Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 232, 8 July 1891 — He Moolelo Kaao NO KANA. [ARTICLE]

He Moolelo Kaao NO KANA.

KE AHI KANANA—KA HIAPAIOLE —KA MOOPUNA A ULI—KA MKA NAXA I HOOHIOLO O HAUPUKELE KA *>UU KAUA I MOLOKAI.

Uoko o keia manawa b Hakalanileo e noho nei me kekaumaha no kana wahine, a ma kekahi mau la mahope mai, ua loaa hou ae 3a kana wahi ne hon, aua noho ae la laua he kane a ho wahine. iloko o keia manawa aia rtei e noho ana me keia wahine hou, ua hoouna hou ia wai la no o Ko■3ea- mi, e holo e nana ia Hakalani]eo, ua loaa hou ae nei paha kana wahine hou, aoie paha. Ika huli hoi ana aku oua mau wahi kiu nei, ua hoike aku la laua imua o ko laua haku; ua loaa hou no he wahine, na ke kane a Hoakalani; he wahine maikai okoa uo kela. . Pnne hou aku la no ua mau wahi kiu nei; he mea pono no ke kii hou i kela wahine na Kapepeekaui3a, oka hana mau no ana 'iii-ka-ne a iiie na alii wahine, o ka hee nalu, ma ia mea e lilo hou ai kela wahine na kakou. Nolaila, ua hooholo ae la ka maimo o u a alii la a me ke koa o Kapepeekauila, e kii hou no i kela wahine a kaili hou mai no rggu po--3i mai o Hakalanileo. * , ' 1 ka holopono ana o keia inau iioolala ana, ua hoomakaukau hou na waa e like no me ka lakou i hana mua ai e pili ana ia Hoakalani, a pela no lakou nei ī hana hou ai i keia wahine a Hakalanileo. Ūa hiki hou aku la no lakon no llilo. a noho mai la kali iwano o Hilo. a ua hele hou aku ia no na* Alii wahine/i ka hee nalu. ; E like no me ka manawa i lawe malu ia ai o Hoakalani, .pela no na uiia laki ma ko Kapepeekauila aoao, oia hoi, ua IHo hou no kela wahine a Hakalanileo, ia Kapepee-1 kauila; aua ahai aku la ka pupuhi no Molokai ka ihu o na waa. TJa hēomaka no hoi keia wahine i ka uwe "noonipo ana no ko aloha i kana kkne, me ka na oie, no ke anahulu hookahi. Ua noho ae la hoi ua wahiiie hou nei me Kapepeekauila, a o ka inoa hope o keia wahine a Hakalanileo o Kaianihaie.

E hoopoina kakou i& lakou noi t e waleA ana 1 ka nolw ana d ko lakoa home puu kaua, a iakea i «ka&e m*ia ole ai. e hiki mai an* he wa e mihi ai i» ka ukp iki ma, I kela wa i lilo hou ai o keia wahine elua a Hakalanileo, na hoopaila ia ka punwai me ka manao wela, 0 ka inainne k&pnlili anailoko o Hakalanileo. ' . Ua hele aku la oin e hoopuni sa Haw.'iii hokiokoa. me ka ninau ana 1 na koa ikaik&, o ka mokn o Hiawaii knauli.

Ina e loaa ana he koa ikaika. alaila, o kona hoomakaukau no in i na koa na waa kaulua 3 na waa kia loa, me ka nui o na koa; o ka holo no ia i Mdokai, e kana ai yue KapepeekauiliW 'ko koa o luna o ka puu o Hau^ukele. Ua hele o lfakalani]eo ma Puua, ma ka aiim paia aia. i ka haia. a u» lohe mai oia i na kamaama oi:i moku, hookahi kanaka ikaika a koa no hoi ©U aina. Ila hele aku Is. oia, a haiawai me ua koa nei o ua aiha la; o ka inoa o keia koa, o Omaolala. . I ka hoea ana akn o Hakalaniieo i ka hale o ua Oma«Mala twi. ua pa mai la kahea a kamaaina okauhaie. Hele luai, eia ka hale o kokau\?a; no ka mea, ua ike P'ai la ka poa e noho ana iloko o ka haie. i ua alii nei, ia Hakalianileo. 0 ka mea maa mau no ia i keia lahui kanaka, he puuwai hamama, he' ipuka hale l>eahea, a he Ipukai huwai wale; nō3ai!a i kaulana afka moto, *'0 Hawaii no ka oi." . 1 ko ia nei hiki ana aku/a haawi na aloha niawaena o kamsaina a me ka malihini. aua hookipa aku la iakou i ka iakou malihini kiekie, me ka hoQmakaukau ana i na mea ai unaikai, i kupono i ko ia nei kulana, ua noho ihola keia paina ika iokomaikai o kamaaina. Mahope o ka pau ana o ka la nei hoonuu ana i ai i pahola ia | mai imua oianei; ua hoolauna mai; la o Omaoiala me ia nei, a uipau njiti la ua koa nei: | Heaha ka manao e kuu haku, o ka hiki ana mai i kahi o kau kau- j wa nei ? ! He manao nui no fco'u i hiki mai nei imua o.kou alo, no ko'u lohe ana nīai nei i kou ikaika, oia ke ku mu o ko'n helo ana mai ne!. I ku hoi kuu mnkaia; no ka mea, elua ae nei a*u mau wahine, a alua| no ika lilo ia Kapepeekauila. Ike i koa nui o luna oka puu o Haupukele.

I mai la o Omaolala ian noi; e hele ae kaua e nana i ko'u wahi ikaika, a e īke pu iho no kaua c kuu haku i ko'u wahi ikaiiea; r> i mai auanei oe ua huna w&u i ko'u ikaika. I ka pau ana ae o ka Omawlala kamnilio ana, ua hele aku la laua no waho o kahua hale, me ka piha ana mai i na makaikai, e nana mai ana i kona ikfiika ame kona oolea lua ole. . pau."