Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 303, 16 ʻOkakopa 1891 — KA HELU KANAKA O 1890. [ARTICLE]

KA HELU KANAKA O 1890.

Mamuli o ka lokomaikai o kai Luna Nui Helu Lahui, C. T. Rodserg, ua loaa mai ia makou he Buke Hoike helu kanaka i hoomakaukau ia e ia t e hoike ana ina loina a pau o ka helu kanaka oka Paeaina Hawaii. He eiua mea ano nui i kaalo ae i ko makou maka ia makou i holo awiwi iho ai i na papa helu, oia hoi, ke pii mau nei ka helu o na hapa haole, he ane like ka heluna o na kane a me na wahine, he 16 wale no ka oi o na wahine i ko na kane iloko o ka huina helu 6,186, ahe piha a ola no hoi na hanau hou oia mahele 0 ka lahui Hawaii ponoi. O ka lua ona mea ano nui, oia na mea e pili ana ika hanau o na Hawaii inaoli; ua nui no, a ua piha no ka heluna o na hanau ana 0 na wahine Hawaii. Aia nae kahi o ka emi ana o ka heluna o keia piha o ka makalua a e emi%i ka lahui Hawaii, aia ma na maee opio mahope aku mawaena o na makahiki hanau a ka umikumamalima. O keia poino oka opio Hawaii, aole i loaa i na lahui e ae, e like me na Maoli v a o. ke kumu nui o keia, mamuli no ia 0 ka hoohemahema o na makua i ka malama ana i na opu hanau hou. a no ka nele no hoi kekahi i na lako kupono e lawa ai ka noho'na ano hou o keia manawa. Aka, nialia paha i e loaa ana he ulu hou o ka lahui,! ke paa keia wahi e emi nei, maniuli o ka hoopono a me ka neho'na naauao a hoomanawanui o na makua Hawaii. He nui no na Hawaii e auamo nei i keia mahele aloha aina a aloha lahui, a he oi loa aku hoi ka heluna huaelo e noho panoa nei mamuli 0 ke koaka a mauwele 0 ka noho'na 0 na opio o ka lahui ona kane a me na wahine. 'Pomaikai kakou i na makua e like me keia ano iho: Ma Leleo —Ua hau mai b na. Ka wahine a John M. TTiunahele Sr. f he kaikamahine; n o ka eiwa ia o na keiki mai ko laua mau nuhaka mai ma ke kakahiaka nui o ka Poalua, Oct. 13.1891. He ohana nui keia. a he ohana i kupono e kokua ia e na hoakanaka ma na ano kupono a pau, i mau ai ko lakou ulu ana a hiki i ka makua ana 0 na kino, a hooko aku hoi 1 ke kauoha, e ulu, a e hoopiha i ka aina. ITe nni 110 na ohana e like ae la me keia, aka, he pa 01 wale aku nae na puhaka i panoa niamuli 0 mi hana ahuai kino o keia maMwa. Aiu wale no ka pau o keia emi o ka lahui, a pki keia mau nol •) ana huikau, kapulu, a moekolohoo ka t Aia a naauao a lioo pono kakou a pau, mai ka Moiwahine mai ana makaainana. E lokahi kakou ma ka hoopouo a na ke Akua e hooulu mai, ma o kona aloha i ka poe hoolohe i kona aloha a lokomaikai nui 1 hamnma i na \va a pau.