Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 281, 16 September 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Johanna Suan |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
HE LONO LAUAHEA.
He lono kai loaa mai ia makou, ina nae he oiaio ia.
I ka pau ana ae o keia malama e waiho mai ana ke Kapena o ka oihana koa kiai kino o ka Moiwahine, i kona noho kapena ana no ia puali, a o na kumu nae o kona waiho ana mai aohe i maopopo ia makou, oiai, aole loa i lohe ia ke paewaewa o kana hana, a wahi mauliawa iki la hoi, he ole loa no.
He kauka kupono oia no ia oihana, a me he mea la paha i waiho oia i keia hana mamuli o na noolauwili o kana hana pono, aka, e kali kakou a lohea mai ka oiaio, alaila, pau kuhihewa.
Ua lauahea pu ae no hoi, e hoi hou ae ana o kapena Kahalewai ma ia kulana, i ka wa paha e maopopo ai, alaila ike ia, aka, he hoomakani wale aku no keia e like me ka lono.
NA MANU LAWE OLELO.
Eia o Mr. G. P. Wilder o Kahului, ke a’o nei i kekahi auna manu nunu e lawe palapala ma na wahi ana i makemake ai, a ua ike ia ka holopono; oiai, ma ke ku ana mai nei a ka Malulani ma Lahaina i keia hoi ana mai nei, ua hoouna mai o Waila he elua manu i Lahaina, a ua kakau iho la ke kupakakohe leka, a hoopaa iho la ina ka a-i o ua mau wahi manu nei, a hookuu aku la ia laua e huli hoi no kahi o ko laua haku e kali mai ana ma Kahului, a ua lele ia e laua he 30 mile iloko o hookahi hora me 42 minute me ka makani ikaika e pa pono mai ana mamua o laua. Ua hoouna hou ia he hookahi ma ka aoao hikina o Hana, a ua lele ia e ia he 42 mile iloko o 52 minute, ma ka minute me hapaha o ka mile hookahi.
E OPU ALII, WAHI A KAHIKO.
O ke ano o keia olelo, oia iho keia: Ina oe e huhu i kekahi mea, me kou manuo paha e hoeha aku iaia, a i ole ia, e hana aku paha i kekahi mea e kue ai i kou hoa, oia ka wa ou e pane ia mai ai, e opu alii, mai wikiwiki i ka huhu, oiai, aole he makole ka huhu o mau iho, aka, he kahinaai wale no ia.
Nolaila, e na hoaloha, na mkama@@ k@ kane a me ka wahine, ka ma@@ a me na keiki, na kupuna a me na moopuna.
Ina e inaina kekahi i kekahi, mai wikiwiki e hoopai aku i ka ino, aka, e uumi iho i ka inaina, a e hoomanao ae i kela poo e kau ae la maluna.
A oia ka makou e hoomanao ae nei, i keia mau lalani ka naenae o ko kakou nei aina –
“Umia iho i paa iloko
Mai hai oe o lohea auanei e-a.”
UA HOOLE IA.
Ua lohe mai makou ua kue kekahi poe ia Hoapili. i kona kupono e lilo i Lunakanawai Apana no Ewa ae nei, a ke hooikaika nei ua auna hulu melemele la i ka mea nana i kiola aku la ka noho Lunakanawai o Kaupo, Maui.
Ua minamina makou i keia keonimana oiai, he kanaka oia i hoonaauao maikai la, a he kulana mikioi no hei kona, aka, i keia poai, ke noi aku nei lakou i ka mana nana e hookohu mai, e kapae ae iaia. a e hookoku mai iaia nei.
O keia mau hana ana, he mau hana maikai ole loa ia, ina he hoomaemae ke kahua hooponopono aupuni e ku nei, alaila, e pono e waiho aku na lakou e wae, aole o ko oukou komo pu aku e alunu ia pono i loaa ia kanaka no ka oukou punahele.
Nolaila, e na Hawaii e, eia kou ano la ke hana hoomaewaewa ia mai nei e ka poe punahele no a oukou, nolaila, e akahele i ka milikaa wale ana aku i ko waho o ka mole, o pohalu iho auanei, pau ou lima i ka pai ole.
No makou iho, no Hawaii nei makou i keia la, nona i ka la apopo, nona no a mau loa.
HE HANA AKAMAI.
Ua nui na hana akamai o keia manawa e ike ia nei; aka, aole makou i haohao no keia mea, oiai, ua lawe mai makou i ka olelo a ke Akua i alakai no ka makou makapeni, oiai, ua olelo no ke kanaka o ke Akua, oia hoi o Daniela, e nui ana no ka poe holo i o a i o, a e mahuahua ana ka ike.
A ke ike a lohe nei no hoi kakou i na hana akamai o keia manawa, ke pii ino nei ka naauao o kekahi poe. a un hi@i loa ia lakou ke hana i ka ua a kahe mai mai ka lewa mai, ma o ke ki ana i kekahi mea hoopa-hu iluna ma kahi a e ao ua e hoopoluluhi iho ana, a e kahe mai no ka wai.
Ua hoao ia mai nei keia hana akamai e Mr. Melbourne ma Amerika, a ua ike ia ka holopono. He mea maikai loa keia no ko kakou wahi aupuni nei, oiai, ua @ele loa keia kulana kauhale i ka wai i keia manawa, a aole no hoi he ike ia’ku o na poo aupuni e hoeueu mai ana e hoolawa i ka pilikia o ka lehulehu, ma o ka eli ana paha i lua wai aniani, i mea e hoolawa like ai i ka pilikia wai o kela a me keia.
Ma kekahi wahi o ke kaona nei, he ikaika no ke kahe ana o ka wai o ke paipu wai, a ma kekahi wahi hoi, he uuku loa kahi wai o ke paipu; me he ala, o ka wai ikaika o keia poe mai na luawai aniani mai no ia. Mali’a nae hoi, o hiki mai ua haole nei ianei me kana poka ume wai a koe ia mau kenikeni o ke aupuni.
Ua hoopai ia o Sana Nika, no ke komo hewa ma ka hale o kekahi kanaka ma Iwilei, he hookahi malama ma ka hana oole’a me hookahi dala koina.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei kekahi lio helehewa. Lio w ulaula keokeo loihi ma ka lae, elua wawae keokeo hope, hao CM kuni ma ka aoaoa ak o ka a-i. O ka mea nona keia lio, e kii koke mai o halaha na la he 14, e kuai kudala aku no au, ke hiki aku i ka la 26 o Sept., 1891, hora 12 awakea Poaono.
D. Kaoao.
Sept. 13. 280d3t. Luna Pa Aupuni.
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i @a ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa ma@a i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahalenia a me Punoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa. Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke panaloa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hook@@ wale ia maluna o na ma@ Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia e h@pu ia @@ e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia @ like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. @. HIRAM, a i ole @a, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no me ka haahaa,
MRS. C. I. HIRAM.
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. 3ms-d.
E na Luna Lawe Pepa o ka Leo o ka Lahui, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3 o Augate nei, oia hoi ka Poakahi mua, alaila e pono e hoi hoi mai i keia keena.
KALOA & WAINEE.
NA KAMANA HUI KUKULU HALE.
(Me ka uku haaha.)
O na kauoha mai na mokupuni mai, e hoauna pololei mai i na mea no laua na inoa maluna ae, a e loaa no maua i kela Hale Hou ma ke kihi o na Alanui Nuuanu me Kukui ma Honolulu.
S. K. Kaloa. & Geo. Wainee.
w-4ts Sept 11, 1891.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hewa; lio k ulaula poholehole ke kua, aole kuni; lio k ulaula kikokiko ma ka a-i 4 wawae keokeo hoailona kuni uha hope ak hao ano e. O ka mea a mau mea paha nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hala na la he 15, e kuai kukala aku no au ma ka la 26 o Sept. 1891. D. KAOAO.
Luna Pa Aupuni.
Sept. 11, 278 d-3ts
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei kanaka na a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi lio. 1 lio wahine keokeo ki kokiko, 2 wawae mua paa i kapuai hao, hao kuni ano e. Lio k keokeo aole kuni. O ka mea nona keia lio, e pono oia e kii koke mai o hala auanei na la he 12, pau ia’u i ke kudala ia i ka la 19 o Sept, i ka hora 12 o ke awakea Poaono.
D. Kaoao.
273-dtf. Luna Pa Aupuni.
Kauka Yong Kam Pung.
(APANA)
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma’i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii. O na ma’i ha-no ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’i e pili ana i ka maka pau pu ia i ke ola. Ke hoike ia aku nei. eia ke ola ia nei, me ka oluolu pu o kahi auhau. Ka poe pilikia hanau keiki a hele nui paha o ke koko, a paa a lohi pal a ka hanau ana, paa paha o kawaiu, e hele nui mai i o’u nei.
E KIPA mai e ka poe i hool@@@ l@@ ia me na haawina pilihua@@ ka ma’i a na’u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu Sept. 2, 1891. 272-d3m*
I KA LEHULEHU HAWAII
Ke hooiaio aku noi ka mea nona ka inoa malao, ua hoolaia ka’u wahine mai ka pilikia hoomailo a ka ma’i kokopaa. ka’u keiki elua makahiki hoi mai ka aneane loa ana o make i ka ma’i emi pu wale no o ke kino. oia hoi ka pilikia ai maloko o ke kino. Mai ke ola ana o ka ma’i a hiki i keia la. aole i hoea h@@ mai na pililiua o ia ano. Ke kono nei au i na makamaka Hawaii o’u e hele a@ ia Kauka Apana (Young Kum Pung) a e loaa no ka mahu. Mai ka@@@@ ma na @@@ elua – oia ka oluolu e na pilikia ma’i a me ka haahaa o na auhau ana. Me ka oiaio,
P. M. AEA.
KUAI HOOPAU NUI.
Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma ke Alanui Papu, -(NA HALE BURUA.
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:
NA LOLE NANI,
NA LOLE I HUMIA,
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na Uku Hooemi Loa Nae.
Egan & Gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.
HOOLAHA HOU
B.F. Ehlers & Co. – PAINAPA.
HELU 99 Alanul Papu.
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai hoopoho aku i na lole o na Wahine, Kane a me na Kamalii, oiai, e hoi mai ana o B. F. EHLERS me na lole hou ma keia moku mai a oia ke kumu o ko makou kuai hoopoho ana, i kaawale ai na wahi no na LOLE HOU.
E Kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou. Owau me ka oiaio,
tf B. F. EHLERS & CO.
Poino i ka Wai!
POINO I KA WAI!
E hoomaka ana keia mawaena o keia la a me ka Poalua a hiki mai o keia pule ae. me ka nana ole ia o na lilo.
N. S. SACHS.
263-DTF. Honolulu.
He Kuai Nui Hoopau aku.
E HOOMAKA ANA I KEIA
POAONO, AUGATE 1, 1891.
Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!
Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko Makou Pono, aka nou no-
Papa Kumukuai no 30 La wale no:
200 paa lihilihi keokeo puka aniani $ .90
20 i-a Kalakoa maikai 1.00
12 keokeo 1 i-a laula 1.00
8 keokeo 1 i-a laula 1.00
159 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu .45
93 kakini ka’e waihooluu o na wahine .05
Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i a, e kuai no makou i keia mau la no 7 i-a no 1.00
Papale Kula o na Kamalii .25
Na Kawele nunui, 2 no .25
Kakini eleele maikai .25
Na Papale i kahiko maikai ia 2.@@
RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU etc. HANA IA ME KA OLUOLU LOA. E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA. NO KE @ALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.
C. J. Fishel.
Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi. @49-dt