Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 226, 30 Iune 1891 — He Molelo Kaao No KAMAPUAA. [ARTICLE]

He Molelo Kaao No KAMAPUAA.

* KE KĒIKI PUAA A KAHIKIULA ME HINA—KA MOOPŪNA PUAA A KAMAUNUANIHO—KA HOA £AIO HOl O PELE, KA WAHIKE O KA LUA I KILAUEA, A HALA LOA AKU I NA KUPUNA 0 KUKULU O KAHIKI.

O oe ia e Haunuu, e Haulani E Haaloknloka Ka Mano e ka I'a nui E ui, e Uilani Ko inoa Puaa ia e o mai. Ua haole mai la kana wanine mai pii oe iuka, e noho no kaua? ina oe e pii, pii no kaua. E noho no oe i ka liale nei o kaua, a hoi mai no hoi au. Aole oe e hoi ola mai ana. oia ke kumu o ka'u au'a ana aku nei ia oe, e noho mai no kaua, mai hoopaakiki oe. Aole pela, o kou koho e mai no ia'u no ka make, owai hoi ka mea hoihoi aku ia mea ino oka make, nolaUa, mai au'a oe ia'u, he mau keiki kane no hoi inaua. No ko ia nei paakiki, ua hoopau wale ae la no kana wahine i kona manao au'a; nolaila 1 ke kupono ana o ka la ika 1010, ua hiki pono aku la keia maluna pono o kekahi pah, e huli papu aku ana hoi i kahi a Lonokaeho e noho mai ana me kana wahine. I ka ike ana mai o Lonokaeho i keia kanaka e ku hookano aku nei iluna o kaula o ka pali, ua kuhea inai la oia; Maihea mai nei oe e kela kanaka hookano, oke komoh<*wa ana mai i ko'u huahiwi kapu ? Aolp anei oe i lohe ua kapu keia uka no Lo» noka«ho ke kanaka ikaika ? ' kuu lohe no hoi ke kumu •> ko'n ni! ana mai nei, no ko'u makemake e uhaki ina lae oioi ou a e pii mai hoi e huipu me a'u ! ike ia na niea keiki kane o kau», wau paha na kaiwaaina, na'u pnha na ka malihini. He ikaika oe. wahi a Lnnokaeho. Pela no ko'u m n o. Pehea 2a oe i manao ai e Lonokāihohē kanaka kaoe ?

Penei» he pohaku wale no na wahi a pau o ko'u kino. aia wale no kai)i kaawale la o ka piko; a pehea la hoi kon ikaika © keia kanaka malihini ? _ I aku la o Kamapuaa, he poha« ku wale no ko'u a pau, ama ko'u piko, he papa pohaku panoa, a oia la i lohe oe. Ikaikaioaku laoe, w»hi a Loaokaeho, k» leie lulii la ka pala ai kahiko o ka umeke; nolaila e ihe mai 'oe ilalo . nei. kaua e hakaka ai. Aole paha e ku ka ikaika i kahi haiki e hakaka ai, e pii mai oe ilunā iiei, wahi a Kamapuaa. Ua pii mai la o Lonokaeho kona mau lae ku'i elua, a i mai la e aho iaee kamua o kaua i ka malihini. la oe no k£ mua i ke kamaaina, wahi a KālSapuaa. la wa, ua lalaa aku la o Lonokaeho i kona lae ku'i, a hoopili iho la ma kona la», a hoolnaka mai la e oki i ke kuahiwi, a ua manao iho la oia*ua make kona hoa paio; aka i ka hoi ana mai oua lae nei a pili i kona kino, ua ku hou aku no o Kamapuaa imua ona. E kuhi ana au ua make oe, wahi a Lonokaeho. Pela wale iho la no kou ikaika e har ai. ina iho la no kou wahi ikaika, . \ila. aele no i waa ka nohō ana LHilo, wahi a Kamapuaa

Ia wa ua lalau hou aku la o Lonokaeho i ka lua o kona lae ku'i, ia wa ua hoomaka aku la ua lae nei e oki i na ululaau a au i fee kai hohonu, a i ka pau aua, ua hoi mai la a pili i kona kino; i nana mai ka hana e ku aku ana no keia. E make ole ka hoa paio e Lonokaeho, kai no paha ua lawa oe me : ka ikaika, noiaila, e hana a nni ko ikaika o make auanei oe ia* makemake oe i ke ola e mihi mai, wahi a Kamapuaa. Heaha ko'u -mea e mihi aku aj ia oe 7 no ka mea, o ka'u ai keia me ka'u i'a, o nei mea o ka ikaika he ipo aloha ia na'u, wahi a Lonokaeho. I ku no kou ikaika i ka hakaka me kamalii me ka wahine, i loaa iho nei owau o ke keiki kane, e mimihi paha auanei o Kaukuiki pokii ma ia o \ a e nwe »uanei paha ka liha i kona makua he uku, wahi a Kamapuaa. I loa no a pau ka laua kamailio ana, ua hoolale koke aku la no o Kamapuaa me kana laau ihe, e malama i kou ola, o puehu auanei i ka moopuna puaa a Kamaunuaniho. O ko ia nei ©nou aku )a no ia i kana laau ihe, i pale ae ka hana o Lonokaeho, ua puka pu aku ia kona kino, a moe aku la i ka moe kau a hooilo. Nolaila. ua ike iho la ua puaa nei a kaua, ua make kona hoa paio ua hoomaka aku la e iho ilalo o ka pali kuhoho. Nokekii ana i ke kaikuaana o kana wahine, i ko ia nei hoea ana aku, ua koi aku la keia. e ho ; kaua no ka home o kou mau maku» e noho kan kau mai la ia oe, n pt*W i no hoi so kaikaina ka'u wahine u I me na makaain»na. | Ua ae mai la o Kekaihaaknlou i

ka manao mnikai o ka laua kane nolaila, ua hoomakaukau iho oia iaia ih« a 1 ka pau *»na ua hoomaka aku la laua nei e hoi. I ko lauA nei hoea ana a&u i kai ua iae mai la na makua me na ohanaalii oko laua mau makua he mau hora ia oke aloha, hoonipo mawaena o ke keiki me ka makua, ka Dokii hoi me ka hanau mua, • A pela pu no hoi me na, makaai» nana, ua noho hauoli iho 1a ke alo alii no ke anahulu la hookahi, me na hoahaaina lehulehu ana mao a maanei o ka aina. Ua ninau aku la kona mau mapehea oiua i pakele niai nei mai ko kane mai. Ua make Kiai nei oia ia ia nei t he keu keia o ke oolea ma ka'u ike i ko laua nei wa i hakaka ai, oia ko*u kumu i hoi mai nei, a ke hauoli neiwaui ko kakou hui hou ana he makua a he keiki.

Heaha ia auanei ka'u uku e uku aku ai i ka mea nana i hoopakele mai nei ia'u. ke manao nei au hookahi no a'u uku e uku aku ai, o na iwi, ke oluolu oia, e noho' aku no wau ma ke anoaho he kaua lawelawe nona, a i ole oko kakou nei

aupuni, ame na makaainana pu kekahi, e haawi aku i uku panai no ko'u oia nei. He mea inaikai ia, wahi ako laua nei mau makna. e noho kauwa aku kakou malalo ona, ua hooholo lakou ia manao me ka naau lokahi. Nolaila ua hoike aku la lakou i ka lakou mea i kuka ai imua o Ka-nakaokai,-ua olelo mai la o oia: Aoie au e lawe mai ana ī ko oukou man ao a hoopaa, ah oi iho n o hoi aole o'u makemake e uku ia mai au no ka' u niea i ha na ai maluua o Lonokaeho ma ka waiwai, ho'ōkahi no a'u uku i manao ai, oia no ke aloha. No ka mea, ua aie mua au ika lokomaikai palena ole. oka olua kaikamahine ia'u, i ko'u wa ikipa malihini mai ai io oukou nei; nolaila e hoopau oukou i ko oukou manao. Nolaila aa hoopau wale' aela no lakou i ko lakou manao, a noho pu wale iho no iakou. I kekahi mau la mai Ua knahaua ae la ke alii i kona mau makaainapa no ke kukulu aoa i hale no kana mau kaikamahine a me kalaua kane, (ua noho hookele ae hoi keia no ia mau waa ia manawa).

Uaiiooko mai la na i keia leo o ko Hkou alii, ai ka paa ana, ua hoi aku lan Kamapuaa me kana mau wahine no loko o ua hale n«. Ua liuliu wale na la o iakou nei i noho pu ai, ua ku a nanea maoii ko ia nei noho ana ike kainulu o Kahiki. Me he mea la. e like me na hoo heno a ko kakou mau alii opio i hala e aku nei e like uie »eia; E wal«»a iki ae ana, Me ke kai iu'a i ka ili. Peia iho ia i hoohaia ai o Kama> pu«a ma ka noho pu ana me kana mau wahine o ia a&a uioiihmi ana i alo hookahi ai. I