Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 350, 22 Kekemapa 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

OLELO HOOLAHA HOOPAU HOPE

E ike auanei na kanaka a pau ma keia, mai keia la aku ua hoopau loa aku au i ko H. C. Ulukou noho Hope ana no'u ma na ano a pau loa e pili ana i ka malama ana ka hooponopono ana a me ka ohi ana i na auhau o ko'u mau waiwai a pau loa maloko nei o keia aupuni. O na poe a pau loa e paa ana he mau waiwai no'u ma ko lakou lima, e hoihoi ae lakou ia'u ponoi ma ko'u wahi noho ma Honuakaha, ma Honolulu, Oahu.

KAPIOLANI.

[Ma o Jos. Nawahi la.]

Honolulu Oct. 31, 1891.  314-d3m.

 

I keia la i hookohu ia aku ai o DOROTHEA LAMB, i Notari no ka lehulehu no ka apana Hockolokolo Ekahi o ke Aupuni.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec 3, '91.  338-3td.

 

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O

KA LOKO O OPU, MA

PAWAA, OAHU.

 

Ma ka Poakolu, Dek, 16, 1891, ma ka @ora 12 awakea, ma ke alo komo aku ma mua o Aliiolani Hale e kaui ia aku ia ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupuni o Opu ma Pawaa, Oahu. Ka ma nawa he 15 makakiki, ke kumukaui koho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku hapa makahiki mamua.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov 14, '91.  324 3t'sd.

 

 

NA APANA AINA HOME LIILII

MA PUNA HAWAII.

Ke hoolaha ia aku nei ma keia:

1 Aia ne 20 mau apana ma Nauawale, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.

2 E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J. E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.

3 Na J. E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana e ike i na mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku @ $1.00 mai ka mea noi aku.

4 O ka noe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i ke Kuhina Kalaiaina, maluna o ka pepa i pa'i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J. E. Elderts.

5 Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.

6 O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki oo ma ke kanawai.

7 E ae ia no ka mea nonoi i umi makahiki e uku ai noka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina mai no auhau aupun a pau.

8 Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale nou n@luna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he uwi.

9 Iloko o ekolu makahiki ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.

He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapa makahiki, i ka uku paneo maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookahi: ua hiki no hoi ia oe ke hookaa i ke kumukuai holookoa, a o ka hapa paha, @a kela a me keia wa, he mea ia e enu mai ai ka uku panee.

11 O ka aelike mua ana, aole hiki ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hiki ke hoolilo ia aku ka aina, a hiki i ka hooko piha ia ana o na kumu aelike.

12 @e haule hope ka hooko ia ia ana o kekahi o kela mau kumu i hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 6, 1891. 

318-4t.

 

NA AINA HOME MA HILO, HAWAII.

Ma keia ke hoolaha ia aku nei--

1. Ua hookaawaleia he Umi (10) Pahale, ma Kaieie, Hilo, Hawaii no ka hoo lilo ana aku i ka  poe e makemake ana e loaa ia lakou na aina home i wahi e noho ai.

2. Ua hiki no ke ike ia na kii o keia mau apana aina ma ke Keena Aina, Keena Kalaiaina, Honolulu, a i ole ma ke Keena o Mr. A. B. Loebensteni ma Hile, Hawaii.

3. Na Mr. A. B. Loebenstein no e kuo hikuhi aku i na apana aina i kela a me keia mea e makemake ana e ike, a no ia hana ua kuleana oia e ukuia $1. mai ka mea e nonoi ana.

4. Na kanaka a pau e makemake ana i na apana aina, e ui mai no lakou ma ke kakau i ke Kuhina Kalaiaina ma kekahi palapala pa'ihakahaka, a oia mau pa'ihakahaka e loaa wale mai no mai a A. B. Loebenstein.

5. Aole kekahi nonoi mai kekahi mea e noonoo ia mai ka poe e noho ona aina nei.

6. O ka poe piha o na makahiki walno ke nonoi mai.

7. E haawi ia no iloko o umi makahiki e uku ia ai ka aina, a iloko oia mana wa ua kuu ia mai na auhau.

8. E kukulu hoi oia i hale noho maluna o ka aina nona iloko o hookahi ma kahiki a e hoomaka hoi e noho maloko o ia hale, a e hoomau aku no ke koena o ka manawa o umi makahiki.

9. E hoopuni hoi oia i ka aina, iloko o ekolu makahiki, me kekahi pa kupono.

10. E uku hoi oia ma ka hapaha ma kahiki mamua i ka uku panee maluna o ke koena i uku ole ia o ke kumukuai, ma ka pa 5 keneta pa haneri. Ua hiki no i ka mea kuai ke hookaa pau a i ke kahi mahele paha o ka uku kumukuai i kela a me keia manawa, a i ka mea no hoi e oki ai o ka uku panee.

11. Aole e hiki ke hoolilo hou ia aku ka aelike mua, a aole no hoi ka aiua e hiki ke kaui ia a pau mua @ olelo aelike i ka hooko ia.

12. O ka kaule ana o ka hookoia o na kumu i aelike ia, he mea no ia e hoolilo wale ia ai o ka aina.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena, Kalaiaina, Dek. 3, 1891.  4ts--d.

 

KUAI ONA APANA AINA AUPUNI

MA MANOA, HONOLULU, OAHU.

Ma ka Poakolu, Januari 13, 1892, maka hora 12 awakea, ma ke alo komo o Hale Aliiolani, e kuai kudala ia ai he 41 eha mau apana aina ma Manoa, Honolulu, Oahu, e like ole ana ka nui mai ka 8:36 a ka 11:10 eka.

Kumukuai hookumu like ole mai ka $200 a ka $400, no kela a me keia apa na, e like me ka nui a me ke kulana o ka aina. 'O ke kumu a me ke ano o keia kuai ana ma ke dala kuike no ia, a i ole e like me ka makemake o ka mea kuai he uku hookahi hapa mua a o ke koena ma ka hookaa mahele like ekolu iloko o ekahi, elua a me ekolu makahiki, me ka ukupanee 7 keneta pa haneri o ka makahiki.

E hoopuni ka mea e kuai ana i ka ai na ana i kuai ai i kekahi pa maikai ilo ko o hookahi makahiki.

E hoopuka ia aku no na Palapala Sila Nui no ka aina ma ka wa e pau loa mai ai ka hookau ia ana o ke lala kuai.

E ike ia no ka palapala aina a e lohe ia no hoi na mea piha no keia mau aina ma ke keeha Aina.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec 16, '91.  346-3td.

 

KUAI O KEKAHI KOENA AINA AOPUNI NA WAIAKOA, KULA, MAUI.

Ma ka Poakolu, Ianuari 13, 1892, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai keka hi koena aina aupani ma Waiakoa, Ka la Maui nona ka ili o @ eka oi aka a emi mai paha.

Kumukuai hookumui @ no ka eha.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Dec 16, 1891.

346-@tsd.

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puaku.

 

POALUA, DEKEMABA 22, 1891.

 

He Hiki No Ke Hoopau Ia Ke Kumukanawai

 

Ma ka Haiolelo a Col C. W. Akepoka imua o ka Halawai a ka Hui Liberala Hawaii, Dekemaba 12, hora 7:45 p.m. Ua hoike mai oia he mea hiki wale no ke hoopau ia Kumukanawai, oini, o ke Kumukanawai, he olelo aelike oia meawaena o ka Lahui a me ka Nohoali@.

Oiai hoi, o ka manao ana e hoo loli ae i keia Kumukanawai, aole ia he hana maikai, oiai, ina e hoopili ia aku, i apana hou ma kahi o ka mea kahiko, alaila, e nui aku ana ka nahae a o ka hopena he lapuale.

Nolaila o oukou o ka Lahui ka mana ma ia mea, he kuleana kooukou e hoopau ai a he kuleana hoi ko oukou e hana ai i Kumukanawai Hou.

Oiai hoi ua pau ka nani o keia Kumukawai, ua hala oia, he pono no ke hoopau ia me ke pahonohono hou ole aku.

Oiai o keia Kumukanawai e ku nei i keia mau la he Kumukanawai oia i hana ia i pakele ko makou mau kani-a-ii ke kauia, a ina e haule keia Kumukanawai i ke kau Ahaolelo o 1888 ina ua paa na kani-a-i o makou i ke kaula, aka, ua paa a ua pakela makou mai ka poino mai; oiai hoi, o keia Kumukanawai a me kela kumu i hana ia ai kela nana i ka 1887, mamuli no ia o ke ino o ka hooponopono ia ana o ke Aupuni e na Kuhina o ka Moi Kalakaua I. e like me ka Aha Kuhina o ka Moiwahine Liliuokalanai I, e hana nei i kekahi hana pono ole i keia manawa.

Oia hoi ke kuikahi e hoolilo ana ia Puuloa no America Huipuia.

Nolaila, ke hoike aku nei au imua oukou i ke kumu o ka hana ia ana o keia Kumukanawai; a na makou no i ha hana, a owau no ke kahi i kokua pu i ka haku ana i keia Kumukanawai a makou i haku mua ai a i hoomakaukau ai he Kumukanawai ia o ke Aupuni Ribupalika; aka mamuli o ka naauao oi kelakela o ka Moi Kalakaua ua haule makou.

A pela i mau ai ke kulana Aupu ni Alii o Hawaii nei ahiki i keia la.

Nolaila e na keonimana o oukou o ka Lahui ka mana ma na ano a pau a he kuleana piha ko oukou e hoopau ai i keia Kumukanawai.

E hoike aku au ia oukou i ke kahi mea: ma America ina e ike ka Lahui aole he @aikai o ke Kumukanawai ua hiki no i ka Lahui ke hoole, a ua hiki no hoi ke olelo e hana hou i kumukanawai hou.

A pela n@ ma Enelani ina no e olelo ka lahui kumukanawai hou oia no ka wa o ka Moiwahine Vitoria e ae keke ai oiai na hoowahawaha ka Lahui i kela aelike, mua a ua makemake ka nahui @ aelike hou a e hana hou ia hoi a e hooi ia ae kona makai i ko ka mea moa.

Nolai@ o na keoinimaua mai kanalua @ a mai hopohopo haio @ ke @ @ota ana na mai@hia loa ia a aole hoi he mea e kanalua ai.

Nolaila ke noi aku nei au ia oukou e koho oikou i ka poe a oukou i ike ai he kupono aole hoi ka poe puni wale i ke kipe ia aka i ka poe maoil no ia aloha i'o ia Hawoii nei mailoko a wano; a ina e loaa ia poe alaila ua loaa hou na pono a me na pomaikai ia Hawaii nei.

Nolaila na kela kanaka keia kanaka e wae nona iho a e koho i ka mea ana i @ke ai he pono.

 

 

He Hilahila Anei Ke Hoike Pololei Ae.

Ma ka halawai ana o ka Hui kalaiaina i ke ahiahi Poalima nei ua haiolelo mai o Kale Aki imua o ka halawai a ma kana olelo ana ua hoike mai oia he oi aku ka pono e koho ka lahui ina luna Aupuni a pau e like me ko Kaleponi oia ka hana naauao.

A hoopilipili ae la oia ia Aperahama Linekona ka Peresidena o America Huiluia apela aku.

A i ka pau ana o kana ua ku mai o Keoni Peo a olelo mai, aole o makou makemake nano Loio e alakai ia makou, oiai ua like no ka Loio me kekahi holoholona oia keia, ina e moe aku ke kekake i ka lio, alaila e hanau mai auanei ka laua keiki he hoki a o ua hoki ala oia no keia poe Loio.

A eia hou, o kana i kamailio iho nei no ke koho ana i na luna aupuni ana i kuhikuhi kalai kii mai nei i. Kaleponi ea, ke olelo aku nei au o kana i hoike iho nei aohe wa hi waiwai.

Oiai hoi ua hoike kohiko mai ka hui Liberala Hawaii i ka lakou mau kumu hana a o ke kahi oia kumuhana oia kaia nei i hoike iho nei o aha hoi ka hewa ina kakou e lawe ina kumu hana a ia hui i hooholo ai oiai o lakou ka hiki mua ma keia mea aole oia nei.

Nolaila aole pono e hoolohe i kana oiai aole ia nana aka na ka aoao Lahui ia.

A nolaila enoi aku ana aue hoopanee ia ka Halawai a kahi wa aku ana hoopanee koke ia.

Nolaila ke olelo nei makou he hilahila a nei ke hoike polei ae a ke hai pono mai no hoi elawe kakou i na kumu hana a ka aoao lahui Hawaii Liberala e hoolah nei a e hana aku maluna oia mau kumu luna ea e ka Lahui e na kumuhana a ka aoao Lahui i hooholo ai oia maoli no na kumu hana oiaoio kaulike a pololei nohoi.

A ne maukumu nana i ma halo nui ia e na poe noonoo maikai apau e noho nei iloke o ka aina a aole hoi e hiki ke ahewa ia.

Oiai hoi ua hana ia me ke aka hele a pela i loaa ai ka hua maikoi.

Nalaila he mea make heya ka olelo ae i o aio nei oiai i lune no koua waele e no ke pulu oia ka ka aoao Lahui i hanu ai.

 

 

HE AIHUE.

Ua haohao o Mr. Neuman, @ ka hale kaui laau ma ke kihi o alanui Moi me Papu, i ka nalowale honua o kekahi mau mea liilii o loko o ko laua hale. No ia mea ua hai ia aku ka lohe i ka oihana makai, au@ hele ia e imi ma ka rumi o kekahi pake paahana i nohe hana ma keia hale kuai laau ana loaa aku la ma mea liilii i haohao ia iloko o ka rumi o keia pake, i lawa no kona wehe ana i hale kuai laau nona. Ua hoopuka ia he palpala hopu no ua kolohe nei.

 

O na mokuahi C. R. Bihona, J. A. Cummins Lehua, ame Waimanalo, kai palemo aku no ko lakou mau awa i nehinei.

 

NA MOHO AOAO LAHUI LIBERALA

No no mokupuni o Hawaii a me Maui, ua holo aku ko kakou kanaka i aloha ia, Hon. R. W. Wilikoki a me Hon. Wm. White, a ua lawe aku oia i ka inoa o na moho ana e waiho aku ai i na Apana Koho o keia mau Mokupuni a me Molokai, i hooholo in e na alakai Lahui, e like me ia i noonoo ia e like me ka la kou i nonoi mai ai. Eia iho ka inoa o na moho:

HAWAII.

Hilo Akau,--H. Kauwila Unea.

" Waena--Henry West.

" Hema--Joseph Nawahi.

Hamakua--Z. Paakiki.

Kohala--G. P. Kamauoha.

Kona--D. H. Nahinu.

Kau--J. N. Kapahu.

MAUI.

Hana--P. Kamai

Makawao--J Kamakele.

Wailuku Akan--L. W. P. Kanealii.

" Hema--

Lahaina-- Wm. White.

Molokai--Nakaleka.

OAHU.

Koolaupoko--J. E. Bush.

Koolau-loa & Waialua--R. W. Wi-

Ewa & Waianae--J. Kauhi @ikoki

 

 

AINA KU AIMA

KAMAKELA.

 

He Umi Aina Pa-Hale ma Kamakela.

 

He 50 kapuai ka laula ma ke aio a he 150 kapuaai ka averika hohonu. Ua pili i ka Home o ka Ohana Buckle, a he oluolu ke komo ana aku. He wahi e puka aku ai @a Alanni Liliha, a ma ke Kala Nui o Sana Lui.

No @ ninau hou aku e pili@ ana no keia mau aina, e u@i aku @a

C. J. McCARTHY.

@5 Alanui Kalepa, Honolulu H.