Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 311, 28 October 1891 — Page 3

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

HE HANA MAIKAI OLE.

 

E Mr. Lunahooponopono,  Aloha oe: -

 

            E oluolu oe me ka ahonui e hookomo iho ma kahi kaawale o na kolamu o kau mau nupepa wiwo ole, ka ipukukui uwila nana e hoanapu ae i ka malamalama ma na pe’a a pau o Hawaii nei, i ike mai ai na kini e kaua e hoho mai nei mai Hawaii o Keawe a hiki aku i Kauai nui o Mano, a pulelo loa aku i ka aina kaili la o Lehua:

            Aia ma ka la 17 o Okatoba nei, maloko o ka halepapaa e ku nei ma ke awa ku moku o kalaupapa nei, ua lohe ia aku kekahi olelo mai ka waha mai o kekahi kanaka kamaaina e hoho ana ma na awawa o Pelekunu a me Wailau, oia o Napapa, e kamailio ana oia i na mea a lakou i hana ai me ka Papa Ola, no na mea e pili ana ma ka lakou malama ana i ka ai na ka poe i loohia i ka ma’i lepera e noho ana ma ka panalaau o Molokai nei, iaia e kamailio ana me ka luna nui W. H. Tell, ua hoohuli pono ae la au i ko’u mau pahu kani ma kahi ana e olelo nei me W. H. Tell, ia manawa, ua lohe pono aku la au i kekahi olelo e pili ana i kakahi olelo aelike i hana ia me ka Papa Ola no ko lakou malama ana mai i ka ai na na poe ma’i, aia hoi maloko o kekahi mau olelo ana i kamailie ae ai ua lohe aku la au i kekahi olelo a ko’u lunaikehala i noonoo pono iho ai no kela olelo ana i ka Papa Ola, ina ka he inoino ka ai aohe ka e hiki i ka luna nui a me ka poe ma’i ke haalele.

            Ina he mea oiaio keia a ka Papa Ola i hana ai me ka poe mahiai, alaila, he hana ku ole keia i ke kupono ina pela kekahi olelo aelike a ka Papa Ola i hana ai me ka poe mahiai, alaila, o ka hana ana a ka Papa Ola e like me keia he hana ia e hoohaahaa ai i ka nani o ko kakou lani Moiwahine e noho nei ma ka noho kalaunu o Hawaii nei no ka mea, ke ike ae la no kakou i na hana kumakaia a na ili keokeo ia Hawaii uuku.

            Eia kekahi mea ano nui ma ka Panalaau nei, ke kau nei na olelo hoolaha ma na hale oihana a pau e ku nei ma keia panalaau, o ka mea ano nui wale no ma ia olelo hoolaha no na mea wale no e pili ana i na kokua ma’i, ina ua make ka lakou mau mai i hele mai ai a manao paha oia e noho hou ma ke ano kokua no ko lakou mau hoaloha, aole o lakou kuleana e hoho hou iho ai, e ku a hoi i waho.

            O keia wahi ano hana nae ma ka nana aku he wahi hana imi apa wale iho no keia e hoolala ia nei na ka ka Papa Ola paha.  He wahi hana hoohaumia nae keia i ka noho maemae ana ma ka home o na kokua, a he hana hoi ia e wawahi ai i ka maluhia o ka noho ana o ka poe Karistiano oiaio.  Ua lawa au maanei, no kahi manawa aku.

            Ke haawi aku nei au i ko’u aloha waianuhea i ka lunahooponopono a me na keiki ulele hua metala hoi ko’u wolina pau ole.

                                    Owau no me ka oiaio,

                                                William P. Kalohe.

Kalaupana, Okatoba 24, 1891

 

            Piha-u ko makou keena nei i na hoaloha, ma ka la inehinei, a aneane hiki ole ke hana.

            I keia kakaniaka nui kapalulu ana ka mokuahi Kalaudina i ka uwapo, me ona oeoe hanakuli e palalu hele @@ aa kani a ko ia nei iuau puka eeiao.

 

NUHOU KULOKO.

 

            Ohuohu pono ka mokuahi Malulani i na ohua, no ka malu Ulu o Lele, a no ke kai malino a Ehu.

            E akahele loa ka wae ana i na moho holo balota, mai pono hapuku wale i ka opala, o ohi auanei i ka puahiohio.

            I ka hora 10 a.m. o keia kakahia ka e pahee aku ai ka Iwalani i ka ohuku alel, no kona naau awa maa mau, ma Hamakua, Hawaii.

 

            Owai kea poe e holo pee mai nei ma ke kua o ka Peresidena o ka Hui Kalaiaina e onoonou ai i ka la kou mau moho holo balota o keia kau ae?

            Eia mai ka hoolaha a ka Luna I’a Aupuni o Makiki, ke hoolaha ia akku nei, a ina nou, a no oukou paha kela mau lio, e pono e kii koke aku, a me na olokaa pu aku no.

            Piha-u ka halawai a ka Hui Kalaiaina Liberala i ka ponei, a ua nui na hoa i kemo ae iloko o ua ha lawai la, a ua lohe i na olelo wai @ i nui wale, mai ka waha mai o n@@@@ o ou e Hawaii.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mai lio hele hewa.  Lio kiulaula, 2 wawae mua i paa i ka hao, kiko keokeo ma ka a-i pela ma ke kua, 1 wawae keokeo ho pe hema, kiko keokeo ma ka lae, hao kuni auo e, kohu kiaha puaniki ke ano.  Lio k melemele, 3 wawae keokeo, eleele keokeo ka hulu o ka wawae mua akou, kiko keokeo maluna o na kue maka a elua, hao kuni X hope hema.  Lio kula ula, keokeo uuku ma ka wawae hope akau, keokeo lokihi ma ka ka lae, kiko keokeo ma ke kua pela no na aoao a elua, 4 wawae i paa i ka hao malalo o keia mau kuni.  O ka mea a mau mea paha no lakou keia mau lio, e pono ia la kou e kii mai, o hala auanei na la he 12 e kuai kudala aku no wau ke hiki aku i ka la 7 o Novemaba 1891.

                                    D. Kaoao.

Oct. 27, 303- dtf.       Luna pa Aupuni.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki, kekahi mau lio hele hewa; lio k melemele, keokeo lokohi ma ka lae. huelo poemuku, 2 wawae eleele mua, 2 wawae keokeo hope; Kao kuni R H uha hope akau.  Lio k eleele keokeo lkihi ma ka Iae, 2 wawae keokeo hope hema, 3 wawae eleele; hao ku ni D hope akau.  O ka mea a mau mea nona keia mau lio e pono e kii koke mai o hala na la he 14, kuai kukala aku no wau ke hiki aku i ka la 31 o keia malama, ma ka hora 12 o ke awakea Poaono.

                        David Kaoao.

Oct. 20, 1891   304 3 td

 

OLELO HOOLAHA

            Owau o ka mea nona na aina o Makailio, Kamakalalaukaio, Kaluaopalena, ke papa akea aku nei i na mea a pau aole e hele wale maluna o ka aina, a aole hoi e kuai i na loi ai oo a me loi opiopio, me ka hele mua ole mai e kuka pu me a’u.  O ka poe a pau e kue ana i keia olelo, maluna no o lakou ko lakou poho.                      MELE AKONI ROSE.

Aug. 4, 1891               251  3m-d*

 

HOOLAHA KAI KONOHIKI.

 

            Ke pa leo aku nei ke Konohiki o Waialae, i kona mau hoaloha a me na hoaaina o kona Aina, ua hoolimalima aku ola i ke kai i keia manawa, a ua hookapu iho oia i ka hee nona iho, a nolaila, ko poloai aku nei oia o ike a hoomaopopo i keia leo la.                               Owau no,

3ms-d                                                                                                  PAULO ISENBERG.

 

NAWAHI ME HUNTSMAN

 

            NA LOIO LAHUI!

           

            Ua makaukau mana e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia kivila a hewa paha; a e kei a e hoopii aku ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kauawai, mamuli o na uku i ae’ike ia.  Aia no ko maua keena Loio ma ke kuhi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanaka: @ale o Houolulu. Na hora hana mau, mai ka hora 9 am, a 3 pm., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 pm.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na kanaka apau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi lio hele hewa, lio w, ulaula, 4 wawae keokeo, kikokiko keokeo ma ke kua, kiko keokeo ma ka lae hao kini ana e hope ak.  O ka mea a mau mea nona keia lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 14 e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 17 o Okatoba 1891.

D. Kaoao

Luna Pa Aupuni.

Honolulu, Okatoba 5, 1891.   d-3ts

 

Hoolaha Hookapu.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i aa auo kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Punoihale, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keloau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o na make Ajpana Aina la, a o ka mea a mau mea pahaa kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA

Owau no me ka haahaa,

MRS. C. I. HIRAM.

Honolulu, Oahu. Oct. 8. 1890.    3ms-d

 

KALOA & WAINEE

 

NA KAMANA HUI KUKULU HALE.

(Me ka uku haaha.)

 

            O na kauoha mai na mokupuni mai, e hoauna pololei mai i na mea no laua na inoa maoluna ae, a e loaa no maua i kela Hale Hou ma ke kihi o na Alanui Nuuanu me Kukui ma Honolulu.

S. K. Kaloa. & Geo. Wainee.

w-4ts  Sept 11, 1891.

 

Kauka Uong Kam Pung.

(Apana)

 

Helu 53, Alanui Maunakea.

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!

 

Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano

Ma’i, mai ko na kane, wahine a me

na keiki liihi.  O na ma’i ha-no

ua hiki loa ia ke hoola ia me

ka maalahi.  A o na ma’i

e pili ana i ka maka

pau pu ia i ke

ola,  Ke hoike

ia aku nei.

eia ke ola ia nei, me

ka oluolu pu o kahi auhau.

Ka poe pilikia hanau

keiki a hele nui paha o ke koko,

a paa a lohi paha ka hanau ana, paa

paha o ka waiu, e hele nui mai i o’u nei.

 

E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua@a ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku.

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

Honolulu Sept. 2. 1891                                   272—d3m*

 

 

I KA LEHULEHU HAWII

 

            Ke hooiaio aku nei ka mea nona ka onoa malalo, ua hoolaia ku’u wahine mai ka pilikia hoomailo a ka ma’i kokopaa, ka’u keiki elua makahiki hoi mai ka aneane loa ana e make i ka ma’i emi pu wale no o ke kino, oia hoi ka pilikia ai maloko o ke kino.  Mai ke ola ana o ka ma’i a hiki i keia la, aole i hoea hou mai na pilihua o ia ano.  Ke kono nei au i na makamaka Hawaii o’u o hele ae ia Kauka Apana (Yong Kum Pong) a e loaa no ka maha.  Mai kenaloa ma ua ano elua –oia ka elualu o na pilikia ma’i e me ka haahaa o ua auhou ana.   

Me ka oiaio,   F. M. AEA.

 

 

KUAI HOOPAU NUI.

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou noonee ana aku iloko o ko makou

 

HALEKUAI HOU

 

Ma ke Alanui Papu, - (NA HALE BURUA.

 

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI,

            NA LOLE I HUMUIA,

                        KAPU A ME PAPALE

                                    PAHU LOLE, a pela aku.

 

No na Uku Hooemi Loa Nae.

Egan & Gnn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.                      tf-d

 

 

Poino i ka Wai!

POINO I KA WAI:

 

            E hoomaka ana keia mawaena o keia la a me ka Poalua a hiki mai o keia pule ae. me ka nana ole ia o na lilo.

 

N. S. SACHS

263- DTF                                Honolulu.

 

 

HOOLAHA HOU

 

B. F. Ehlers & Co – PAINAPA

 

HELU 99 Alanui Papu.

 

IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kua hoopoho aku i na lole o na Wahine, Kane a me na Kamalii, oiai, e hoi mai ana o B. F. EHLERS me na lole hou ma keia moku mai a oia ke kumu o ko makou kuai hooopoho ana, i kaawale ai na wahi no na LOLE HOU.

 

            E kipa mai e na makamak, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou juai hoopoho aku ia oukou.    Owau me ka oiaio,   B. F. EHLERS & CO.

He Kuai Nui Hoopau aku.

 

E HOOMAKA ANA I KEIA

 

POAONO, AUGATE 1, 1891.

 

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale !

 

Ua Hoeiniia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka nou no-

 

            Papa Kkumukuai no 30 La wale no:

 

200 paa lihilihi keokeo puka aniani ........                                $ .90

 20 ioa Kalakoa maikai..                                                         1.00

 12 keokeo 1 i-a laula ...                                                          1.00

  8 keokeo 1 i-a laula...                                                           1.00

159 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu...                              .45

 93 kakini ka’e waihooluu o na wahine..                                  .05

Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i-a, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no ..1.00

Papale Kula o na Kamalii..                                                        .25

Na Kawelw nunui, 2 no..                                                          .25

Kakini eleele maikai..                                                                .25

Na Papale i kahiko maikai ia ..                                                2.50

 

KUMI MANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLE LOA,  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUA MALAUNA NO 30 I.A.  NO KE DALA KUIKE WALE NO KIEA KUAI ANA

 

C. J. Fishel

            Ka makaiana o ua Uale lako o na Wahine, oia hoi ma elanui @  po a @@@

Holelo, hahi i hanau ia ai ma k@@i houpoae a ano nui po hoi.