Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 334, 30 November 1891 — Na Manao Kuahaua no kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUIHAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

Na Manao Kuahaua no kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUIHAWAII LIBERALA.

NA' KAHUA 'O KE AtU IL\I A ME KE KUMUKANAWAI. 1» Ua aianao makou he niea pono e hookahua ia-na aupuni apau maluna ona kumu o ka noho LaV nakila. Xaulike a me ka Lokahi; ua manao 'makou ua hanau ia na kanaka a pau he kuokoa a he lifee imua o ke kanawai, a ua hoohua ia mai me na kuleana paa, e ola, e aoho keakea ole ia, e paa i waiwai no lakou, a e īmi i ka oluolu a i ka hoomalu-kino ia mai na haiiH a ka lima ikaika hoohaiki mana, a ka pono waiwal kino ame ka paio kaukapakahi ana. Ua nianao makou ua kukulu ia.na aupuni knpo no mamuii wale no oka ae āna o ka Lehuiehu, a ua hiki no ia lak'ou ke hoopau i na auo o ke aupuni o ku ana, a e kukulu hou aku i na ano aupuni i oi loa aku ka pomaikai me ke kaulike; a oiai ke.Kumukanawai o ka Paeaina Ha\yaftK> keia manawa. aole loa i apono ia ■i jsku e ka Lehulehu. aka, i kukulu ia mamuli o ka hooweliweli a me na 'hana- apukā aiifra kekahi poe no ka pono o kekahi poe okoa, a nolaila, ua kokua-makou i ka hoonolo hou ana i kekahi Kumukanawai hou i oi aku ka maikai, a e loaa oiaio ai he Aupuni no ka Lehulehu, ma o ka Lehulehu, a no ka LehOlehū.

KK KUOKOA O KA AINA. 2. Mamuli o ko makou noonoo maikai arra no na pono kuniu a me ka makeeiake o ka Hawaii ponoi, ua makemake inakou e hoopaa ia no ke Kuokoa o Aina a e hoopakele i kona noho'na aupuni malalo o kekahi noho'na hooponopono aununi akea; aka, he kupono nae e hooponopono hou ia koi kakou īnan Kuikahi, ke kuikahi me Amerika Huipuia» i mea e hiki ponp ai ke hookui aku nie na mea e pono ai ko kakou pilikiH. a i kumu e hou aku ai na pomaikai hotj e •kaulike ai na panailike i ae ia aku ma ko kakou aoao. NA H(K>UAE>[AF; oiha.na hōokoloKOLO. o. Ua kupono e waiho ia no ka hooponopono piha hou ana, ke ana o ko kakou oihana hookolokolo a rae ke ano o na ruia o ka hooliana ia ana o ku oihana i kiunu e lo&a ai kekahi hooponopono enii a eleu ana o ke kanawai, me ke kaawalo mai na inauao pili hoomane, a i mea e hooi ae ai i ka o kn Lehulehu maluna ponoi o na Lunakanawai*e kokua no hoi makou i ka unuhi hoakea hou ana o na olelo Kumukanawai e hiipoi ana i ke keakea ole ia o na olelo ana, a me ka papapa'i. )' NA A(;HA< ! axa. 4. JC hookumu ia hoi kekahi hua o ka Auhau ,ana i oi aku ka pono a me ka maikoi* e hoopau i n» paewaewa e kn nsi, nona mai ho» ka auhau hookoikoi ia o ka poe

ijibune. a c hoenai ia nei a liuupakele loa ia ai hoi ka waiwai oka mea nui o ka waiwai mai na auhau, nolaiia, e koi aku ana no makoū e hoōholo ia na kanaw a 1 hiki ai ke hookau ia na auhau knpono taaluna e! ka wartvai o ka poe waiwai a n?e na hui ā Ahahui n«i hoi e like me ke kuleana o ko ke aupuni hoomalu an&, apu #tna aku hoi i na hooluolu kupono ika ope ilihune; a i kuniu hoi kekahi e Jm>opau ia ai na hana nana e pa» nei 11 a aina nunui i mahi ole ia. e kau ia kekahi auhau e aē, mawaho o na auhau ioau v e like hoi nie ke āno oka momona oka lepo. 12 kokua no hoi makou i kekahi hoauhau ana maluna o na loaa makahiki, a ma ia mea e loaa ai na daln. e lawa pono ai-no ka hookele ana i aupuni a wie ka malama ana lfoi 1 hana kupono oke aupuni me ka hooauhau ole ana aku iualima o ka lahui. 1 monopole. . 5. E hooikaika no uaakou e loaa na kanawai e hoolilo ai,.be moa hiki ole i na hana hoopunahele ina na hookele ana o ke aupuni, a me na Monopole, hoohuihui a haawi ana 'i kekahi mau pono i kekahi poe i liooi ia lioi-ma na olelo ka nawai piha, moakaka a mana hoi.

NA KAVWA O KA LKIIULKHI'. • 6. He mea kupono o loaa na kanawai i oi ae ka maikai no ka hooliana ana i ka oihana civila a ka leliulehu. Hc mea knpono na ka Lahui ekoho i na luna aupuni a pau 4 a aole hoi e ae ia e noho kekāhi mea mamua aku o hookahi oihana loiia, aka, e lawa kupono no nae hoi ka uku e iike me ke ano o ka.hana i hapa m. E noemi iā na uku oiharia kiekie a e hoopau ia hoi na oihana hana ole. HOOPAKKI.K AXA I HAN'A KUI.OKO. 7. Ua kōkua makou i na hoohoihoi ana i na hana mahi a me na hana e ae, a me na mea a pau< o keia aina, e laa ke kope, raiki, huluhipa, paka, etc. He ktfsono s hoopale ia a e hoohmhoi i& ma na heoponopouo auhau dute' ; a o kekahi hqi he mea kupono i ke aupuni ma kana mau aelike ana a me na hana e ae, e haawi i ka haawina mua no na mea o ka aina, ma mua o iia mea o na aina e mai. NA HOOPOXOPOXO ANA IHO O Kl-LA A KKIA WAHI. 8. Ua maketnake makou eknkulu ia na hana kalaiaina, i oi aku ka maik&i i na Apaoa a pau o kn. Puhaina. mawaho aku o Oahu; he mea po n o no e loaa ia lakou na haawina kupouo, mamua o keiu wianawa, no ka hooulu ana i ko 3ukou mau waiwai, a *no ka hoolawa ana i ko iakou mau pilikia. He inea oiaio, he kupopo maoli no e iioakea ia aku ke kuleana lHK>ponopont» pili »l.ana. e hikī ai hoi ma ia mea. ke Toaa i kekkhi »nau wahi i oielo ia, ke kuleana e- koho ai i ko lakou mau Uinahoopouopono oihan;i. a ke hoauhau iho ma ko lakon paleua iho i na no ka hoovx>nopom) nna i na hana hoti i 4hl» i ka |H>no lehuMiu.

KA iiooaiai.u AKA O S4 j" A • LUNA HA*4>. V - 9. E kokuaWltei&kou i na meaa pau e hana ia a*ia no ka hooin&ikai ana ae ī aa na oka aina, āno mea. hoopoino ole aiia £n'jgjtuleana i 9i mai, e hooikaika ia na kmiawai e ka hoopae bou ama mai ana o na limahana o keia a mekela ano, e pae na kuuiii e liiki as -ke paio me na ua ā*Qe haahaa ana i na a haole hoi. E nc«i<% jtlr4 ana,no lioi makou, ma o k£ e hoopakele oi aku ai i ka poe ilihune» e hoomama hou ia fela mea e piliana i ka waiwai o k& : poe ihhunef mai na kuai ana mnniuli o ke koi a ke kanawai, a inai na hpopaa ana hoi mamuli o na banekampe ana. ' v-

NA MAHINAAI LIIUI A Hr. ?;A APANA AIXA TIOSrK: 10. Ua kaomi hoi uuku o ka poe waiwa; o ko kakou holuna kanaka, mn mūa"iho nei, i ka ulu ana o mahsle mnkaainana ua.apn ia aku hoi *na aina aupuni a oia ky p;ia ia t»«i maioko o limu <*. $oe uuku. a i ole, ua uiaheiehele ia e lik<s me ka makemake o ua pimahele, a iil kipaKii ia hoi na kanaka mahiaina liilii a me ke kanu ko e | ka poe hui a e ka poe hpohuihui aka, oiai o na inahi iiilii ka mea nana e hoopuipui aku i ka po no nui o ka ama, he kupono no e hoohoihoi hou ni aku hoi me kekahi kanawa4 Aina Home i oi loa aku ka maikai, i lilo> ft ai hoi i mea hiki ke noho a ona ia na apana aina liilii e na kanaka o ko kakou lehulehu e noho nei ano, — a o ka oi loa hoi i loaa aku i na Hawaii ponoi i hoonele ia i ka aina a me ka h©me e noho ai. No ia kumu, he kupono e hoolilo ia na aina aupuui a me na Aina Lei Alii i mea maheleliele aina home no ka e mākemake ana e noho raaol| a hookuonoono thaluna o ka aina, (e lika me ka hi ki me ke kua ole i iia pono mnaa kekahi poe) i»e ka hooKuu ia o na <iuhau no kekahi nia u mnkahiki Kupono. A he hana kupono hon aku no hoi uh ke aupuni e hoomaka koke aku hoi e hana, a hoopo* nopono hou i na kumu e hiki ai ke lawe ia ka waiwai nie ka oiuolu ma na mnkeke —ma ka aT>ana, ma ka paeaina a me na alanui moana pili aupuni hoi. i'ONO 11. Ta manaomakou o ka lioopono :« uie ke ano iioo|H>k>lei o ke kanaka, oia iho la ko aua o ke knleae koho ai Lt kanaka i ke alii a me ka luuamakuaiuana, nole hoi o ka waiw.ii ana, i hoopaa ia he ami m« ka lima nui; a aole lioi e hooi ia aku ke kuleaon <» ka hatyta k f «ho o ke kannka waiwai mamna o ko ka mei* iiiiiuno. O na ljr«»air! oie aiKi i hana ia iloko o ka k;*kou Kumukanawai ano, he kuo I<* i-\ i na kumu ui.ua Kia o ka ix>no a me ke kaulike, * no ia mea* h® kQpom> r hoop;ju loa m. j Nn keia hopo&a «►

no"makou īna I'tia his&|) e, oka wa*l| wāi e ku sei i kei?i wa, mawāw&i o o ka k«»§te> 'e hōano e'aaai > |IU ka koW aas i na ioa ia mea hoi e hoike» ai i na ilawaii penol, i n& $$» £ilīk lak&a oko lakou hm go^^ ia mai ia lākoa ae7- % V 'na hana koloko. " 12. ana no makou ina am i-na dala mahdahiskur poho e "baā> āi kekahi mau han& hou ī ike iake kupono'maOahu. a ma na, mokupuni e akus na kula, na m awa a me na po-pae* na ipukukni o kāiM^is; S#te. •Āa' n& l anoh&na o ka aole wa» le no'Honolulu, afeift. no na wahi § puni'na mokupilīii. '' -. V, ■ ■ * • ¥ - NA KAL\I ANA. &&|iaae la na kumu a m&kou A, tnatife ai, oia ke kah «a maa mau k ! ihi hoi* e nete o'e ai kk lollahi o na hoaloha o ke aupuni a holoim'm &g£fer;j.ia), in^'nīo.ao^i.hoo3s^ ka hoo rnfais)opo kekah! aupiini oi'aio. \'rto a me' ka Lehuk&Ui" iko m hh* kupOTro"Ve ia māu me na ninau kalaiai na iloko o W kou. « kuka akea ia me ka pilia o j na knliii ana, mam"a o kaloaa ana ! oka mana i na kanaka e holo ba|lota ana no ka Lehulehu, i liiki ai lia lakou ke «ke pono me ka hoohe- | wahewa ole i na manao o ka Lehu- | lehu .0 na mea a makou i manao ai, he kunono e wehewehe ia, oia liho keia: {n) Kji Ninau Paahana, e hiki i ai ke hoolauna pu ia iho na hookeIe ;kalai holoikiūa ana. me ka hoo- ! p6ino ole ana aku i ko kakoo mau mea hooulu ano nui, me ka makaala pono ia o ka pono ia o na Rawaii a me na paahana e ae. \b) Ke koho ia ana ma ke akea e ka lehulehu, o ka mahele o ra luna aupuni i oi mamua o keia e koho ia i\ei i keia wa*. {e) lya; hoopononono a malamaj ia an%o.na Ma'i Lej>era me ke oi« 0 ka Lwhulehu. (d) Ka hoooau loa ia ana o n&l kuleana koho, ka mea kue i ka |xv| i\o o ka mea ilihune no ka mea wai wai hoi. ) Na hooponopono akea ana i na kanAwai e piii ana i ka Lapule 1 loaa ui i ka po« hana na. hooluolu a me na hoomaha maikai ia poe. A o ka ho|>e loa. ua manao ma ! kou mahope o ka ho<%vlo a apono jia ana o keia mau ninau eka maI nao o ka lehulehu. aole 5 Iwi e loaa | aku ke kokua o ka Aoao I>ahui | Wmla, keole oia e hoopaa j[K»lol«i 1 iaia iho o apono a e kokua i ua kuj mnhana ") ka Aoao Lahui HomUulu, &>patemaba 80, 1891.