Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 222, 24 June 1891 — Page 3

Page PDF (1.08 MB)

This text was transcribed by:  Maggie Butterfield
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

He Moolelo Kaao

NO

KANA

KE AHI KANANA – KA HIAPAIOLE – KA MOOPUNA A ULI – KA MEA NANA I HOOHIOLO O HAUPIKILE KA PUU KAUA I MO

 

            Aole nae keia i hoomaopopo i ka olelo a kokna mau akua i olelo mai ai,

            Aia iuka o ke kuahiwi kou kupunawahine kahi i noho ai, e walea ana i ka lau nahele.

            A hoomanao ae la o Niheu, he kanaka no ka paha ko uka nei o keia wahi e kani mai nei o ka ia kuku.

            Ua hoomau aku la keia i ka hele ana ma kahi aia nei i loje aku ai i ke kani mai o ka ia kuku.

            A puka aku la keia mawaho o kekahi wahi oneanea, a ua ike koke aku la keia i kau wahi hale uuku e ku mai ana.

            A ma kahi mamae aku, e ku mai ana kekahi hale ano halau ala ke nana aku.

            He hale loihi a ka launa ole mai a Niheu hoi i ike mua ele ai makai o Hilo.

            Ua hele pololei aku la nae keia i kahi hale uuku, kahi hoi e kani ana o ka ia kuku.

            A ku ana keia mawaho o ka puka o ua wahi hale nei, a kiei aku la keia iloko.

            Ike aku la keia he luahine poohina ko loko o ka hale e kuku kapa ana.

            Nana mai la ka luahine ia ia nei a pela no hoi keia i nana aku ai i ka luahine.

            Ua haawi aku la o Niheu i ke aloha ahiahi i ka luahine, aloha ke kamaaina o keia hale.

            A pela ne hoi i panai mai ai ka luahine ia huaolelo hoekahi, aloha no hoi paha.

            E, mama wale oe e ke keiki opio, mahea mai nei oe, a nawai ke kama o ka hele auwana ana mai nei o keia waonahele kanaka ole?

            Ma kela olelo ana mai o ka luahine, a kahi no oia a hoomanao ae i ka olelo a kona makuahine i olelo ai:

            Aia iuka o ke kuahiwi kahi i noho ai o kou kupunawahine; nolaila pane aku la oia:

            Nau no hoi ke kama owau aole na hai, ua hoohewahewa ka paha oe ia’u.

            Ia manawa i lele mai ai ka luahine a puili ae la i kana moopuna, a hii aku la iaia maluna o kona uha.

            Honi iho la i ka ihu o kana moopuna a luwe kuwo ae a me ka leo nui ano haalulu, me ke kaukau pu ana iho o kona leo ano kaheahoa maluna o ke kino opiopio okana moopuna.

            A ua lilo ia mauawa i nanawa e hoonuu pu ana o ka waimaka o ka luahine me kona lihiliho, no ke aloha moopuna.

            A pau kona uwe hoonipo ana me ka opio ua ninau iho la ka luahine ia Niheu.

            Auhea ou mau makua i keia wa, aia no anei i ka hale kahi i noho ai aole paha.

            Aia no i kai o kauhale o makou ko laua wahi e u noho ala, wahi a Niheu.

            Pehea i ae mai nei kou mau makua ia oe e pii hookahi mai i keia kuahiwi kanaka ole.

            Aole no laua i ae pono mai, mamuli wale no o ko’u manao paakiki i ae mai nei laua, a oia kau e ike mai la ia’u i keia wa.

            Ua hoopau koke iho la ke kupunawahine i kana mau ninaninau ana i kana moopuna.

            I aku la ka luahine; e noho iki oe maanei, e hele ae au e hoomakaukau i mea paina na kaua.

            Ua lako no ka ai a me ka i’a i ka luahine, ua kanu kalo kuahiwi no ia, a he oopu no hoi ka i’a a me ka opae oia iho la no ka noho ana o ke kuahiwi.

            A i ka makaukau ana o na wahi mea ai a laua nei, a noho iho la laua nei paina i ka aina ahiahi, a pau ko laua paina.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E ike auanei na mea a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kakahi mau lio kane keokeo ahinahina, huelo poomauku, hao kuni nno e, ma ka aoao akau o ka mea a mau mea paha nona keia lio, e po no e kii koke mai iloko a na la he 15,.  E hoomaka ana ka helu ia ana o kela mau la mai ka la aku e puka ai keia oleelo hoolaha; a i ole pela alaila, e kuai ku dala aku ana au ma ka la 11 o Iulai ae nei 1891.                   J. KALEI.

Iune 16, 1891              3ts-d    Luna Pa Aupuni.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            O ka aina o Mrs. Kapai, e waiho nei ma Kikihale, Honolulu, Oahu, i lilo mai iaia mai a Paki alii mai ma ka Palapala Kuai.

            A i keia manawa, ua lilo ia aina ia’u ma ka haawi ana mai a Kameeui (k) ia’u.  O na lilo o na aina la, na’u ia i hoopau me ka’u dala ponoi, o ke duke makahiki na’u ia mau lilo no na makahiki he 21 i hala aku, a ke noho nei au i ka aina, a owau no hoi ka ona nona ka aina e hoho mei.

            A ina e hele aku ana o Kameeni e kuai, a morati paha ia oukou e ka poe mea dala, mai ae mai oukou i ka oukou mau dala no ia aina a haawe mai, o poho ana ne oukou  oia ka’u kanoha ia oukou e ka poe mea dala; na pake, haole, kanaka, pukiki.                        Owau no o -  J. NANIANI.

Iune 23, 1891, Kikihale, Honolulu Oahu.

 

Ka Buke Akeakamai.

AO

KE KI GULA

NO KEKAHI MAU MEA HUNA PO HIHIHI I HULIIA E KA NOE AU O KE KANAKA.

Kakau mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.

Mahele o Ka Buke.

 

MAHELE I.

ZODIALOGIA – Hoike ouli ma na kau lana Mahina.

 

MAHELE II.

NAEVIALOGIA – Hoike Ouli no ka ila o ke kanaka.

 

MAHELE III.

METRAGARATIMA –Ka hoike Ouli ma ka hoonohonoh Huahelu ma ka Helu Kahala.

 

 

MAHELE IV

ONEIROLOGI

 

MAHELE V.

Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai.

 

MAHELE VI.

Ka arimatika Kamahao.

J. M. POEPOE.

 

 

Kauka Pake Akamai!

DR. LEONG KANG TONG.

 

MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA’I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA.

 

HE OLUOLU KA AUHAU.

 

KEENA OIHANA:  Aia ma ka aoao ma Eea iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.

 

HE PALAPALA HOOLA.

 

Honolulu, April 29, 1891.

            Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii Pae Aina.  Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akea, ua ike au a na maopopo ia’u a ke haawi nei au i ko’u mahalo piha ia Kanka Leong Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka niea, ua lapaau oia ia’u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko’u ma’i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko.  Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma’i e hele ae iaia, a e loaa no ke ola.  Ua loaa au i keia ma’i mai ko’u wa opio loa mai, a na naeane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma’i i ko’u kino, aka, ma keia wa na loaa ia’u ke ola maikai loa.  E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.

Mei 12, 1891

 

Kuai Kudala

o na

Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.

 

            Ua loaa mai ke kauoha ia’u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko’u Keena Kudala, ma alanui Moiwahine, i ka   POAKAHI IUNE 29, 1891, HORA 12 M.  He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae na o alanui Moi me Beckleu, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Ka mahameha.  Ua mahele ia keia mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke komo mai iloko o ka lima o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko o na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kuklanakauhale.

            Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hoohalike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kuianakauhale i na makahiki i hala e aku.

            O e ano o ka waiho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai maoli no o ka noho ana.

            E huli ana keia mau aina pa-hale la pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, a e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.

            Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcat) e pau ai.

            Ka wai.  E hoomoe ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alauni Moi, mai na hoomoe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai.  Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.

            E iko ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko’u Keena, kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.

            Ke ano o ke kuai ana.  Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koana iloko o hookahi makahiki ma ka ukupanee o 9 keneta pa-haneri i hoopaa ia ma ka morako.

            O na lilo o ka palapala kuai, me ka mea no ia e kuai ana i ka aina.

JAMES F. MORGAN

Luna Kudala

Honolulu Mei 29, 1891                       204- dtf.

 

OLELO HOOLAHA.

            Ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, eia ma kahi noho o ka mea nona ka inoa malalo iho, kekahi lio kane lae kea umauma keokeo me ka hao kuni @.  O ka mea nono keia lio, a mau mea paha, e pono e kii koke mai, me ka uku pu mai i ko’u mau lilo a pau, a moka aku o keia hoolaha ana.  E au, o hala auanei na la he 15, o ka lilo no ia o keia lio ia’u

J. ALAPAI.

Kapalama, Honolulu, Iune 8, 3 tsd*

 

LA 11 O IUNE.                                  LA 11 O IUNE

 

E! Kakou i ka Hiehie!

Na Papale Wahine i hanaia.

 

E HOOMANAO                                                        E HOOMANAO

O ke Kilohana o kahi o na Papale i Hanaia.

AIA MA

: N.G. SACHS:

(104, Alanui Papu, Honolulu.)

 

Eia ia makou, a e loaa mau mai ana ma na mekumahu a pau,

 Na Paikini Hope a me na Ano Hou Loa.

 

Na Papale Poepoe i-e nani, eleele a me keokeo, i kahikoia me na pua maikai, mai ka $4.50 o ka Papale a pii aku.

Na Papale Sela i hanaia me na Lipine, $2.00 a pii aku.

Na Papale Sela Spar, i hanaia me na kahiko a me na bo, $2.50 a pii aku.

Na Papale Keiki i kahiki ia, no ke kumukuai haahaa loa:

 

Na Pua Hou! Na Hulu Hou! Na Lipine hou!

   He mau mea kupono wale no na LaNui e hoea mai ana.

 

            Na Lole Keokeo Lihilihi i a loihi, ku i ka holoku, he $4.50 no ka lole holoku, Na Lihilihi laula kupono no na Lole Keiki, ma ke .60 a me .75 keneta o ka i-a.  Na Lole Keokeo maikai kakaulo oa a papamu paha, na ka .20 a .25 keneta o ka i a ana no i o makou nei o na ano waihooluu o na ano a pau, no $1.00 a me $1.25 pakahi.  Na Lihilihi kekahi no na Lole Lihilihi a me na kahiko lole ma ke kumukuai haahaa loa.  Ina oukou e imi ana i na ano i e hana lole huluhulu a pulupulu keokeo, a waihooluu ia paha, eia ia makou ia ano a kupa’i, no ke kumukuai haahaa loa.  Ua hilinai makou i ke kuai hoopoono ana, a e pomaikai ana oukou ke kipa mua mai mamua o ke kuai ana aku i kahi e.   N. S. SACHS.

“Ka Halekuai Kaulana o na Kahiko Wahine.”     104, Alanui Papu.

Honolulu, Iune 4, 1891

 

Papale!  Paple!!   Papale!!!

 

E Loaa no        Papale             maikai o na

maanei na                                ano a pau

 

Na PAPALE i hoonani ia a hoonani ole ia.

 

I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ma na kumukuai haahaa.

 

Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei,

alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.

 

Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihewia  C. J. Fishel.

Mei, 19, 1891  196-tf-d

 

KUAI HOOPAU NUI.

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou

 

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, -( NA HALE BURUA.

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI,

NA LOLE I HUMUIA, KAPU A ME PAPALE

PAHU LOLE, a pela aku

 

No na Uku Hooemi Loa Nae

Egan & gunn

Alanui Moi kokoke i ke ALANUI PAPU.

 

HOOLAHA HOU

B.F. Ehlers & Co. – PAINAPA.

 

HELU 99, Alanui Papu,

IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOAHOHA, OIAI HOI UAmakaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na ano Staila a pau; oia hoi-

Na Silika hou                                      Na Sat@@@hou

Na Mikiliana hou                                Na Lihilihi hou

Na Lihilhii keokeo hou                       Na Lihilihi kau lole hou

Na ano Mamalu hou loa                      Na lole o na keiki huli

 

            Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia oukou no ilo kukmukkuai haahaa loa.

 

            E kipa mai e na makamaka, i hoopao @@@@ oukou kanai ua no ka makou kuai hoopeho aku ia oukou.    @@@me ka oiaio.

R. F. EHLERS & CO.