Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 233, 9 July 1891 — Page 2

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

MA KE KAUOHA.

KUAI O KA HOOLIMALIMA O ELIMA

MAU MOOAINA AUPUNI MA

HAMAKUA, HAWAII.

            Ma ka Poaha, Iulai 16, 1891, ma ka hora 12 awakea ma ke alakomo ma ke alo o Aliiolani Hale, e kuai ia ai ka hoolimalima ma ke kuai kudala, o elima mau moo aina aupuni ma Nienie a me Ninole, Apana o Hamakua, Hawaii, penei:

            Ap. 1. Ma Nienie, 10,000 eka.  Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki $500.

            Ap. 2.  Ma Kaohe, 15,000 eka.  Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki $400.

            Ap. 3.  Ma Kaohe, 37,000 eka.  Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki, $300.

            Ap. 4.  Ma Kaohe, 138,000 eka.  Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki, $300.

            Ap. 5.  Ma Kaohe, 25,000 eka.  Uku hookumu hoolimalima o ka makahiki, $300.

            Ka manawa.  He 15 makahiki.

            Ka uku ana.  Ma ka hapa makahiki.

            Ua kuai ia keia mau hoolimalima me ka olelo ua hiki no i ke aupuni i kekahi manawa iloko o ka wa e hoolimalima ia ai, e komo hou maluna o ka aina, e lawe ae a hoolilo a pau a i kekahi mahelel paha o ua aika la no na mea pili aina, home, me ka hooemi ana o ke aupuni i ka uku hoolimalima i kulike ai.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iune 16, 1891.  4ts-d.

 

KUAI O NA AINA PA HALE MA KE

KIHI O ALANUI PENESEKOLA

A ME WAILA, KIHI O ALANUI

THURSTON A ME GREEN, A MA

ALANUI PROSPECT, HONOLULU, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Iulai 15, 1891, ma ke ala komo maluna o Aliiolani Hale, ma ka hora 12 awakea, e kuai kudala akea ia aku ana he 13 apana aina pa hale ma ke kihi o Alanui Penesekola a me Waila, 2 apana aina ma ke kihi o Alanui Thurston a me Green, a he 5 apana aina ma Alanui Prospect, i like ole ka nunui mai ka 158x200 kapuai a ka 81x150 kapuai ka @.

            Ka Uku Hookumu.  E like ole ana mai ka $200 a ka $400 o ka apana aina hookahi e like me ka nui a me ke kulana a ka aina.

            Ma he dala ke kuai a me na kumu hoolilo, a e like paha me ka makemake o ka mea @ ma ka uku hapa dala mamua, a ma ka uku ana i ke koena ma na mahelel like ekolu iloko o hookahi, elua, a ekolu makahiki, me ka uku ana i ka ukupanee i ka hapa makahiki ma ka pa ehiku keneta no ka makahiki.

            E hoopuni ka mea kuai iloko o hookahi makahiki mai ka la ana i kuai ai i kona apana aina me kekahi pa maikai kupono a e hoomoe hoi i ka wai mai ka wai mai o ke aupuni.

            E hoopuka ia aku no na Palapala Sila Nui no ka aina ma o ke kaa pau ana mai o ke kumukuai.

            E ike ia no na kii o ka aina a me na hoakaka piha ana ma ke Keena Aina.

            Ua hoo@ a ua hooponopono ia na alanui a me na paipu wai a e hoomoe ia aku ana i ka wa pokole, e pili ana i keia mau apana aina a pau.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iune 15, 1891.  4ts-d.

           

KUAI O NA AINA AUPUNI PA HALE.

MA KALUAOPOLUA, KALIHI, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Iulai 22, 1891, ma ka hora 12 awakea, ma ke ala komo m ake alo o Aliiolani Hale, e kuai kudala ia ai he elua mau apana aina ma Kaluaopalona, Kalihi, Oahu, penei:

            Apana 5.  Nona ka ili o 687 eka, koho mua $137.

            Apana 6.  Nona ka ili o 579 eka, koho mua @.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iune 23, 1891.  4ts-d.

 

KUAI HOOLIMALIMA O KA AINA

AUPUNI MA WAIAHOLE, KOOLAUPOKO, OAHU.

            Ma ka Poakolu, Iulai, 22, 1891, ma ka hora 12 awakea ma ke ala komo ma ke alo e kuai kudala akea ia ai ka hoolimalima o kekahi apana aina paiki a hanai @ Waiahole, Koolaupoko, Oahu, nona ka ili he @ eka oi aku @ emi mai paha.

             Na Kumu - Hoolimalima ana no 10 makahiki e uku mai ai.

            Uku koho ana - $100 no ka makahiki.  Ma ka hapa makahiki e uku mua ai.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iune 23, 1891.  4ts-d.

 

HOOLAHA OIHANA WAI.

Honolulu, June 22, 1891.

            I kulike ai me ka Pauku 1, Mokuna XXVII o na Kanawai o 1886.

            O na mea a pau e lawe nei i ke kuleana wai a e hookaa nei paha i ka uku wai, ke hoomaopopo ia aku nei, o na uku wai no ka manawa e pau ana i Dekemaba 31, 1891, ua hiki a ua kupono e hookaa ia ma ke Keena o ka Oihana Wai, ma ka la 1 o Iulai, 1891.

            O na auhau wai a pau e waiho uku ole ana ke umikumamalima la mahope iho o ia wa, e paku'i ia aku ana no he umi pa haneri keneta.

            O ka poe a pau e hookaa mai ana i ko lakou auhau wai e hoike pu mai i ko lakou likiki hope i uku ai.

            Ma ke Keena o ka Oihana Wai ma Kapuaiwa, e uku ia na auhau.

            JOHN C. WHITE.

            Luna Hooponopono Oihana Wai

            223-24-ts.

 

            Ua hookohu ia o MR. C. K. FALK, i keia la i Agena no ka lawe ana i Hooia ana i na Palapala Aelike, no Apana o Kohala Akau, Mokupuni o Hawaii.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 7, 1891.  233 3ts-d.

 

NA AINA KAHUA HALE AUPUNI

MA MAUNA TANTALUS.

            Ua ana ia a ua makaukau he kauaono mau kahua hale i keia mau la koke iho nei, a ua makaukau no ke kuai.

            E lawe ia no na palapala nonoi no keia mau apana aina kahua hale ma ke Keena Aina o ka Oihana Kalaiaina.

            Penei ka waiho ana o keia mau wahi: He 26 apana ma ka mooaina i ike ia ke kualapa mua, a he 24 apana ma ka moo aina i oleloia ke kualapa o Tantalus ma ka Hema a me ka Hikina o Mauna Tantalus.

            Ua like ole ka nunui o keia mau apana mai ka hookahi-hapa eka a ka 11 1/2 eka, a ma ke kiekie, ma ka 500 a ka 1600 kapuai.

            He alo ko keia mau apana a ina ma ke alanui hou i hanaia iho nei, a ke alanui e hooakea ia aku ana a kupono no ke alanui kaa.  Ka nani o ka nana ana aku o ka aina ma keia wahi, i huipuia me ka oluolu huihui o ke ea, na kumu e hoolilo ai i keia mau apana aina he mau wahi kupono loa no ke kau wela, no ka hooulu ana hoi i na hua ai, na mala pua, a pela aku.

            Ua kau moakaka pono ia ka helu ma kahi e ikeia ma ke alanui hele, a me na hoailona kihi o na lihi palena o ka aina.

            E haawi ia no ke kii o keia mau apana aina pakahi i ka mea e makemake aua e nana i ua mau aina la, ma ka ninau ana ma ke Keena Kalaiaina, kahi e loaa ai na wehewehe piha ana no na kumu kuai hookumu ma ke kudala, na olelo e ae, a pela aku e loaa ai.

            C. N. SPENCER,

            Kuhina Kalaiaina.

Keena Kalaiaina, Iulai 7, 1891.  6ts-d.

 

KA LEO O KA LAHUI.

J N O. E. BUSH.

Lunahooponopono a me Puuku.

 

Na Hana a na Pegana.

            Eia ke hoohua hou mai nei na hana a na pegana iwaena o ka lahui Hawaii.  Ke laha nui nei ka hana imi loaa hoopunipuni a na Pake iwaena o ua Hawaii.  Ua oleloia, no ka lilo o ka hana lapuwale wale "Kifa" i na Hawaii ua nele iho la na Pake, nolaila, ua pau ka loaa a na Pake, no ia kumu ua lilo keia hana he mea lili ia, komo pu mai nei ka lili o ka poe kini.  Akahi no nae hoi a ala mai nei ka hiamoe o na kiai o ka maluhia.  Me he ia ua loaa mua i ka @ o ka opiuma a ua hewa oe la.  Aka, ua hala nae hoi ke pohihihi @ o ka @ awaawa o Kina, @ pulalo a i na @ o ke aupuni e hanu ino e loaa ka hana a ka poe e hoopapau nei i ke "kifa."

            O ka pakapio koe, aia a ike kanaka i ka pakapio mai ka Pake mai, a nele kahi kilu e loaa ai ka makana "mahina hou," alaila, e ike no auanei kakou i ka eku a me ka nowel mai o na ilio hae a Kahekili.  No ka hu ole ae o ka pakapio i kanaka, nolaila, moe malie ka huelo o na moo a ke 'lii; i hakalia nae ke na la i ka molowa i noho mau o ka ai a me ka ia.  Eia aku a nele ae ke kumupaa e ike no anei kakou i ka lele ino o ke ahi a me ka momoku.

 

E Hana i ke Kaulike

            Ua loe mai makou, eia kekahi poe waiwai ke hana mau nei i ka pili waiwai, a o keia poe, eia ke akoakoa nei ma kekahi wahi kaulana.  Ua hai ia aku no keia mea i ka poe i kuleana e lohe i keia mau hana, a ua hakilo ia a ua ike pono ia keia poe e akoakoa ana, me na lako pili waiwai e mokaki ana.  Ua ike pono ia na @ a pau o paani ana, me ka ike ole ia o ke kiu e haka aku ana mai kona wahi e nana iho ana.  Eia nae aole keia poe i hopu ia.  Ma keia kakou e ike ai, i ka like ole o ka hookoia ana o ka hoomalu maluna o kela a me keia mea.

            O ka poe e ae ke hopuhopuia nei.  Oia ka poe waiwai ole.  He pono ko lakou hopuia a pau loa.  Aole o ka hopu i kekahi a hookuu i kahi.

            Me keia wahi makou e olelo ai, ina he oiaio keia olelo e lohe ia no@ ua ku ole i kaulike na hana.

 

Ka Hopena o ke Ao Nei.

            Ma ka "Hawaii Holomua," ua ike iho makou i ka wanana a kekahi mau kahunapule, Mr. Jay a me Mr. Baxter, e hoonohonoho ana i ka manawa e alanaia ai ka mohai mua.  He oiaio ua hoike mai ke Akua ma o na wanana a na Kaula a me ka wanana ponoi a kana Keiki i na ouli e hoike mua ana i ke kokoke o kona hiki hou ana mai i ke ao nei, aka, ua hoike maopopo mai no hoi oia aole he hookahi mea i ike i ka la a me ka hora e hiki hou mai ai oia, o ke Akua ma ka Lani wale no.  He oiaio ua kokoke no ka mea ua aneane e pau loa na hoailona i oleloia e hiki ana mamua nona iho o kona hiki ana mai, a o ka hanauna e ike ana ia mau hoailona hope loa, aole e pau aku lakou i ka make, e ike ana no kekahi o lakou i ke Keiki a ke Akua e hele mai ana e hookolokolo i ka poe manaoio ole ia Karisto a hoolohe ole i Kona mau kanawai.

 

Ke Kuhina Hou.

            Mamua o ka hiki ana mai o ka mokuahi i ka Poalua nei, ua lohe mua ia ae la e hiki mai ana o Kanaka Kamika.  Komisina Hawaii ma Wasinetona, a me ia lohe pu hoiho leo hanehane e pa-e ana, na makaukau kona Komisina no, ke Kuhina Waiwai, e noho hoopunana ia nei no o Kuhina Paka, ke Kuhina kuikawa.  Ua ike aku makou i ke ku ana mai o ka moku, i ka hookokoke ana oia Kuhina e hoolauna aku ma ka malihini.  Aka ua hai ia mai ka makou he wahi @ kanalua kai haawi ia mai e iaia mai o ke kai.  O keia iho la na @ a i ka @ ana i ke kulana o ko kakou Aha Kuhina e ku nei, @ me he la he wahi helehelena oiaio no ko keia lono.  Ma kahi a ka uwahi e pua ana he ahi ko loko, wahi a ka olelo.  Ina e oiaio ae ana, ehia mea aloha o ke Kauka.  "Nuinui ka pilikia," no ka mea, ke hoomaka la ke ahi a Pele e pii iluna, a ina e mau ana ka hoeueu a ke ahi, e pau ana lakou nei e i ke ahi, a e kaa pohaku ana.  O ke Kuhina Nui paha ke pakele aku, no ka mea he pili ae nei ia K@ laua o Pele.

 

He Piwa Hata Mahiole.

            Ua kelakela ano e loa ko makou ike ana aku ia Puuku Moi e holo pu ae ana me ka Moiwahine me kona aahu piha, a o na 'Lii hoi me na wahi aahu ano ole.  Ua kohu like i ka nana aku o Kimo me kekahi hula o ka wa kahiko, ke kahiko ia me ka pa'u a me na papahi lei ma ke poo a hookukuia mai e hula ana.  He wa ko na mea a pau e pono ai, a e hiehie ai.

 

E Mahaloia ka Mea Ahonui.

            Ma keia poo maluna ae, ke haawi nei ka LEO ina mahalo ana i ke kaawai mahu Helu Elua, oiai oia a me kona mau nana e hoohana, Mr. G. Townsand, a me elua kokua e hoomanawanui ana me ka pauaho ole, no ka hana ana i mea e pomaikai ai keia kulanakauhale.

            E pauma mau ana keia kaawai i ka wai, mai ka hora 6 mai o ke kakahiaka a hiki i ka hora 8 o ke ahiahi, i kela a me keia la mawaho ae nei o Kamaki Kuea, no hookahi mahina a oi i hala ae nei, a he mea pono i ke aupuni e hooi aku i na kokua ana i keia poe, oiai ke hana nei lakou i ka pono o na mea a pau iloko o keia kulanakauhale.

            A ma ka nana aku i ke kulana o ke kaamahu, ua mae kona nani hinuhinu, ua piha-pa'u i keia manawa, na kuolo ma ka ike a ka maka aka, o kona mau ku'e hao hoohana mahu, he oia mau oia i ke alo pali, aohe wahi mahinu iho.

            Ua olelo ia no hoi, ina aole keia kaawai e hana i keia hana, aohe aku i kana mai o ua mea he pilikia i ka wai, eia no kekahi hapa o ke kaona nei ke noho wale nei i ka wai ole o ke ao, aia a aumoe kulu iki mai la kahi wai, ua ike kakou a pau i keia mea, nolaila makou e i nei e haawi ia ka mahalo i ka mea ahonui.  O ke Akua pu me oukou ma na hana maikai a pau.

 

KEIKI ALII KAWANANAKOA.

            Ua huli hoi mai nei ke Keikialii Kawananakoa, ka maka hiapo hoi o na keiki mai ka puhaka mai o David Kahalepouli me kana Aliiwahine Kinoiki Kekaulike.

            O keia kekahi o kou mau alii hanau e ka lahui Hawaii oiaio, kekahi o na pua alii kiekie o Kauai o Mano.

            Oiai, elua laua e ole nei i keia wa, a hookahi o lakou i kuu mai i na ea o keia ao.

            Ua halawai oia me ka Moiwahine Liliuokalani a me kona pokii, mamua o ka haalele ana mai o ka huakai alii ia Kou nei.

            He ola kino maikai kona, a he mau nanaina hoi o ka waihohia.  Ua halawai oia me ko laua mau makuahine alii iloko o na kipona a @ ai, aole ko laua makuakane alii, ka mea hoi nanan i hoouna ia laua i kahi o ka imi naauao ana, i loaa ai ka makua o keia mau la e nee nei.  Aka, ua kuu mai oia i keia ola ana, a waiho iho la i ka luhi ana i pulama ai, auwe! lihaliha wale oe e Hawaii ke hoomanao ae no kou Lani Moi i hala e aku.

            Aia no ke Keikialii i ka poli o kona mau makuahine alii kahi i pulama ia ai, a i keia mau la aku e huli hoi aku ana oia no ka malu lau niu o Mu'olaulani ma Waikiki, e luakaha pu me ka nalu ha'i mai o Kalehuawehe.

            E hoike aku ana makou i ka moolelo o ko laua imi ana i keia mea he naauao, ke loaa i ka kakou pepa he kowa kupono, a me na mea a pau e pili ana ia laua.

 

Hoikeike Nui

MA KA

Hale Mele Hou

E HAAWI IA ANA E KA AHAHUI

Hooikaika Kino

o Honolulu.

I KA PO POALIMA, IULAI 10, 1891.

            Oia hoi na hana KUWALAWALA ma na LIO LAAU, na LAAU MOE KAOLA, na HOIKEIKE KII a me na mea hou: he nui wale e hana ia ana e ka papa o na Kamalii Liilii.  E oi aku ana mamua o 40 poe e komo ana iloko o keia mau hana Hoikeike.

E HELE NUI MAI E NA MAKAMAKA

I IKEMAKA.

Na Noho i malama mui ia...$1.00

Na Noho i mahope iho...  .75

Na Noho o luna...  .50

            E loaa no na noho i malama ia ma ka halekuai ko o Ludwigsen & Cron, ma alanui Hotele.  233 2tsd.

 

Kauka Yong Kam Pung.

IAPANA.

Helu Alanui Maunakea.

Ke Kauka Loea o ka

Aina Pua!

            Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ano ma'i, mai ko na kane, wahine a me na keiki liilii.  O na ma'i ha-no na hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka pau pa ia i ke ola.  Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ia nei, me ka olaola pu o kahi auhau.  Ka poe pilikia hanau keiki a ele nui paha o ke koko, a pau a lohi paha ka hanau ana, pau paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.

            E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me ka haawina pilihua a ka ma'i a na'u oukou e hooluolu aku.

            KAUKA YONG KAM PUNG.

@ Iune 2, 1891.  @