Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 243, 23 July 1891 — Page 4
| This text was transcribed by: | Raymond Mantanona |
| This work is dedicated to: | None |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
KA LEO.
John E. Bush.
Luna Hooponopono a me Puuku.
POAHA, IULAI 23, 1891.
He Moolelo
No
KAMAPUAA.
KE KEIKI PUAA A KAHIKIU
LA ME HINA-KA MOOPU
NA PUAA A KAMAUNUA
NIHO-KA HOA PAIO HOI
O PELE, KA WAHINE O KA
LUA I KILAUEA, A HALA
LOA AKU I NA KUPUNA O
KUKULU O KAHIKI.
O oe ia e Haunuu, e Haulani
E haalokuloku
Ka Mano e ka I’a nui
E ui, e Uihani
Ko inoa Puaa ia e o mai.
Ua pono ia e mama ae au, he elua no mau puawa, he eha ia mau ma-na awa
Ua wali ka awa o kaua, wahi a kamaaina, e hoka iho oe, ua makau, kau ka ai a kaua, ua noho iho la laua e ai, a mamua o ko laua ai ana, ua kepakepa ae la ke kamaaina i kon mau akua e pili ana i ka awa.
A mahope o Kamapuaa, hea aku la oia i kona mau akua. Ku la uka, ku la kai, kupulupulu, o ku olonowao, o na kai wahine, hiki mai ana kana leo ino, aloha i ke kane, aohe kane, ua lilo i ke akua.
Eia ka ai e kahuli, e kahele, e ka wahine e moe an iluna kea lo, o moe a hanuna, o milikoo, o ka leop ahua, o Pahukini, o Pahulau, o kulanaapahu, o pii, o ka paepae nui a Leimoku, e ala eia ka ai, ua mama ua noa a lele wale, o ka maona ko oukou, e ke ola ko’u a kau i ka puaaneane.
A inu ae la o Kamapuaa i kona apu awa, a pela no hoi kona kamaaina, ua ai iho la laua a kokoke e maono, ua oki mai la ka ona o ka awa i ke kamaaina.
Nolaila, ua hoi aku la oia ma ko na wahi moe, a na ia nei i hoihoi ka laua mau wahi aipu, a i ka nau o koi nei haule pu aku la no hoi ia hiamoe.
A i ke kakahiaka ala ae la laua, a paina iho la a maona, olelo aku la o Kama.
O ke aloha no auanei kou, eia au ke hele, a ua haawi mai la kona ka maaina i ke aloha.
O ka inoa o keia kanaka o Niukukahi, a ua kapaia ka inoa o ia wahi o Niukukahi a hiki i keia la.
Ua hele o Kamapuaa mai laila aku a iho i ke kahawai o Wahae, a pii ma kela aoao o ka pali o Kapulehu.
Hele aku la keia o ka luna o Kaukini, kahi i oleloia
Ike ia Kaukind he lawai’a manu,
He upena kuu i ka noe no Pokahi
Ua noopuni i ka ohu kakipepa
Ke na’i ala i ka luna o Kaauwana
He uwahi ke kapeku
E hei ai ka i’a manu o Puaealii
O kea lii wale no ka’u makemake
O ka luhi o maua me ia nei.
Ua iho aku la keia i ke kahawai o Kahuloa, a pii aku la i kela mau alu kinikini, a hala hope o puu Koae mahope o ia nei.
Ike aku la keia i keia kanaka e ku ana, a e nana ana ia lalo o Halawa, eia ka o Lanikaula keia kanaka, e ku ana iluna o Puuohoku i Molokai.
A nan a kanaka o Halawaiki, e ike ia Lanikaula.
Ua maopopo i na kauaka o Hala wa ua pololi o Lanikaula, a nan a kaoaka e ho aka poi, kalua ka puaa opae, limu, opihi a me ka i’a a lawe aku iaia.
He mea nui o Lanikaula i na kanaka o Molokai i kela au kahiko, noho iho la o Kamapuaa hoomaha a i ibo ua hoko iho ona.
He kupanaha kela kanaka, o ke ku wale iho no ka paha kana hana aohe ana hana e ae.
Ua hele mai la o Kamapuaa mai laila mai, a hiki ia auina la ma ka la’i Hauola, a o Lahaina hoi ka inoa i keia wa.
Noho iho la oia a nana mai la i ke kulolou o na poo o na kupunakane i ka lae o Kalaau, ua make i pololi i ke komo ai ole.
Ua uwe iho la o Kamapuaa i na kupuna ona, a hoomaka aku la o ia e hi, o kona hana lepo ua hoopiha i aka moana a hiki i kalae o Kalaau.
Oia ka Ohualiko, a ai mai la na kupuna ona a maona, a iho aku la hoi o Kamapuaa iloko o ke kai ma kona kino i’a, a holo aku la oia a pae i ka lae o Kalaau, a halawai iho la lakou nei me ke aloha.
A olelo aku la oia i na kupuna ona, e hoi kakou ma ke Koolau o Oahu.
Ua hoi na kupuna ma ko lakou kino lau, a o ia nei hei ma kona kino i’a, a pae aku la keia ma Oneawa a halawai pu me na kupunakane ona.
A hele aku la lakou nei a hiki i Waimanalo, ike mai la keia man wahine o Hapuu ma laua o Kalaihauola.
Olelo ae la kekani, ua ola hou o Kamapuaa, i ae la kekahi, ua make o Kamapuaa ia Pale, ua ke @a hohono o na moku i ka hulu o ka puaa.
Kai no hoi oia ke kumu i kaawe ai o Kekeleiaiku i ke aloha i ke kai kaina puaa ona.
I ka pau ana o ka laua kamailio ana, hoea ana o Kamapuaa i ka ha le o ua mau wahine nei, haawi mai la laua i ke aloha a pela no hoi keia i panai aku ai.
Kahea mai la laua ia ia nei, e komo malako o ka hale, a ua komo aku la no hoi keia.
I ma la ua mau wahine nei, mama hoi oe, mahea mai nei oe?
Maanei mai nei no hoi, wahi a ia nei.
Ike mai la laua ia ia nei i ke kanaka maikai, i mai la, aloha ino oe i ka pololi, aohe ai o ko maua hale; he wahi ai oie keia o Waiakaaiea nei.
A no keaha ko olua hele ole ma kahi nui o ka ai.
Ua aloha maua i keia wahi, ke one hanau o ko maua mau kupuna a loaa main na makua, a loaa mai hoi maus.
Aole i pau.
I na Luna Lawe Popa o KA LEO O KA LAHUI, ke ha’i ia’ku nei ka lohe ia oukou ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.
Ma ke kauoha.
Kuai Kudala
O NA
Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.
Ua loaa mai ke kauoha ia’u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko’u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ka
POAKAH@UNE 29, 1891, HORA 12 M.
He 36 mau Paa aina Noho Naui, mawae na o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha. Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke k@ mo mai iloko o @a li ma o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kulanakauhale.
Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hoohalike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kulanakauhale i na makahiki i hala e aku.
O kea no o ka waiho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu aikai a me ka maikai mao li no o ka noho ana.
E huli ana keia mau aina pa-hale a pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Mei a puka i alanui Beckley.
Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcar) e pau ai.
Ka wai. E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniba ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, maina hoo moe ana paipu o ke aupuni, e hoola ana i ka lawa i ka wai Ano, e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.
E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko’u Keena kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.
Ke ano o ke kuai ana. Hookah hapa ma ke dala oaike, ke koena iloko o hookah makahiki ma ka ukupauee o 9 keneta pa-haneri i hoopea ia ma ka moraki.
O na lilo o ka palapala kuai, me ka mea no ia e kuai ana i ka aina.
JAMES F. MORGAN.
Luna Kudala.
Honolulu Mei 29, 1891. 241-dtf.
Na Lole Komo o ke Kau
Na LoLe Komo o ke Kau
NA LAKO HOU LOA a me NA ANOA HOU LOA!
E weheia nei ma kahi o N.S. Sachs, 104 Alanui Papu Honolulu.
Na Ano Lihilihi o Kela a me Keia Ano.
HE KUAI MAKEPONO LOA KEIA.
Ua wehe ae nei makou i na ano LIHILIHI a pau i loaa pololei mai ia makou, main a Hale Hana mai Europa mai, a nolaila, ua hiki ia makou ke kuai aku
NO NA KUMUKUAI HAAHAA I KO KEKAHI MAU WAHI E AE!
Ua moakaka kea no o na lau o ka lole, a ua pomaikai o eke ike mua, mamua o ke kuai ana ma kahi e aku.
NA HOLOKU LIHILIHI no $4.50 o ka lole i kuai ia no $6.50 a $7 mamua.
NA LOLE LIHILIHI NO KEIKI, e like ka laula me ko ka pelekoki, mai ke 60.
Keneta o ka i a a pii aku.
HE NUI NA ANO O NA LOLE KEOKEO KINAMU LATINA.
KINAMU LOLE, maka hou, he 8 i a no ka $1.00.
NA LOLE MAIKAI PAPAMU a kakau loloa, 20 a 25 keneta o ka ia.
NA LOLE ai loa aku o ka maikai he 25 keneta wale no ko ka ia.
NA LOLE KIKOKIKO a me LAU, (Swiss) he en i loa,
NA PAA LOLE LIHILIHI iloko o na pahu, KEOKEO a KALAKOA, e ku
Ai emi loa ia aku ana.
NA KAKINI ELEELE ADELINE.
Ina onkou e makemake i KAKINI ELEELE maikai, i KAKINI mae ole a kohu ole, e ninau no ke KAKINI ELEELE ADELINE, ua hanaia keia KAKINI no makou no keia Makeke, a ua hiki ia makou ke hoolaio aku i ke lakou maikai, ua lawa no na wahine, kaikamahine a me na keiki.
Mai poina wale iho oukou i ka hele mai e ike i na ano Papale Italia hou no ke kau, no mea, o na Papale Sila keokeo a eleele, i kahiko ia me na lipine no $1.25 $1.50 a me $2.00.
AIA MA
Ka Halekuai Kaulana.
104, Alanui Papu. Iulai 14, 1891. dtf. WEHIO O NA LEDE
Papale! Paple!! Papale!!!
E Loaa no Papale maikai o na maanei na ano a pau
Na PAPALE i hoonani ia a hoonani ole ia.
I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ina na kumukuai haahaa.
Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei alaila, e loaa ne ia o eke kaulike.
Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihewa
C.J. Fishel.
Mei, 19, 1891 196-tf-d.
KUAI HOOPAU NUI.
Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou
HALEKUAI HOU
Ma ke Alanui Papu, (NA HALEBURUA.
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:
NA LOLE NANI,
NA LOLE I HUMUIA,
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na Uku Hooemi Loa Nae.
Egan & Gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU. Tf-d
HOOLAHA HOU
B.F. Ehlers & Co-PAINAPA.
Helu 99, Alanui Papu.
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA OIAI HOI, UA
Makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano @@@ la a pau; oia hoi-
Na Silika hou Na Sateem hou
Na Mikilima hou Na Lihilihi hou
Na Lihilihi keokeo hou Na Lihilihi kau lole hou
Na ano Mamalu hou loa Na Paku Po@@@@@
Na lole hou o na wahine Na lele o na keiki hilii.
Na lole o keia a me keia ano e loaa no ia oukoa no na kumukuai h@@h@@ loa.
E kipa mai e na makamaka, i hoopau ia ai ke oukou kanalua
No ka makou kuai hoopoho aku ia oukou. Owau me ka oiaio.
B.F. EHLERS & CO.