Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 224, 26 Iune 1891 — Page 3
This text was transcribed by: | Gail Marshall |
This work is dedicated to: | Tutu Eleanor Peltier, hanai ohana, who showed me the Big Island, where my heart lives |
(begin column one)
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Lokahi na Iapana.
Ma ka lokahi, o na Iapana ka oi. Ua kuhi makou, o Kina la ka oi, eia ka hoi, o keia Asia Liilii wikani na ka oi aku. Ua loho makoukina e loaa he kumu, e haalele like ana lakou i ka hana ma Hilo, a o keia hoi he ike maka. He ekolu haneri ka nui o kei poe i olohani ma ka mahiko ma Ewa. O ke kumu, e like me ke ano mau, ike iho la kekahi mau Iapana ua mai lakou, hele ole i ka hana; hoole ia aku nei nae e ke kauka haole aole he ma'i. No ia la, olohani mai nei keia poe, a ina no he poe lakou i na mea kaua, ka hana ana iho la no keia lilo ka aina, pau na wai wai i ke pui ia, luku ia ka poe wai wai a ili wale mai paha ka poino maluna o ka poe i hewa ole.
O ke a'o keia hana o ka loka hi a me ka luli a me ka loli ole o ka manao o keia poe. Hookahi no ano mai mua a hope, a mailoko a waho. Eia iho no ke okipau, ko kakou poe koa iho nei a ka la kaua o Iulai 30, 1889, ka puehu liilii a me ka huli ano e imi i ola no lakou ma ko hoohiki ana i na olelo e ma ke ai na hoa. e lokahi! e lokahi e-!! o lilo auanei ka aina i na Pilisetia e komo liiliimai nei e ai a e noho alii maluna o ke'one o Keawe, o Kama, Kakihihewa a me Mano. A e hooololei a hoopono maluna a na a'o a ke Keike Hemolele.
_____ *** _____
NU HOU KULOKO.
_____
He mau puaa opio no ke kuai aku, aia ma ka aina o Kapohulu, ma ke alanui mawaena o Waikiki a me Kamoiliili, e loaa ai, ina e makemake kekahi e hele malaila.
_____***_____
He leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka LEO a me ka OIAIO, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i koe. E hoolohe i keia leo, a i mai auanei no hoike mua ole ia aku ka hewa.
Ma ke kauoha.
_____***_____
Ina Luna lawe pepa a pau o KA LEO, ke hoike ia aku nei ka lohe ia oukou, i na o ka luna, a nuau luna paha o oukou he koena nepa kana o ka la 1 o Iune nei, e hoihoi nuai i ke keena nei. Ma ke kauoha.
_____***_____
Ina Luna lawe pepa a pau o KA LEO O KA LAHUI, ke ha'i ia'ku nei ke lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3, 10, 20 o Aperila, a me ka la 5 o Mei nei, o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ina ke keena nei.
Ma ke kauoha.
_____***_____
E na hoaloha, na makamaka o ka na Kukalah: le nei, e noho ana hoi i ka moku o Kukuiawaa' nei, ina e makemake oe e loaa ona puaa momona no ka la 4 o Iulai, aia kahi e loaa ai ia oe mauka o Kalihi, i kahi o Uilamama Kamaki; mai ka $3 dala a hiki i ka $7 o ka nunu hookahi.
_____***_____
I keia la hora 10 e wehe ia ai ke keena o ke kakanolelo o ka Aha Kiekie.
Ke ano kanahai mai nei ka hiva la grippe, aole hoi e like me kela mau la aku nei ka hahana.
Ma ka Poakolu nei, na hopu ia kekahi sela o luna o Kinau, no ka hema aihue dala, o ka mea nana ke dala he Iapana, i keia piko pau iolhoi, pau i la amn ia.
(end of first column).
(begin second column).
Ku ke pai hana ka haawe, o na mea he aila honua, i hoea mai nei aia makai o Kapiolani Home e hoahu ia nei no ka manawa.
Ua lohe mai makou, e ke kumu ka o na Iapana 300 i haalele ai i ka hana a hele mai imua o ko lakou makua no ka hana pono ole o na haku hana, he lapawale ka ka na hana.
Huikau kaeleawaa, o no kane o na wahine, e okuu ana i ke alaloa he kali i ka puka mai o ka hua cifa ka hana.
O ka wahine noho pono, he papale alii ia no kana kane, wahi a Solomona ka noeau, aole o ka wahine hele i ke alanui e kualehelehe wale ai no.
I keia la hora 2, e holo aku ai o Kinau no kona mau awa ma Maui a ine Hawaii, a e ku mai ana eia mamua o ka la lealea o no Amerika, Iulai 4.
Ma ka Poakolu nei, ua hoea aku imua o kekahi poe kekahi wahi keike opio me kekakhi palapala e noi ana e hoopau ia o J. Kalei, mai ka noha luna ana no ka pa aupuni ma Makiki, ua kakauinoa ia ua palapala ala e 25 inoa.
_____***_____
PUU KA LAE KAHI KE POHUE.
__________
Ma ka Poakolu nei, ua hoopai ia o Siui Pake no ka hewa cifa, imua o ka Aha Hoomalu, i no dala he $500. Ua hoohalahala heu ka mea i hoopii ia imua o ke Jure, i keia kau e hiki mai ana. O ka lua keia o na hihia o keia ano i makaukau a owai la ko ka la inehinei.
_____***_____
E ALU KA PULE IA HAKALAU.
__________
O keia kukulu manao ana a makou, e hoike aku nei, oia hoi, a lokahi kakou e na hoa o ka makapeni, ma ke ao ana i ka, lahui oiwi o ka aina ma na mea pono, aole hoi o ko kakou hoolilo ana i ka hewa i pono, a o ka pono hoi i hewa, aka, e pono kakou e ku kaawale, me ka hoapilimeaai ole malalo o kela a me keia.
Ina kakou a hoopilimeaai ana, alaila, e liko auanei na a'o ana a pan i mea ole, oiai, o ka papapa'i oia kekahi o na mana nui iloko o ka aina, a oia ka mea i kapa ia ai, ua oi aku ka mana o ka makapeni imua o ka oi o ka pahikaua.
Nolaila, e ka lahui Hawaii oiaio, o oukou na hoike o ke ia kalaimanao ana, a na oukou e koho i ka mea oiaio, Oiai o ke kulana o ka LEO nei he kulana kona iluna o ka pono a me ka hoopono, he mea ole hoi iaia na leoleo a kela o me keia ano.
_____***_____
IUBILE O PUNAHOU.
__________
Na ka Poaha nei na malama ia ka Iubile e ke kula nui o Punahou, ma ka hora 1:30 auina la, o na lealea i malama i malama ia ma ia kahua, oia hoi ka paikau lie, a nue na hana lealea a ae.
Ma ka hora 8 hoi o ke ahiahi na malama ia he anaina haiolelo na Generala Sam C. Limaikaika ma Kawaiahao, a me ke mele pu ana i kekahi mau mele i haku ia e Mrs. Dilinahama. I keia la hora 11 awaken, e malama ia ana he ahaaina ike ma ka Punahou, no na iliken, i hoonaauao ia iloko aiu kula, hora 12 awaken he papaaiaa no na Hawai'i a he mau mea ai Hawai'i ke panee ia mai ana.
E malama pu ia ana he mau haiolelo hoeueu no na hoa o ua home hoonui ike la, he mau himeni ana mai no puali mele aku, a o ka paniaa, oia na leo hoene o na hokeo o ka puali pulii ohe Hawai'i.
(end of second column).
(begin third column).
Kauka Pake Akamai!
DR. LEONG KANG TONG.
MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA
MA'I A PAU O KILA A ME KEIA
ANO, ME KA ELEU A ME KA
HOLOMUA.
HE OLUOLU KA AUHAU.
KEENA OIHANA: -- Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.
_____***_____
HE PALAPALA HOOLA.
Honolulu, April 29, 1891.
Owau o Chu Sam Lau, no ke kulana-kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Poe Aina. Ke hoola, a ke hooiaio aku nei au iniua o ke akea, ua ike au a ua maopopo ia'u a ke haawi nei au i ko'u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong a noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, na lapaau oia ia'u a na ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko'u ma'i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko. Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma'i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola. Ua loaa au i keia ma'i mai ko'u wa opio loa mai a na aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a kei ma'i i ko'u kino, aka, ma keia wa ua loaa ia'u ke ola maikai load. E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.
Mei 12, 1891. Im.-d.
_____________________________
_____________________________________________
Kuai Kudala
-------- ONA --------
Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.
__________
Ua loaa mai ke kauoha ia'u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko'u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ku POAKAHI IUNE 29, 1891, HORA 12 M.
He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae na o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha. Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke komo mai iloko o ka li ma o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kulanakauhale.
Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hike ole ke hoohaiike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kulanakauhale i na makahiki i hala e aku.
O ke ano o ka waiho ana, o keia mau aina, ma ke waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke keikiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai mao li no o ka noho ana.
E huli ana keia mau aina pa hale ia pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.
Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcar) e pau ai.
Ke wai. E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, mai na hoomoe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai. Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.
E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko'u Koena, kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.
Ke ano o ke kuai ana. Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupauee o 9 kenete pahaneri i hoopea ia maka moraki.
O na mo o ka patanala kuai, ma ka mea no ia e kuai, ana i ka aina,
JAMES F. MORGAN,
Luna Kudala.
Honolulu Mei 29, 1891. 204-dti.
_____________________________
OLELO HOOLAHA.
Ke hoikeia aku nei ka loho i na mea a pau, eia ma kahi noho o ka mea nona ka inoa malalo iho, kekahi lio kane lae kea umauma keokeo mo ka hao kuni. =. O ka mea nona keia lio, a mau mea paha, a pono e kii koke mai, me ka uku pu mai i ko'u mau lilo a pau, a nie ka uku o keia hoolaha ana. E aa. o hala auanei na la he 13, o ka lilo ka no ia o keia lio ia'u.
J.ALAPAI.
Kapalama, Honolulu, Iune 8, 31 sd*
(end of third column).
(begin fourth column)
LA 11 O IUNE. LA 11 O IUNE.
E! Kakou i ka Heihei!
_____***_____
Na papale Wahine i hanaia.
_____***_____
E HOOMANAO. E HOOMANAO.
O ke Kilohana o kahi o
na Papale i Hanaia.
---AIA MA---
---:N. S. SACHS---
(104, Alanui Papu, Honolulu.)
__________
Eia ia makou, a e loaa mau mai ana ma na mekumahu a pau.
Na Paikini Hope a me na' ano Hou Loa.
_____
Na Papale Poepoe i-e nani, eleele a me keokeo, i kahikoia me na pua maikai, mai
ka $4.50 o ka Papale a pii aku.
Na Papale Sela i hanaia me na Lipine, $2.00 a pii aku.
Na Papale Sela Spar, i hanaia me na kahiko a me na bo, $2.50 a pii aku.
Na Papale Keiki i kahiko ia, no ke kumukuai haahaa loa.
_____***_____
Na Pua hou! Na Hulu hou! Na Lipine hou!
He mau mea kupono wale no na La Nui e Hoea mai ana.
_____***_____
Na Lole Keokeo Lihilihi i-a loihi, ku i ka holoku, he $4.50 no ka lole holoku. Na Lihilihi laula kupono no na Lole Keike, ma ke .60 a me .75 keueta o ka i-a. Na Lole Keokeo maikai, kakaulo'oa a papamu paha, ma ka .20 a .25 keneta o ka i-a. Aole e lawa ke kahiko lole keokeo, ke ole me kekahi KAHEI SILINA. E loaa ana no i o makou nei o na ano waihooluu o na ano a pau; no $1.00 a me $1.25 pakahi. No Lihilihi kekahi no no Lole Lihilihi a me na kahiko lole me ke kumukuai haahaa loa. Ina oukou e imi ana i na ano i-e hana lole huluhulu a pulupulu keokeo, a waihooluu ia paha, eia ia makou ia ao a kupa'i no ke kumukuai haahaa loa. Ua hilinai majou i ke kuai hoopono ana, a e pomaikai ana aukeu ke kipa mua mai mamua o ke kuai ana aku i kahi e. N. S. SACHS.
"Ka Halekuai Kaulana o na Kahiko Wahine." 104, Alanui Papu.
Honolulu, Iune 4, 1891. 208-dtf.
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
Papale! Papale!! Papale!!!
_____***_____
E Loaa no -- Papale -- maikai o na
maanei na ano a pau
Na PAPALE i hoonani ia a hoonana ole ia.
I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, o no na la hoomanao Kulai, o loaa
no ia oe iaa na kumukuai haahaa.
Ina oukou e kuai i ua P A P A L E ma ko majou halekuai nei,
alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.
---> Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihei a
C. J. Fishel.
Mei. 19, 1891 196-tf-d.
______________________________________________________
______________________________________________________
KUAI HOOPAU NUI.
_____***_____
Mai keia manawa kau a hiki i ko Makou hoonee
ana aku iloko o ka makou
HALEKUAI HOU
Ma ke alanui Papu, -- (NA HALE BURUA.)
E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a
pau o na ano Lole:
NA LOLE NAI,
NA LOLE I HUMUIA,
KAPU A ME PAPALE
PAHU LOLE, a pela aku
No na Uku Hooemi Loa Nae.
Egan & Gunn.
ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU. if--d.
________________________________________________________
________________________________________________________
HOOLAHA HOU.
B. F. Ehlers & Co. -- PAINAPA
_____***_____
HELU 99, Alanui Papu.
IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OLAI HOI UE makaukau makou i ke kuai aue aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano Stai- ria a pau; oia hoi --
Na Silika hou Na Satren hou
Na Mikilima hou Na Lililihi hou
Na Lihiihii ka keo hou Na Lihilihi hau lole hou*
Na ano Mamalu hou lua Na Paku ia koulawi*
Na lole hou o na wahine Na lole o na ________*
Na lola o keia a me keia ano a loaa no ia oukou no na kumukuai ___*.
--->E kipa mai a na makamaka, i hoopau ia ai no _______ ana* no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou. 'Owaii mo ka ai o.*
tf B. F. EHLARS & CO.
(*E kala mai. The ink was smeared, and the words were too blurry to make sense. What I typed seems weird, so I left out some of it, but maybe you can fix it.)
(end of fourth column)
Me ke aloha.
Gail Hau'oli Marshall
July 29, 2012