Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 233, 9 July 1891 — He Moolelo Kaao NO KANA. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao NO KANA.

XE AHI KANANA KA HIAPAIOLE—KA MOOPUNA A ULI KA MEA XANA I HOOHIOLO 0 HAUPUKELE KA PUU KAUA I MOLOKAI.

Ia Hakalanileo a me Omaolala e ku ana mawaho o kahua hale; ua lalau ih'o la oua ō Omaolala i ke* kahi pohaku ala neuionemo, nona paha na paona I hiki aku ke kaumāha i ka 200 a oi a emi mai paha, Ua hooleilei liilii ae la oia i y,a pohaku nei, rna kona mau linia a ielua, me ka holoholo ana io, aia nei, a tnahope iho v ua hoomaka jae la oia e hoolei 1 ua pohaki} nei iluna, hm aku o na kanaka e ku kokoke ana malaila. Ua kokoke Daha he hapalua hora mahope iho. ua kahea aku la oia i na kanaka e hookaawale 'loa aku ina kahi e; me kona olelo ana aku ia Hakalanileo e hele aku iluna q *ekahi ahua ana i kuhikuhi aku ai i ke alii; a ua hookoia mai la, no hoi ka leo kauoha a ua koa nei. Oiai na kanaka e. hookaawale ana ia lakou iho, ua ike ia aku la ka moe ana iho o ua o Omaolala nei, ma ke ano kunihi, a hool?puu ae la oia i kona iwi aoao, a ike pu aku ?a no hoi na kanaka i ka iho ana iho o ua pohaku nui nei, a pa pono ina ka iwi aoao o ua kanako ikaika nei. I m&natva i pa iho ai o ua nohaku noi ina ka homo, ua lele aku la ua pohaku nei, a kuu asu la i ke kolu o na ahup • a, mai kaaina kahi a ua koa nei i inoe iho ia. Ala mai la oia, aohe i eha ka iwi aoao; ua kohu keia kanaka, ka inanoanoa o kona iwi aoao; a pane mai la oia ia Hakalanileo, | penei: Ke ike pu ae 3a no kaua i ko f u wahi ikaika la, pehea, ua manao no cc e ianakila ana kaua maluna o Kapepeekauila, ke koa o Haupukele; ina oe e nianao ana e lanakila ana kaua, alaila, e hele aku kaua no ke kahua kaua; no ka mea, he mau iwi make no keia mahope o oukou e na haku kanu o ka aina. I aku la o Hakalaniieo; aole kaua e lanakila maluna o ua koa la o ua puu kaua la; no ka mea, ua loTie wau he oi loa 'ka ikaika o kela koa.

naka ikaika a puu, ke hoea aku ; imua ona. a o ka Kia o kona ikaika ua hiki i kela p.uu ke pii ika lani; nolaila, ua hele wale aku la no ka ikaika o na koa malalo o kela puu, alaila, hoi niai. aohe koa e lihi launa aku i kela puue nii la iluna o ka iani; nolaila, e haule wale ana no ko kaua wahi ikaika. . Nolaila, e hele hon aku ana \vau ma ka moku o Kau, e inii hou ;ti : koa ikaika, i ku hoi kuu makaia. l'a haalele [aku la o Haknianiioo ia Puna» a ua hele m»i la oia i ka moku o Kau; ua loaa hou iho ia no iaia kekiihi kanaka. koa. ikaika, ma iv:iu, o kona inoa o Oiiiaokalani. Ua halawai pu laua, a e liko no hoi liie na mea i kela koa o Puna, pela no hoi i keia koao K&n ; a o ka ikaika hoi o keia koa. o ka hooknu i kona kino i ka loa, elua puni o īnokupuni o Hawaii i kona kino. A o ka pau ae la no ia o kona ikaika; hoi mai la oia a ku imua o Hakalanileo, a pane aku Ja imua ona penei: Pehea iho la oe i ko'u wahi ikaika ? ina no oe e ik« e kuu haku, e lanakila ana kaua inaluna o Kapepeekauila; alaila, hoaku no kana i kaulaloa, he uiau keikikane like wale nae no hoi, aohp'hoi i po'a ia na Ope'a. I aku la o liakalanileo; aole T&nakila maliina o kela puu; e pii ae ana no paha oe, aohe e loaa ae kela puu ia kaua. koi ala pii aku la no i-a i ka lani; ina i nana aku nei wau ia oe la, e pii ana kou kino iluna o ka lani, a uhaki la 1 kekahi kukuna o ka la; alaila iho iho la oe maluna iho o ua puu la. a o ke kukuna la okaiama ko lima, oia la kau e hahau iho ai maluna o na ka naka o luna o ka puu, a hookoe iho oe i ka'u niau wahine. Aka,- ke ike aku nei wau, aohe i lawa kou ikaika e hoohoa aku ai ia Kapepeekauila,\nolaila, aolee ku kuu makaia ia oe. Nele.ae I& no maua na koa ikaika, he ole loa aku na moku o Kona, Kohala, Hamakua, a pela no paha me Hilo. ua kaapuni pinepine wau ia Hawaii nei. aohe koa nana wau e aa mai, ma nei n»ea oka ikaika. Ua haawi aku la o Hakalanileo i I kona aloha ia Ohiaokalani, a uahele hou inai oia no na moku o Kona. a ua loaaiaia nei kekahi feba ikaika, ma Kona Akau, o koiia ina o Mailekini. O ka ikaika hoi o keia Kanaka, o ka eli i ka honua a hohonu. e like me na kahawai e kahe ia ana eka wai; aole nae keia kanaka he eli i kai o Kona, ma kahi pahoelioe; aka mauka keeia o ke kuahiwi, ma kabi lepo palupalii. malaila oia e eli ai. Ma ia hoike nna mni a keia koa i kona ikaika, ua hoole aku la o Hakalanileo; aohe kaua e lanakilaia oe, no ka mea, he oi aku no kona ikaika, ina e loaa na kaau o na kanaka ikaika, e aho paha ia, hoohoa aku iua koa kaulana la n Ilaupukele. pau.