Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 280, 15 September 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kate Motoyama |
| This work is dedicated to: | with aloha to mary jo kubota-arcarese, j.a.c.l. |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
NUHOU KULOKO.
--
Eia mai makou i keia kakahiaka ua hele a ohuohu pono i na mea hou.
Ma Honokaa Hamakua, na ka wahine a Mr. Broderick, he keikikane nui nepunepu.
I Reymond Grove ka bana i hookaulele ai i ka poe hula haole i ka no Poaono nei.
E alawa ae i ka leta a ko kakou makamaka D. W. Kawaha e hoopuka ia aku nei ma ka pepa o keia la.
E haawi ia aku ana o Mr. Wray Taylor he aha mele ma ka halepule o Kaumakapili i ka la 22 o keia mahina.
I keia la e ku mai ai ka mahimahi o ka hau oki o Kaleponi ka Ausetaralia, me na mea hou o na sina e mai.
Ua lohe mai makou, ua ho-a o madame Pele i ke ahi o ka lua, a ke aneane ala e piha. Ihea auanei la e hu ai.
Ma ke ahiahi Poaono nei, ua holo pukaka ae kekahi kaa ma ke ala nui Moiwahine. ua huli a nahaha ka lio, a ua eha ke kaa.
Nui ka mahalo ia o ka haiolelo a Mr. Ben. Hogan i haawi ai maloko o ka halepule o Kaukeano i ka po Lapule iho nei.
Maikai no hoi ka leo o ka bana i ka po nei. oi ole eha wale ai no hoi o kahi poe la i na keiki a Berger, no ka eueu maoli no ma ka himeni ana.
Ua huli hoi mai o Miss Laura Duncan, kumukula o ke kula o Pohukaina, i ke kakahiaka Poaono nei, maluna mai o ke kiapa Paeli, mai kana huakai hoomaha aku nei i Kaleponi.
Ma he ala, i ka pule hope o keia mahina, e haawi ai ka puali keaka Honolulu i kekahi mau hana keaka Honolulu i kekahi mau hana keaka maloko o ka hale Mele Hou, a malaila oe e ike ai i ka mana o ka anaana a ka poe hoomanamana, e naue ae i ike maka.
E kuai kudala aku ana o Mr. Mogana i kekahi mau apana aina ma ke kulanakauhale Momi, a o ka poe e ake ana e loaa ka home malaila, o ka mea, o ka wa opono keia e kuai ai, no ka mea, ua emi.
Ina oe e makemake e hanu i na ea hu'ihu'i o ke kakahiaka, e aho ke kau maluna o ke Kaaahi a holo malalo o Honouliuli. He 75 keneta ka uku no ka hele a hoi ana mai.
Eia ka hale hana hau kahiko iuka iuka o Nuuanu, ke hoomaemae hou ia nei e ka Hon. J. A. Cummins o ka home ia o kona makua T. Cummins i hala aku i ka make, a ua hooili iho no kana keiki, a ua pau ka hoolimalima i keia manawa.
Pakele ke ola o kekahi kanaka me kekahi wahi keiki uuku i ka po Poaono nei ma ka Mere Gorauna, a oia ka makou e kau leo aku nei i na makua mea keiki, mai no a hookuukuu wale i ka o kalama he lapu vala lao no.
Eia ke hoomaamaa mau mai nei na hoa o ka Hui Hooikaika Kino o Honolulu nei i ka hakoakoa, oiai, @ kalena ia aku ana paha na moho o ia ano ai i maamaalea mua iho, no ka makana moho o Hawaii nei. Ina oia ka oiaio, alaila ea, uumi ka hana e na hoa o ua hui la.
HE LETA MAI KEKAHI MAKA
MAKA MAI.
--
Mr. Luna Hooponopono,
Aloha oe:--
E oluolu oe e hookomo iho ma kahi kaawale o kou mau kolamu i keia wahi manao, i ike mai ai hoi na makamaka o kaua, mai Hawaii a Niihau.
Aia ma ka Mokolii o ka la 9 o Augate nei, i ike iho ai au i na hana ku maoli i ka hoomainoino a ka Papa Ola, ma ka hoouna ana mai i kekahi wahine kokua e hele mai ma ka Panalaau nei, ma ke ano he kokua no kana kane, me ka manao o keia wahine, he mau hana oiaio keia a ua poe hana lokoina nei; eia ka auanei he mau hana kumakaia keia mau hana.
Ma keia mau kumu wau i ike iho ai. Aia ma ke ku ana mai o ka Mokolii ma ke awa o Kalaupapa nei, ua kupu ae la ka manao hauoli iloko o keia wahine, ua ohaoha ae la oia me ka manao o ka hauoli.
Lawe aku la oia i kekahi palapala i kauka inoa ia e ka Peresidena o ka Papa Ola mawaho, a haawi aku la ia W. H. Tell ka Luna Nui o keia Panalaau, a ma kona nana ana mai ka mua a hiki i kona palena pau; ua hoopuka mai la ka Luna Nui, aohe he oiaio oia palapala.
Nolaila, ua hoihoi hou ia aku oia iluna o ka moku, ma ko'u nana a me ko'u hoomaopopo ana. he mau hana ku ole keia a ka Papa Ola e hana nei me keia ke ano.
Eia ka mea nana i hooi loa aku i ke kaumaha o ko'u puuwai, o ka lilo mauwale ana o na dala eha a keia wahine i ka uku moku, oiai, elua dala ma o mai, elua dala maanei aku, nolaila, e pono ia kakou e hoomaopopo iho, he mau hana keia na Iutaikelariose.
E nana mai oe e ko makou Lani Moiwahine e noho ana i ka panepoo o ke kalaunu o Hawaii nei i keia mau hana ino e wai ai kou hanohano Alii.
Ua lawe au maanei, me ka Lunahooponopono ko'u welina ana, a me na keiki lawe poahi hua metala ko'u aloha Leilehua.
Owau no me ka oiaio.
D. W. KAWAHA.
Kalaupapa, Molokai, Sept. 10, 1892.
--
OLELO HOOLAHA
E ike auanei na kanaka a pau, eia ma ka pa aupni o Makiki nei kekahi lio helehewa. Lio w ulaula keokeo loihi ma ka lae, elua wawae keokeo hope, hao CM kuni ma ka aoao ak o ka a-i. O ka mea nona keia lio, e kii koke mai o halaha na la he 14, e kuai kudala aku no au, ke hiki aku i ka la 26 o Sept., 1891, hora 12 awakea Poaono.
D. Kaoao.
Sept. 13. 280d3t. Luna Pa Aupuni.
--
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i oa ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa mana i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua maa Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no me ka haahaa,
MRS. C. I. Hiram.
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. Sme-d.
E na Luna Lawe Pepa o ka LEO O KA LAHUI, ke hai ia aku nei ka lohe ia oukou, in a he mau helu koe o ka la 3 o Augate nei, oia hoi ka Poakahi mua, alaila e pono e hoi hoi mai i keia keena.
--
KALOA & WAINEE.
NA KAMANA HUI KUKULU HALE.
(Me ka uku haaha.)
O na kauoha mai na mokupuni mai, e hoauna pololei mai i na mea no laua na inoa maluna ae, a e loaa no maua i kela Hale Hou ma ke kihi o na Alanui Nuuanu me Kukui ma Honolulu.
S. K. Kaloa. & Geo. Wainee.
w-4ts Sept 11, 1891.
--
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio hewa; lio k ulaula poholehole ke kua, aole kuni; lio k ulaula kikokiko ma ka a-i 4 wawae keokeo hoailona kuni uha hope ak. hao ano e. O ka mea a mau mea paha nona keia mau lio, e pono e kii koke mai, o hal ana la he 15, e kuai kukala aku no au ma ka la 26 o Sept. 1891. D. KAOAO.
Luna Pa Aupuni.
Sept. 11, 278 d-3ts
--
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei kanaka na a pau, eia ma ka pa aupuni o Makiki nei, kekahi lio. 1 lio wahine keokeo kikokiko, 2 wawae mua paa i kapuai hao, hao kuni ano e. Lio k keokeo aole kuni. O ka mea nona keia lio, e pono oia e kii koke mai o hal aauanei na la he 12, pau ia'u i ke kudala ia i ka la 19 o Sept, i ka hora 12 o ke awakea Poaono.
D. Kaoao.
273-dtf. Luna Pa Aupuni.
--
Kauka Yong Kam
Pung.
(APANA.)
--
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka
Aina Pua!
--
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano
ma'i, mai ko na kane, wahine a me
na keiki liihi. O na ma'i ha-no
ua hiki loa ia ke hoola ia me
ka maalahi. A o na ma'i
e pili ana i ka maka
pau pu ia i ke
olà. Ke ho-
ike ia aku nei.
eia ke ola ia nei, me
ka oluolu pu o kahi au-
hau. Ka poe pilikia hanau
keiki a hele nui paha o ke koko,
a paa a lohi paha ka hanau ana, paa
paha o ka waiu, e hele nui paha o ke koko,
a paa a lohi paha ka hanau ana, paa
paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.
E KIPA mai e ka poe i hooluu
luu ia me na haawina pilihua a ka ma'i
a na'u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu Sept. 2. 1891. 272-d3m*
--
I KA LEHULEHU HAWII
Ke hooiaio aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hoolaia ka'u wahine mai ka pilikia hoomailo a ka ma'i kokopaa, ka'u keiki elua makahiki hoi mai ka aneane loa ana, e make i ka ma'i emi pu wale no o ke kino, oia hoi ka pilikia ai maloko o ke kino. Mai ke ola ana o ka ma'i a hiki i keia la. aole i hoea hou mai na pilih@a o ia ano. Ke kono nei au i na makemake Hawaii o'u e hele ae ia Kauka Apana (Young Kum Pung) a e loa ano ka maha. Mai kanalua ma na ano elua--oia ka oluolu o na pilikia ma'i a me ka haahaa o na auhau ana. Me ka oiaio,
P. M. ARA.
KUAI HOOPAU NUI.
--
Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee
ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma ke Alanui Papu,--(NA HALE BURUA.
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a
pau o na ano Lole:
NA LOLE NANI,
NA LOLE I HUMUIA,
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na Uku Hooemi Loa Nae.
Egan & Gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU. tf-d.
--
HOOLAHA HOU
--
B. F. Ehlders & Co.--PAINAPA.
--
HELU 99 Alanui Papu
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai hoopoho aku i na lole o na Wahine, Kane a me na Kamalii, oiai, e hoi mai an ao B. F. EHLERS me na lole hou ma keia moku mai a oia ke kumu o ke makou kuai hoopoho ana, i kuawale ai na wahi no na LOLE HOU.
E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou. Owau me ka oiaio,
tf B. F. EHLERS & CO.
--
Poino i ka
Wai!
POINO I KA WAI!
E hoomaka ana keia mawaena o
keia la a me ka Poalua a hiki mai
o keia pule ae, me ka nana ole ia o-
na lilo.
N. S. SACHS.
263-dtf. Honolulu.
--
He Kuai Nui Hoopau aku.
E HOOMAKA ANA I KELA
POAONO, AUGATE 1, 1891.
Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mo-
hai wale!
Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko
Makou Pono, aka nou no-
Papa Kumukuai no 30 La wale no:
200 paa lihilihi keokeo puka aniani . . $ .30
20 i-a Kalakoa maikai . . . 1.00
12 keokeo 1 i-a laula . . . 1.00
8 keokeo 1 i-a laula . . . 1.00
13@ kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu . . .45
93 kakii ka'e waihooluu o na wahine . . . . 05
Huluhulu no na paa lole kupono, .25 keneta o ka i a, e kuai no makou i keia
mau la no 7 i-a no . . 1.00
Papale Kula o na Kamalii . . .25
Na Kawelu n@, 2 @ . . .25
Kakini eleele maikai . . . .25
Na Papale i kahiko maikai ia . . . 2.50
RUMI HANA LOLE MALUNA HOLOKU etc., HANA IA ME KA OLUOLU
LOA. E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA
NO 30 I.A. NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.
C. J. Fishels
Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono a ano mai no hoi. 34e-dt