Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 274, 7 September 1891 — He Moolelo No KAMAPUAA. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

He Moolelo No KAMAPUAA.

KE KEIKI POAA A KAHIKIULA ME HINA—KA MOOPUKA PUAA A KAMAUNUANIIIO —KA HOA PAIO HOI 0 PELE ; KA WAHINE O KA LUA I KĪLAUEA A HALA LOAAKUINA KUPUNA O KUKULU O KAHIKI. O oe ia e Hannuu, e Haulani E Haalokuloku Ka Wano e ka I'a nui E ōi, e Uilani Ko inoa Puaa ia e o mai. Ua hoole mai la kanaka, mc ka hoopuka pu ana mai i keia. mau huaolelo hoohoka penei: Ao)e o toaua waiwai ke kii aku īa olua. he mea hoohala manawa wale 110 ia ia maua, e hoi ana maua ke kau mai la paha na maka o ka maua mau wahine, a me na keilii a maua. No ka mea, ua loaa ka maua i'a, a he poi nui ae no ko Hanalei nei, a o ke awa ono ae uo o Ko'uko'u. hana iho a.piha ka lua o ka inaina, i oki mai ka ona o ka awa, hauie aku pumehaiia i ka poli o ke hoa. I mai la ke kokoolua; aohe m.aikai o kau mau olelo i olelo aku nei, he ku maoli no kau mau huaoielo i ka nooioi, he inau malihini hoi oaha lauala, e aho ea e kii kaua a kau mai hoi laua a pae ma keia aoao. Pano hou aku la no ua kanaka aloha ole nei; a ina he malihir " laua« heaha ko kaua pilikia ? Aohe o kaua pilikia; aka nae, he mau hana aloha ole nae ka kaua i ko kaua niau hoa kanaka, no ka mea, ua olelo ia e ka poo- kahiko, he maia ke kanaka, a ka la e lm« ae ai; nolaila, e kii kaua. Ae 10 hoi paha, o laua ua ! lii a kana e kii aku ai, no lana ko kaua noho ana. no kaua no k<> kaua no- I ho ana, wahi a ke kanaka i noho ! ia o ka uahoa. Aohe o keknhi krinrikfi. i ka manao o kvkal:i kanaka o laiia, a ] ua l.iua pu īho la k:t waa o ua mau i kanaka :vraena muUwar j Ta manawa i ike maope.po ai o i Kamauuaa i ka manao lokomo o | kokahi kauaka, a me ka manao alo | hoi o kekahi kanaka ia iaua uei. i

I aku nei o Kamapuaa i ke kana ka aloha ia laua nei; e aho ea, e hooko aku oe ī ka manao o kou hoa law r aia, e- uhoi olua, aohe io no a maua waiwai, aka nae, eia wale rjto ka ? u noi ia oe: E hoike mai oe, i ko olua mau inoa ia maua, a e kuhikuhi pu mai hoi i ko olua mau hale. He makana no ka maua -e haawi pakahi ako ana ia olua i keia no, a i ko olua mau ohana. A e like hoi me ka olua mau hana, a pela auanei maua e uku okoa ai ia olua, a e like me ka olua mau hana pakahi, a pela auanei ka uku e puunaue like ia ai maluna o olua, a me ko olua ohana; n, ilaila auanei e ike ai olua i ko maua waiwai, a me ka waiwai ole. E uhoi olua, a maanei no hoi nia ua- e noho ae ai. a hiki aku maua i ko olua mau hale i keia po. I mai la ke kanaka hana lokomaikai ia laua nei, i kona hoa lawaia: aia hoi paha ka hewa la, ke lohe pono aktt la no oe ika mea o oleloiia mai la ia kaua. poino ke loaa ana ia kekahi o ljatrs. i keia po, a ho hope pomaikai hoiVloaa ana i uekahi o kaua, aole nae|i maopopo ia'u. 4 Owai la o kaua ke loāā ana ka" hone poino ? a owai la ke loaa ana ka poino. I mai la ua kanaka hookiekie nei i kona hoa lawaia, e kii hoi ha kaua i ua mau kanaka nei. a lawe mai kaua a kau ma keia aoao o ka muliwai nei. Ua hala paha ka wa kupono no ko kaua kiī hou ana aku ia laua a [lawemai. Pane hon aku la no ua kanaka hana lokoino nei, e kii aku maua ia oiua a lawe mai ina keia adao ea ? Aole leo i pane ia aku i ua kanaka la, no ka mea, ke oni la ke koko o ua puaa nei a kakou. Aua palua, a pakolu ka leo kahea a ua kan&ka la ia laua nei. aole i lohe ia ka leo, mai a Kamapuaa nia aku, no ka nion, ua noho alii iho la ke kuakoko o ka huhu ma]?ina o Kamnpuaa. i ia manawa i pane aku ai o Ka-J j maninia i ua mau kanaka la, e hoi | I ohra. aoho a inaua waiwai a oliia v | kii īuai ai. i Ak?> nae, a ina keift po auanoi [ olua e ike iho ai i ka mana waiwai,; ! a oi.i auauei ka wa o uku pono ia aku ai o oh a. e like me ka oiua i 4 i hann. E liko o'e aua na uku a maua e| ♦ hanwl aku ai ia c»lua i k«»ia po. ] kela imnawa i pme hou :uai ai! ua uiau kanaka in 1 iaua nei p» 1 -j uei: j 1:i i ii< i inea oluolu i i;o olua 1- ko| m.iiki;. e kala mai olua ia mnua. ■ iio ka m.iua inou howa i nara .iku ; r.ci ia olua. i

A ina no hoi aole pela, alaila, e mohai aku no hoi maua me ka puaa, awa, niu, i'a ula, a me na raea lilee oia ano, ioiua hoi o ko olua mau alo et>a kanaka malihini e noho mai la. Malia paha hoi, mamnli o ia ha'na ana afcu a maua ia olua; pela | auanei na kmi akua o kp po, e kokua inai ia kakou. Iloko kela manawa a na kanaka lawaia e mihi mai la i ko laua hewa; uahiuli mai la o Limaioa a I pane iho *Ia ia Kamapuaa me na | huaolelo < \ ke anp o ke kanaka pololi penei K.i, pe lea kou inanao no kela matr hua<Jlelo mihi a na kanaka lawaia ? I ke ah|i auānei hoi, wa&i a Kamapuaa. Auwe, āohe no ka paha oe i lohe aku nei i pa laua mau olelo Y Ua aku pei no hoi wau i ka laua mau|olclo. A peho|t kou manao uo ia mau olelo? i Alia h« paha oe e pulale e mai, aia a pau $a la&a, mau olelo, alaila hoi paha aku ko kaua manao no k--» mihi imua o kaua ? " Ae, aia m ia wahi a lii maloa. Pane hou mai la no ua mau kanaka nei; e hoi kakon i ko maua hale e moe ai i keia po, he ai ko lai la, he i'a, he kapa. a he wahi e moe ai, ho awa; a i mafieinake olua i wahine, ua lawa ia ke hoolako aku maua i ko olna mau hemahema. a pehea iho la oiua no kela mau nonoi a mau:> ia olua ? He hewa ia la e na makamaka a hoaloha hoi. Xawai hoi ka hewa f»ka moa mai kai, ua pau hoi ka awaawa ia hai, a o ka manalo walo iho no koe s wahi a Kamapuaa i pane aku ai, no Uona ike ar>;i no i ke kanaka i pane raai nei, aole ia o ke kanaka ino i hoole mii ai i ke kii ia lana nei. aka o k-: kanaka maikai no ia J e kainailio m:ii la. 0 ke kaiiaka i manao ai ekii m;ii ia laua nei, oia ke kanaka ol.: )lu a hauhaa no noi, a oia no hoi ko. KaI mspuaa men. i p.'ino akn ai. me ka | ae pn ana nk-K e hoi l.ikon i ka ua j i<> o u;i uian kanak.i noi o ai.v* iii | :na ia po. Ma keia 'm« i s. i hoemi i:> niai ;u o !ka manno hu!iu o Kamapuaa i un I mau kanaka nei. iho o ko lakou like ana i kn inanao like no ko 1;;kv>u lioi a;>:. i ka hauM» na kaniaaina o ?nor ni, ('a h :se. la Kama|>u.i;i i | koua in:!uu a ua kii rua; ia ua nuni jk:*naka n<■; i v ia"!:: a lu\r aku ila n»a keia o k;. ninllwui. | ; • 1-1 r.-". i pae nui aku ai ma h*-'.. ;i0.,0 •« !v.. . -.nhua hiH)h:ki \o:\ ;k\u la i k;;uhalt\ auahoa

kipa aku la ua mau kanaka kamaaina nei i ka luua mau malihini me ka maikai. me ke kokua pu ia mai hoi e ko* laua mau ohana, no ka hookipa ana aku i na malihini, a ua hoolako ia na mea a pau o luna o kapapaaina. Ua noho iho la lakou nei e hoopiha i ka lua o f'a inaina, a hiki i ko lakou maona kupono ana; a hau le nui luana maia aluna ahiahi, a hiki i ka uhi ia ana mai e ka malu o ka po. Ma' keia manawa a ra eheu hoanoano e halii paa ana maluna oka honua holookoa. ua haule aku la laieou nei hiolani, me k:< maluhiluhi nui, a oiai no hoi lakou e pupue ana, ua hoonipo aku la lakou iiei me Niolopua. A i ka puoho ana ae o lakou nei, na hele loa ka la, aia ilnna, e kali | mai ana i ko lakou ne? wa e ala ae S ai, a i ke ala like ana ae o na kamaaina, me tta malihini, ua paneo hou hou mai la na kamaaina j na mea ai, ioaua o laua nek a ua noho iho la laua nei, e nuu i na ono a ka nuukolu. Aohe mea a ka naau e loiloi ai ua lawa i ka lokomaikai o kamaaina i pahola ia mai imua o Bamapuaa. ... Aole i pau. j — E na Luna lawe pepa o ka Leo. ke kauoha ia akn nei oukou, ina he mau helu koe ♦? pn& ia nei e oukou, o ka la 6, li, 17, e hoihoi mai i ke Keena nei-