Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 250, 3 ʻAukake 1891 — He Moolelo No KAMAPUAA. [ARTICLE]
He Moolelo No KAMAPUAA.
XE. KEjKI- PUAA A KAHIKIULA ME HINA—KA MOOPUNA PUAA A KAMAUNUAXIHO —KA HOA PAIO HOl O PELE, KA WAHINE O KA LUA I KILAUEA, A HALA LOA AK'U I NA KUPUNA 0 KUKULU O KAHIKI.
O oe ia e Haunuu, e Haulani E Haalokuloka Ka Mano e ka Pa nui E ui, e Uilani Ko inoa Pm a ia e o nrai. tAka ke hele au i ka mahiai a hoi mai, ua pau ka i'a i ka ai ia e ka ilio, a ua wawahi ia na ipukai, a o kona hanalepo a me ka mimi ka mea waiho iho iloko o ka ipukai a me ka umeke., He ilio maoli a*iei īa, a i ole he ilio kupua paha, a owai kona inoa, a aia ihea ka home noho ona ilio ala ? He ilio kupua, o Laniloa kona inoa, a aia i Laie kona wahi paa e noho.ai. Aia hoi ha ka hoa e lealea ai; ina 0 ka'u i'a kai~pau ia ili.i, make oia ia'u aohe e ola, he keu no hoi oe a ka ikaika ole. I ku no paha ko'u ikaika i ka ha lawai aKU he alo a he aio, i k<»'u hi ki ana aku i ko'u e haie. o koi ala nee aku la no ia i ka holo. aohe he loaa aku ia ? u, he mama ka ilio ika holo. E mama ana n-> p<ha ua ilio ala Ika la o koj*a inama. a hiki mai ; kona la uiama ole, wi ka niho o ua kalohe ala. Nolaila, e hoomakaukau oe e Kuolokele ia oe iho no ko kaua hele ana i ke noi i'a, imua ona alii o Oahu nei. I mai la kona kupunakane, ua makaukau au i iw. wa n pau, ak«. e oluolu nae oe e k«m Kanui, e mo« kaua ma keia po ma I?o'u hale.nei, .& ma ke kakahmM- apopo e heie i«i kaua. hel« *«* Ia hē la okoa
i ohi akAi kftua ma ke kula aku uei i laulau no ka i'a, oia hoi, ke kowali a ine Kuanoa. , , I aku la o Kamapuaa, ua pono ia manao ou e Kuolokele, e pono io I kaua e moe ma keia po, ua makaukau na mea ai a laua ia Kuolokele. iho laua paina, ua haule aku la laua hiamoe. A ma ia kakahiaka ae» ua ala ae la laua, a paina ihb la kolaua aina kakahiaka, a mahope oia manawa, ua haele akli la laua mai Waikelē aku, a hiki 'i Kalauao. £ ulu ana ke kowali, a me ke kaunoa, ma kahawai o Kalauao, a i ka ike ana o Kamapuaa i ka ulu o ke kowali a me ke kaunoa. Ua oleloaku la oia ia Kuolokele aia ka laulaii o ka i'a a kaua la ke ulu mai la. Ae aku la o Kuolokele, me ka olelo ana aku ia Kamapuaa e hele oia e uhuki kowali. I aku la keiii, o kaua pu no ke hele e uhuki. I mai la kona kupunakane, e nui ana no ke kowali na'u w<ile no e uhuki, e noho ae no hoi oe maane'. E noho hoi ha wau wahi a 'Kamapuaa, ai- nana aku nae wau i kau uhuki mai a i uiiku ke kowali a kaua a me kaunoa, alaila, *e hele aku no wau e uhuki pu i nui koke hoi. E awala aku ana no hoi o Kuolokele 1 ka uhuki i ke kowali, e like
me ka ikaika o kona mau io hoohana, pii ka akau hele ka hema, aia ka ponoo ka nui koke ae. I kona ike ana ua nui kekowali a laua, hoomaka mai la oia e pu-a i ke kowali a laua a paa. A hana iho la oia i ka haawe, me na kaula aweawe o kana haawe. I aku la o Kamapuaa, ia Kno T o kele, aohe paha i nui ka laulau o ka i'a a kaua. Ua nui ka laulau o ka i'a a kaua wahi a Kuolokele, he uku hoi ka haawi ia mai e na ? Jii a nui ka i'a a kaua. Ina he wahi waa hookahi he nui ia, wahi a kona kupunakane 1 hoomau a.ku ai i ke kamailio ana i kana moopuna. Aohe o kaua nana ma ia mea. e hana no kaua a nui ka laulau o ka i'a a kaua. Ina no hoi paha e au'a na alii i ka i'a, malia paha o komo ke aloha i n;i lawaia a loua, alaila. e haawi mai a nui ka kaua i'a. Ao ka mea pilikia wale no ia kaua o ka uuku o ka laulau, nolaila e hana no kaua a nui, aohe he hewa oko kaua hele «ku me k% makaukau. I Kl3? la o Kuolokele, ke manao nei au e kauni&ha ana wau i keia haawa kowali nui. a-.ina paha e iho ka i'a, kokoke e hiki ole ia 4 u ke hnawe mai. Aole pela w.)hi a K:iinapuaa. e noho o? maanei, a e hele hoi» ao ;Ai e uhuki kowali.
1 Ua hele io aku la no ua Kama puaa nei e uhuki kowali, e kona makemake. Ua ooho 'iho la o Kuolōkele e hootnaha, roe kona namnnama ana iloko iho ona: He keu ka hoi keia aka moopuna hoopaakiki, e nana aku hoi ftu i kou oolea, me kou ikaika hoi, malia io hoi paha o oe ka oi, o ka'u ai keia a me ka'u i'a, o ka fkaika. Hoao īa aku hoi kp« ikaika, aole igmo ia uhuki ana mai a ua Kama' nei, kokoke e pau loa ke kōwali o kela kahawai q. Kaiauao, ' A iaia no && ike ua nui, ua jioakoakoa ae la keia, & nakiikii iho la a paa ke kowali i kaiiaawe. A hoohui pu iho la i kana haawe : kowali me ka Kuolokele, aole i kana mai o ka nui hewahewa o keia haawe kowali. Ke hoomaopopo nei o Kuolokele i ka ikaika lua ole o ka laua meopuna. ~ ~ i I ko laua nei h.ana pu ana i ua haawe. kowali nei a laua a paa pono. Aole i pan. I na Luna Lawe Pepa o Ka Lko o ka Lxjimi, na'i ia'ku. nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la o, 10, 20 o Xperila, a uie ka la 5 o M-ei nei, 0' k$ nnpepa Ka Leo, ke"kau'oha ia A aku nei e hoihoi mai ma ke-koena nei. Ma kekauoha.