Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 255, 10 ʻAukake 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA

 

HOOLAHA OIHANA WAI.

Honolulu, June 22, 1891

 

        I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXVII o na Kanawai o 188@.

        O na mea a pau e lawe nei i ke kuleana wai a e hookaa nei paha i ka uku wai, ke hoomaopopo ia aku nei, o na uku @ no ka manawa e pau ana i Dekemaba 31, 1891, na hiki a ua kupono e hookaa ia ma ke Keena o ka Oihana Wai, ma ka la 1 o Iulai, 1891.

        O na auhau wai a pau e waiho uku ole ana ke umikumamalima la mahope iho o ia wa, e paku'i ia aku ana o he umi pa haneri keneta.

        O ka poe a pau e hookaa mai ana i ko @kou auhau wai o hoike pu mai i ko lakou likiki hope uku ai,

        Ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa, e uku ia na auhau.  JOHN C. WHITE. Luna Hooponopono Oihana Wai 223--24ts.

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O AINA AUPUNI E WAIHO LA

MAWAENA O HUMUULA A ME WAIPUNALEI HILO, HAWAII.

 

        Ma ka Poaha, Augate 6, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke komo'na al@ o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia aku ai ka hoolimalima o na aina aupuni e waiho la mawaena o Humuula a me Waipunalei, Hilo, Hawaii, nona ka ili he 375 eka, oi aku a emi mai paha,

        Ka manawa--he umi makahiki.

        Ka uku koho mua--$100 no ka makahiki e uku nana ia i ka hapa makahiki.

       

        Ua ho moe ia ka manawa o ke kuai ana a hiki i ka Poaha, Sepatemaba 10, 189@, ma ia hora no a ma ia wahi no.  C. N. Spencer.  Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aug 6, 1891. td

 

        Ua hookohu ia aku i keia la o Mr. George Ross i hoa no ka Papa Alanui o ka Apana o Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, ma kahi o James Chamlers i haalele mai,

Penei iho la ka Papa e ku nei:     C. M. LEMAN. Luna Hoo@alu

                                                        W. G. Walker,

                                                        Geo. Ross.

C. N. Spencer.  Kuhina Kalaiaina,

Keena Kalaiaina, Aug, 1891.  td

 

KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI A PAU E WAIHO LA MALUNA O NA    AINA PA HOME, A MAWAENA O NA AINA O KALOKOHALEOHIU A ME                             KAUPULEHU, N. KONA, HAWAII.

 

        Ma ka Poakolu, Augate 12, 1891, ma hora 12 awakea, e kuai kudala ia ai na hooiimalima o na aina aupuni a pau maluna aku o na aina Pa Home a mawaena o na aina o Kaloko, Haleohin a me Kaupulehu nona na eka 1160, oi aku a emi mai paha, Kona Akau, Hawaii.

        NA KUMU:  No 15 makahiki, he $60 ke koho mua no ka makahiki, e uku ia mamua ma ka hapa makahiki.

        Ua kuai ia na hoolimalima o keia mau aina me ke kuleana, ua hiki no i ke aupuni i kekahi wa iloko o ka manawa o ka hoolimalima, ke komo ke lawe nona ke hoolilo aku a pau a i kekahi mahele paha o na aina ia. no na mea e pili ana i ua pa Aina Home me ka hookuu ana o ke aupuni i na hoemi kupono mai ka uku hoolimalima.  C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 11, '91.  236 4t-d.

 

HOOLAHA I KA POE HOOKAA AUHAU.

 

        Ua hookaa ia o L. Jas. Aylett i keia @ i hope Laua Helu no ka Apana o Koo iaa loa Mokupuni o Oahu, ma kahi o W. C. Lane, i haalele mai.  C. A. BROWN, Luna Helu, Mahele I, M@k, Oahu. A @--SAMUEL PARKER, Kuhina Waiwai.

Honolulu. H. @ Iulai 28, 1891.  3 ts.

 

        Ua hookohu ia i keia la o JOHN L. KANAKAOLUNA i Luna Haawi Palapala Mare no ka apana o Hamakua, @@kapani o Hawaii.  C. N. SPENCER, Kahina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 28, '91.  247-@.@.

 

        Ua hookohu ia i keia la o JOHN NAHINU i Luna Haawi Palapala Mare no ka apana o Kona Hema, Hawaii.  C. N. SPENCER, Kahina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 28, '91.  247-3t.

 

        Ua hookohuia o George P. Kamauoha Esq., i keia la i Agena e lawe i na Hooiaio i na Olelo Aelike Hana no ka Apana o Kohala Akau mokupuni o Hawaii.  C. N. SPENCER. Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, July 30, '91.  249-3ts

 

KUAI O KA AINA AUPUNI MA KULA, MAUI.

 

        Ma ka Poakolu, Sepatemaba 9, 1891, ma ka ora 12 o ke awakea, ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai ia, aku ana ma ke kudala akea, kekahi Apana Aina Aupuni, i kapa ia o Kailua ma Kula, Maui, o kona ili, 2155 eka a oi, a emi mai paha.

        Kumu koho mua $4,500.  C. N. SPENCER, Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Aug. 6. f1891.  4ts-d.

 

KA LEO O KA LAHUI.

 

JNO. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuka.

 

POAKAHI. AUGATE 10, 1891.

 

He Lono Lauahea.

 

        He lono kai hoike ia mai ia makou, ina nae he oiaio ia lono, oia iho keia:

        Ua hooholo iho nei ka Papa Ola, e hana i kekahi olelo aelike mawaena o ka Papa Ola a me ka hui kalepa ai o Wailuku, no ka malama ana aku i na ma'i o Kalaupapa a me Kalawao, me na pa'i ai, no kamanawa ekolu makahiki.  A ma keia hana ana a ka Papa Ola, ua ku paha ia i ke kanawai aole paha, aka, aia no paha ia i ko lakou noonoo ana, oiai o lakou no ke kuleana ma ia hana.

        A, ma ka aoao o ka lahui oia ka makou e kamailio nei. oia hoi, eia no na ma'i ke malama ia nei i ka ai e ko Wailau a me ko Pelekunu poe kalepa ai, a, ke kaihi ia aku la na apana dala mai a lakou aku.

        Aka hoi, ina ua ike ka Papa Ola aole i hupono ke ola o na ma'i me keia ano pa'i ai, alaila aia no ia ia lakou.  Ma keia ke hoike hou nei hou nei makou, ina io e lilo ana i ka hui o Wailuku ka malama ana i na mai me na pa'i ai. alaila. he oi aku ka pono e hoolimalima kalahui i mokuahi lawe pa'i ai.

        Oiai, he nui ke poho o ka lahui. no ke kaa nana moku pea a me na waapa e lawe aku i na pa'i ai a na mai, oiai aole hiki aku ka ai i ka wa kupono, oia ka mea i ike ia mai kinohi mai a hiki i keia la.

        A mamuli o keia hemahema, ua pilikia na mai i ke kahi wa, ua nele maoli no i ka ai ole, ai ka loaa ana mai o na pai ai, aole e hiki ke ai, oiai, ua hala ka wa maikai o ka ai.

        Nolaila, e ka Papa Ola, e pono oukou e hookomo pu iloko o ka oukou olelo aeiike e hana ai. me keia hui. i keia manao o ka Lahui, oiai, au ka lehulehu ke lala, a he mea pono hoi e nana ia ka o na mea apau.

        Aole hoi e pono e hana kapakahi ia oia hoi, e ohi kekahi aoao i ka pokeokeo, a, eohi hoi ke kahi aoao i ka pupulelehua oiai, aole ia he hana, kau like.

        Wahi a Solomona ka Noeau, @ hoike mai ai.

        O ke kaupa@na hoopunipuni. he mea hoopailua ia i m@a o Iehora, a, o ke kaupaona kuono kupono, oia kona makemake.

        A, ke hoike nei makou i keia, me ka makou manao maikai, a, aloha hoi i @a hoa kanaka. aka, na ke au o ka manawa e hoike mai.

 

ABIGAILA KALANIKUIKAPOOLOKU, I NALOHIA BBBBBBBV AKU NEI KONA MAU HIOHIONA                 WAIPAHE, AUWELUULUU WALE.

 

        I ku like ai me ka makou i hoola ha mua aku ai, mamua aku nei, e pili ana no ka moolele piha o ke Kama'lii wahine Apigaila, ke kahi hoi o na lii Kiekie o ka papa Aliio Hawaii nei;

        Nolaila, ua makaukau makou e hoike pau aku i kona mooku@uhau alii, a me na mele i haku ia nona, a me ke Ko'e honua, mai ka ka mai.

        Nolaila, eia mai ke pulelo akula ke ahi haaheo ina pali, a ma keia kakou @ika ai i kona kulana, a me kana mau pua @ola i keia ao.

        Ae hoomaka ana kakou mai ko na papa Ko'ehonua mai.

        He mookuauhau no kekahi aliiwahine kiekie o kalalani alii Oia o Abigaila Kalanikuikapooloku kaikamahine a Ul@aloha k, a laua o Kekumualii Kaikinalii. o keia aliwahine ua paa iaia mai ke kahawai o waipio i Hawaii o Keawe a i ke pani wai o Iao i Maui o Kama ai kukaniloko i Oahu nei o Kakuhihewa a hiki i ka palena o na moku i Kauaio Man@ i ke kahawai o Holoholoku, me ka walohia, ame ka luuluu makou e hoopuka aku nei i kona mookuahau alii oia keia.

        Okani pahu noho ia alaikanakoko he wahine alii u o Molokai hanau Kanaloa k, ka mua o Kumuoka lani o La@ikeahualani he mua wahine o Laa--noho ia Lamea k, hanau o Ikialani k, o Ikia k. noho ia Kalamea w, hanau o Kamawa w. noho ia Ahuamakani k. hanau o Kanahaeahuamakani k, o Kanakae noho ia Keaniaaihooleilei w, hanau o Akahial@kapuakuleana wahine.  O Akahi noho ia Liloa k, alii nui o Hawaii, hanau o Umi.  O Umi noho ia Kapukinialii kaikamahine no a Liloa a laua no @ Pinea.  nolaila, noho kaikuahine iho la laua, a hanau ae la o Kealiiokaloa kane.  Aole @ pau.

 

KE KULANA O KA HUAKAI A KA MOIWAHINE LILIUOKALANI NA OAHU NEI.

 

        Ua haalele aku ka huakai alii ia Waimanalo i ka Poaha o ka pule i hale, a hoomaka ka huakai e mo@io no ke alahele o na Koolau.  E haiolelo pokole ana ka Moiwahine ma, ka luakini o Kaneohe, pela ma Heeia, a pela no ma Ahulimanu, Kaalaea, Waiahole a me Waikane.

        H@o@umoe ka huakai ma Kualoa, a ma kekahi la ae, e haiolelo ana oia malaila, a i ka hora 10:45, hiki ma Laie, haiolelo malaila imua na makaainana oia mau apana, a ma ka iapule e huiolelo hou ana oia ma Laie.

        Poakahi no Waialua, e noho ana malaila elua la, a he mau haiolelo ke wehe ia aku ana imua o na makaainana mai ka Moiwahine aku, i kokua ia e ka Hon. Samuel Parker ke Kuhina Nui a me Hon. @. @.  Haalele ka huakai ia W@iaa i ka Poaha ae nei no ke Kapitala alii nei ka pahu hopu.

        O keia ke kulana o ka huakai @ a i na e hoo i@ ana ke Kuhina Nui @ Kalaponi i ka ia 11 ae nei o keia mahina, alaila e hiki mai ana ka huakai alii i keia la.

        O kekahi o na kumu awiwi loa o keia huakai, mamuli no ia o ka lono i loaa aku i ka Moiwahine na Keiki Alii, he omaimai ka Moiwahine Kanemake, a mamuli o keia mau kumu, pela, ka huakai alii i hele mama ai.

        I na aole keia mau kumu, i na la, ua kulike ia me ka makou i hoolaha mua aku ai, oia hoi i ka la 15 e hoohiki ai ka huakai alii i ke kapitata nei.

 

KA NINAU SABATI.

 

Mr. Luna Hooponopono

Aloha oe:--

 

        Ua heluhelu au i na wehewehe a me na hoakaka ana i @ahola ia ae ma na kolamu piha o ka "Hawaii Holomua" ma kekahi mau helu i hala; a ua mahalo iho no au i ka ikaika a me ka noeau o ua hoakaka ana. malalo o kela poo manao, "Ka Ninau Sabati."  Ua ake nui loa au e loaa na kahua ikaika mai loko ae o ka Baibala, no ka hoololi ia o ke Sabati, mai ka La Ehiku ae a i ka la mua o ka hebedoma; ua kilohi ia iho na mea i hoakaka ia mai e ke hoa, ma ka aoao e kakoo ana i ka pono o ka hoololiia, aole nae i loaa mai; he mau wehewehe naauao wale no ka mea i ikeia, aole nae he wahi meheu iki i loaa mai, no ka pono o ka hoola@lia o ke Sabati, e like me ia e oleloia mai nei.  A mamuli o ka hooia o ka mea kakau, "o ke Sabati ma ka hiki o ka la, oia ke Sabati pololei," malalo o ke kauoha kahiko.  (See June 20, '91) ma ia pane, ke hoonawaliwali ia aku la kona aoao.  Aka, olelo hou ae no nae oia i mea e hooikaika hou ai penei:  "O ke Sabati ma ka la mua o ka hebedoma Iudaio, e like me ia e malama ia nei, oia ka pololei," malalo o ke Kaaoha Hou, wahi ana.  Aka e ke hoa a me na makamaka uhai@holo o ka oiaio ku mau; auhea kekahi olelo maopopo lea l@a ma ke Kauoha Hou, e i ana, ua hoololiia ke Sabati mai ka la Ehiku ae a i ka la mua o ka hebedoma i haawi ia mai e Iesu ka Haku, a e kekahi paha o kana mau haumana Lunaolelo, e like ala ka maopopo a me ka moakaka lea, me ka ke Kauoha Kahiko i kuhikuhi mai ai no ka la i poni i Sabati?

        Malalo o na wehewehe naauao a ke @oa, aole no e hiki loa keia ninau ke panee mai ia kona haina mailoko mai o ia kahua ka Baibala.  Eia hou kekahi nawaliwali o ka hoakaka a ke hoa; o kona olelo ana hoi.  "he a-ka ke Sabati Kahiko no ke Sabati Karistiano."  (See June 20, '91), ma ia manao, ua haule a ua nele loa ke hoa i ka oiaio o kaua e hooikaika nei.  No ka mea aole ke kanwai Sabati i haawiia mai e ke Akua ia Mose, ma ke ano "he kanawai hailona."  Aole loa pelu!  O na Kanawai he Umi.  he mau kanawai paa loa ia, aole kekahi o ia mau kanawai, " he kanawai hailona," i hiki ai ke manao ia, ua hoololiia, a ua hoopau ia hoi, i kona manawa i piha ai kona manawa.

        O na kanawai hoailona na kaawale aku lakou mawaho o na kanawai he Umi, aole hookahi oia mau kanawai i komo mai maloko o na kanawai ho umi i haawiia mai me ka eehia nui ia Mose. ma @a papa pohaku @ @@.

        Ma ka papa pohaku @ mau kanawai; a o ke kanawai @ Sabati, ka eha oia mau kanawai @ ua pili loa ia mau kanawai @ na o ke Akua me ke kanaka a ma ka Papa elua, he eono mau kanawai na pili i ke kanaka me ke kanaka.  A oia mau kanawai a pau no ke Akua mai ia; he kanawai PONO, POLOLEI, OIAIO, HEMOLELE, a mau loa hoi.  Aole i hoololi iki ia e ke Akua aole e Iesu, aole no hoi e na Hunaolelo, ka poe i hoolake nui ia mai i ka Uhane Hemolele i ko lakou mau la.

        Aka, ua hoololiia e na keiki a kanaka, mamuli o ka ikaika hoo@auw a hooke ana a ke keiki o ka make.  A pela i hele hewa ai kekahi mao haipule o na au kahiko, mai ka oiaio kumu ae, i haawiia mai o ke Akua:  a ua hahai aku no hoi kekahi poe o ke au hou, mamuli o na meheu kuhihewa o na haipule mua, a pela iho la i paewa ai na hooiaana.

        Aka, ke hoomaikai nei ko'u uhane i na mea a pau i aloha a i paulele pono i ka Haku ia Iesu Karisto e hoolohe haahaa i ka ke Akua i kaulee mai ai.  " E hoomanao i ka La Sabatia, e malama Hemulele ia."  Oia la sabati, oia ka Hiku o ka la, (Poaono hoi ma ka helu hoololi.)

        Na ke Akua e hoolokahi ia kakou ma na mea like ole o na noonoo a me na noonoo ana, a hui aku kakou i ke kiko Hookahi.

        Aloha nui.  Hoohana iloko o ka manaoio mua.

 

OLELO HOOLAHA

 

        E ike auanei na mea a pau owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke he ke nei penei:  O ka waiwai paa o hulupii (k) a me ka waiwai o Puamana (k) i ma ke no Honokua S. Kona Hawaii.  Nolai la o keia mau apana aina ua lilo loa ia'u me ka'u dala ponoi ma o ka'u kuai ana aku i ke kaikakamahine ponoi a Hulu p@i (k) a me Puamana (k) i make a o a inoa o ua kaikamahine la a na mea i hoi ke ia ae la maluna o Pahupu (w) no Kea nae Koolau M @i a o kela Pahupu (w) na ku i a hoolilo loa mai o a ia'u i kela mau apana aina i hoike ia ma ka inoa o kona mau makuakane a ua hoopili p@ mai i kona sila i ua dala he $30 a'u i haiwi a hoopili pu aka i kona lima i ka la 7 o Mei A. D. 1891 ma Keanae; a o keia mau apana aina i lilo mai nei ia'u me ka'u dala.  Na'u ponoi e uku nei ka au hau kuke i na makahiki he 21 i hala a ma na ano a pau ua lilo loa ia'u a owau no ka ona maluna oia mau waiwai p@a.  Kou Olaio;  J. W. P. MILIKAA.

Honokua S. Kona Hawaii.  251--4tsd

 

OLELO HOOLAHA

 

        E ike a uanei na kanaka a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio wahine kikokiko keokeo, hao kuni.  H ma ka uha hope hema.  Lio kane ulaula lo@ ia elua wawae hope kokeo, lae-kea, eha wawae paa i kamaa hao, haokuni, M, hema hope, hao-kuni, A k, hapala K, uha hope, akau.  Lio kane keokeo kikokiko, hao YI, akau Lio kane keokeo, ahinahina ka wawae a pau, hao JM, akau.  O ka mea, a mau mea nona keia poe lio, e pono o kii koke mai, o hala na la he 12.  e kuai kudala aku no au ke hiki aku i ka la 15 o Augate, 1891, ma ke awakea Poaono, hora 12.  DAVID KAOAO

Aug. 4. 3ts-d*.  Luna Pa Aupuni.

 

NAWAHI HUNTSMAN.

 

NA LOIO LAHUI!

 

        Ua makaukau maua e kokua aka i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia ki@ila a hewa paha; a e @oi a e ho@pi@ aka ma kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai mamuli o na uku i ao @ke ia. Aia no ko mana keena loio ma ke kahi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu.  Na hora hana mau, mai ka hora 9 am. a 3 pm., ma ka Poaono nae, o pau ana i ka hora 12@.

        O na @a a na aina, mahele aina a me ke ka@a ana o na k@i a me  @ aina a pau @ Ana Aina a @ na K. W. Wai@ e lawelawe, a e @ ko me ka eleu.

        N@ mea i k@ k@ maua keena nei @ kuka @u ai.  O @ no me ke aloha.

        J. NAWAHI me @ @ HUNTSMAN.

Honolulu, Iune 8, 1891.  @@@--@@