Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 218, 18 June 1891 — Page 1
This text was transcribed by: | Napua Moikeha |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. HONOLULU, JUNE 18, 1891 HELE 21@
He Moolelo Nanea.
NO
De Atanani.
Ke Koa o ka Lio
Olohe.
A I OLE
NA KIAIEKOLU
O FARANI.
Aia hoi, ua komo mai la o Bonacio me na helehelena i hele a kunahihi, a me ka leo ano paupauaho kahea ae ia oia me keia mau huaolelo:
E na keonimana! e na keonimana!! e kokua mai oukou ia’u, aia he eha mau kanaka e makemake aha e hopu mai ia’u; ma ka inoa o na lani, auwe, e hoopakele mai oukou ia’u!
Na keia mau olelo hoolele hauli a Bonacio i luai ae ai, na ia mea i hooupa aku i na hoaloha eha ma ke kahua o ka makaukau, me ko lakou mau lima e paa ana i ke kuau o ka lakou mau pahikaua.
No kekahi mau sekona mahope iho@aia na kanaka eha i alualu mai ai ia Bonacio ma ka puka kahi i ku ai, me ka lakou mau pahikaua e paa ana ma ko lakou mau lima, a me ka leo o ka mea i loaa ka mana piha, pane mai la ke alakai o ua poe nei:
Ma ka mana o ke kauoha i loaa mai ia’u. e haawi mai i kela kanaka he pio na makou!
Alaila, heaha ka hewa o keia kanaka i lilo ai he pio na oukou? i ninau aku ai o Atanani.
No ke kipi i ka mana o ke Cadinela? wahi a ka pane, a malalo o ka mana o na kauoha a ua alii nei. ua hoouna ia mai nei makou e hele mai e hopu iaia.
Na keia pane a ke a@akai, na ia mea i hookaakaa ae i na maka o na healoha eha, a oia ka lakou i hoomaopopo iho ai, he mau koa ka keia no ka Cadinela, a malalo hoi o na kauoha a ua Cadinela nei, no ka hopu ana ia Bonacio.
No ia mea, ala mai la iloko o lakou na hoomanao ana no na olelo a’o ko lakou moi i papa mai ai he mau ia aku i hala.
Nalaila, me ka leo malie, ua pane mai ia Atanani:
E komo mai, e komo mai e na keonimaua!
A laila, huii ae @@ ia maluna o Bonacio a pane aku la:
Ua hoouna ia mai nei keia poe malalo o na kauoha a ke Cadinela no ka hopu ana ia oe, nolaila, aole e hiki ia makou ke haawi aku i na kokua ana nou. o ka pono wale no ia oe, o kou hele pu ana aku me lakou!
Alaila, nole e loaa ana ia’u he mau kokua ana mai a oukou mai? wahi a ua wahi Bonacio la i pane mai ai.
Aole! wahi a Atanani, aka, i hoo mau aku ai oia. o kahi wale no a’u e haawi aku ai i na kokua ana nou, o’a keia. a’a a hana ino keia poe ia oe, alaila, ua makaukau ka pahi a Atanani e haawi i na kokua ana nou, ina no ka make a me ke ola, ano e Bonacio. e hele me kela poe, a mai noho a hookaka olelo hou mai.
Me keia mau olelo a ua koa opio la. hul@ ae la ia a pane aku la, i ke alakai o na koa o ke Cadinela me keia mau olelo:
E Monasiua Alakai, ua hamama ka ipuka nou e hooko aku ai i kau hana, aka, e kala mai ia’u no ke ka hea ana aku ia oe ma kela inoa, oiai, aole i loaa ia’u ka hanohano o ka ike ana i kou inoa!
Pane mai ia ua koa alakai nei, a pela no hoi au e ke koa kiai opio!
Alaila, owai kou inoa e Monasiua Alakai? wahi a Atanani i ninau aku ai.
O Boiserenada, wahi a ka pane i ka ninau.
Aha! o Monasiua Boiserenada oe ea?
Ae, a owai hoi kou inoa e ke koa kiai opio?
Ko’u inoa o De Atanani! wahi a ka pane.
Aha! o ka Monasiua De Atanani oe?
Ae o ka Monasiua Boiserenada.
Alaila. e Monasiua Atanani, e @we aku i ko’u naau hoomaikai ana ma ka inoa o ke Cadinela, wahi a Boiserenada.
Me ka mahalo, i pane aku ai e Atanani, alaila, me kela mau k@kai olelo ana mawaena o ke koa Atanani, a me ke alakai o na koa o ke Cadinela, haalele mai la lakou i ke keena, me ka hali pu ana mai ia Bonacio no ka halepaahao, a o na hoalaha hoi eha. hookuu ae la ka lakou pili mahope iho o ko lakou pa kiaha hou ana ae, no ke ola o ka moikane a me ka moiwahine, a hala @@ai la hoi na hoalaha ekolu o na opio nei no ke lakou mau keena pakahi, me ka nalu ana no keia mau mea.
He Moolelo
No ke
Kamaliiwahine Laulie.
A iole
HE NANEA KAMAHAO NO KA
HULU GULA O
KIBERIANA.
MOKUNA XI.
Nana hoomau aka la laua nei i ua mau hololio nei e holo mai ana me ka puahi nui, a e like me ka lo@hi o ka laua nana ana, pela no ka nui o na hoolele hauli i halawai mai me ko laua mau maka.
Ike aku la laua i na kana he nui ma kahi mamao l@@ @ pau ana i ka puhee, na kanaka @@@ hipi a me na @o o ka poe @a@@ holoholona o Muniai. o ke kumu nae aole i maopopo ia laua.
O na hololio hoi a laua i ike ai, ke hookokoke mau mai la ia i na manawa a pau. a hiki wale i ko laua komo ana mai iloko o ka puke pa nui ma ke alo o ka paalii.
Holo mai la ua mau hooholo lio nei a pii mai la ma ke alapii o ka halealii, a ike o Kolana ma i ua mau kau lio nei, hele mai la oia no ka hui ana me laua.
I ko lakou hui ana ae i kahi hookahi, hoike mai la ua mau kanaka opio hanai hipa nei imua o Kolana i kekahi lono ano nui nana i hookapalili ae i ka pana ana a kona puuwai no kekahi mau minute, a aia pu ae la no hoi iloko ona na hoomanao ana no na olelo hope loa a kona luaui makuakane iaia mamua o kona make ana.
Hoike mai la ua mau hololio nei, aia kekahi pualikoa nui ma kekahi aoao o Ilecosa kahi i neke ai i ka luku i na kanaka, ua kue aku na kanaka e like me ka hiki ia lakou, aka nae ua lilo i mea ole ka lakou mau hoao ana, oiai na enemi e pulumi pau mai ana maluna o na lio me na p@hikaua ma ko lakou mau lima.
Ma ka hope loa o ka hahai ana o ua mau kau lio nei i ke ano nui o ka laua huakai. olelo mai ia laua ia Kolana penei:
Iloko o keia pilikia o kou mau makaainana, he mea pono ia oe e ke alii ke noonoo mai i ka mea e pakele ai kou mau hoa kanaka mai ka make mai a na enemi a i ole e loaa koke aku na kokua ana mai ia oe aku me ke kali ole, alaila e pau ana lakou a pau loa i ka mako.
Ua lilo keia mea hou i lono kaumaha ano nui ina he oiaio. aka ke hoike mai nei na mea a Kolana ma ike ai i na minute mamua iho, oia hoi ka pau o na kanaka i ke auhee me na pu’a holoholona, he oiaio ua wawahi ia ka maluhia o Ilecosa kaula@a e ka enemi.
O ke alakai o na enemi e ulupa nei i na kanaka o Ilecosa, oia no ke keikialii Bonede. ka mea hoi nona ka nohoalii malaio o ka mauna Olimepa, a o keia alii opio hoi ka mea i kapaia o ke keikialii Matala o Oli mepa.
O ke kumu nae nana i koi mai i ua alii opio nei o Helene e hana e like me kana e anai nei maluna o na kanaka o Ilecosa, oia no ka hookonokono ia e kana wahine, oia hoi kekahi o na kaikamahine ekolu a ke kaikuaana o Esona i make, na kaikamahine no hoi i uwe hoopunipuni ai imua o Kolana he mau makahiki loihi i hala hope ae nei, i like me na mea i hoike mua ia ma na mokuna mua o keia moolelo a kaua e walea nei.
Hookahi no hoi manao nui o keia kaua, oia hoi ka lilo ana o ke aupuni o Helene malalo o ke keiki alii Bonede mai kekahi kihi a kekahi kihi, a pela auanei e ku ai ke kaena a ua kaikuahine hapa-koko nei o ua o Kolana, oiai ua uhai o Kolana i ka laua mea i ae like mua ai me ko lakou makuakane, ina e lena iaia ka hulu gala, alaila, e lilo no ke aupuni o Ilecosa iaia a @e kekohi o ua poe kaikamahine nei, i kaikamahine wahine nana.
Noonoo ino la o na o Kolana a @uli’u i kana mea e hana ai, mahope olelo aku la oia i na kau @o p@nei:
E hoi olua a hoolana aku i ka manao o na kanaka, oiai e hoouna aku ana au i na koa no ka luku ana i na enemi, ina aole mahope koke iho o ko olua hiki ana aku, alaila i keia po, mahope iho o ka puka ana mai o ka mahina.
Me keia mau huaolelo, huli ae laua mau hololie nei a haalele iho la ia Kolana, a no ke koa opio hoi huli aku la oia no kahi o kana aloha e noho mai ana. me ka namunamu malie ana iaia iho iloke o kona naau:
He oiaio anei o keia ka hookeia ana o na olelo kauoha hope loa’a kuu akuakane i luai mai ai i@@a o’u maluna o kona moe o ka make?
Nolaila. ke hooki koke nei ka mea kakau maanei, no ka mea e uwila hou aku ana no oia @@ ke kakahiaka o ka la apopo.
Aole i pau.
Na Hui Kinipopo
Iune 13 Kamehameha vs Honolulu
“ 20 Hawaii vs Honolulu
“ 27 Kamehameha vs Hawaii
Iulai 4 Kamehameha vs Honolulu
“ 11 Honolulu vs Hawaii
“ 18 Kamehameha vs Hawaii
“ 25 Kamehameha vs Honolulu
Aug 1 Hawaii vs Honolulu
“ 8 Kamehameha vs Hawaii
“ 15 Kamehameha vs Honolulu
“ 22 Honolulu vs Hawaii
“ 29 Kamehameha vs Hawaii
OLELO HOOLAHA.
Ua nalowale aku kuu Lio [w] huiupala lae kea loihi a he ma@ wawae keokeo a pau kona eha, i kuni ole ia i ka hao, a e loaa no ka uku makana o 85.00. E loaa no au ma kahi o T.C. Polike pa.
JNO H. POLIHALE.
Auwaiolimn, Honolulu. Apr. 30 @@@
Olelo Hoolaha.
Ua makaukau ka mea nona Oinoa malalo iho e hana i na Pua HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomanao. O ka poe makemake e, waiho @@@@ i ka lakou mau kauoha me Ioane Akina.
J. BOWLER.
Sept. 22, 90, d-@@
H. P. K. Malulani.
HE LOIO a he hookapeke olelo ma ke Kanawai. E loa no au ioai ke kai hawanawana o Kawaihae e hoe@@ ana me ipo la, a Hamakua au i ka la i o Kuka: au ma ke aio o na pali. E ohiia no hoi na aie me ke ku i ka eleu a me ka puahiohio. Nov 8 9 d-@@
HOOLAHA KAI KONOHIKI.
Ke pa leo aku nei ke Konohiki o Waialae, i kona mau hoaloha a me na hoa@ina o kona Aina, ua hoolimalima aku oia i ke kai i keia manawa, a ua hookapu iho oia i ka hee nona iho, a nolaila ke poloai aku nei oia e ike a hoomaopopo i keia leo la. Owau no.
3ms-d. PAULO ISENBERG.
HE KOKUA!
NO KA POE PILIKIA, E HELE AKU I K
KEENA O
R. W. WILIKOKI MA.
HE KOKUA ma ke KANAWAI. a no ka Hooponopono ana i na kuleana Aina a me na palena Aina. Ua makaukau oia e haua i na Palapala Kanawai o na ano a pua, ua lawa oia no ka nana ana mua e na Aha Hookolokolo a pau o ke a@puni, ma o kona hoa, kakahi o @@ Loaa Kaulana o keia mau la.
Keena Helu 15, Alanui
Kaahumanu. 1@5-d1y.
Hoolaha Ho@kapu.
Ke hoike ia aka @@@@@@ @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@
Owau no me ka haahaa
MRS C. I. HIRAM,
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 189@.