Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 338, 4 Kekemapa 1891 — Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

>A KAHVA 0 KE ArP\)NI A ME KE KUMUKANAWAI. 1. Ua manao makou he mea po■oe hookahua ia na aupuni a pau maluna o -na kmnu o ka noho Lauakila; Kaulike a me ka LoKahi; i:a manao makou ua hanau ia na kanaka a pau he kuokoa a he liUe iinua b ke kanawai, a ua hoohua ia »3ai me na kuleana paa, e ola, e *oho keakea ole ia, e paa i waiwai *o lakou, a e īmi i ka oluolu a i ka noomalu-kino ia mai na haaa a ka ]ima ika|Jt a hoohaiki mana, a ka pono waiwai kino ole, a me ka paio kaukapakahi ana. Ua manao rnaia na aupuni kupo no mainuii w/ije no o ka ae ana o ka Lehulehu, a ua hiki no ia lakou ke hoopau i na ano o ke aupuni e ku ana, a e kukulu hou aku i na aao aupuni i oi ioa aku ka pomaikai me ke kaulike; a <*iai ke Kuaaukanawai o ka Paeaina HawAii o keia noaoawa, aole k*a i apono ia aku e ka Loiiulehu. aka, j kukuiu ia mamuli o ka hooweliweli a na h4aa apnka ana a kekahi po« no ka pono o kekahi pod okoa. a Bolaila, ua kokua makou i ka hooAolo hou ana i.kekahi wai heu i oi aku ka maikai, a e loaa oiaio al h« AupUni no ka kulehu, ma « ka Lehulehu, a noka Lehulehu. KE KUOKOA O KA AINA. 2. Mamuli o ko inakou noonoo maikai ana no na pouo kumu a me ka makemake o ka Hawaii ponoi, ua makemake makou e hoopaa ia uo ke Kuokoa o ka Aina a e hoopakele i kona noho'na aupuni malalo o kekahi noho'na hooponopono auT)uci akea; aka, he kupono nae e hooponopono hou ia ko kakou mau Kuikahl, ke kuikahi me Amenka Huipuia, i mea e hiki pono ai ke hookui aku me na mea e pgt>no ai ko kakou mau pilikia. a i kumu e )oaa hou aku ai na pomaikai hou e kaulike ai na panailike i ae ia aku ma ko kakou aoao. NA HOOMAEMAK WHA.NA HOOKOLOKOLO. 3. Ua kupono e waiho io no ka hooponopono piha hou ana, ke ana o ko kakou oihana hookolokolo a me ke ano o na ruia o ka hoohana ia ana o ka oihana i kumu e loaa ai kekahi hooponopono emi aeleu ana o ke kanawai, nie ke kaa wale . mai na nianao pili hoomapa, a i mea e hooi ae ai i ka maua o ka Lehulehu malunaponoi o na Lunakanawai; e kokua no hoi makou i ka unuhi hoakea iiou ana o na oielo Kumukanawai e hiipoi ana i ue keakea ole ia o na olelo aua. a me ka papapa'i. NA Al llAl ANA. 4. K hookusnu la hoi kekalii kahua o ka Auhau ana i oi aku ka pono a uie ka inaikai. o hoopau i na paewaewa «; ku n*'i. nona mai hoi ka auhau h.» ikoikoi ia o ka poe

! ilihune, a e hoemi ia nei a hoopa- | kele ioa ia ai hoi ka waiwai oka j mea nui oka waiwai mai na auhau, ; nolaila, e koi aku ana no makou e j hooholo ia na knnawa i hiki ai ke j hookau ia na auhau kupono malu}na o ka waiwai o ka poe waiwai a' me na hui a Ahahui nui hoi e like me ke kuleana o ko ke aupuni hoomalu ana, a haawi pu ana aku hoi i na hooluolu kupono i ka t>oe ilihune; a i kumu hoi kekahi e hoopau ia ai najiana nana e paā nei na aina nunui i mahi ole ia. e kau ia kekahi auhau e ae, mawaho o na auhau mau, e like hoi me ke ano oka momona oka lepo. E kokua no hoi makou i kek.ihi hoauhau papa ana maliina o .v "oaa maka- | hiki, a ma ia mea e loi a ai na dala j e lawa pono ai no ka h'ookele ana i i ke aupuni a me ka malama ana hoi ! i na hana kupono o ke aupuni iue Ika hooauhau ole ana aku niaiana o j ka lahui. } MONOIpOLE. 5. B Looikaika n* makou e loaa na kanawai e hoolilo ui, he mea hiki Ole i na hana hoopunahele ma aa hookele ana o ke aupuni, a me oa Monopole, hoohuihui a haawi ana i kekahi ma& pono i kekahi poe i hooi m« na olelo kana* wai piha, moakaka a mana hei. NA KAUWA O KA LEBL T LR£L\ 6. He mea kupono e loaa pa Mnawai i oi ae ka maikai no ka hoohana ana i ka oihana ciyiijit # ka lehulehu. He mea kupono na, kā Lahui ekohoina luna aupuni a pau, a aole hoi e ae ia e noho kekahi mea mamua aku q hookahi oihana 3oaa, aka, e lawa kupono no nae hoi ka uku e iike me ke ano o ka hana i hana ia. E noemi ia na uku oihana kiekie a e hoopau ia hoi na oihana hana ole, HOOPAKELE ANA I NA HANA KUI.OKO 7. Ua kokua makou i n&. hoohoihoi ana i na hana mahi a me na hana e .ae, a me na mea 5a o keia aina, e laa ke kope r raiki, hu« luhipa, paka, etc. He kupono « hoopale ia a e hoohoihoi ia ma na hooponopono auhau dute kupono; a o kekahi hoi he mea kupono i ke aupuni ma kana mau aelike ana a me na hana e ae, e haiiwi i ka haawina mua no na mea o ka aina, ma mua o na mea-o na aina e mai. < j NA HOOPONOPONO ANA IHO O KEI.A A KEIA WAHI. 8. Ua makemake makou e kukuiu ia na hana kalaiaina. i.-oi aku ka j maikai i na Apana a pau o ka | aina, mawaho aku o Oahtt; he mea I pono no e loaa ia lakou na haawi- } na kupono, inamua o keianianawa. i no ka hoouiu ana i ko lakou mau j waiwai, a no ka ana i ko ! lakou mau pilikia. He mea oiaio, | he kupono maoli no e hoakea ia | aku ke kuleana hooponopono pili ! apana, o hiki ai hoi ma ia mea. ke ' loaa i kekahi mau wahi i olelo ia, ' ko kuleaua o koho ai i ko lakou mau lunahooponopono oihana. a ko ; hoauhau iho nia ko lakou palena ! iho i na auhau no ka hm>|>onoj»v>tH> j .*! na i na hana hou i pili i ka pono i ka lehulehu.

KA HOOMALU ANA I KA rO.\f> U NA j LUNA- HANA. ■ : j 9. E kokua no inako.i i na meaaj pau e.hana ia ana no k.a hoomaikai! ana ae i ka noho ana o na limaha-1 na o ka aina, a no ia inea. me ka | hoopoino ole ana i na*kuleana i ili i mai, e hooikaika no makou e hana ' ia na kanawai e hoopau aku ai i ka hoopae hou ana mai ; ; hoohana ia ana o na limahana aelike o kela a me keia ano, e pae nei malalo o na kumu e hiki ai ke v lawe ia mai a paio me na hoopoino t-.me na hoohaahaa ana i na limahana Hawaii a haole hoi. E nonoi aku ana no hoi makon. ma o ke kt;leana e hoopakele oi aku ai i ka poe ilihune. e hoomama hou ia ae *ia mea e pili j ana i ka waiwai o ka poe ilihune, mai na kuai ana mam#ii o ke koi a ke kauawai, a mai *ns> hoopaa ana hoi mamuli o na hooponopono banekarupe ana. NA MAIUNAAI LIILII A VfF NA APANA AINA HOME. 10. Ua kaomi hoi kekahimahele uuku o ka poe waiw«i o ko kakou heluna kanaka» ma koia mua ihoi nei, i ka ulu «na o kekahi mahele kuokoaj ua apu ia akn hoi ua a eia k« paa ia n«l maloko -o ktt.lHna. o kekahi poe uujku, a i ole, ua m&helehele ia e like <n« ka makemak» o na punabeie, a ua kipaKu ia hoi na kanaka mahiaina liilii a me ke kanu ko e ka poe hui a e ka poe hoohuihui dale; aka, omi o i.a'mahi liilii ka mea nana e hoopuipui aku po no nui o ka aina, he kupono no e hoohoihoi hou la aku hoi me kekahi kanawai Aina Ilome i oi loa aku ka inaikai. i lilo ai hoi i mea hiki ke noho a ona ia na apana aina liilii e na kaiiaka o ko kakou lohul«hu e noho nei ano,—a o ka oi loa hoi i loaa afeu i na Ilawaii ponoi i hoonele ia i ka aina a me ka home e noho ai. No ia kumu, he kupono e hoolilo ia ria aina aupuni ame na Aina Lei Alii i mea mahele'uele aiua honTfe no ka no<* e ana e noho maoli a hookuonoono maluna o ka aina, (e like roe ka hi ki ine ke ku? ole i na pono mua a kekalii poe) me ka hookuu ia o na auhau no kekahi mau makahiki kupono. A he hana kupono hou aku no hoi no ke aupuni e hooniaka koke aku hoi e hana, a hooponopono hou i na kumu e hiki ai ke lawe ia ka waiwai rae kaoluolu ma na makeke—ma ka apana, ma ka paeaina a ine na alanui moana pili aupuni hoi. NA I'ONO koho. 11. Ua manao makou o ka hoopono a me ke ano hoopoiolei o ke kanaka, oia iho la ke ana o ke kulenna e koho ai K.e kanaka i ke alii a mc ka aole hoi o ka waiwai ana, i hoopaa ia he ana ute ka lima nui; a aole hoi e hooi ia aku kekuleana o ka ba!ota koho o ke kanaka waiwai mamua o ko ka niOK iiihune. O na*hoav:i pono ole ana i hana ia iloko o ka kakou Kumukanawai «no. he kue loa ia i na kumu mua loa o ka |K>no a me k% kaulike, a no ia mea, he knpono e hoopau loa ia. Xo keia hope&« e

Ikokua no makou i na hookaulike i ana i na hoano e, mainuli o ka waii.wai e ku nei i ksi,a wa, o j na inahele o ka Lehr l u kanaka, e hoano e ana i ko kakou kanawai e pili a.ia i ka pon o no ke koho ana i na Tri, a ma ia mea hoi e hoihoi aku ai i na Hawaii ponoi, i na pono i pili ia lakou iloko o ko lakou aina ponoi, ka mea hoi i lawe kupopono ole ia ae mai ia lakou ae. NA HANA KULOKO. 12. E kokua ana no makou i na hooliio ana i na dala mahuahua kupono e loaa ai kekahi mau hana hou i ike ia ke kupono ma Oahu. a ma na mokupuni e aku; aa kula, na alanui-hao, na awa a me na uwa po-pae. na ipukukol o ka lehulehu, a me na hooponopono ana, hoi i na i ano hana o ka oihana-wai, aole waj le no Honolulu. aka, no na wahi a I puni na mokupuni. _ _ _ ■*_ I NA KALAI AKEA ANA. | 0 keiaae la na kumu a makou i ; manao ai . oia ke kah ua maa mau j kahi hoi e nele ole ai kaJokahi o j na hoaloha o ke aupuni lahui a hoiomua (leberala), ina no aole i hoomaopopo ia a i&oak&ka loa; aka, ma ka hoomaopopo ana e loaa kekahi aupuni oiaio *'no ka Lehnlehu a me ka i ko makou manao, h& kupono keia mau kumuh&na a na ninau fealaiain%*iloko 0 Uko\i, « kußa akea la me ka piha o na kalai ana, mamna o ka loaa ana o ka mana i na kanaka e holo balota ana no ka Lehulehu, i hiki ai ia lakou ke ike pono me ka hoohewahewa ole i na manao o ka LehuVhu .0 na mpa a makou i manao ai, he kupono e wehewehe ia, oia j iho keia: • j (a) K»i Paahana, e hiki j ai ke hoolauna pu ia iho na hooke-1 !le kalai holomua ana. me ka hoopoino ole ana aku i ko kakou mau mea hooulu ano nui, me ka makaala pono ia o ka pono ia o na Hawaii a me na ipaahana e ae. (&) Ke koho ia ana ma ke akea e ka leholehu, o ka mahele o paluna aupuni i oi.mamua o keia e kohoianei i keja wa. (c) Ka hopponooono a malama ia ana o na Ma'i Lepera me ke ola 0 ka Lehulehu. ((l) Ka hoonau loa ia ana o na kuleana koho, ka mea kue i ka pono o ka mea ilihune noka mea wai wai hoi. f | (e) Na hooponopono akea ana i | na kanawai e piii aua i ka Lapule j i loaa ai i ka po* liana na hooluolu ; a me ua hoomaha maikai ia poe | A o ka hope loa. ua manao ma 1 kou mahope o ka hooholo a apono | ia ana o keia mau ninau e ka ma- | nao o ka lehulehu* aole hoi e lom aku ke kokua o ka Aoao Lahui Liberala, ke ole oia e lioopaa pololei iaia iho e apono a e kokua i na ku- | muhana o ka Aoao Lahui Libarala. { Honolulu, Bopatemaba 80, 1891»,