Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 337, 3 Kekemapa 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA LOKO O OPU MA PAWAA, OAHU.

 

            Ma ka poahkolu, Dek, 16, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo aku ma mua a Aliiolani Hale e kua ia aku ia ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupuni o Opuma Pawaa, Oahu. Ka ma nawa he 15 makiki, ke kumukuai koho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku hapa makahiki mamua.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina Nov. 14, '91. 324 3ts sd

 

KUAI O ELUA APANA AINA AUPUNI MA KAAUWAELUA, PALOLO, OAHU.

            Ma ka peakolu dek. 19, 1891, ma ka bora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala elua abana aina aupuni ma Kaauwaeloa Palolo, Oahu, oia hoi: Apana 1. Nona ka ili he 18 eka a oi a emi mai paha, kumuki ai koho mua he $500. Apana 2. Nona ka ili aina he 18 eka a oi a emi mai paha, kumukuai koho mua $500.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 13, '91. 324 Stsd

 

            O ka Poaono la 28 o Novemaba nei, ka la hoi i loaa mai ai ke Kuokoa o Hawaii nei mai na Aupuni mai o Enelani a me Farani, he La Kulaia Aupuni ia, a e paniku ia hoi na Keena Oihana Aupuni a pau o ke aupuni ma ia la.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 12, '91. 324 4tsd.

 

NA APANA AINA HOME LIILII MA PUNA HAWAII.

 

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia:

            1. Aia he 20 mau apana ma Nauawale, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoonoo, mai keia mau apana aina home liilii mai.

            2. E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J. E. Elderts ma Kapoho, Puna, hawaii.

            3 na J. E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana e ike i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.00 mai ka mea noi aku.

            4. O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i ke Kuhina Kalai aina, maluna o ka pepa i pa'i hakahahka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J. E. Elderts.

            5. Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.

            6. O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki oo ma ke kanawai.

            7. E ae ia no ka mea nonoi i umi makabiki e uku ai noka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina mai ua auhau aupun a pau.

            8. Iloko o hookahi makahiki ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale nou meluna o ka pana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.

            9 Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.

            He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapa makahiki, i ka uku panee maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookahi; ua hiki no hoi ia oe ke hookaa i ke kumukuai holookoa, a o ka hapa paha, ma kela a me keia wa, he mea ia e emi mai ai ka uku panee.

            11. O ka aelike mua naa, aole hiki ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hiki ke hoolilo ia aku ka aina, a hiki i ka hooko piha ia ana o na kumu aelike.

            12. Ke haule hope ka hooko ia ia ane o kekahi o kela mau kumu i hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Nov. 6, 1891.

318-4t.

 

NA KOHO ANA I SILA IA

            E lawe ia ana ma ke keena ka laiaina a hiki i ka Poalua, NOvemaba 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, no ke kukulu ana i hale laau noho ma kahi hooulu laau o ke aupuni kihi o alanui Moi a me Keeaumoku, Honolulu.

            O na kii a me na hoolala ana no ka hana e ike ia no ma ka niau ana ma ke keena o ka Luna Hana Aupuni.

            E kakau ia na palapala koho me na olelo mawaho o ka palapala "Palapala Koho no ke Kukulu ana, Kahua Hooulu Mea Kanu."   

            Aole e hoopaa ana ke kuhina Kalaiaina iaia iho e lawe i ke koho haahaa loa a i kekahi koho e ae paha.

C.N. SPENCER

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1891-3ts.

 

KA LEO O KA LAHUI

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

POAHA, DEKEMABA 3, 1891

 

He Aupani Alii o Hawaii nei, i Hooponopoho ia Malalo o ke Kumukanawai.

 

            E na hoaloha, na makaainana, ke poe hoi nona na kupuna i eha ai ka ili i ka ihe laumeki, i ka nai ana i keia mea he aina.

Welina Kakou:--

            O ke poo maluna ae, oia ko kakou ano mai ko kakou ike ia ana mai e na aupuni nui a hiki keia la; a he lahui oluolu loa hoi kakou he waipahe, he akahele he ike i ke aloha aina oiaio, aloha alii aloha lahui, oiai nae kakou iloko o ko kakou oluolu, ua hailuku ia mai kakou i ka popo leop, e ka poai nana i kaihi aku ko kakou kumukana wai i ka 1887, i ka la 30 a Iune, he la hoi e poina ole ai; e ka lahui Hawaii.

            Nolaila, e ka lahui aloha, eia hou no ke puai mai nei na hana oia mau la poina ole oia hoi, ke hookonokono mai nei ka nupepa "Avarakaita" i ka lahui Hawaii oiaio, e hoala ae i halawai, a o ka hua o ua halawai la, e kipaku aku i ka Ilamuku, a ke ake mai nei lakou na kakou e hana.

            Eia ka pane ma ke aoao o ka lahui Hawaii oiaio, na oukou no e ha na ia hana, ina ua makemake oukou e kipaku i ka Ilamuki, aole na ke kanaka Hawaii oiaio, aole, aole loa.

            Oiai hoi, o na kamailio ana a ka aoao lahui i ka mea e pili ana nona a me ka Kuhina, aole ia he manao ino, aka, he olelo ao ia no ke ola, oiai hoi, wahi a Solomona Kanoeau, "O ka mea i hoolohe i ke au ia mai, oia kai makemake i ka ike; a o ka mea hoowahawaha i ke ao ia, he ho loholona oia."

            O na olelo ana o keia ano ma ke akea, aole ia he me e kokua ana i na hana a na anela o ka po. Aole he kipaku luna aupuni a ka Aoao Lahui Hawaii Liberala, na oukou no ia e hana.

            Nolaila, ke ao ia aku nei ka lahui holookoa mai o a o, e hamaukakou a e nana ae i ka hana a keia poai lima nui wale.

            Wahi hou Solomona. "O ka ma kua i aloha i kana keiki, kau no oia me ka laau habau." Nolaila, no ke aloha o ka Aoao Lahui LIberala i ko kakou Moiwahine, kona mau Kuhina, a me ka Ilamuku nolaila ke kumu i puka ai kela mau olelo, e ao aku ana ia klakou e hoopono lakou i ka lakou hana. Oiai hoi, ina e hoopono lakou ma na ano a pau, aole auanei e nele ka huli o ka lahui, a haawi aku i na hoomaikai ana ia lakou; aka, ina aole pela, alaila, me lakou no ia, a o ke koi okoa mai na kakou e kipaku aku, ke i aku nei ka lahui, hele pela, he ekaeka ka maunu, he iono ka i'a e loaa.

 

He Moeuhane Palaualelo

            Ma ka "hawaii Holomua," ua ike iho makou i ka moeuhane palaualelo a kekahi poe, eupu nei, e lilo o Hawaii i aupuni Republika ma keia mua aku, a ua hoike ia hoi, ua hauoli ka na hui e ae i ka loha ana ke ake nei ka Ao ao Hawaii Liberala ma o Wilikoki ala, e lilo o Hawaii nei i aupuni Repubalika, oia ka kana e kau-o nei i ka Lahui.

            Ke hoike aku nei makou me ke kala-ku ana a puni ka Paeaina, aole loa e hiki ke ole ka Lahui e ae oiai hoi o ka huina kanaka nui e noho nei iloko nei o ka aina, o lakou ka mana, ka ikaika ke nopaa a ma o ka lahui a'a i lilo ai i Aupuni Kuokoa a aupuni Moi hoi, aole ma o ke kanaka hookahi ala.

            O ke ano nui o ka Hon. R. W. Wilikoki olelo ana i aupuni Repubalika, e wae oukou a e kaana i ke ano nui o kana olelo penei:--"Ina" aole ka Moiwahine e ao kanaka mai, a e kaakaa kona mau maka a e ike i kona Lahui, alaila, aole loa o hiki ia'u ke kaohi iho i ko'u manao i Moi na ka Lahui e koho.

            E nana i ka haiolelo a ka Hon. R. W. Wilikoki ma ka pepa o ka la 2 iho la o Dekemaba nei, nona ke poo:00"Ka haiolelo o ka Hon. R. W. Wilikoki imua o ka halawai Makaainana nui ma ka po o la 28 o Novemaba nei.

            Ma ua haiolelo nei, aole loa o Hon Wilikoki i olelo iki, eia me a'u ka lahui, a owau ka mana maluna o lakou. Aole! aole loa!!

            Nolaila, i mea e pau ai ko oukou pohihihi, a e ao kanaka mai ai boi oukou, e wae pono i ke ano o kana haiolelo, a o ke ano o ia haiolelo, aole he kue iloko ona no ka Moiwahine a me na Kuhina, me na luna aupuni e ae; aka he aloha oia i kona Lahui, ka Nohoalii o Hawaii e like me kona aloha iaia iho, oiai hoi, oia ka i hooko i ka ka Haku, a o ka poe i huna i ko lakou manao iloko, o lakou ka poe hookahuli aupuni maopopo.

            E like me ka Aha Kuhina i hana malu ai me ka Kuikahi hoolilo aina, oia ke kabua oiaio o ka Repubalika, aole he mea e ae. Nolaila ke hoike ia aku nei keia imua o oukou me ka oiaio, aole me ka manao pee, aole me ka huli dala, aole no hei makemake hanohano, aka, me ka puuwai aloha oiaio maoli ia oe eHawaii ponoi, pela i puka ai kela mau olelo.

            Eia no keia au he elua Moi, oia hoi ka Moi i kohoia e ka lahui, a me ka Moi i k@ho ia e ka elua ha pakolu o ka hale ahaolelo, o ke kau o 1888.

            Na ka Aoao Lahui LIberala anei ia i hana? Aole! nawai? Na kela puulu auna hulu like Nolaila, mai puni wale oukou e ka lahui i na hoonuinui olelo ano ole a ka poe aloha ole ia kakou. Kulia imua a loaa ka pahu hopu o ka lanakila. Imua e Hawaii lahui, Hawaii aina a me Hawaii aupuni.

 

Pane a D.L. Huntsman.

 

            Ma ka nupepa "P.C. Advertiser" o ke kakahiaka onehinei, ua ike ia ka pane a D. D. Huntsman, e hoike ana oia, o kona manao kuokoa maoli no ia nona ponoi iao, aole no kekahi mea mai, aole no hoi mai na alakai mai o ke Aoao Lahui Hawaii LIberala, a kakau iho la oia i kona inoa malalo.

            Nolaila, e nana pono i keia a i iho, he oiaio ka, aole na ka aoao Lahui Hawaii Liberalla i kono iaia aka, nona ponoi no. Ma keia, ke ku mai nei oia imua o ke akea a olelo mai, o na ehaeha o keia mau mea a paue hoolaha ia nei, malu na no ia o'u, a aole hoi maluna o ha'i aku.

            No makou iho, ma ka aoao o Lahui Hawaii oiaio, aole he wahi lihi iki o kona mau manao hoakaka i komo i ko makou mau pahu kani, oiai, ua ike no makou aohe he waiwai o kana, nolaila, aohe o makou hopohopo.

            O ka noonoo akea o ke kanaka, oia ke kahua o ka holomua, o ka haiki o ka noonoo, o@ ke kahua o ka emi hope; nolaila, ua puka a maka ae la, a ua ike ia, nolaila, mai kuihe a hopohopo.

 

Piliwaiwai.

            Ua nui na hana piliwaiwai e ike ia nei mawaena o na pake na @anaka a me na baole, aka, aole nae he lohe ia aku o ka hopu ia ana o keia poe. He Kanawai no ko ka aina nei e waiho nei no keia ano hana, a he oihana Makai no hoi ko Hawaii nei i uku ia me ka uku kiekie, e malama i ka maluhia, a e kinai i kela a me keia hana hewa. Eia nae ka mea kamahao, o ka laha mau o na hana hewa o keia ano iwaena o kakou, e hoowalewale ana i na kanaka a e hoopoino ana i ka ohana.

            Eia ke olelo ia nei, he uku ia kekahi poe e lawelawe nei i ka oihana aupuni, oia ke kumu i lanakila a hoomano ai o keia poe i keia ano hana. Ke malama nei keia poe i keia mau hana piliwaiwai me ka hopu ole ia, a he oiaio paha keia olelo e lohe ia nei i ke kuku ia no na luna aupuni i na machina a pau, a oiaio ole paha. He haohao ka hopu ia o ke kanaka Hawaii no ke cifa, a hoopai ia i ka puu dala nui, a hookuukuu ia hoi kekahi ano lahui e ae.

            Aia la ihea ka maka o na kiai o ke aupuni? Aia paha ma ke kua mahea la!

 

HE PANE.

            Mr. Lunahooponopono:

            Aloha oe:

            E oluolu mai oe ia'u i kahi kaawale o ka kaua pukuniahi, i hooheno iho ai au i na manao nona ke poo e kau ae @ maluna.

            Ua ike iho au me ka nupepa "Kuokoa," o ka la 25 o Novemaba nei,  e hoolaha ana ia S. D. Kapono opio, ka Elele hanohano o ka Hui Kalaiaina o Maui, he oiaio no ua haiolelo au ma ka halawai Liberala ke ninau mai nei oia, owai la keia poe hipa eleele?

            Ke hoike aku nei au ia oe, o ka poe i hoohiki ole i na Kumukanawai a me na rula o ka Hui Kalaiaina.

            Ke hooloha mai nei oe i kuu lawe ana i na dala he elima a ka Hui kalaiaina.

            Ke pane aku nei au ia oe, ua pololei kuu lawe ana, oiai, he Hui Kalaieina oiaio au, @ ai oi loa ka pono ina oe i hoike pololei mai i kou inoa; alaila, maopopo hoi paha ka'u pane ana aku. Nolaila, e like me kou huna ana i kou inoa pela no e lalau ia kau hoolaha.

S.D. Kapono opio.

Peresidena me Elele o na Hono-a-piilani.

 

            Ke hoolaha mai nei kai nupepa namu "Advertiser." e kahea ia i halawai makaainana nui, e hoopau i ka Ilamuku Wilson, no ka noohemahema ka i ka pono o ka lehulehu.

 

NA LUNA NUI O KA HUI AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

 

Hon. JNO. E. BUSH  Peresidena

"           J. Nawahi        Hope   "

Mr. J. K. PRENDERGART Kakauolelo

"           C. B. Maile      Puuku.

KOMITE

Hon. R. W. WILIKOKI

Nob. D.W. PUA

Mr. J. K. BIPIKANE

"     A. Smith

"     Geo. Markham.

ILIO NALOWALE

            Ma ka po o ka Poalima la 6 o Nov., 1391, he iiio opiopio nona na mahina elima, he kalakoa kona hulu, he keokeo me ka hamelemele ano moo, ua eha ia kona uha hope akau, ua ano ola nae. A o ka mea e hoihoi mai ana i keia ilio ma Leleo e @aa no iaia ka uku makana o $3.00.

HEIL J. KAPU

Leleo, Honolulu. Nov. 10, 1891.

321--4ts.

 

HOOLAHA PILIKOKO.

            E ike auanei na mea a pau ma keia, oiai ma ke la 13 o Novemaba nei, 1891, ua make o Luka Kahului w, ne Lahina Maui, a 1 Kona wa i make ai, ua waiho mai oia ma ko'u lima he palapala Sila no kona aina me Lahaina Maui, a ua kuhikuhi mai hoi ia'u he mau palapala e ae kekahi no kona mau aina e ae ma Lahaina a me Waikapu, ma Maui. Nolaila ke hoike ia aku nei ka lohe i @a mea pau loa i pilikoko i ka mea i make e hele mai a hui me a'u ma Honolulu Oahu, no ka hoomaopopo ana i keia waiwai o ka mea i make a'u e paa nei, a na ka poe i kuleana e hana aku no lakou.

Owau no e KELUIA [w]

            Ma o Nawahi a me Huntsman.

Honolulu Nov. 19, 1891. 328--lmd.

 

"PONO KAULIKE!"

            NA MOHO no na Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi i waeia e na Hui Kaawai @alalo iho e koho ia ana ma ka la 7 o Dekemaba, 1891, no na wabi pakahi e pili ana ia Jakou:

 

"Holokahana."--HUI KAAWAI HAWAII HELU 4.

"Ko Makou Akenui, ka Pomaikai o ka Lehulehu."--HUI KAAWAI MEKANIKA HELU 2.

"Ma kehi a ka hana e hea ai, malaila mak@ e lo@a a@--HUI BOOPAKELE PALAHUKI A ME ALAPII HELU 1.

"Lanakila."--HUI KAAWAI AINA PUA HELU 5.

 

Luna Nui: JULIUS ASCH.

Kokua Ekahi: JAS. H. HUNT.

Kokua Elua: D. L. KALAWAIA.

328--12td.