Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 259, 14 August 1891 — Page 3

Page PDF (1.04 MB)

This text was transcribed by:  Melissa Eskaran
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

Eia Hou no ua Aihue.

            I kela mau po aku nei no, ua komo aihue ia aku la ka hale hana gula o Mr. H. Wickimana, ma alanui Papu.  Ua lu ia na mea liilii a puni ka rumi, e mokaki ana ma o a maanei, me ke ake nui ana paha o ka piko pau iole, e loaa kekahi mau mea makamae ana e hiu aku ai, aka, he hoka ka mea i loaa iaia, oiai, ua hookomo ia iloko o ka pahu hao na mea gula kumukuai nui, a he $28.50 kai loaa aku iaia iloko o kekahi pahu ume.  Uhu!  Loaa ka aina kakahiaka o (Bare footed Bill) Bila kaamaa ole.

 

HALAWAI HOOMAU

            Ke malama mau nei o Mrs. Kaauolo, he halawai hoomau i na la a pau ma ka pa o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani me Honuakaha. 

            He elua manawa halawai o ka la, hora 7 o ke kakahiaka, o ka hora 5 o ke ahiahi.

            Ua hoomaka keia halawai i ka Poakolu aku nei i hala, Aug. 5, oiai, mamuli o ke kauoha a ke Alii, pela i hooko ia ai, a ke mau nei keia hana maikai a hiki i keia la.

            A ke pulama pu nei hoi kona mau ohua iaia, ma ke ku kiai ana iaia i ka po a me ke ao mai ka wa mai i hoomaka mai ai keia oma’ima’i o ke Alii, a hiki wale mai no i keia la.

            Oia ka waiwai o ka malama i ke kanaka, a oia no ka mea e ike ia ai oukou na Alii.

            A ma keia hana e malama ia nei ka halawai, he hana maikai ia, a oia ka pono o oukou e na haipule: “E kokua ma na ano a pau, e ola ka Moiwahine i ke Akua!”

 

He Kahuna Hoomanamana

            I kulike ai me ka makou i hoike aku ai, e pili ana kkla kahuna hoo manamana o na Waieha.

            O keia kahuna e hana eepa mai la ia Maui, ma o kekahi mea ala i loaa i ka mai, oia o Maialoha, ua olelo keia kahuna, i ma’i ka, no ka uku ole aku o Haehae Pomaikai iaia i $12; nolaila ka i nui ai ka ma’i.

            A na keia kahuna no i kipaku aku ia Haehae Pomaikai mailoko aku o ka hale me ka olelo aku e hele oe, oiai o oe ke kumu o keia pilikia.

            Olelo hou aku nei keia kahuna ia Huehue, e uku oe hookahi puaa kikokiko, he iwilei ka loihi, hookahi omole palani, hookahi puoli palena a me hookahi pu awa hiwa.

            Ua hoole aku keia wahine i keia mau auhau kohu ole a keia wahi kahuna o ka Waapae.

            No ka nele ana o keia makemake ona, nolaila, ua hana mai la oia i kekahi hana hookohukohu akua la ua kauoha aku ia e lawe ia mai ke kahi pohaku a la imua ona a ua hookoia.

            Ia manawa pane hou mai la ua kahuna nei, aole anei ou maka’u e Haehae i keia pohaku, na hoole aku la ua wahine ala, me ka pane pu ana aku nui kou ike ke naha liilii ia oe kena ala paa o Kaueleau makemake au e pulo iho oe i ka pohaku, i ike ia kou hoopunipuni nui wale; a eia hou kana pane, aia a loaa mua na mea au i hoike aku nei ia oe, he naha wale ana no ko keia pohaku.

            Pane hou aku la keia wahine he keu oe a kahi kahuna hoopunipuni nui wale o Waihee nei, manao anei oe he hana pono kau e hana nei, e imi ai oe i kou ola ma ka hana daimonio.

            A mamuli o keia olelo kaauao a keia wahine, ua hilahila na wahi eepa nei o Kula hoe hewa a holo aku ia mailoko aku o ka hale.

            Nolaila, kela kahuna hoopunipuni o Waihee, ke ao aku nei makou ia oe, mai hana hou oe i kela hana lapuale, he hana kue kanawai kau e hana ala, oiai o ka hoike a keia leta i keia keena, ua hilinai makou i ka oiaio, a oiai hoi, o kahi o keia leta i loaa mai ai ia makou, mai ke alo alii mai no ia.

            Nolaila, o ka leo keia o ke ola hoolohe ia mai, a i ole pela, he poino kou hoep e N – kahuna wahahee o Waihee Maui.  A eia iho ka olelo a Iesu Karisto i kana poe haumana:

            “Owau no ke kumu waina oiaio, a o ko’u makua hoi ka mahi waina oiaio, a o ko’u makua hoi ka mahi waina, o ka lala hua ole iloko o’u oia kana e oki aku.”

            Nolaila, e kela wahi eepa e, eia mai ke kumu o ka ike a me ke ola, aole o kou hoopunipuni, e hoopau oe o pono ai oia kou pakele, a i ole kela ike oe i ka pele ku@ lua kani hone.

 

NUHOU KULOKO

            Ua makemake ia kekahi ke kahi kanaka Hawaii oiaio, i ike i na moolelo pololei o Hawaii nei.  e kipa mai ma ke Keena o ka Nupepa KA LEO, ina ke Alanui Pa’i-palapala.

Ma ke Kauoha

 

            Ma keia hope aku, aole e hoouna ia kekahi pepa ma ka owili pakahi ke ole e uku mua ia mai, ke ola o ka pepa, ae hoolohe e na makamaka i keia no ka OIAIO, a me ka LEO, nele no ka uku ana mea nele no oukou i ke kukui ole.

Make kauoha.

 

            Eia mai ka kakou milimili, me na mea hou hooni puuwai, ke olali aku la.

            Mai hiki kau au ilaila, o ka apa loa hoi o ko’u wahi kuleana; no kahi wa aku no nae.

            E auhea oukou, ua hoi mai nei makou, a koe aku ia no lakou ia ma me mea ma, i aloha mai nei no.

            O Kamehameha me Honolulu na hui e paani ana ma ka la apopo, ma ke kahua kinipopo ma Makiki.

            Ua huli hoi mai ke Kuhina Waiwai i ka Poalua nei, mai Hamakua mai maluna mai o ka mokuahi Iwalani.

            Ua ku mai ka moku Mele Paka mai ka aina lep manu mai, iloko o 15 la holo mai laila mai a ku i Honolulu nei.

            Ua holo pupule ae la kekahi mau lio e huki ana i kekahi kaa Kikane ma ke Alanui Papu i ka la inehinei, aohe nae he poino i loaa.

            I na paha he wawae o kela wahi kini a makou, ina la ua noho aku no a pau kona kuleana, ku ae no hoi mai, aohe, he kakai wale no, aohe wawae.

            Nani no paha oe, maemae, maikai, ui no hoi, a he hookahi no hewa o ka nui loa o kou mau wawae, he helu 15 ka paa kamaa e kohu ai me kena kao hao lepo.

            Ua awaiaulu ia ma ka berita maemae o ka mare ma ka ponei o Mr. Albert L. Cron me Miss. E. Levey.  Maikai kela.

            Mai poina e na makamaka i ke kipa ae ma kahi o Pikela me Sachs e ike i ke kuai hoopoho nui o ko laua mau halekuai.

            Ma ka la inehinei, he ekolu kudala a Mogana i malama ai, oia hoi na pono noho hale, he hale me kekahi mau apana aina maikai.

            Ke lohelohe hou ia nei hoi ke aihue, hoomalolo iho nei hoi i kela mau la aku nei, a i keia hoi, ke puai hou mai nei ena kiai o ka po, hakilo pono ia mai.

            E malama ana o D. M. Croroley he haiolelo ma ke ahiahi o keia po Poakahi ae, e malama pu ia ana he ma hoikeike kii e like paha me ka uwila ka anapu.  Lealea ino.

            Eia hou no ua ike, o keia Aha kuhina Hou, he mea i lohe ole ia, a lono ole ia no hoi, eia nae ia Ailuene Buki huea, mai nei, maloo ana na iwi i ka la o ka Hooilo.

            Eia ke hookolokolo ia nei ka hihia o ka poe pake i hookuu ia iho nei no ka pepehi kanaka, o keia hoopii nae, ua hoopii ia ma ke puhi ana i ka hale o kela pake i ke ahi.

            Hawaii no Hawaii, ke kahi mau wahi kanaka e liki ana i ka la inehinei, e hooia ana, i ka ike Buki a e olelo ana hoi, he kohu anela maoli no kona ike e aku ia mea.

            Ua hopu a lawe ia no ka halewai kekahi mau kaikamahine hapahaole, mawaena o ka 12 me 15 makahiki no ka lilo loa o ko laua manao malalo o ka hookele ana a ka wai hoomalule kino, oia hoi ke kiaha gini hoonoenoe.

            Ke olohewa mai nei kahi nupepa namu o ka aoao hoomaemae: he Luna Hooponopono kai noopau ia mai ka noho hooponopono ana no kekahi nupepa, ka mea nana e haku nei ka manao ma ka olelo haole o ka LEO; e manao ana paha ka haole o lakou wale no ka mea ike i ka haku manao ma ia ano olelo.  Aloha no.

            E hele ana oe ihea?  E hele ana au e imi ia Aki hana piula, aia la ihea kona hale hana?  Auwe, aia ma Alanui Betela, makai iho o ka hale inu rama Bay Horse.  Ilaila e loaa ai ia oe ua Aki hana paipu la he opio Hawaii akamai oia ma ia ano hana, he helu ekahi maopopo, e hele paha oe e hoao la; ae, e hele ana au ano, a o ke aloha no kou.

            Ma ke awakea Poakolu nei, ua komo aihue ia aku la ka halekuai o kekah pake ma ke kihi o Alanui Papu me Kukui e kekahi o na kanaka paahao e hana ana ma ke alanui he $2.75 kai lilo, aka, ua imi aku ka pake a ua loaa aku la ke kolohe e pee ana mahope o kekahi kumu laaum a ua huna i ke dala ana i aihue ai iloko o ka lepo ua imi ia iho la no a loaa, a lawe ia aku la ua paahao nei e ka luna me ka hoole loa aole ia i aihue i ke dala a ka pake.

            Ia lakou ma e nanea ana i ka holo o ke kaa alanui hao, a hiki aku la ma Waikiki, ua lele iho la makou a komo aku la iloko o ka halekuai o ka pake, ua ike koke aku la makou i kekahi kanaka e kukuli ana ma ka aoao o kekahi noho, ua hapa koke aku la au i ko’u mau hoa e noho malie, aole make walaaum no ka mea e haipule ana kela kanaka, ua pane mai la laua aole oia e pule ana ua ona ia oia, a ua hoopau koke ia ae la ko’u kuhihewa i ka ike ana aku i ka oili ana mai o ko loko iwaho a waiho ana iluna o ka papahele.  E ka makamaka e pono e haalele i ka waiona no ka hopena ino o ke kino aku no auanei ka luahi.

 

KUAI HOOPAU NUI

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee

ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, (NA HALE BURUA)

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a

pau o na ano Lole:

 

NA LOLE NANI,

NA LOLE I HUMUIA,

KAPU A ME PAPALE,

PAHU LOLE a pela aku

 

Nona Uku Hooemi Loa Nae

Egan & Gunn

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU

 

HOOLAHA HOU

B. F. Ehlers & Co. – PAINAPA

 

HELU 99 Alanui Papu

            IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kaai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano @la a pau; oia hoi –

Na Silika hou                                                  Na Sateen hou

Na Mikilima hou                                             Na Lihilihi hou

Na Lihilihi keokeo hou                                   Na Lihilihi kau lole hou

Na ano Mamalu hou loa                                  Na Paku Pukaaniani

Na lole hou o na wahine                                 Na lole o na keiki liilii

            Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no na kumukuai haahaa loa.

            E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanalua no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.

Owau me ka oiaio,

B. F. EHLERS & CO.

 

He Kuai Nui Hoopau aku

E HOOMAKA ANA I KEIA

POAONO, AUGATE 1, 1891

Ua Lilo ko makou Waiwai he mea Mohai wale!

Ua Hoemiia ke Kumukuai ilalo, aole i ko

Makou Pono, aka nou no –

Papa Kumukuai no 30 La wale no:

 

200 paa lihilihi keokeo puka aniani                                                                                         .90

20 i-a Kalakoa maikai                                                                                                             1.00

12 keokeo 1 i-a laula                                                                                                               1.00

8 keokeo 1 i-a laula                                                                                                                 1.00

159 kakini lakeke o na Kamalii (huluhulu)                                                                             .45

93 kakini ka’e waihooluu o na wahine                                                                                    .05

Huluhulu n ona paa lole kupono, .25 keneta o ka i a, e kuai no makou i keia

            mau la no 7 i-a no                                                                                                        1.00

Papale Kula o na Kamalii                                                                                                        .25

Na Kawele nunui, 2 no                                                                                                           .25

Kakini eleele maikai                                                                                                                .25

Na Papale i kahiko maikai ia                                                                                                  2.50

RUMI HANA LOLE MALUNA, HOLOKU, etc., HANA IA ME KA OLUOLU LOA.  E HOOPAA AKU NO MAKOU NO NA KUMUKUAI MALUNA NO 30 LA.  NO KE DALA KUIKE WALE NO KEIA KUAI ANA.

C. J. Fishel

            Ka makamua o na Hale lako o na Wahine, oia hoi ma alanui Papu a me Hotele, kahi i hanau ia ai na kuai hoopono a ano nui no hoi.                                                       249-dt

 

KUAI HOOPOHO NUI

104, Alanui Papu Honolulu, HI

MA KAHI O

N. S. SACH

E HOOMAKA ANA

POAKAHI AUG. 10, 1891

NO ELUA PULE WALA NO KEIA KUAI ANA

IA WA E HOOLILO IA AKU AI NA WAIWAI A PAU O KA

HALEKUAI LILO MUA.  HE MAU KUAI OIAIO,

AOLE HAMABAGA.

            He oiaio ka makou e olelo aku la he hookahi no a makou kuai nui ana o ka makahiki, a ia manawa makou e hoemi ai i ke kumukuai o na mea a pau iloko o na pule elua.  Aole makou e nonoi aku ana i ola no ka makou mea kuai, e makemake ana makou e hoemi iho i na waiwai a e loaa hoi ko makou kumu lilo ma ke dala kuike.

KA OI KELA O NA KUAI ANA I HOIKE IA AKU.

Kalakoa maikai loa, 20 ia                                                                                            1.00

Keokeo ha@ 30 ia                                                                                                      1.00

Keokeo h@ 1 ia laula 12 ia                                                                                        1.00

Keokeo maoli maikai, 1 ia lua 13 i-a                                                                           1.00

Lole Kinamu papamu, hoemi ia he 12 i-a ao                                                               1.00

Keokeo Papamu a kakauloloa, 7 i-a no                                                                       1.00

Satina, hoemi ia o hookahi i-a no                                                                                .20

Huluhipa Kakauloloa 10 i-a                                                                                        1.00

Na Uhimaka Virikine 5 i-a                                                                                          1.00

Kaki@ eleele, hoemi ia o hookahi i-a no .40 keneta

Silika eleele lau, hoemi ia a ka hookahi ia no                                                              1.00

Lilina halena 6 i-a no                                                                                                   1.00

Lakeke o kamlikane                                                                                                    .30

Paku Puka aniani lihilihi, 10 i a                                                                                   1.00

Nahenahe Vitoria 8 i-a o ka ao hoemi @                                                                    .60

Na haimaka Waihoolii o ka’eka’e no ke kakini                                                           .50

Mun@ o na lede he mei loa, he .25 keneta.

Na Pelekoki o ka lole 2 pihapiha he .60 keneta         

Na Kaliki he $1.00 mamua, na hoemi ia i keia manawa a ka                                      .50

Na Lole Kinamu, he .25 keneta

Na Lole Keokeo, he .50 keneta

Paku makika, 90 @ ka laula, he 10 i-a o ka @                                                           1.75

Kihei uhimoe keokeo, ka’e kuuwela he 1 dala me .25 keneta.

Kakini maikai o na keiki ma kapaa, he .25 keneta.

Na palema’i kane, he 5 no 1 dala.

Na Palule i aiana ole la he .50 keneta.

            He mau kuai makepono loa ma na Papale Wahine, a me Keiki.  Na Papale Sela o na Lede, ua hoemi ia a .90 keneta.  Na Papala @ kula o na Keiki malalo o na Kumu lilo, E HOOMANAO!  E HOOMANAO!!

            Elua oule wale no keia mau kumukuai.

254-dtf.                                                                                                           N. S. SACHS