Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 329, 23 November 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

 

MA KE KAUOHA.

 

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O KA LOKO O OPU. MA PAWAA, OAHU.

 

            Ma ka Poakolu, Dek. 16, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo komo aku ma mua o Aliiolani Hale e kuai ia aku ai ma ke kudala, ka hoolimalima o ka loko aupani o Opu ma Pawaa, Oahu.  Ka ma nawa he 15 makakiki, ke kumukuai koho mua he $50 uku makahiki, e uku ia ma ka uku hapa makahiki mamua.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina Nov. 14, '91.                                    324 3tsd.

 

 

KUAI O ELUA APANA AINA AUPUNI MA KAAUWAELOA, PALOLO, OAHU.

 

            Ma ka Poakolu Dek. 19, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia aku ai ma ke kudala elua apana aina aupuni ma Kaauwaeloa Palolo, Oahu, oia hoi; Apana 1. Nona ka ili he 18 eka a oi a emi mai paha, kumuku ai koho mua he $500.  Apana 2.  Nona ka ili aina he 18 eka a oi a emi mai paha, kumukuai  koho mua $500.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 13, '91.                       324 3tsd.

 

 

            O ka Poaono la 28 o Novemaba nei, ka la hoi i loaa mai ai ke Kuokoa o Hawaii nei mai na Aupuni mai o Enelani a me Farani, he La Kulaia Aupuni ia, a e paniku ia hoi na Keena Oihana Aupuni a pau o ke aupuni ma ia la.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 12, '91.                                   324 4tsd.

 

 

NA APANA AINA HOME LLIILII MA PUNA HAWAII.

 

            Ke hoolaha ia aku nei ma keia:

            1  Aia ne 20 mau apana ma Nauawale, Puna, Hawaii, e loaa no he mau apana kupono no ka noho ana kuonoono, mai keia mau apana aina home liilii mai.

            2  E ike ia no ke kii o keia mau apana aina, maloko o ke keena Aina o ke aupuni, ma Honolulu a i ole ma ke keena o J. E. Elderts ma Kapoho, Puna, Hawaii.

            3  Na J. E. Elderts, e kuhikuhi mai i na apana i ka mea e makemake ana e ike i ua mau apana la, a no ia hana ana e loaa iaia ka uku o $1.00 mai ka mea noi aku.

            4  O ka poe makemake i mau apana aina, e nonoi mai no, ma ke kakau ana mai i ke Kuhina Kalaiaina, maluna o ka pepa i pa'i hakahaka ia, a loa no ke kope oia mau palapala me ka uku ole mai a J. E. Elderts.

            5  Aole e noonoo ia ke noi a kekahi mea he aina ponoi kona.

            6  O kela a me keia mea nonoi e loaa iaia na makahiki oo ma ke kanawai.

            7  E ae ia no ka mea nonoi i umi makahiki e uku ai noka aina ma ia manawa, e hookuu ia no ka aina mai na auhau aupuni a pau.

            8  Iloko o hookahi makahiki, ke kauoha ia nei oe e kukulu i hale nou maluna o ka apana aina i lilo ia oe, a e hoomau aku oe i ka noho ana no ke koena o na makahiki he umi.

            9  Iloko o ekolu makahiki, ke kauoha ia aku nei oe e hoopuni i ua aina la me kekahi pa kupono a paa hoi.

            He mea pono ia oe e hookaa mua mai i kela a me keia hapa makahiki, i ka uku panee maluna o ke kumukuai o ka aina ma ka 5 pakeneka o ke dala i ka makahiki hookahi; ua hiki no hoi ia oe ke hookaa i ke kumukuai holookoa, a o ka hapa paha, ma kela a me keia wa, he mea ia e emi mai ai ka uku panee.

            11  O ka aelike mua ana, aole hiki ke hoolilo ia aku, a aole no hoi e hiki ke hoolilo ia aku ka aina, a hiki i ka  hooko piha ia ana o na kumu aelike.

            12  Ke haule hope ka hooko ia ia ana o kekahi o kela mau kumui hoike ia ae la, he mea ia e loaa ole ai ka aina.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Nov. 6, 1891.                      318-4t.

 

 

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KE AWAAWA O LAUPAHOEHOE, HILO, HAWAII.

           Ma ka Poakolu, Dekemaba 2, 1891, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o ke komo ana o Aliiolani Hale, ma ia wahi i makemake ia ai e kuai aku ma ke kudala akea ana; a e hoomaopopo ia hoi o Haawi a he wahi kupono hoi no ka noho ana ma kela awaawa o Laupahoehoe Hilo Hawaii a o kona ili he 50 eka, oi a emi mai paha.

            Kumu hoomaka $500.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 6, 1891.                      319--d3ts.

 

 

NA KOHO ANA I SILA IA.

 

            E lawe ia ana ma ke keena Kalaiaina a hiki i ka Poalua, Novemaba 17, 1891, ma ka hora 12 awakea, no ke kukulu a@@@ hale laau noho ma kahi hooulu laau o ke aupuni, kihi o alanui Moi a me Keaumoku, Honolulu.

            O na kii a me na hoolala ana no ka hana e ike ia no ma ka ninau ana ma ke keena o ka Luna Hana Aupuni.

            E kakau ia na palapala koho me na olelo mawaho o ka palapala, "Palapala Koho no ke Kukulu ana, Kahua Hooulu Mea Kanu."

            Aole e hoopaa ana ke Kuhina Kalaiaina iaia iho e lawe i ke koho haahaa loa a i kekahi koho e ae paha.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1891-3ts

 

 

KUDALA AKEA ANA O NA LAIKINI AWA.

 

            Ma ka Poakolu Novemaba 9, '91, e kuai ia aku ana ma ke kudala akea ana i kekahi mau Laiki Awa, no ka manawa hookahi makahiki, mai Ianuari 1, 1892 aku.

MAUI.

Lahaina      2         Laikini

Wailuku      2             "    

Makawao    1              "   

HAWAII

Kau             1        Laikini

KAUAI

Kawaihau        1         Laikini

Waimea           1               "  

            O keia mau laikini o keia mau mokupuni o Maui, Hawaii a me Kauai, e kuai kudala ia aku ana no ia iloko o ko lakou mau apana pakahi iho; a e hoike ia aku no na ano a pau e pili ana ia mea ma ia wahi, a ke waiho ia nei ka mana malalo o ka makai nui, a i ole ia, o kona hope paha.

            Kumu koho mua no ka laikini o Lahaina me Wailuku $300, o ka laikini hookahi, a no na laikini e ae o kekahi mau Mokupuni e ae, $100, hoomaka aku oia no ka laikini hookahi.

            Ka Manawa.  E uku mua ia he 25 pa-keneta i ka wa e haule ai ka hamale.

            A o ke kaena aku, e uku ia no la i ka piha ana o na la i hoike ia.

            Ina aole e uku ia ke koena iloko o na ia he umi mahope iho, alaila, e lilo no kela uku mua ana i mea ole.

C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina

Keena Kalaiaina, Nov. 11, 1891-3ts.

 

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku

 

POAKAHI, NOVEMABA 23, 1891.

 

 

KUIKAHI HOOLILO AINA.

 

           Aia o Mott Kamika ke hooikaika ala i ke Kuikahi hoolilo aina a keia poe kakaikahi i hana malu iho nei, oia hoi, e hoolilo ia o Puuloa no Amerika a mau loa, a e ae pu ia hoi na koa o na aumoku kaua o Amerika, e lele mai iuka ne@ o ka aina e hoomalu ai, ina e ulu mai ana ka haunaele.

            Ma keia Kuikahi, ua ike ia ka popopo o keia hooponopono aupuni, a he kumakaia maopopo ana hoi keia a ka mea a poe paha ia lakou ka mana o ka hoeuli o ko kakou waa aupuni nei.

            Nolaila e ka lahui aloha, aole keia he wa e hoohemahema wale ai i kahi pono i koe ia kakou, ka pono koho balota, oiai hoi, ina kakou e hoohemahema wale ana, alaila, o ko kakou poino ana no ia.

            Nolaila, i ka wa e kukala ia aku ai kekahi halawai no keia hana nui ma keia mua iho, e pono kakou a pau e akoakoa mai me ka lokahi, a e lohe hoi i na olelo a na alakai o ka lahui.

 

 

KE OHOHIE O KA LAHUI !

 

Halawai Makaainanui Nui!

 

Hoohoka ia na Hipa Eleele.

 

            Ma ka Halawai Makaainana nui i malama ia ma ka Hale Paikau, Novemaba 21, 1891, ua ike ia ka piha-u o ua hale la i na makaainana aloha aina, aloha lahui a aloha alii.  Ma ke koho aku i ka nui o ka poe i hiki mai, ua aneane e hookahi tausani a oi; oiai ua piha na noho i hoomakaukau ia, a kuku wale mai no iluna.

            Oiai ke anaina kanaka nui i akoa koa mai ai, ua hoomaka na hana o ka halawai ma o ka heluhelu ia ana o ka moolelo o ka halawai i hala, a ua hooholo ia me ka lokahi.

            Hoike mai o Hon. R. W. Wilikoki i kana hoike, ma ka mea e pili ana i na Komite wae moho, a ua hooholo ia me ka lokahi.  Oia ka wa o ka Peresidena o ka Hui Kalaiaina Hawaii, ka Mea Hanohano Jno. E. Bush, i ku mai ai a olelo mai la imua o ke anaina, ina e ae ke anaina ia Kauka Hamona e haiolelo, alaila e hoike mai oukou i ko oukou ae, ma ke kau ana o na lima iluna, a ua lokahi ke anaina, a hooholo ia o Kauka Hamona e haiolelo mai.

            Mamua o kona haiolelo ana, ua wini ae la kekahi wahi hipa eleele, B. K., a ku ana iluna o ka noho, a i mai la, owau o B. K. oia ka wa o ke anaina i olowa@u like mai ai, "E noho ilalo!  E noho ilalo!!  He hipa eleele oe, a i ole, e hele oe iwaho." a o kekahi poe hoi e kahea ana i ka Peresidena e papa iaia, oia ka wa i hele aku ai o ka hope Peresidena a olelo aku la i ua wahi hipa eleele nei, e noho ilalo, oia nae ka wa i alal@ ae ai ua wahi hipa nei a holo aku ia, a he nui aku ka

u-o-u-o o na wahi hipa la, aka ua kaiehu loa ia aku la ia e ka lehulehu a nalowale loa aku la oia iloko o ke konouii eleele @ ka po.  Oia ka wa o Kauka Hamona i huai pau mai ai @ kana ipu makani, ua nui ka hauoli o ke anaina, ua nui ka hehihehi ia a me na huro ana, oiai keia keonimaua naauao loa e hoike ana i kona manao aloha i keia lahui kanaka.

            I ka waenakonu o kana haiolelo ana, ua pane mai la oia, he kii gula ka Nebuganeka i kukulu ai, a kauoha aku la i na kanaka e hoomana i ua kii la, a ma Hawaii nei hoi, he kii dala o $600, a kauoha ia oukou e pule i ua kii kala la, oia hoi, ma na aupuni naauao, aole loa i ike iki ia he kii dala kekahi o $600 dala, aka ma Hawaii wale nei no, o ka poe nae nana i hookahua i keia hana, oia no ka poe mikanele, oiai, ua makau lakou i ke ao mai ia oukou i ka mea oiaio, o naauao auanei oukou a poino lakou.  A he nui wale aku kana mau olelo naauao.

            Noi ia o Hon. R. W. Wilikoki, a hooholo ia, hoike mai la oia i kana mau olelo naauao, me ka wiwo ole, a me ka hopo ole, e lele puni ana kana mau olelo maluna o ka poe nana e hooponopono nei i ke aupuni a me ka lahui, a ua huai mai oia i na mea a pau imua o ke anaina, a na kela mea a me keia mea e wae nona iho, he nui na hehihehi ana, na huro ana, a pela wale aku, oiai ke keiki Italia e kale ana i kana mau olelo imua o ke anaina, a ua nui ka hauoli o na mea a pau.

            Noi ia o Hon. J. Nawahi, hooholo ia, hoakaka mai oia imua o ke anaina i kona manao kalaiaina, a ua ano like no me ka kona mau mua, a i ka hapa-waena o kana hai olelo ana, ua pane mai la oia, nawai i hoolilo i ko kakou pono i mea ole, na Nawahi ma anei, aole, nawai i hooholo i kumukanawai hou, na Nawahi ma anei, aole.  Nolaila, e ka lahui aloha, o ka poe hoi e ake nei e lilo i mau moho no keia kau ae, oia no kela poe e holo pee ae nei ma ka aoao lahui, a hoe mai ma ka aoao hoomaemae, mai koho ia lakou, he poe kumakaia lakou, oiai na keia mau keiki Hawaii no i hoolilo aku i ko kakou mau pono ma ka lima o keia poe, a oia ke kumu o keia nune ana, oiai he hohe wale lakou, a he hoopilimeaai hoi.  Ua nui na huro ana, na hehihehi ana a ua nui no hoi ka hauoli o ke anaina holookoa.

            Noi ia o Hon. L. W. P. Kanealii, a ua hooholo ia; ku mai la oia imua o ke anaina a i mai la; Ka!  Ka!!  Ka!!!  A e nana ae i ke kii o na mahoe o kau mai la ma ko kakou kalaunu, oia ka laua olelo, Ka!  Ka!!  Ka!!!, e maluhia ka aina mai o a o, e hoopau ke kaua, a e lokahi ma na ano a pau, oia ke ano nui o keia mau hopuna olelo, ka, ka, ka.  A i hou mai la oia, aole loa au e po ina ana i kela kiu e ake nei e hele ae e kulai ia'u ma ke kau koho balota e hiki mai ana.

Aole i pau.

 

 

Pukaka na Hipa Eleele, holo malu hoi kahi Kiu.

 

            Ma ka auina la o ka Poaono nei, ua loaa mai la ka lono i ka mea kakau o ka LEO, e hele ia ae ana ka halawai a ka Lahui e hoohaunaele ia, e ka poe o ka aoao kue lahui oiai, ua makemake lakou e hoohiolo i kela halawai, a nolaila, e makaala oukou e pono ai; a ua hoike pu ia mai no hoi i ka mea kakau o KA LEO ko lakou mau inoa.

            Nolaila, ua pane aku la oia i kona hoaloha, ina lakou e hana ana pela, alaila, e pau ana lakou i ka hoopaa ia e makou i ka halewai, a i ole, e kipaku aku makoa ia lakou iwaho.

            I ka hiki i'o ana mai i ka wa i noho ai o ka ha@awai, ua ike @'o ia no he eono ia poe, aka, aole loa e hiki ia lakou ke hana i ka lakou hana i upu ai, oiai, ua ike ia lakou a ua makaukau ka aoao lahui i na wa a pau, e kaiehu aku i ka poe o ia ano mai na palena aku o ko lakou keena halawai,

            No ia mea, ua hoka loa ia ua poe hipa eleele nei, a o kahi kiu hoi keia, ua hokukule iho la, e naka haalulu ana kona mau wawae iloko o kona mau kamaa, a ku a hi lahila maoli paha, o ka holo okoa no ia.  E kela poe hipa eleele, e hele nui pela, ua ike ia oukou a ua ahuwale; a nolaila, mai hoao oukou e hana pela, o poino auanei oukou, puu ka lae a kahi hoi ke pohue.

 

 

            Ua makemake ia na Luna lawe pepa a pau o ka LEO O KA LAHUI, e hoihoi mai i na helu o na la, 19, 20, 26, 27 o Okatoba nei, ma keia keena nei; ina nae he mau helu koe ia oukou.

 

 

            Ua makemake ia na Luna Lawe Pepa a pau o ka LEO a me ka OIAIO, e akoakoa mai ma ke keena nei, i ka hora 10 a. m., o ke kakahiaka Poalima. no ka noonoo ana i kekahi hana i manao ia.

 

 

HOOLAHA PILIKOKO.

 

            E ike auanei na mea a pau ma keia, oiai, ma ka la 13 o Novemaba nei, 1891, ua make o Luka Kahului w, no Lahaina Maui, a i kona wa i make ai, ua waiho mai oia ma ko'u lima he palapala Sila no kona aina ma Lahaina Maui, a ua kuhikuhi mai hoi ia'u he mau palapala e ae kekahi no kona mau aina e ae ma Lahaina a me Waikapu, ma Maui.  Nolaila, ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea pau loa i pilikoko i ka mea i make e hele mai a hui me a'u ma Honolulu Oahu, no ka hoomaopopo ana i keia waiwai o ka mea i make a'u e paa nei, a na ka poe i kuleana e hana aku no lakou.

            Owau no o                                         KELUIA [w]

            Ma o Nawahi a me Huntsman.

Honolulu Nov. 19, 1891.                    328-1md.

 

 

HOOLAHA PA AUPUNI.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi mau lio helehewa.  Lio k ulaula, keokeo loihi ma ka lae, 4 wawae eleele, hao kuni ano e uha hope ak, ke ano @ keia hao kuni Hema, ina aole hema hao ano e.  Lio k, hulupala ulaula, elua wawae keokeo hema, keokeo loihi ma ka lae, paa na wawae i kanuai hao, haokuni @He uha hope ak.  O ka mea a mau mea nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 15, e kuai kukala aku no au ke hiki aku i ka la 5 o Dek., 1891.

D. Kaoao.

Nov. 19, 1891.                        328-dtf.

 

 

"PONO KAULIKE!"

 

            NA MOHO no na Luna Nui o ka Oihana Kinai Ahi i waeia e na Hui Kaawai malalo iho, e koho ia ana ma ka la 7 o Dekemaba, 1891, no na wahi pakahi e pili ana ia lakou:

 

"Holokahana.: -- HUI KAAWAI HAWAII HELU 4.

 

"Ko Makou Akenui, ka Pomaikai o ka Lehulehu." -- HUI KAAWAI           MEKANIKA HELU 2.

 

"Ma kahi a ka hana e hoa ai, malaila makou e loaa ai."  -- HUI       HOOPAKELE PALAHUKI A ME ALAPII HELU 1.

"Lanakila." -- HUI KAAWAI AINA PUA HELU 5.

 

 

Luna Nui:  JULIUS ASCH.

 

Kokua Ekahi:  JAS. H. HUNT.

 

Kokua Elua:  D. L. KALAWAIA

328-12td.