Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 234, 10 July 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Cyndi Defenbaugh |
| This work is dedicated to: | Aka |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Na Nu Hou Kuwaho.
He onawaliwali ka, loea Kalaiaina Pohakuhauoli.
Ua haalele aku ka Emerpera o Geremania i kona aupuni no kana huakai no enelani, a ua kipa aku hoi ma Heligolana, he wahi moku aina uuku aia e koke la ma na kapakaio Perusia, a ma ke Kai Akau.
Nui na hana a ka hui “Mafia” ma kekahi kulanakauhale o Tunis. He hui keia o ka poe Italia, e like me ia i hono ai ma Amerika a i hoopio ia ma ka lawe lima maoli ana a ka lehulehu e hoopai i ka poe i manaoia aia iloko o ia hui.
Ua hele aku ka Moiwahine Vitoria i ka pabetito ana o ka moopuna mua a ke Alii Wale.
Malalo o ke kauoha o ka Papa Hemolele [Roma] o ka Hoomana Katolika, uwa waiho ia aku he hoike no ka manao ma Amerika e pili ana i ka hoonee ana aku o ke poo hoomana, eia ke noonoo ia nei ma ka Hale’lii o ka Pope.(Valicana). Aia ma keia hoike e alakai ia ai ka ka Pope e hana ai, e like me kona hoomaopopo ana i ua hoike la.
Ua honoa ia ka mana e papa ana aole e kuai ia aku ka @aunu lawaia, i ka poe kanaka a me ka Farani, mai ko ka Panalaau aku o Nu Faunalana, i hoolilo kaokoa wale ia no i na Amerika.
Ua hoike mai na alii koa Beritania e paio nei e kinai i ka hookauwa ia o na negero o Aferica, eia ia hana ke mauliawa nei, a he aneane koe e pio loa.
Ua hoomau ia aku ke kuikahi Pookolu mawaena o Geremania, Auseturia a me Italia, no eono mau makahiki hou aku.
Ua hoohanohano hou aku ka Emepera o Germania ia Kuhina Nui Rudini o Italia me ke kea hanohano o ka “Aeto Eleele.”
Ke pau loa aku nei ka hana hoopukapuka aila mahu ma ka lima o kekahi hui o Amerika. Ko Rusia wale aku la no ka mea aila nui hookahi i koe.
Nui ka make pololi a me ka wi ma Rusia no ka haule ana o na mea ai hooulu.
No ka wai nui o ka Muliwai Misuri, ua pii a ua hui aku la ka wai o na lua o ia muliwai, a ua pahola ia ka aina a uhi pu ia na hale, a ua poino na ola.
Ua nui ka poe i kiki pu ia, ma ke kauoha a ka Peresidena Hipolite no ke kipi i kona aupuni. Eleu no ke aupuni Hetai.
Ua olelo ia aole e ae ia ana o Amerika i ke noi a ke aoao kipi o Kili e paio ala me Peresidena Balamaceda. O ka Ahaolelo ka aoao e kue nei.
NU HOU KULOKO.
He mau puaa opio no ke kuai aku, aia ma ka aina o Kapohulu, ma ke alanui mawaena o Waikiki a me Kamoiliili, e loaa ai, ina e makemake kekahi e hele malaila.
Ma ka po o ka la 21 ai ka mahina piha.
Aohe a kakou Kamapuaa o keia kakahiaka, ua paa paha ka huelo o na puaa nei?
O na hui kinipopo Honolulu a me Hawaii ke ulele ana ma ko la@ a@u kahua ulumaika ma Piikoi.
He wahi kiakahi hou ko ka hui mahi laiki o Sing Chong & Co, a o kana hana, he hoohikiki laiki.
Ua makemake ia oe e W. S. Lokai e kipa mai ma ko makou keena nei, i kou wa e ike ai i keai hoolaha.
I keia la a aui ae ka la, e kapalulu mai ai i ke awa la’i o Kou nei, ka mahimahi o na Koua ka mokuahi Malulani.
E wehe ia ana he aha mele ma ka po ka la apopo, maloko o ka Hale Mele Hou na Herman Brandt a me kekahi mau kileo le’a e iho o kakou nei.
Kokoke elua malama i koe, a hoea mai ka la hanau o ko kakou Moiwahine Lilinokalani, a e hauoli auanei kakou iloko o ko ka Haku lokomaikai.
He hoikeike nui ke malama ia ana ma ke keena hoikeike o ka halekula o Sana Lui, ke hiki aku i ka po o ka la 16 o keia mahina, ke ole e loaa he mau ake’ake’a ana.
Pakele ke ola o Kaulua, mai amu ia e na eepa o na paemoku o ka hema aku nei ina aole he mau kekua, ua hana ia keia hana ma ka Poakolu neiu, ma kekahi hale ku’i poi.
I keia Poalua ae, Iulai 14, e haalele mai ai i na kaiaulu o Hawaii nei, ka mokukaua Amerika Iroquois a motio aku kona ala moana no Samoa, a na ka mokukaua Akimarala Kaletona e pani mai i kona hakahaka.
Eia ae i ka moana kai uli kai hohonu, ke kiapa Amy Turner mai Bosetona mai, a me he mea ala, i ka la 15 o Sepatemaba e hoea mai ai i o kakou nei, me ka piha ukana no ka hui o C. Burua ma.
Make i Aloha Nui ia.
Ma ka hora 11 o ke kakahiaka o nehinei ua make aku la o Mrs. Lizzie Gordon, oia hoi ke kaikamahine hiapo a kela pake kamaaina kalepa, o Mr. Chung Hoon, kekahi o napake waiwai o ke au mua oia lahui i hiki mua ma Hawaii nei. He make emoole ko keia lede Hawaii, kekahi o na wahine noho malie a hiki aku la i kona make ana.
HE MANA KA NAAUAO E RULA
LA AKU I KA LAHUI KANAKA
Hon. Jno. E. Bush:
Aloha oe:----
E oluolu mai kou hanohano e hookomo iho ma kahi kaawale o kau pepa, ka mea i kapaia e ka Lahui, ke koa o na koa, a me ka wiwo ole o na wiwo ole. I kela mau hua olelo e kau ae la maluna, i ike mai ai na loea kalaiaina mai ka moku o Hawii a hiki aku i Kauai o Mano.
Ka mua, o ka naauao ka ma ka’u i ke Akua; oia ke kumu. Nolaila, o ka ike o ke kanaka nana ouli o ka lani a maluna o ka honua, maloko o ka wai, a malao ae o ka honua, a nele kona ike i ka maka’u i ke Akua, aole no oia he naauao.
Aka, ina ua hui keia mau ike eha o ke kanaka me ka maka’u i ke Akua, oia auanei ka mea i kapa ia, he mana ka naauao. A pehea ko na ano a me kona mana? Penei: He mana ka naauao e kukulu i kekahi mea paa; aohe mana e ae nana e wehe a e wawahi; he mana ka naauao e lele ae iluna ahe mana o iho aku ilalo o ka papaku o ka honua, a ua mana oia ma na ano a pau.
Pela no hoi. He mana ka naauao e kukulu i Kumukanawai no ka lahui; a he mana e rula pono aku i ua Kumukanawai la; nolaila, ua mana oia ma na ano a pau o ka honua me ko ka lani.
Elua mahele ano nui o ka naauao. Ka mua---O ka naauao ma na ano kue i ka pono kaulike; a manao ua mea naauao la, o kona pono wale iho no. O keia ka mea i kue ia e ka mana o ka naauao.
E nana e ka lahui i na hana iloko o keia aupuni. Ua koho ia na Lunamakaainana mai Hawaii a Kauai, me ke Alii o ka Ahaolelo, e haiolelo ana ma na paia a me na kuono o na apana kahi o lakou i koho ia ai, i na olelo naauao i awili pu ia me ka loea o ka akamai. Mamua ae o ka wa koho balota, oia ka wa e wae ai ka noonoo o ke kanaka i ka mea kupono e koho ai; ua ma nao ia, o ka hookapeke o ka olelo a o ka ike o ke kanaka ma na olelo hoakami, oia ka mea e pono ai ka lahui. Aole loa pela.
E hoomanao e ka lahui i na hanao o ka M. H. 1890, a me na hana i hana ia oia Kau Ahaolelo. Ua manao au o na Lunamaikaainana o ka aoao lahui, ua koikoi kona mau paona imua o ka aoao i kapaia; Hoomaemae aia nae a hapai aku ka LEO O KA LAHUI i ko lakou manao imua oia Kau, oia ka wa e kapeke ai ke po’i o ka umeke a hahao ia iho la na eke i ka poi palaoa o Maleka.
Ma keia ana hana e ka lahui, elua mahele ano nui ke nana aku, ke ninau nei au. Owai la iloko o keia mau mahele elua i loaa ka mana o ka naauao, ke nana nei au aole i loaa ka maua o ka naauao iloko o ke kue, a me ka kuikahi o ka noho’na maemae iwaena o ka lahui.
Ma keia wahi e ku iho kakou a nana no ka manawa e hiki mai ana; no ka mea, eono wale no malama i koe, hoea mai ka M. H. 1892.
Nolaila, mai kei la aku, i aha ka kakou hana? e hana anei e like me ka Hui Kalaiaina, a me ka Hui Mikanaika, a me na hui e ae iloko o keia aupuni, e waha ko’u ai, oia anei ka mea e kupaa ai a manea o kona mau wawae, ke lilo kekahi i Lunamakaainana no ka lahui? Aole,m ina he kanalima makahiki e puka mau ai ka lanakila ma ka aoao lahui i ka wa koho balota mau no ke kue ia o ka leo; pehea, pomaikai anei kakou aole paha.
Nolaila, heaha ka hana e ko ai ka leo o na makaainana iloko o keia aupuni, e huli a e loaa auanei ka haina o ka ninau lahui, oia auanei ka laau lapaau nana e hoola i ka manao kupilikii iwaena ou e ka lahui.
Ma keia ninau lahui e huli ai, oia ka hana e ko ai, a pomaikai hoi ke kanaka nui, ke kanaka iki.
NINAU.
Heaha ka mana o ka naauao i hiki e rula ia a e ko kou manao; a ihea e hooko ia ai kou makemake?
O ka haina pololei e loaa ai o keia ninau, oia auanei ka upena naua e hoopuni ia oe e Hawaii, aole he anela malalo iho o ka lani, nana e hoonioni i ka noho’na maluhia o ko kakou Moi aloha nui ia me kona lahui kanaka.
Ma keia ninau lahui, ke waiho aku nei au nana o na makaainana o keia aupuni mai na alii o ka Ahaolelo, a ka Lunamakaainaana a na Loio, me na Kuhina a me ua loea kalaiaina no ka huli pono ana i ka mea iloko o ko kakou aupuni a ma ka wehe ana i ka waiwai io o keia ninau lahui, e loaa auanei he laau lapaau i ka puuwai aloha aina, aloha lahui, e hoomanao e ka lahui ma keia ninau, ua ulu mai no ia mailoko mai o na manao pili i ko kakou noho’na aupuni i keia wa, a ke ku nei wau a hoike akea aku imua ou e na hoa makaainana.
Ua mana ka waiwai o ke kanaka e uhi maluna o ka aina holookoa; ilaila ike keia makapeni, o ka ma na o ka naauao ka mea nana e rula i kona ano. I mea e hooko ia ai ka leo o ka lahui, mai keia wa aku, e huli me ke akahele, aole me na mea e hoopilikia wale ia ai ka noho ana maluhia o ka aina, aole me na hooulu kuee, mai hooalike me na hana o ka la 30 o Iune, 1887, a me na hana o ka 30 o Iulai, 1889, e waiho loa ia kela mau ano a me na hana i onou ia mai.
Nolaila, ke ku nei keia mau huaolelo imua ou e ka lahui, a ke hoolilo nei keia makapeni i pona ume nana e hooiliwai i ka manao kalai honua, a kalai aina o keia mua aku. Ina aole iwaena o keia lahui he mea nana e wehe i ka poka ninau lahui; alaila, mai aa kekahi mea e holo balota Lunamakaaina no M. H., 1892. Me ke aloha,
J. W. NUHI.
Honolulu, Oahu, Iulai 9, 1891.
Hoikeike Nui
MA KA
Hele Mele Hou
E HAAWI IA ANA E KA AHAHUI
Hooikaika Kino
o Honolulu.
I KA PO POALIMA, IULAI 10, 1891.
Oia hoi na hana KUWALAWALA ma na LIO LAAU, na LAAU MOE KAOLA, a HOIKEIKE KII a me na mea hou he nui wale e hana ia ana e ka papa o na Kamalii Liilii. E oi aku ana mamua o 40 poe e komo ana iloko o keia mau hana Hoikeike.
E HELE NUI MAI E NA MAKAMAKA I IKEMAKA.
Na Noho i malama mua ia..................$1.00
“ “ mahope iho.......................... .75
“ “ o luna................................... .50
E loaa no na noho i malama ia ma ka halekuai ko o Ludwigsen & Cros, ma alanui Hotele.
233 2tsd.
PAPA KUHIKUHI
...O...
KA HUI ALAHAO A ME
AINA O OAHU.
E HOOMAKA ANA MA KA LA
25 O OKATOBA, 1891.
A.M. A.M. P.M. P.M.
Haalele ia Honolulu * 6:15 8:45 1:45 4:30
Hoea ma Honouliuli * 7:15 9:49 2:49 5:28~
Haalele ia “ * 7:45 10:51 3:51 @@@
Hoea i Honolulu * 8:40 11:55 @@5 6:45
* Lapule wale no.
~ Poaono wale no.
OLELO HOOLAHA.
Ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, eia ma kahi noho o ka mea nona ka inoa malalo iho, kekahi lio kane lae kea umauma keokeo me ka hao kuni @. O ka mea nona keia lio, a mau mea paha, e pono e kii koke mai, me ka uku pu mai i ko’u mau lilo a pau, a me ka uku o keia hoolaha ana. E au, o hala auanei na la he 15, o ka lilo no ia o keia lio ia’u.
J. ALAPAI.
Kapalama, Honolulu, Iune 8. 3@d.
$5.00 MAKANA.
O ka mea a mau mea paha e loaa ai kuu lio kane ahinahina, nona ka hao kuni, W D, ma ka uha akau hope, a ma ka aoao hema o kona a-i ua hoailona ia penei: ZZ. E loaa kela makana i ka mea nana e hoihoi mai ma ke Keena o ka Leo.
Iulai 7, 1891. 5ts-d.
Kauka Yong Kam
Pung.
(APANA)
Helu 53 Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka
Aina Pua !
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ahe
ma’i, mai ko na kane, wahine a me
na keiki liilii. O na ma’i ha—no
ua hiki loa ia ke hoola ia me
ka maalahi. A o na ma’i
e pili ana i ka maka
pau pu ia i ke
ola. Ke ho-
ike ia aku nei.
eia ke ola ia nei, me
ka oluolu pu o kahi au-
hau. Ka poe pilikia hanau
keiki a hele nui paha o ke koko,
a paa a lohi paha ka hanau ana, paa
paha o ka waiu, e hele nui mai i o’u nei.
E KIPA mai o ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua a ka ma’i, a na’u oukou e hooluolu aku. KAUKA YONG KAM PUNG.
Honolulu Iune 2, 1891. 206-d3m
Ka Buke Akeakamai.
........A O........
KE KI GULA
NO KEKAHI MUA MEA HUNA POHIHIHI
I HULIIA E KA NOEAU O KE KANAKA.
KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.
Mahele o ka Buke.
MAHELE I.
ZODIALOGIA—Hoike Gule ana na kau lana Mahina.
MAHELE II.
NAEVIALOGIA---Hoike Ouli no ka Ila o ke kanaka
MAHELE III.
METRAGARATIMA---Ka hoike Ouli ma ka Hoonohonoho Huahelu ma ka Helu Kahala
MAHELE IV
ONEIROLOGI.
MAHELE V.
Ka Papa Konaae Bositona Pomaikai.
MAHELE VI.
Ka Aumamaka Kamal@@
J. M. POEPOE.