Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 292, 1 October 1891 — Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA. [ARTICLE]

Na Manao Kuahaua no ke Kahua o na Kumuhana Kalaiaina O KA AOAO LAHUI HAWAII LIBERALA.

VA KAIIUA O KE AUPUNI A ME KE KUMUKANAWAI. 1/ Ua nianao makou he mea poiio e liookahua ia na aupuni a pau maluna o na kumu o ka noho Lanakila, Kaulike a me ka Lokahi; ua manao makou ua hanau ia na kanaka a pau he kuokoa a he lilee imua o ke kanawai, a ua lioohua ia mai me na kuleana paa, e ola, e noho keakea ole ia, e paa i waiv?ai no lakou, a e īmi i ka oluolu a i ka hoomalu-kino ia mai na hana a ka lima ikaika hoohaiki inana, a ka pono waiwai kii*o ole, a me ka paio kaukapakahi ana. Ua manao makou ua kukulu īa na aupuni kupo no mamuli wale no o ka ae ana o ka Lehulehu, a ua hiki no ia lakou ke hoopau i na ano o ke aupuni e ku ana, a e kukulu hou aku i na ano aupuni i oi loa aku ka pomaikai me ke kaulike; a oiai ke Kumukanawai o ka Paeaina Hawaii o keia manawa, aole loa i apono ia ' aku e ka Lehulenu. aka, i kukulu ia mamuli o ka hoOweliweli a me na hana apuka anaa kekahi poe no ka pono o kekahi poe okoa, a nolaila, ua tok:ua makou i ka hoonolo hou ana i kekahi Kumukanawai hou i oi aku ka maikai, a e ioaa oiaio ai he Aupuni no ka Lehulehu, ma o ka Lehulehu, a noka Leliuleliu. KE KUOKOAO KA AINA. 2. Mamuli o ko makou noonoo maikai ana no na pono kumu a me ka o ka Hawaii ponoi, ua makemake makou e hoopaa ia nio ke Kuokoao ka Aina a e hoopakele i kona noho'na aupuni malalo o kekahi noho'na hooponopono au»uni akea; aka, he kupono nae e hooponopono hou ia ko kakou mau Kuikahi, ke kuikahi me Amerika Huipuia, i mea e hiki pono ai ke aku me na mea e pono ai ko kakou mau pilikia. a i kumu e loaa hou aku ai na pomaikai hou e ai na panailike i ae ia aku sna ko kakou aoao. NA HOOMAEMAE OIHANA HOOKOLOKOLO. 0. Ua kupono e waiho ia no ka hooponopono piha hou ana, ke ana o ko kakou oihana hookolokolo a me ke ano o na rula o ka hoohana ia ana o ka oihana i kumu e loaa ai kekahi heoponopono emi a eleu ana o ke kanawai, me ke kaawale mai na manao pili hoomana, a i mea e hooi ae ai i ka mana o ka Lehulehu maluna ponoi o na Lunakanawai; e kokua no lioi makou i ka unuhi hoakea hou ana o na olelo Kumukanawai e hiipoi ana I ke keakea ole ia o ua olelo ana, a me ka papapa'i. NA AUUAU ANA. 1. 30 hoakumu ia hoi kekahi kahua o ka Auhau ana i oi aku ka pono a me ka maikai, e hoopau ī na paewaewa e ku nei, nona mai &oi ka auhau liookoikoi ia o ka poe

ilihune, a e hoemi ia nei a hoopakele loa ia ai hoi ka waiwai o ka mea nui o ka waiwai inai na auhau, nolaila, e koi aku ana no makou e hooholo ia na kanawai i hiki ai ke hookau ia na auhau kupon© makwnao ka waiwai o ka poe waiwai a me na hui a Ahahui nui hoi e lik'e me ke kuleana o ko ke aupuni hoomalu ana, a haawi pu ana aku hoi i na hooluolu kppono i ka doc ' ilihune; a i kumu hoi kekahi e hoopau ia ai na hana nana e paa nei na aina nunui i mahi ole ia. e kau ia kekahi auhau e ae, mawaho o na auhau mau, e like hoi me ke ano oka momona oka lepo. E kok.ua no hoi m akou i kekahi hoauhau papa ana maluna o na loaa makalnki, a ma ia mea e loaa ai na dala e lawa pono ai no ka hookele ana i ke aupuni a me ka malama ana hoi 1 na hana kupono o ke aupuni me ka hooauhau ole ana aku maluna o ka lahui. MONOPOLE. 5. E hooikaika no makou e loaa na kanawai e hoolilo ai, he mea hiki ole i na hana hoopunahele ma na hookele ana o ke aupuni, a me na Monopole, hoohiiihui a haawi ana i kekahi mau pono i k«kahi poe i hooi ia hoi ma na olelo kanawai piha, moakaka a mana hoi. -XA KAUWAOKAL^irULEHU~ 6. He mea kupopo e loaa na kanawai i oi ae ka maikai no ka hoohana ana i ka oihana civila a ka lehulehu. He mea kupono na ka Lahuiekohoina luna aupuni apau, a aole hoi c ae ia enoho kekahi naea mamua aku o hookahi oihana loaa, aka, e lawa kupono no nae hoi ka uku e like me ke ano o ka hanal hana ia. E noemi ia na uku oiha«a kiekie a e hoopau ia hoi na oihana hana ole. HOOPAKELE ANA I NA lIANA KULOICf>. 7. Ua kokua makou i na hoohoihoi ana i na hana mahi a me na hana e ae, a me na mea a pau o keia aina, e laa ke kope, raiki, huluhipa, paka, etc. He kupono e ho%>ale ia a e hoohoihoi ia ma na heoponopono auhau dute kupono; a o kekahi hoi he mea kupono i ke aupuni ma kana mau aelike āna a me na hana e ae, e haawi i ka haawina mua no na mea o ka ma mua o na mea o na aina e mai. NA HOOPONOPONO ANA 1110 O KELA A KEIA W-AIII, 8. Ua makemake makou e kukulu ia na hana kalaiaina, i oi aku ka maikai i na Apana a pau o ka Paeaina, mawaho aku o Oahu; ho mea pono 110 e loaa ia lakou na haawina kupono, mamua o keia manawa, no ka hooulu ana i ko lakou mau waiwai, a no ka hoolawa ana i ko lakou mau pilikiii. He mea oiaio, he kupono inaoli no e hoakea ia aku ke kuleanahooponopono pili ay.ana, e hiki ai hoi ma ia mea, ko loaa i kekahi i olelo ia, ke kuleana e koho ai i ko lakou mau lunahooponopono oihana. a ke hoauhau iho ma ko lakou palena iho ina auhau v no ka hooponopono ar,a i-na luma hou i pili i ka ka lehuleiui.

KA HOOMALU ANA I KA PONO O NA LUNA lIANA. 9. E kokua no makou i iia mea a pau e hana ia ana no ka hoomaikai ana ae, i noho ana o na limahana e ia mea. me ka hoopoino ole i ili mai, e hooikaika no makou e hana ia na kanawai e hoepau aku ai i ka hoopae hou ana mai a heohana ia ana o na limahana aehke o kela a me keia ano, e pae nei malalo o na kumu e hiki ai ke lawe ia mai a paio me na iioopoino a me na hoohaahaa ana i na limahana Hawaii a haole hoi. E nonoi aku ana 110 I hoi maleou, ma o ke kuleana e. hoo-1 pakele oi aku ai i ka poe ilihuue, e i hoomama hou ia ae n,a mea e pili ana i ka waiwai o ka* poe ilihune, mai na kuai ana mamuli o ke koi a ke a mai' na hoopaa ana hoi mamuli o na hooponopono banekarupe ana. NA MAIIINAAI LIILII A ME NA APANA AiNA HOME. 10. Ua kaomi hoi kekahi mahele uuku o ka poe waiwai o ko kakou heluna kanaka, ma keia mua iho nei, i ka ulu ana o kekahi inahele makaainana kuokoa; ua apu ia aku hoi na ama aupuni a eia ke paa ia nei maloko o ka lima o kekahi poe a i ole, ua mahelehele ia e like npe ka makemake.o na puna liele. a ua kipaKU ia hoi ria kanaka mahiaina liilii a me ke kanu ko e ka poe hui a e ka poe hoohuihui dala; aka, oiai o na mahi liilii ka mea nana e hoopuipui aku i ka po no nui o ka aina, he kupono no e hoohoihoi hou īa aku hoi me kekahi kanawai Aina Hoine i oi loaaku ka maikai,. i lilo ai hoi i mea hiki ke noho a ona ia na apana aina liilii e na kanaka o ko kakou lehulehu e noho nei ano,—a o ka oi loa hoi i loaa aku i na Hawaii ponoi i hoonele ia i ka aina a me ka home e noho au No ia kumu, he kui>ono e hoolilo ia na aina aupuni ame na Aina Lei Alii i mea mahelehele aina home no ka poe e makemake ana e noho maoli a hookuonoono maiiina o ka aina, (e like me ka hiki me ke kue ole i na pono mua a kekahi poe) me ka hookuu ia o na auhau no kekahi mau makahiki kupono. A he hana kupono hou aku no hoi no ke aupuni e hoeunaka koke aku hoi e hana, a hoopo* nopono hou i na kumu e hiki ai ke lawe ia ka waiwai me ka oluolu ma na makeke —ma ka apana, ma ka paeaina a me na alanui moana pili aupuni hoi. * NA PONO K<>HO. 11. Ua manaomakou o ka hoopono a nie ke ano hoopololei o ke kanaka, oia iho la ke ana o ke kuleana e koho ai ue kanaka i ke nve ka lunamakaainana» aol« hoi o ka waiwai ana, i hoopaa ia he ana mo ka lima niii; a aole hoi e hooi \a aku ke kuleana o ka balota'koho o'ke kanaka waiwai mniuua o ko ka uieu ilīhune. O na lioaui pono ole ana i hana ia iloko o ka kakou Kuimikanawai ano, he kue loa ia i iHi kumu mua ltfa o ka pono a me ke kaulike, a no ia mea, he kupouo lioopau loa ia No Ueia hopona e

kokua no makou i na hookaulike ana i na hoano e, mamuli o ka iwai e ku nei i keia wa, mawaena o na mahele oka Lehulehu kanaka, e hoano e ana i ko kakou kanawai ie pili a.iai La pono no ke koho ana i na 'lii, a ma ia mea -hoi e hoihoi aku ai i na Hawaii ponoi, i na pono i pili ia lakou iloko crkcrlakou aina ponoi, ka 'mea hoi i lawe kupopono ole ia ae mai ia lakou ae. KA lIANA KULOKO. 12. *E kokua ana no makou i na hoolilo ana i na dala mahuahua kupono e loaa ai kekahi mau hanā hou i ke kūpono ma Oahu. a ma na niOkupuni e aku; na kula, ! na. alanui-hao, na awa a me na uwa po-pae, īia ipukukui o kaj£hulehū, a me na hooponopono ana hoi i na ano hana o ka oihana-wai, aole wale no Honolulu, aka, no na wahi a puni na mokupuni. NA KALAI AKEA ANA. ! 0 keia ae la na kumu a makou i , manao ai, oia ke kahua maa mau, kahi hoi e nele ole ai ka lokahi o na hoaloha o ke aupuni lahui a holomua (leberala), inano aole i hooi maopopo ia a īnoakaka loa; aka, ma i ka hooumopopo ana e loaa kekahi' ! aiipuni oiaio l, no ka LehulMiu ame : ka«Lehulehu," i ko makou manao, ht> kupono keia mau kumnhana a me n?| ninau kUlaiaina iloke o la,kou, e kuka akea ia me ka piha o na kalai ana, main«a o ka loaa ana ; o ka mana i na kanaka e holo balota ana no ka Lehulehu, i hiki ai ia lakou ke ike pono me ka hoohewahewa ole i na manao o ka Lehulehu. Ona niea a makou i manao ai, he kupono e wehewehe ia, oia ihokeia: > (a) Ka Niniiu Paahana, e hiki ai ke hoolauna pu ia iho na hookele kalai holomua ana. me ka hoopoino ole ana aku i ko kakou mau mea hooulu āno nui, me ka makaala pono ia o ka pono ia o na Hawan a'ine na paahana e ae. (b) Ke koh<j) ia ana ma ke akea e ka lehulehu, o ka mahele o paluj na aupuni i oii mamua o keia e koI ho4amei 1 keia wa. (e) Ka hoopononono a malama iia ana o na Ma'i Lepera me ke ola |o ka Lehulehu. . - (d) Ka hooOau loa ia ana ona ; kuleana koho,|ka mea kue i ka pono o ka moa i|ihune no ka meawai « wai hoi. ! (t) Na akea ana i I na kanawai e pili ana i ka Lapule i i ioaa ai i ka hana na hooluolu l| a me na maikai ia poe. I Ao ka loa. ua manao ma--1 kou mahope o ka hooholo a apono lia ana o keia mau ninau eka ma» I nao o ka lehulehu* aole hoi e loaa !aku ke kokua o ka Aoao Lahui Lihenla, ke ole oia e hoopna pololei iaia iho e apou.o a e kokua i na kumuhana o ka Aoao r.ahui Libv»rala. Honohilu, Sepatemaba 00, 18VU. I_ • «

na Luna Lawe Pepa o ka Lko o ka Laui i, ke hai ia aku nei i ka lohe ia oukf>u, ma he mau helu koe okala 3 ei Augate nei, oia hoi ka Poakahi npa, ahula pono e hoi hoi mai i keia keena.