Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 217, 17 June 1891 — Page 3

Page PDF (1.17 MB)

This text was transcribed by:  Bette Kurihara
This work is dedicated to:  Da' Hawaii Seniors of Cerritos CA

 

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

           

                        John L. Sullivan.

 

            Eia kakou e na makamaka ke hookokoke aku nei i ka la i manao ia ai, e hoea mai ana ka moho ku’iku’i puupuu o ke ao holookoa nei; ka lua ole hoi ma ka ikaika, oia hoi o Mr. J. L. Sullivan.  E hiki mai ana oia ma Honolulu nei ke halawai ole kona alahele me na kuia. i ka la 2 o July, a e hoikeike ana oia iaia iho maloko o ka Hale Mele Hou, ma ke ku’iku’i puupuu ana me kekahi mea okoa aku, e holo pu mai ana no me ia.  Make make wale no ka hoi ka ike ana aku i ka bipi bulu o Amerika, ka mea nona na lima i weli ia ma ke ao holookoa nei; i ona hoi ka lima akau i hiki ole i kekahi mea kino ke paku aku i kona alahele, oiai, he 750 paona, kona ikaika ku’i.  Ea; aohe no i kana mai, ua hapa mai no ke peku a ko hoki.  He akua maopopo maoli no keia kanaka no ka honua nei.

 

                        He Moolelo Kaao

                                    -NO-

                                    KANA.

 

        KE AHI KANAKA—KA HIA PAIOLE—KA MOOPUNA A ULI—KA MEA NANA I  HOOHIOLO O HAUPUKELE KA PUU KAUA I MO-

 

            O ka Uli hana e noho ai iuka o kela kuahivi, he kuku ka, no na keiki a no na ohana no ona e noho aua ne i kai o Hilo.

            I kela wa no nae a laua e kuka olelo nei no keia manao e pili ana i ka laua keiki Kaula hana kupanaha.

            Ke kamailio nei laua nei i keia po, aia aku la ka uhane o ua keiki Kaula nei a laua i uka i kahi o ke kupunawahine, oia no hoi o Uli.

            E hoolale aku ana ia Uli, ma ka hoala ana aku iaia mai kona hiamoe ae:

            Ei nei e, oka moe no ka kou, aohe hoi he ala ae, e kii ae oe ia’u, aia au la i ka puu opala kahi i heo lei ia ai, e ko’u mau makua hana aloha ole ia’u, malia paha hoi, owau aku ana ne ke keiki e ola aku ai o ko laua mau la elemakule, hoolei ia iho nae hoi au ma kahi ino.

            Nolaila, e kii koke ae o ia’u, a mai kali hoi no kekahi wa hou aku, a owau auanei boi kou kokoolua o ka noho una o keia wahi mehameha, he hewa ia la.

            Puoho ino ae la e Uli mai kona moe ae, a kani ihe la hoi kana u no keia leo walohia e hoala nei iaia o ke k@lu aumoe.

            Ua haupu mua ae la no o Uli, ua hanau kana kaikamahine o Hoakalani i ke keiki, a us hanau eepa ia paha kekeiki, oia ka mea i heolei ai o na makua i ke keiki i kahi inoino, a nolaila, ua kah@a ae la o Uli i kona mau kini hookalakupua o ka po:

            “E ke n@mu, e ke nawa

            Eka pilikua, e ka pilialo,

kii’na ia aku ka pulapula a kakou, aia la i kai o Hilo. lawea ia mai iuka ne, a hiki no i keia po iuka nei. a kukulu no oukou i hale nona a paa, alaila, noho oia me ka maluhia, a na kakou aku hoi e hanai iaia a hiki i kona nui ana.  I hookahi lau anana ka loa o ka hale a oukou e hana ai.”

            I loa no a pau neia mau kahoahoa ana ae a ua Uli nei, aia hoi, ua upo’i hou iho la oia i kona mau ma ka , aka, o kona naau nae, e nakulu hele wale ala no ia, no na mapuna leo hanehane ana i lohe ai manua iho.

            A aole no hoi i liuliu kana hoolono ana iho, aia hoi, lohe ae la no keia i na leo ikuwa hooho o kona mau hookalakupua o ka po.

            Eia ka. ke lawe mai nei i ka lakou mea i kauoha ia ai e Uli e kii i kai o Hilo, a oia ka lakou i hooko aku ai ia kauoha.

            Ma ia kakahiaka, ala ae la o Uli a ike aku la i ke ku mai a keia hale nui loihi a ka launa ole; ua hale aku la oia a hiki i ua hale nei, a wehe aku la oia i ke pani o ka puka o ua hale nie.

            Ike aku la oia, he pokaa kaula ka ukana o loko o ua hale nei, aohe he ukana e ae, a oia hoi ka ua Uli nei i pane iho ai iloko iho ona:

            Kahaha! nawai no e hoolei ia ou, aohe ka he kino kanaka, he kino kaula wale no ka kou, oia no paha ke kumu ou mau makua i hoolei ai ia oe ma kahi ino.

            O ia nana ko ua Uli nei i ua pokaa kaula nei a lawa kona makemake, ua huli hoi mai la oia no kona hale ponoi, no ka lawelawe ano no i kana apana hana o ke kuku kapa e like me kona ano mau i na la a pau.

            Ma keia wahi o ko kakou moolelo, e waiho kakou ia Kana ma kona hale moe, e hoohuli ae ko kakou mau noonoo a kamailie no Niheu, no kona hanai ia ana a hiki i kona nui ana.

            Ua hanai no kona mau makua iaia a hiki i kona nui ana, a ma kekahi la maikai o ke kupulau, ala ae la e Niheu ma ke kakahiaka nui, a pane aku la i kona mau makua:

 

                        OLELO HOOLAHA.

            E ike auanei na mea a pau, eia ma ka Pa Aupuni o Makiki nei, kekahi mau lio 1 lio kane ulaula lae kea, wawae keokeo hope hema, hoailona kuni (I) ma ka uha hope akau; 2 lio puakea aole kuni.  Nolaila o ka mea a mau mea paha no lakou keia mau lio, e pono e kii koke mai iloko o na la he 15.  E hoomaka ana ka helu ia ana o keia mau la mai ka la aku e puka ai keia olelo hoolaha; a i ole pela alaila, e kuai kudala aku ana au ma ka la 4 o Iulai ae nei 1891.  J. KALEI.

Iune 16, 1891.  3ts-d  Luna Pa Aupuni.

 

                        AUWANA A AIHUE IA PAHA.

            Ua nalowale aku mai kahi o ke Kanikela Iapana, alanui Nuuanu, kekahi lio ano hulupala hauliuli, he 8 makahiki, he 15 ana peahi lima ke kiekie, a he kiko keokeo mawaena o na maka, paa eha wawae a pau i ke kapuai hao.  O kekahi mea e hoihoi mai ana, a e hoike mai ana i kahi e loaa ai, e uku ia no me ka maikai kupono, ma ka hele ana aku ma ke keena kanikela Iapana.  Mei 18, d5ts.

 

                        NAWAHI.  ME   HUNTSMAN!

 

                        NA LOIO LAHUI!

            Ua makaukau maua e kokua aku i na poe o ka Lahui i loohia ia e na pilikia kivila a hewa paha; a e koi a e hoopii aku me kekahi o ia mau ano imua o na Aha Kanawai, mamuli o na uku i aelike ia.  Aia no ko maua keena Loio ma ke kihi akau o na alanui Moi a me Alakea maloko o ke kulanakauhale o Honolulu.  Na hora hana mau, mai ka hora 9 am, a 3 pm., ma ka Poaono nae, e pau ana i ka hora 12 m.

            O na hana a na aina, mahele aina a me ke kaha ana o na kii a me na palapala aina a pau, ua waiho aku maua na ka Loea Ana Aina a Civila Enekinia kaulana R.W. WILIKOKI e lawelawe, a e hooko me ka eleu.

            No na mea i koe, e kipa mai @ ma ko maua keena anei e kuka pu ai.  O maua no me ke aloha,

                        J. NAWAHI me D. L. HUNTSMAN.

Honolulu, Iune 3, 1891.                      208—dtf.

 

                        Kauka Pake Akamai!

            DR. LEONG KANG TONG.

            MAKAUKAU OIA E LAPAAU I NA MA’I A PAU O KELA A ME KEIA ANO, ME KA ELEU A ME KA HOLOMUA.

            HE OLUOLU KA AUHAU.

            KEENA OIHANA:--Aia ma ka aoao ma Ewa iho o ka halekuai Puaa, e ku nei ma ke kihi o na Alanui Kamika me Hotele.

 

            HE PALAPALA HOOIA.

                        Honolulu, April 29, 1891.

            Owau o Chn Sam Lan, no ke kulana, kauhale o Honolulu, Mokupuni o Oahu Ko Haawaii P@e Aina.  Ke hooia, a ke hooiaio aku nei au imua o ke akea, ua ike au a ua maopopo ia’u a ke haawi nei au i ko’u mahalo piha ia Kauka Leong Kang Tong e noho nei ma Alanui Hotele Honolulu, no ka mea, ua lapaau oia ia’u a ua ola au mamuli o kana mau lawelawe akahele ana, oiai o ko’u ma’i he akepau, a he popo hoi ma ka olelo kahiko.  Ke noi aku nei au i ka poe a pau i loohia me kela ano ma’i, e hele ae iaia, a e loaa no ke ola.  Ua loaa au i keia ma’i mai ko’u wa opio loa mai, a ua aneane he 4 makahiki o ka hoomailo ana a keia ma’i i ko’u kino, aka, ma keia wa ua loaa ia’u ke ola maikai loa.  E hele ae e ka poe i luuluu a kaumaha.

            Mei 12, 1891.              lm.-d.

 

            Kuai Kudala

            --O NA—

            Pa-Hale ma Kalihi, Honolulu, Oahu.

 

            Ua loaa mai ke kauoha ia’u e kuai aku ma ke kuai kudala akea, ma ko’u Keena Kudala, ma Alanui Moiwahine, i ka POAKAHI IUNE 29, 1891, HORA 12 M.  He 36 mau Paa aina Noho Nani, mawae na o alanui Moi me Beckley, he aneane hapaha mile ma Ewa aku o ke Kula Kamehameha.  Ua mahele ia kela mau apana ma kekahi ano, a me ka nunui ku pono e hiki ai ke k@mo mai iloko o ka li ma o kela a me keia mea ka loaa ana e like me ka makemake, kekahi home no lakou ponoi iho iloko e na palena mamao kupono i ka piko o na wahi hana o ke kulanakauhale.

            Ke kulana a me na pono lehulehu e ae o keia mau apana aina, ua hiki ole ke hoohalike ia me na aina e ae o keia ano i kuai ia iloko o keia kuianakauhale i na makahiki i hala e aku.

            O ke ano o ka waiho ana o keia mau aina, ma ka waha aku o ke awawa o Kalihi ma ke kiekiena kupono, ua loaa mau ke ea oluolu maikai a me ka maikai mao li no o ka noho ana.

            E huli ana keia mau aina pa-hale ia pau i ke alanui Kalihi, he 55 kapuai, oia hoi ke alanui oi aku o ke akea ma na wa hi e pili kokoke ana i ke kulanakauhale o Honolulu, @ e holo ana hoi mai alanui Moi a puka i alanui Beckley.

 

            Aia malalo iho o ekolu minute ke hele wawae aku a loaa keia mau apana aina mai kahi o ke alanui kaahao (Tramcar) e pau ai.

            Ka wai.  E hoomoo ia ana he paipu kumu wai, he 8 iniha ke ana-waena e hoomoe ia ma ke alanui Moi, mai na hoo moe ana paipu o ke aupuni, e hooia ana i ka lawa i ka wai.  Ano e loaa no ka wai mai ka pa kula Kamehameha mai.

            E ike ia no kekahi palapala kii aina o keia mau hale pa hale ma ko’u Keena, kahi no hoi e loaa ai na hoike i makema ke ia e ninau aku.

            Ke ano o ke kuai ana.  Hookahi hapa ma ke dala kuike, ke koena iloko o hookahi makahiki ma ka ukupanoe o 9 keneta pa-haneri i hoopaa ia ma ka moraki.

            O na lilo o ka palapala kuai, me ka mea no ia e kuai ana i ka aina.

                        JAMES F. MORGAN.

                                    Luna Kudala.

Honolulu Mei 29, 1891.          @04-dtf.

 

LA 11 O IUNE.                      LA 11 O IUNE.

E! KAKOU I KA HEIHEI!

           

Na Papale Wahine i hanaia.

 

E HOOMANAO.       E HOOMANAO.

O ke Kilohana o kahi o na Papale i Hanaia,

            --AIA MA—

--:N.G. SACHS:--

(104, Alanui Papu, Honolulu.)

 

Eia ia makou, a e loaa mau mai ana ma na mekumahu a pau,

            Na Paikini Hope a me na Ano Hou Loa.

 

Na Papale Poepoe e-e nani, eleele a me keokeo, i kahikoia me na pua maikai, mai ka $4.50 o ka Papale a pii aku.

Na Papale Sela i hanaia me na Lipine, $2.00 a pii aku.

Na Papale Sela Spar, i hanaia me na kahiko a me na bo, $2.50 a pii aku.

Na Papale Keiki i kahiko ia, no ke kumukuai haahaa loa.

 

Na Pua hou!  Na Hulu hou!  Na Lipine hou!

He mau mea kupono wale no na La Nui e hoea mai ana.

 

Na Lole Keokeo Lihilihi i-a loihi, ku i ka holoku, he $4.50 no ka lole holoku, Na Lihilihi laula kupono no na Lole Keiki, ma ke .60 a me .75 keneta o ka i-a.  Na Lole Keokeo maikai.  kakaulo@oe a papamu paha, ma ka .20 a .25 keneta o ka i-a Aole e lawa ke kahiko lole keokeo, ke ole me kekahi KAHEI SILIKA.  E loaa ana no i o makou nei o na ano waihooluu o na ano a pau, no $1.00 a me $1.25 pakahi.  Na Lihilihi kekahi no na Lole Lihilihi a me na kahiko lole ma ke kumukuai haahaa loa.  Ina oukou e imi ana i na ano i-e hana lole huluhulu a pulupulu keokeo, a waihooluu ia paha, eia ia makou ia ano a kupa’i, no ke kumukuai haahaa loa.  Ua hilinai makou i ke kuai hoopono ana, a e pomaikai ana oukou ke kipa mua mai mamua o ke kuai ana aku i kahi e.                                                                N.S. SACHS.

“Ka Halekuai Kaulana o na Kahiko Wahine.”            104. Alanui Papu.

Honolulu, Iune 4, 1891.          208-dtf.

 

Papale!  Paple!!  Papale!!!

 

E Loaa no –Papale- maikai o na ano a pau

Na PAPALE i hoonani ia a hoonani ole ia.

I loaa ole ka lua ma keia Pae Aina, a no na la hoomanao Kulaia, e loaa no ia oe ma na kumukuai haahaa.

Ina oukou e kuai i na PAPALE ma ko makou halekuai nei, alaila, e loaa no ia oe ke kaulike.

Nolaila, e kipa mai io makou nei i hoopauia ko oukou kuhihewa

C.J. Fishel.

Mei. 19. 1891              196-tf-d.

 

            KUAI HOOPAU NUI.

 

Mai keia manawa aku a hiki i ko Makou hoonee ana aku iloko o ko makou

HALEKUAI HOU

Ma ke Alanui Papu, -(NA HALE BURUA.)

E hoolilo aku ana Makou i ko Makou waiwai a pau o na ano Lole:

NA LOLE NANI,

NA LOLE I HUMUIA,

KAPU A ME PAPALE

PAHU LOLE, a pela aku

No na Uku Hooemi Loa Nae.

Egan & Gunn.

ALANUI MOI kokoke i ke ALANUI PAPU.          tf-d.

 

HOOLAHA HOU

B. F. Ehlers & Co.-PA@APA

 

            HELE 99, Alanui Papu.

IA OUKOU E NA MAKAMAKA A ME NA HOALOHA, OIAI MOI, UA makaukau makou i ke kuai ana aku ia oukou i na lako lole wahine o na @ @ la a pau; oia hoi—

Na Silika hou                          Na S@ hou

Na Mikilima hou                     Na Lihilihi hou

Na Lihi@ii keokeo hou           Na Li@

Na ano Mamalu hou loa          Na P@k@

Na lole hoa o na wahine          Na lole @ na @

Na lole o kela a me keia ano e loaa no ia ouk@ @

E kipa mai e na makamaka, i hoop@ @a ai ko @ @ no ka makou kuai hoopoho aku ia oukou.  Owau me ka o@

tf                     B. F. EHLERS & CO.