Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 331, 25 Nowemapa 1891 — Page 2

This text was transcribed by:	Karen Mah-hing
This work is dedicated to:	Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

MA KE KAUOHA

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA LOKO O OPU MA PAWAA, OAHU.

Ma ka Poakolu, Dek. 16, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo aku ma mua o Aliiolani Hale e kuai ia aku ai ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupuni o Opu ma Pawaa Oahu. Ka me @awa he 15 makakiki, ke gumukuaikoho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku hapa makahiki mau ua.

C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina Nov. 14, ’91 324 Stsd.

KUAI O ELUA APANA AINA AUPUNI MA KAAUWAELOA, PALOLO OAHU.

Ma ka Poakolu Dek. 19, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala elua apana aina aupuni ma Kaauwaeloa Palolo, Oahu, oia hoi: Apana 1. Nona ka @li he 18 eka a oi a emi mai paha, kumuku ai koho mua he $500. Apana 2. Nona ka ili aina he 18 eka a oi a emi mai paha, kumukuai koho mua $500.

C.N. SPENCER

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 13, ’91. 324 3tsd.

O ka Poaono la 28 o Novemaba nei, ka ia hoi i loaa mai ai ke Kuokoa o Hawaii mai na Aupuni mai o Enelani a me Farani, he La Kulaia Aupuni ia, a e paniku ia hoi na Keena Oihana Aupuni a pau o ke aupuni ma ia la.

C.N. SPENCER

Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov.12, ’91 324 4tsd.

NA APANA AINA HOME LIILII MA PUNA HAWAII

Ke Hoolaha ia aku nei ma keia:

Aia ne 20 mau apana ma Nauawaie, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.
E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J.E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.
Na J.E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana e ike i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.00 mai ka mea noi aku.
O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i ke Kuhina Kalaiaina, maluna o ka pepa i pa’i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J.E. Elderts.
Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.
O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia no makahiki oo ma ke kanawai.
E ae ia no ka mea nonoi i umi makahiki e uku ai noka aina ma ia manawa e hookuu ia no ka aina mai na auhau aupuni a pau.
Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale nou maluna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.
Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.

He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapu makahiki, i ka uku panee maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookahi: ua hiki no hoi ia oe ke hookaa i ke kumkuai holookoa, a o ka hapa paia, ma kela a me keia wa, he mea ia e emi mai ai ka uku panee.

11, O ka aelike mua ana, aole hiki ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hiki ke hoolilo ia aku ka aina, a hiki i ka hooko piha ia ana o na kumu aelike.

12. Ke haule hope ka hooko ia ia ana o kekahi o kela mau kumui hoike ia ae ia, he mea ia e loaa ole ai ka aina. C.N. SPENCER.

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Nov. 6, 1891

318-4t.

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KE AWAAWA O LAUPAHOEHOE, HILO, HAWAII

Ma ka Poakolu, Dekemaba 2, 1891, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ke komo ana o Alii olan: Hale, ma ia wahi i makemake ia ai e kuai aku ma ke kudala akea ana; a e hoomaopopo ia hoi o Haawi a he wahi kupono hoi no ka noho ana ma kela awaawa o Laupa hoehoe Hilo Hawaii, a o kona ili he 50 eka, oi a emi mai paha.

Kumu hoomaka $500.

C.N. SPENCER

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina. Nov. 6, 1891

319---d3ts.

NA KOHO ANA I SILA IA.

E lawe ia ana ma ke keena Kalaiaina a hiki i ka Poalua, Novemaba 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, no ke kukulu ana i hale laau noho ma kahi hooulu laau o ke aupuni, kihi o alanui Moi a me Keaumoku, Honolulu.

O na kii a me na hoolala ana no ka hana e ike ia no ma ka ninau ana ma ke keena o ka Luna Hana Aupuni.

E @kau ia na palapala koho me na olelo mawaho o ka palapala, “Palapala Koho no ke Kukulu ana, Kahua Hooula Mea Kan@.”

Aole e hoopaa ana ke Kulima Kalaiaina iaia iho e lawe i ke koho haahaa loa a i kekahi koho e ae paha.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov 11, 1891-3ts.

KUDALA AKEA ANA O NA LAIKINI AWA.

Ma ka Poakolu Novemaba 9,’91, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ana i kekahi mau Laiki Awa, no ka manawa hookahi makahiki, mai Ianuari 1, 1892 aku.

MAUI.

Lahaina 2 Laikini

Wailuku 2 :

Makawao 1 :

HAWAII.

Kau 1 Laikini

KAUAI

Kamaihau 1 Laikini

Waimea 1 :

O kela mau laikini o keia mau mokupuni o Maui, Hawaii a me Kauai, e kuai kudala ia aku ana no ia iloko o ko lakou mau apana pakahi iho; a e hoike ia aku no na ano a pau e pili ana ia mea ma ia wahi, a ke waiho ia nei ka mana malalo o ka makai nui, a i ole ia, o kona hope paha.

Kumu koho mua no ka laikini o Lahaina me Wailuku $300, o ka laikini hookahi, a no na laikini e ae a kekahi mau Mokupuni e ae, $100, hoomaka aku oia no ka laikini hookahi.

Ka Manawa. E uku naua ia he 25 pa-keneta i ka wa e haule ai ka hamale.

A o ke kaena aku, e uku ia no ia i ka piha ana o na la i hoike ia.

Ina aole e uku ia ke koena iloko o ua la he un@ mahope iho, alaila, e lilo no kela uku mua ana i mea ole.

C.N. SPENCER,

Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1861-3ts.

KA LEO O KA LAHUI.

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

POAKOLU, NOVEMABA 25, 1891.

KA LA KUOKOA

Ua hooholo iho ke Komite o ka Hui Kalaiaina e malama ia ka la 28 o Novemaba me na haiolelo ma Kamaki Kuea, a ua koho ia o Hon. R.W. Wilikoki, J.E. Bush, J. Nawahi, D W Pua a me Wm. White no ia la. Ua lohe mai makou o Mr. Akepoka a me Kauka Hamona na haole e kamailio pu ana, a e uwehe mai ana ka inoa mua ae la i na mea huna o na la i hala a me ko mua e manao ia nei. Ma ka la apopo e noonoo ai ka Hui Kalaiaina Hawaii Liberala no na mea e pili ana i ka la.

Ua Paopaoia ke Poo o ka Nahesa e ke Keiki o ka Pono a me ka Hoopono.

---

Ma ka halawai o ka Hui Kalaiaina i malamaia ma ke keena Robikana i ka po Poalima aku nei: ua hu ae ka aka o ke anaina i ka ike ana aku i ke keiki o Honuaula e noke ana i ka paopao i ke poo o ka nahesa o ka aoao hoomaemae e noho ana iloko o la halawai.

Ua ike aku makou i ke poo o ka honu momona, e kiei mai ana a mimiki aku la iloko o ka alualu o kona a’i.

O ka Elepalo waha kani hoi, ua ike makou i kona@ hele ana aku ma ke alanui Alapai, a hala loa ana i Hamohamo.

O ka Hapa Kakauolelo hoi o kuna o Akamai, ua poholo iloko o ke kapu puna hamo haie a Bola ma.

Naniwale ka hiola ana.

Ua Kaulike ia no.

I ko makou noho ana he mau hoa iloko o ka Ahaolelo o 1890; aole loa makou i hahai a hoopili i ko makou koho ana mamuli o ka hoopili hoomana,

He mau lala makou no na hoomana like ole e noho nei aka, aole nae makou i hooliloo i na noonoo pili aoao hoomana i mea e keakea ai i ko makou koho ana i na haawina dala kokua kaulike no ka pono o ka lahui.

Aohe hapa nui o na hoa o ka aoao hoomana Katolika iloko o ka Hale Ahaoleio o ka A.D. 1890; aka i ka wa i waiho ia mai ai ke noi o $20,000 no ke kokua ana i ke kula Katolika o St. Lui, a me koua mau lala; ua ohohia ia makou e kokua ia haawina, no ke aloha i na keiki a ko makou lahui hookahi a makou i aloha nui ai. Pela mau makou e hiipoi kaulike nei i na pono pili i ka lahui ma na aho a pau.

Ke ae nei makou e hookauwa na ko makou lahui, mai ua poe makua a na keiki, na mea nui a me na mea liilii.

Aia no imua o ko oukou mau hoomanao ana ka moolelo o na poe i aa e hokoko no ka pono o ka hooholo ana i kela Bila Kanawai Aha Elele hana Kumukanawai i manao ia ai e hooholo i ka A.D. 1890. A aia no ilaila na inoa o na poe i hoi hope a hana ele i ko ka lahui makemake, a ke ike nei makou, o lakou no ia e onou hele nei e hoomalimali ai, e koho hou aku oukou ia lakou i mea aha? He makehewa, he hoi hope, he muhee, he hoopilimesaai a he imi pono kino no lakou iho no.

O ko makou mau puuwai, aia maua me ka lahui, ua poniia no ka lahui mai ka po mai a kau i ka puaaneane.

Eia no Lokoino.

E KA LEO. Eia ka mea hai aku ia oe ua ha’i ia mai ia’u. ua hele aku kekahi poe o Koolau nei e noi ia Kaulukou e hele e koho ma ko lakou inoa i ka aina o Kaalaea i ka la i kukala ia ai e J.F. Morgan a lilo ai i na Pake ma o ka Kikila Baraunu koho ana. Ua kaki mai la o Kaulukou i elua keneta o ke dala ina ia e koho ana, a o ua Kaulakou la, oia no kekahi i kakau i kona inoa no ka lawe ana i kekahi mau mahele ekolu me ka uku ole i ke dala.

Ua ike no oia i ka ilihune o na kanaka , a mamuli o ka hooikaika a me ka hoomanawanui i loaa’i he mau wahi dala, no ka uku ana aku i kekahi mahele o ka auhau o ua aina la ke lilo ia lakou, aka, ua lokoino iho la no nae ka puuwai aloha ele a makemake ole iho la no e haawi i ke kokua no kela wahi hana luhi ole a hana hiki wale no ke manawalea ia. Maopopo a oiaio kela ole lo e hookaulana ia nei—no ke kanaka o ka aina e o Kaulukou i keia manawa, ua pau kona manao ana i kona mau hoa makaainaina, a aia kona aloha a me kona hilinai i ka aoao nui o ke dala.

No keia mau hana a ua Kaulukou nei, ua nui kona ke’u ia e na kanaka, a ke lohe ia aku nei na ole lo hoowahawaha nona i oi aku i ko na wa i hala. He mea maopopo, ua lilo keia hana lokoino a anunu aloha ole ana i mea nona e hoonele ia ai me na balota e lawa ai no ka lilo ana i lunamakaainana i keia kau koho ae, a ua pono no, no ka mea, he kupono e a’o ia ka poe hookiekie a anunu lokoino, aia no he la no lakou e hoohaahaa a e hoonele ia ai.

Me ke aloha ia Hon. J.E. Bush ko makou moho piha aloha, a i hilinai piha mau ia i na wa a pau.

S.W.P.

Koolaupoko. Oct. 20, 1891.

KA PAHUOLELO A KEOLA.

Ua Like no a Like

Ma ke ahiahi Poaono aku nei, Nov.21, 1891, hora 7:30 iloko o ka hale paikau kahi a ka Hui Lahui Liberala e halawai ana. Ua nee ae la kekahi opio Hawaii nona ka inoa James Keola me kaua wahi pahu olelo ano hou no ka hoomakaukau ana e unaii i na huaolelo a pau a Kauka Hamona e hoopuka mai ai, e pili ana i kona mau manao kalaiaina ma ka aoao Lahui Liberala.

I ka wa i ku ae ai ke Kauka Hamona, ua hookuu ae la o Keola i na ki o ka mekini uwila nana e oniu kana peni kiko hua, a ia wa i ike ia aku ai ka wai meli e au hele ana iloko o na pukapuka ohe hoopaa leo; a hoopaa ia iho la na puana leo a pau loa a ke Kauka Hamona.

O na leo hure, na leo pa’ipa’i a me na hehihehi ana a ke anaina hoolookoa; na umii ia mai la ia iloko o ke eke kalena o ka wainona meli a ua pipili iho la i kepau kawili manu o Haena a ua paa loa.

I ka pau ana ae o na hana haiolelo, ua hoihoi ia aku ia ua pahu olelo nei i ka hale pa’i palapala o H.M. Whitney, a ilaila i wehe la ai i ka la Sabati nei; a mailaila iho i pai ia ai ma ka nupepa puka la “Awaiakaika,” a i ko makou hoopaa ana ae i na kanuku pepeiao hoolohe, a hoolono iho la, kahaha. ua like no a like, a na olelo no a pau a ke Kauka Hamona, oia no ke lohe aku, o ka aka no me ka pa’ipa’i, huro a hehihehi a ke anaina, oia okoa no a e ao.

Nolaila, nui ka mahalo ia James Keola, no kana ipuolelo ano hou.

Ka Aoao Lahui Liberala.

Honolulu, Nov. 22, 1891.

HE LETA NA S.K. KUPIHE.

Ua hiki mai he leta mai a S.K. Kapihe, e noi mai ana e ae aku ka Hui Hawaii Kalaiaina Liberala e kukulu aku oia a me na makaainana o Makawao, Maui, i lala nui na ka hui Liberala a me na kumuhana. J.E. BUSH,

Peresidena.

Ke olelo nei o Sister Rose Getrude, he ola no ka ma’i lepera ia Dr. Lutz.

HOOLAHA PILIKOKO

E ike auanei na mea a pau ma keia, oiai, ma ka la 13 o Novemaba nei, 1891, ua make o Luka Kahului w@ n@ Lahaina Maui, a i kona wa i make ai, ua waiho mai oia ma ko’u lima he palapala Sila no kona aina ma Lahaina Maui, a ua kuhikuhi mai hoi ia’u he mau palapala e ae kekahi no kona mau aina e ae ma Lahaina a me Waikapu, ma Maui. Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea pau loa i pilikoko i ka mea i make e hele mai a hui me a’u ma Honolulu Oahu, no ka hoomaopopo ana i keia waiwai o ka mea i make a’u e paa nei, a na ka poe i kuleana e hana aku no lakou.

Owau no o KELUIA [W]

Ma o Nawahi a me Huntsman.

Honolulu Nov. 19, 1891 328-1 md.

HOOLAHAPA AUPUNI

E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa. Lio k ulaula, keokeo loihi ma ka lae, 4 wawae eleele, hao kuni ano e uha hope ak, ke ano o keia hao kuni Hema ina aole hema hao ano e. Lio k, hulupala ulaula, elua wawae keokeo hema, keokeo loihi ma ka lae, paa na wawae i kapuai hao, haokuni o He uha hope ak. O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 15, e kuai kukala aku no au ke hiki aku i ka la 5 o Dek., 1891.

D. Kaoao.

Nov. 19, 1891. 328-dtf.

“PONO KAULIKE!”

NA MOHO no na Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi i waeia e na Hui kaawai malalo iho, e koho ia ana ma ka la 7 o Dekemaba, 1891, no na wahi pakahi e pili ana ia lakou:

“Holokahana.”—HUI KAAWAI HAWAII HELU 4.

“Ko Makou Akenui, ka Pomaikai o ka Lehulehu.”—HUI KAAWAI MEKANIKA HELU 2.

“Ma kahi a ka hana e hea ai, malaila makou e loaa ai.” – HUI HOOPAKELE PALAHUKI A ME ALAPII HELU 1.

“Lanakila.”—HUI KAAWAI AINA PUA HELU 5.

Luna Nui:

JULIUS ASCH.

Kokua Ekahi:

JAS. H. HUNT.

Kokua Elua:

D.L. KALAWAIA.

328—12td.