Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 212, 10 Iune 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Francine Frost |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
---------------------------------------------------------------------
Ua hookohuia o George H. Holt i keia la i Luna e hopu ai i na helehewa ma na Alanui o ke Aupuni mai Moanalua a Alanui Liliha, mai laila aku a ka Uwapo Haaliliamanu, a ma na aina Aupuni ma Kalihi, Honolulu, Oahu, he pani no W. Kaapa i haalele mai.
C.N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Iune, 3, 1891. 3ts-d.
---------------------------------------------------------------
O ka i oaha, ka la 11 o Iune, oiai, he la hoomanao o ka La Hanau o Kamehameha 1 e malama ia no he La Kalala no na mea a pan, a e pani ia no hoi na @eena hana Aupuni ma na wahi a nau e ka Paeaina ma ia la.
C.N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei3, 1891. 3ts-d.
------------------------------------------------------
Oihana Waiwai
Honolulu, H.I., Iune 4, 1891.
Ke hoolahaiia aku nei ma keia ia ka poe i waiho dala iloko o ka Baneko Houluulu Dala, mai a mahope aku o Iulai 1, 1891, e hoonohonohoai ana keia mau uku penei:
Ma na Waihona aole e oi i $509………… 4 1/2
" " " maluna o $500 a $2000..4
" " " i oi i ka $2000…………3 1/2
Malalo o ke Kanawai i aponoia Augare 6, 1890. Oa liiki no ke hoololi ia keia waihona aole e oi ana i ka $2500 i ka Waihona Aupuni, e loaa ana ma kahi o ka Buke Hoopaa Dala, no na Bona Aupuni, e ku ana i ka elima keneta ukupanee, i ku ana i ka elima keneta ukupanee, i ku i ka ukuia aole i emi mai i ka elima makahiki a aole hoi e oi aku i ka ami makahiki a aole hoi e oi aku i ka umi makhiki mai ka hoopuka ia ana. Ua kaawale ka bona mai na auhay auouni, a e uku ia ka ukupanee i ka hapa makahiki.
H.A. WILDMANN,
Kuhina Waiwai.
-----------------------------------------------
KA LEO O KA LAHUI.
-------------------------
JNO. E. BUSH.
hanahooponopo a me Puuku.
-------------------------------------------
POAKOLU, IUNE 10, 1891.
-------------------------------------------------
Ka hoopii Laipila.
--------------------------------------
Oi hele mai nei na hoopii iluna o ke kumu a ke hele loa aku nei iluna o kumu a ke hele loa alku nei iluna o ke ano hihipe'a e like me ka mau kumu ole Aka he oia nae hoi o maua o Wilikoki ke oleloia he mau l@ipi, he hoohaunaele, a pela aku me kekumu ole, aole nae iho la ia he laipila. E like me ka olelo oka Baibaia, aia oudou a ike i na me e like me ko Kokomo a me Komera, a me ka pouii e ka nialamalama o ka hoopono e like me ia i ike ia me Aigupita, pela iho la na la hope. Wia kakou ke ike nei i ka hulihia o ka pono , a ke hehi ia nei ke kaulike, a me ke ano Karistiano nolaiia, ke hooia nei makou i ko makou hoomana La Sabati, eia kakou i ka manawa o ka hopena.
Ke hoopii ia nei makou no ka olelo ana, ua wawa ia ka lono he manao hookahuli aupuni a kipi i ka Moiwahine, kekahi e kuko ia nei e ka aoao o ke koena hoomaemai.
Ua lohe a ua ike maka kakou, i na hana a ke aupuni iho nei, ma ka aoao o ka @aimuku. No kona eleu i manalo ai kakou i keia la ; a nia keia wahi kakou e hoomanao hoomaikai ia ia Kale no ke kupaa mahope o ka aina a me ka pono o ka haku hale, oiai he unku wale iho la no kakou i koe.
No makou iho, e waiho no hoi makou i ka pono a me ka hewa o ka makou hana e hoopii ia nei iloko o ka lima o ka Haku o na Haku a mua o ka Noho Aloha o ke Akua, a ina e ae ia na manao ino e lanakila no keia noho 'na maluna o makou mamuli o ko makou aloha aina, a makee i ka pono, alaila e like me loba, e puaoa ae no makou, o ka pono wahe no anei ka kakou e manao ai, a i ole hoi e like me kekahi oielo ino e hauoli kakou @ @o ia no ka hana pono.
----------------------------------------------------------------------
MR. BICKNELL.
--------------------------------------------
Ia makou e kaiaupe ia ana e ka 1co o ke kanawai ma ka La Sabati ua hoonauoli ia ae la ko makou naau i ka ike maka ana i kekahi haumana a Karisto, oia o Mr. Bicknell e hapai ana i kona leo aloha e like me ka ke Keiki Hipa, e naalo ana i kona hoa kanaka e huli mai ko ke ao nei mau hana hewa'a imi aku i ko ke aupuni o ka Lamni. Akahi ponoi o na Kumu i Levi ia i hoike i kona hoohalike me ka Haku, ma ke ae akea ana i ka hipa auwana o ke ao nei. Oiai he hoowahawaha ka kumu Kalawina a me na kumu a na hoomana e ae i keia ano oke ao ana i ka lehulehu, ua lilo keia he mea nui no Mr. Bicknell, ka iho mai mai ke kulana maa mau i na kumu o kona hoomana, a hahai ma na keehina o kona Haku. He Karistiano oiaio keia, e hoao ana e hana i ka hana a kona haku ma ka hana ana. Me oe ko makou mahalo a me kou m au hjoa lawelawe oiaio i ka hana aloha a ka Haku. Aneane makou e hele aku e lulu lima a e pa leo no ka pono i ua auwian la ala, aole hoi e hihi ua paa i ka lima hoomalu o ke kanawai.
-------------------------------------------------------
NE MEA HOU.
--------------------------------------
He mau la nui keia o na mea hou; a he mau mea hou no hoi e pili ana i ka pono o ko kakou kulana aupuni. He oiaio, ke nee aku nei ko kakou lulana a ke ano haiki mai nei. Me he la ma na hiona, ua haalele mai na hoa nana i kakoo kakou a i hookipa he pokii iloko o ka ohana o na aupuni, a ua hamama ka ipuka a ka hoohui aina me Amerika me ke keakea ole ia, oiai na aupuni o Enelani a me Farani i ku keakea ai no kakou, ua ano haalele mai i ke kulana kue i ka hooni ia o ko kakou noho'na kuokoa.
He mau kumu ko keia. ua nana mai nei na aupuni a ke ike nei, ua like ko kakou kulana me ka ole. Ua nawaliwali ka hookele ia ana o ke kulana kuokoa o ke aupuni ma kona ano Hawaii, a ke emi mau nei ka lahui mua o ka aina. Ke holomoku nei ka make. Ke ikea mai nei no hoi e ko waho poe, he poe haole wale no ma na wahi kie kie e lawelawe nei i ke aupuni. He mau kokua keia e kono ana i ko waho poe,na aupuni mana e nana mai nei, ua hala ke aupuni Hawaii ma kona ano Hawaii. Ke oi aku nei ka heluna o na lahui e mamua o ka lalhui maoli o ka aina. Me he la, aole he lima a he leo mana e komo iho e uwao i pakele ai kakou, mai ka hopena e halialia mai nei, me he puahiohio la.
No keia paluaplu o ke aupuni Hawaii, ne ka omali wale o ke ano o ka laui a me ano o na alakai, ua lilo kakou e like me kekahi mea paani ia e ka makani, e paiaiewa a ana io a ia nei.
No keia mau kumu lehulehu, ke ala mai la ka mana Amerika e hoolale a e hoeueu i na hana'e hiki au iaia ke hoopau i keia mau ano hana, a me keia kulana onawaliwali o ke aupuni, a hooneho iho i aupuni, a hoonoho iho i aupuni hou malalo o kona mana, a i ole lawe kaokoa maoli ai no. A ina oia kena manao, a ua haaiele mai hoi na hoa uwao o kakou, o Enelani a me Farani, owai ka mea mana a hiki ke hoele aku. Hookahi wale no mana, o ko ka lahui hoomaemae ana iaia iho me ka oiaio, a hoi ae a @pono, hilinai aku i ko ke Akua lokomaikai.
-------------------------------------------------------------
UA HALA, UA NALO, UA KUU KA LUHI O JNO. KUHIAU.
------------------------------------------
Ma ka hora 8:5 minute o ke ahiahi Peakai nei, na kipa ae la ka anela a ka make i ka hale kino o Jno. Kuhia, a kaihi aku la i ka hanu ola mai iaia aku.
O keia Jno. Kuhiau, oia kekahi o na 'lii hanau o ka aina, a he pua'lii kiekie hoi no Kauaiomano. Auwe luuluu wale, na kini o ua aina kaili la ala, ke lohe aku ua hala, ua nalo, ua pau ka ike ia ana o kona mau hihiona ma na kapa kai ou e Mano.
O ka nui o kona mau la ma keia ao, he 59 makahiki; he kanaka puuwai hamama oia, he oluolu, he heahea, he ike makamaka; a he hookipa hoi i na malihini.
O ke kumu o kona make ana, mauli no ia o ka hoomailo loihi ana a ka ma'i iaia, oia hoi, he ma'i ma'i nai, ua nui ka hoao ana e loaa ke ola, aka, aole nae i loaa iki a hiki i kona moe ana aku la i ka opu o ka honua.
Ma Iwilei kona wahi i hoomaha ai i kona hanu hope loa, a waiho iho la oia i kona hoa pili he wahine, he mau keiki, na moopuna, na kaikuaana, na kaikaina a me ka ohana a pau e paiauma aku ana iaia ma keia ka'e a ka muliwai eleele o ka make.
A ma ia auina la no i manele ia aku ai kona kino lepo, no kona hale lua, ka hale mau hoi o na mea a pau, mai ke kanaka kiekie a ke kanaka haahaa.
Nolaila, ma keia haawe a ka ehaeha, ke komo pu aku nei makou e auamo pu me ka ohana ma ke kanikau ana no ka mea i kuu mai i na ea o keia ao mauleule. Auwe, alona wale oia i hele kohana aku la.
---------------------------------------------------------------
NU HOU KULOKO.
-------------------------------
Ua nalowale kekahi lio ma ka la 15 iho nei o Mei, kona ano, helio hulupala lae keokeo, aole i kuni ia. O ka mea a mau mea paha nana e hoihoi mai i na lio la, e loaa no iaia ka uku kupono, ke hoihoi pololei ae ma ke Keena Kuai Pila ma na'e ae o kahi Kuai Buke o Sona.
------------------------------------------------------------------------
I na Luna Lawe Pepa o KA LEO O KA LAHUI, ke ha'i ia'ku nei ka lohe ia oukou, ina he mau helu koe o ka la 3,10, 20 o Aperila, a ane ka la 5 o Mei nei, o ka nupepa KA LEO, ke kauoha ia aku nei e hoihoi mai ma ke keena nei.
Ma ke kauoha.
-----------------------------------------------------------
Hre leo kauoha, ke hai ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i ka Leo a me ka Oiaio, e hookaa koke mai i ko oukou mau koena i ko. E hoolohe i keia leo, o i mai auanei ua hoike mua ole ia aku ka hewe.
Ma ke kauoha.
---------------------------------------------------
He mau puaa opio no ke kuai aku, aia ma ka aina o Kapohulu, ma ke alanui mawaena o Waikiki a me Kamoiliili e loaa ai, ina e makemake kekahi e hele malaila.
-----------------------------------------------------------
E hoopuka aku ana makou i ka moolelo o Kaua, ka mea nana i uhaki i na hui o Haupu.
Mai hoopo na e na makamaka i ke kudala o na aina e waiho ma nei ma Kalihi ne nei, ke hiki aku i ka la 29 o keia mahina, ma ke keena kuilala o Jame F. Morgan, i ka hora 12 awakea.
O ka poluluhi ao na a me ka pae le pa-kini o uka o na kuahiwi i ka auwina la o nehinei, aohe nae he wani kuaua iki iloko o ia mamawa.
I ke kakahiaka onehinei i ku mai ai ka mokuahi Zolanadia, a ma ona la i hulu hoi mai ai o Mr. C. A. Baraunu, ka Luna Helu nui o ka Mokupuni o Oahu nei.
Ke hana mau mai nei ka Hui Hooikaika Kino, i ka hoomaamaa ana i keia mau po, no ka lakou hoikeike nui e malama ia ana i keia a i keia mahina ae paha.
He keu aku ka wela ikiiki o keia mau la, i kakahiaka nui wale no, heleawai ka hou o ko makou makamaka W.SL., oiai oia ma ko makou keena nei i ke kakahiaka o nehinei.
Ua piha ku'ineki ae ka oneki o ka mokuahi "Ema Kuea" i ka po Poakahi ne, mamuli o ka houhene hou ana ae o na hokeo kani a na keiki o ka Bana Hawaii maluna ona.
Mahanahana ka hoi ke kumupepeiao i ka ua mea o ka wela o ka la, ina nae hoi oe e kipa ae i kahi o Haka, e ioaa no ia oe ke kiaha wai hau hu' ihu'i, o ka pau ae la no ia o ka wela.
Ma Iwilei, Honolulu, Oahu nei, ua kuu mai la i keia ola ana i ka hora 8:5 minute o ke ahiahi o ka Poakahi ne, o Mr. Jno. Kuhiau i ke 59 o kona mau makahiki. Auwe luuluu wale.
He wahi leka hooheno kai loaa mai ia makou, mai Maui mai o Kama, e noi mai ana i nupepa ne lakou, i hoa hooipo ka no na Waieha. Aohe ia he ipo, he hoa hooheno no ka oiwi.
O ka nu hookahi ia i keia mau kakahiaka iho la, oia no na mea e pili ana no ko makou hihia laibila, a e lohe ia aku ana no hoi na olelo hoonaaikola he nui mai kekahi poe mai o ka oai maka-kihi a wahapoloe.
Apopo ka la hanau o ko kakou Na'i Aupuni kaulana; a e pau ana ana paha oukou i ka nana heihei lio, i ka Piolani Paka, lealea wale no ka hoi ia la ke hoea mai; malia no hoi paha o loaa aku no hoi oukou ia lokou ma ilaila.
Kini a lehu, a mano a lau, ua kauoha nupepa mai na pe'a mai a puni ka Paeaina, aole oia wale, apu pu no me ko kapuahi i ka hoolele ia mai, no ka makololohua maoli no o na kalai manao ana o keia mau nupepa.
He mau heihei waapa kekahi a makou i lehe mai ai. e malama ia ana ma ke kakahiaka o ka la apopo, a o na hui nona na waapa e hei hei ana, oia no ka Hui Waapa Healani a me ka Makala, [Myrtle]; i ka hora 8 ana paha o kakahiaka e hoomaka ai.
Ma ka "Hawaii Holomua" o ka la mehinei, ua heluhelu iho makou le hunahuna mea hou i kau lima kuhi ia , e olelo ana hoi ua hunahuna la, ua haalele aku la kekahi o na Kuhina ia kona noho Kuliina ana no ke aupuni nei. Ea! kamahao ia kela ina o ka oiaio ia e ka pokii. Alaila, nau hou ana no ke haena hiki, o mea n@ana ma ia h@ kahaka, ea?
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Malulani i ke kakahiaka onehinei, ua hoopilihua ia ke alo alii, oiai ka lono a ka ehaeha i hoea aku ai io lakou la, o ke aAlii Wahine Apikaiia, ua hala, a o ke kino wailua kau i hoihoi mai nei, ua make oia i ka Poaha Iune 4, ma Kailua, Kona Hawaii; a e hoike ia aku ana kona papa kuauhau, ke loaa ka wa pono.
---------------------------------------------------------------
HE ANAINA HOOMANA MA ARIONA HALE.
----------------------------------------
Ma na Lapule a pau, e hoomaka ana ke anaina haipule i ka hora 9 a hiki i ka hora 10:30 a.m.. no na kanaka Hawaii, a ma ke ahiahi hora 7:30 p.m. no na haole, a me ka poe e makemake ana e hele.
Lunkahiko A. Hawa.
--------------------------------------------------------
OLELO HOOLAHA.
-------------------------------------------------
Ke hoikeia aku nei ka lolhe i na mea a pau, eia ma kahi noho o ka mea nona ka inoa malalo iho, kekahi lio kane lae kea umauma keokeo me ka hao kuni @. O ka mea nona keia lio, a mau mea paha, e pono e kii koke mai, me ka uku pu niai i ko'u mau lilo a pau, a me ka uku o keia hoolaha ana . E au, o haia auanei na la he 15, o ka lilo no ia o keia lio ia'u.
J. ALAPAI.
Kapalama, Honolulu, Iune 8. 3tsd*
_______________________________________________________
AUWANA A AIHUE IA PAHA.
-----------------------------------------------------------
Ua nalowale aku mai kahi o ke Kanikela Iapana, alanui Nuuanu, kekahi lio ano hulupala hauliuli, he 8 makahiki, he 15 ana peahi lima ke kiekie, a he kiko keokeo mawaena o na maka, paa eha wawae a pau i ke kapuai hao. O. kekahi mea e hoihoi mai ana, a e hoike mai ana i kahi e loaa ai, e uku ia no me ka maikai kupono, ma ka hele ana aku ma ke keena, kanikela Iapana. Mei 18. d5ts.
---------------------------------------------------------
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, eia ma ka Pa Aupuni lio o Makiki kekahi mau hoi; hookahi ho kane, hao kuni [@] O F, akau, lae kea wawai keokeo 4; hookahi lio wahihe, lae kea ulaula wawai keokeo hope hema kiko keokeo hope akau, hao kuni JK. Ua komo mai keia mau lio i ka la 11 o Mei, makahiki 1891, a ina aole e kii mai ka poe nona keia poe lo alaila e kuai kudala ia aku no keia mau lio ma ka la 23 o Mei.
J. KALEI,
Mei 19, 3ts.d. Luna P Aupuni.
-----------------------------------------------
KAUKA YONG KAM-PUNG.
(APANA.)
----------------------------------------
Helu 53, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua!
-------------------------------------
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia aao
ma'i, mai ko na kane, wahine a me
ua keika liihi. O na ma'i ha-no
ua hiki loa ia ke hoola ia me
ka maalahi. A o na ma'i
e pili ana i ka maka
pau pu ia i ke
ola. Ke hoike
ia aku nei,
eia ke ola ia nei, me
ka oluolu pu o kahi au
hau. Ka me pilikia hanaa
keiki a hele nui paha o ke keko,
a paa a lohi paha ka hanaa ana , paa
paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u ne.
-----------------------------------------------------
E KIPA mai e ka me i hoolaalea ia me na nawina pilihua a ka ma'i a ua'u e @ @ ho@molu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
HONOLULU, Iune 2 1891 @