Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 246, 28 July 1891 — Page 4
This text was transcribed by: | Cathy Kaonohi |
This work is dedicated to: | Godfrey Kaonohi |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA LEO.
__________________
John E. Bush.
Luna Hooponopono a me Puuku.
__________________
POALUA IULAI 28, 1891.
__________________
He Moolelo
No
KAKAMAPUAA.
KE KEIKI PUAA A KAHIKIULA ME HINA – KA MOOPUNA PUAA A KAMAUNUANIHO – KA HOA PAIO HOI O PELE, KA WAHINE O KA LUA I KILAUEA, A HALA LOA AKUINA KUPUNA O KUKULU O KAHIKI.
___________________
O oe ia e Haunuu, e Haulani
E Haalokuloku
Ka mano e ka I’a nui
E ui, e Uilani
Ko inoa Puaa ia e o mai.
___________________
I mai la ka luahine aole paha e hiki ka ai ia’u ke hapai, e pono paha e hoohikihiki liilii ka ai a kaua i pau.
E hoae paha oe e haawe i ka ai a kaua i keia manawa, ua ae mai la kela.
I ke kau ana o ka ai a laua iluna o ka a-i o Kamaunuaniho, ua kapa kapa ae la o Kamapuaa i kona mau kupunakane, e lawe lakou i ke kau maha o ka haawe ai a kona kupunawahine.
Ua hele aku la o Kamaunuaniho a hiki i ka Puuokapolei a mahope aku no o Kamapuaa o kana hele ana aku.
A ike mai la o Wahineokamao i ka haawe ai a Kamaunuaniho, ua uwe mai la oia i ko laua make i ke alii.
Hoa ae la laua i ka imu ai a laua a kalua iho la i ka ai, a o ka nui o ka ai a lau aolei kalua ia.
I ka mo’a ana, ua ku’i iho la laua a wali a ku iloko o na umeke a la@a.
Ua hoano-e aku la a Kamapuaa i ka noonoo o Kamaunuaniho, i ole kona kupunawahine a maka’u.
Ua hoea aku la o Kamapuaa i puu e Kapolei, a halawai me na kupunawahine ona, a ninau aku la oia:
O olua @ @ paha ko ko olua wa@ @ nei?
Ae, o @ wale no, o na keiki a maua a me kekahi o ka @aua mau moopuna aia i Kauai kahi i noho ai, o kekahi moopuna a maua ua make, aia kona kino iloko o kela hale kahi i waiho ai, ua make oia i kaawe i ke aloha i kona kaikaina i make ai ia Pele i Hawaii.
Nolaila ua make ia mau moopuna a maua, a o ka noho mehameha wale iho no ka maua i keia wahi, ua aloha o hoi maua i ka noho ana o keia wahi, ua nohome ka lehulehu a ua pau a@u la lakou, a koe o maua kokoolua wale no keia e noho nei,
Ia manawa i hoomakaukau mai ai laua i mau mea ai na lakou a i mai la ia ia nei, e ai kakou ua makaukau na mea ai na kakou, a noho ino la lakou nei ai.
A pau ka lakou ai ana, ua hele aku la a Oamapuaa iloko o ka hale i waiho ai he kino o Kekeleiaiku, malaila o Kamapuaa i lapaau ai i kona kaikuaana, a hiki i kona ola hou ana.
Ma ia ahiahi no, kani ana ke oli a Kekelaiaiku, oiai na luahine e u paina ana.
I ka lohe ana o laua i keia leo oli ua olelo aku la kekahi ua lapu ka moopuna a kaua a olelo ae la hoi kekahi, ua ola hou ka moopuna a kaua, me ia laua i kukakuka pu ai a hiki i ko laua wa i piha ai i ka maka’u.
Ua hoomakaukau iho la laua i ko laua mau pono kino, a holo aku la laua i kahi nui o kanaka, a hiki laua nei i Palailai.
Ike mai la o Kamapuaa i na kupunawahine o laua i ka hele, holo ae la oia a mamua keakea mai la, me ka hoomaoe ana mai:
E hele ana ka ol@a haawe ona liula i hea?
E hele ae ana maua i kahi nui o kanaka, no ka mea, ua lapu mai nei ka uhane o ka moopuna a maua a ua hele maua a makau.
I aku la o Kamapuaa, e u-hoi ka kou i ko olua wahi,
Hoole mai la ua mau luahine ala me ka i ana mai, aole maua e hoi, e pau mai auanei maua i ka ai ia e ka moopuna a maua.
Hoole aku la keia, aole olua e pau i ka ai ia, e hoi kakou a noho pu, i na e kii mai oia ia kakou, owau hoi ke ku aku imua ona, a paio aku me ia ma na ano a pau, nolaila, e hoi kakou.
Ua ae mai la ua mau wahine nei ua hoi aku la lakou a hiki i kauhale, a ia lakou no e walea ana kani ana no ke @ a kekelaiaiku, a i mai la ua mau wahine nei:
Aia hoi paha la ke oli mai la, e make auanei paha kakou?
hoole aku la o kamapuaa, aole kakou e make iaia hookahi no hoi ia, a @ ekolu hoi kakou, oia paha ke make ia kakou, pela wale no keia e noke nei i ka palau.
Puka aku la o Kamapuaa hele a komo iloko o ka hale o Kekeleiaiku a noho oia lapaau i Kona kaikaina a hiki i ke ola loa ana.
Papa aku la o Kamapuaa, aole oe e hele mawaho a hiki i ke oia maikai ana o kou kino, a na’u e kauoha aku ia eo, e puka a hele mawaho o ka hale, oia auanei kou manawa e puka ai iwaho.
Moe laua me kona kaikaina ma kela po.
A ma ke kakahiaka ana ae, ua hoomaka aku la o Kamapuaa e pii iuka o Oahu nui, malaila i ku ai ka hale o ke alii o Pueonuiokona, ua hooloko ia i ka ai, ka i’a, ka puaa, me na mea no a pau, no ke komo hela ana.
I ko Kamapuaa hiki ana i uka, i kahi e ku ana ka hale o Pueonuiokona.
ua hele na kanaka ma kahawai no ke pani oopu ana, he oopu na ke alii nona ka hale, no ke komo hale ana.
E waiho ana no na mea a pau iloko o ka hale, me na imu puaa i hoolua ia.
A e kali aku ana i kela mau mea ai o luna o ka papaaina o ka makaukau mai, oia nohoi ka wa e hono, ai ka hale o ua alii ala, oia hoi o Pueonuiokona.
Aole i pau.
________________________
I na Luna Lawe Pepa o Ka Leo o ka Lahui, ke ha’i ia’ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei o ka nupepa Ka Leo, kekauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.
Ma ka kauoha.
__________________
Kuai Kudala
o na
Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.
__________________
Ua loaa mai ke kauoha ia’u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko’u Keena kudala, ma Alanui Moiwahine, i ka
POAKAH@UNE 29, 1891, HORA 12 M.
He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae ma o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha maile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha. Ua mahele ia keai mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke k@mo mai iloko o ka li ma o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko ona wahi hana o ke kulanakauhale.
Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hoohalike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kulanakauhale i na makahiki i hala e aku.
O ke ano o ka waiho ana o keia mau aina ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai mao li no o ka noho ana.
E huli ana keia mau aina pa-hale a pau i ke alanui Kalihi, he-55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alan@ Beckley.
Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawa@ aku a loaa keia mau apana @ina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcar) e pau ai.
Ka wai. E hoomoe ia ana he paipu kuniu wai @ @ ini@a ke ana-waena e hoomoe la ana ke ala@. Moi, mai na hoo moe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai. ano, e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.
@ ike la no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko’u Keena kahi no hoi o loaa ai na heike i makema ke ia e ninau aku.l
Ke ano o ke kuai ana. Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupanee o 9 ke neta pu haneri i hoop@a ia ma ka moraki.
@ @ lilo o ka palapala kuai me k@ mea no ia e kuaiana i k@ aina.
JAMES F. M@RGAN.
Luna Kudala.
Monolulu Mei 29, 1891. 241-d@
Na Lole Komo o ke Kau Na LoLe Komo o ke Kau
_____________________
NA LAKO HOU LOA a me NA ANO HOU LOA!
E weheia nei ma kahi o N. S. Sachs, 104 Alanui Papu Honolulu
Na Ano Lihilihi o Kela a me Keia Ano.
_____________________________
HE KUAI MAKEPONO LOA KEIA.
Ua wehe ae nei makou i na ano LIHILIHI a pau i loaa pololei mai ia makou, mai na Hale Hana mai Europa mai, a nolaila, ua hiki ia makou ke kuai aku-
NO NA KUMUKUAI HAAHAA I KO KEKAHI MAU WAHI E AE!
Ua moakaka ke ano o na lau o ka lole, a ua pomaikai oe ke ike mua, manaua o ke kuai ana ma kahi e aku.
NA HOLOKU LIHILIHI no $4.50 o ka lole i kuai ia no $6.50 a $7 manaua.
NA LOLE LIHILIHI NO KEIKI, e like ka laula me ko ka pelekoki, mai ke 60
(keneta o ka i a a pii aku.
NA NUI NA ANO O NA LOLE KEOKEO, KINAU, LATINA.
KINAMU LOLE, maka hou, he 8 i-a no ka $1.00.
NA LOLE MAIKAI PAPAMU a kakau loloa, 20 @ 25 keneta o ka i-a.
NA LOLE oi loa aku o ka maikai he 25 kenet wale no ko ka i-a.
NA LOLE KIKOKIKO a me @@U, (Swiss) he @ i loa.
NA PAA LOLE LIHILIHI iloko o na pahu, KEOKEO a KALAKOA, e kuai emi loa ia aku ana.
NA KAKINI ELEELE ADELINE.
Ina o@kou e makemake i KAKINI ELEELE maikai, i KAKINI mae ole a kohu ole, e ninau no ke KAKINI ELEELE ADELINE,ua hanaia keia KAKINI no makou no keia Makeke, a na hiki ia makou ke hooiaio aku i ko lakou maikai, ua lawa no na wahine, kaikamahine, a me na keiki.
____________________________
Mai poina wale iho oukou i ka hele mai e ike i na ano Papale Italia hou no ke Kau, no mea, o na Papale Sila keokeo a eleele, i kahiko ia me na lipine no $1.25 $1.50 a me $2.00.
-----AIA MA---
K@ Halekuai Kaulana.
104, Alanui Papu. Iulai 14, 1891. dtf. WEHI O NA LEDE.
______________________________________________________________________________
Papale! Paple!! Papa’e!!!
____________________
E Loaa no -Papale- maikai o na
maanei na ano a pau
Na PAPALE i hoonani ia a hoonani ole ia.
I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ma na kumukuai haahaa.
Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei, alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.
Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhikewa
C. J. Fishel.
Mai. 19, 1891 196-tf-d.
______________________________________________________________________________
KUAI HOOPAU NUI.
______________________
Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma ke Alanui Pau, -(NA HALE BURUA.
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:
NA LOLE NANI,
NA LOLE I HUMUIA.
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na uku Hooemi Loa Nae.
Egan & gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU. tf-d.
______________________________________________________________________________
HOOLAHA HOU
B. F. Ehlers & Co – PAINAPA.
_________________________________
helu 99, Alanul Papu.
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI HOI, UA makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano @la a pau, oia h@i-
Na Silika hou Na Sateen hou
Na Mikilima hou Na Lihilihi hou
Na Lihilihii ke keo hou Na Lihilihi kau lole hou
Na au Mamalu hou loa Na haku Pukaan@ni
Na lole hou o na wahine Na lole o na keiki liilii.
Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no na kumukuai haahaa @a.
E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ko oukou kanai@@ no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou. Owae me ka oiaio.
tf B. F. EHLERS & CO.