @ a ma ke Kula Nui o Sana L@i.
No @a aina@ ana no keia mau aina, e u-i aku ia C. J. McCARTHY.
@3S-dtf. @ Ak@ui Kallepa, Honolulu H.