Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 200, 25 May 1891 — NA HANA EPA A KA L. K. HOOMALU O HILO, A ME KE KUHINA LOIO. [ARTICLE]

Help Learn more about this Article Text

NA HANA EPA A KA L. K. HOOMALU O HILO, A ME KE KUHINA LOIO.

E Ka Leo o ka Laiu*i: On<Jai wale:-— Ua kono ia mai au ena iuanao kahaha, a mahalo olehoi i na.hana a kela mau Luna Aupuni i hai ia ae la, o hoike aku ia mau mea īmua o kuu lahni; a o keia mau hoikeike ana aku, aole mamuli o na manao hoino pilikino; aka, mamuli o ka hoowahawaha i na hana epa i maopopo lea, i kawili ia iloko o na hana aupuni. A i mea ,e maopopo ai Keia, e lioomaka aku no au e ho«kaka kumu, mai ka hoomaka ana mai, a hiki i kahi i ahuwale ae ai ua mau epa nei. " Ma ka la 16 o lanuari 1891 nei, ua hopu ia o E. Kekoa, no ka hewa, he hooke a hookapae ana i ka hooponopono ma ke kanawai, kue Mokima 29, Pauku 11, o ke kanawai Karaima," no ko E. Kekoa hooko ana i ka mare, inawaena o AV. Ebrling fk~| me MinnieEmelia [w] i-ka la 15 o ua lauuari la. A ms:muli o ka bona; ua hookuuia o E. Kekoa, a hiki ma ka la 20 mai o lanuai i. noho ai ka Aha e hoolohe | no ua hihia nei. j I ka hiki ana mai ia la, un waiho | mai la ka .Makai Xui i ka hoopii iniua o ka Aha malalo o kela kanawai i hoikeia ae iie'u A ua pane ka mea hoopii ia, i hewa." A ua oielo aX'A no nae. ua hooko no oia i ka mare ana o W. Ehrling ma. oia hana ana, aole lie hewa. Ia wa, 'l'awe ia mai na olelo hoike ma ka aoao heopii. D, B. Wahine me Rev. 8. Iv. Desh na hoike kino, o ka olelo hooholo o ka Eanako, ka lioike huke. Olelo o D. B. Wahine, "he Liina haawi Palnpala ae niare oia no Hiio nei, ma 'oaa ia mana iaia, a nana I no i haawi i ka Palapala ae e mare j o W. Ebrling ma; ninau aku au i j ka niea nana e nuvre ia laua, hai | mai na E. Kekoa. Ua heie pu aii | me E. Kekoa ma kahi o na mea hmare ma Wainaku. a ua i v<». au i ka mare ia ana: he mau' haole kekahi i kii ia i mau. hoike no ka mare ia ana. Olelo o Rev. 8. L. Desh. u hc Kahunapule ka'u hana; ua loaa no ia'u ka Laikini hooko mare, a eia ka'u Laikini." Mahopeoia, laweia mai ka <»lelo liuoliolo o ka Bnnako \ hoike; kue aku ka mea hoonii ia: aka, apo aloha aku ka Aha ia mea. Pau na hoike a na aoao hoopii. Waiho nku \:a mea >»CK>pii ia i ke nale kumu, ka pili ole o ke kanawai 1 hoopii ia ai i ka mea hoopii iii; oiai, aohe hoike i olelo mai, ua lawelawe ia e ka mea hoopii ia kekahi o na oihana i olelo ia ma keia kanawai; oia hoi ka oihana ; Lunakanawai apana, a Luna Ma< I kai hei. Iloole ka Ah:i. Hoohikiia ka mea hoopii ia. n hoike ae oia penei; "Mu ka M. II 1868, loaa ia'u ka Laikini hooko mare u»ua. n© ka mokupuni wale noo Oahu. M:i ka Mi 11. 1873. loaa hou ka !ua o ka Hikini hooko maw. a ma i i laikini. ua loaa Ww ka mana ho .ko »i i ka ina* k iloko o keia nu)>uui. Kia n»> me a'u kuti ni«u Laikini Hookt> mare, i ka H ia, āuh- ljoi i knuoha ia mai

au e hoihoi aku v eia no nle &'u a hiki i keia wa (lan. 20, 1891) aia ne nae i Honolulu ma ko'u wahi noho, aole maanei. t T a nioau no h©i au ia Preston no keia mea, no ko'u kuleana ole e hooko mare ai; a ua olelo mai oia, aole pili i keia moa, pili i na hana awpuni i ukuia. Ua ninau no lioi au ia Akepōka, a ua hoike mai no a e likeme-ka Preston. A ua hoouna mau au i ka'u hoike o na poe i mareia e a'u i kela a me keia hapaha makahiki, mai 1886 mai a 1890.'' Mahope o na olela hoonohohoho a na aoao elua, ua waiho ia aku ka hihia imua o ka Aha, no kana ole!o hope. Aole oia i hoopuka koke mai, ua manao e hoopanee a «o kahi wa. Ia wa nonoi mai ka m«a hoopii ia, ina e hoopanee, e hoopanee a iloko o Mei, Hoopanee ia nae? a iloko o Apenla 7, a mai laila mai a ka la 28 o Apenla 1891, hoike mai ka Aha i kona manao hope no.ua hihia nei; a eia inalalo iho nei ua manao Inpe la, i hoopukaia mai ma ka waha e ua L. K. Hoomalu nei o Hilo; a i like ole ]»a «i me kana mea i kakau ai ma ka moohihia. A e nana pono mai ka lehulehu ma keia walii aku o ka moolelo. i ike pono iho oukou ika epa nui e noho mau nei e hoopoino i ka lehulehu. Poalua, Apenla 28, 1891, hora lO n.m.; ua akoakoa ae keia poe ma ke Keena luna o ka Hale Hookolokolo ma Hilo nei; o S. W. Pa Esq., D. B. Wahin«. Hon. Waipuilani, D. Alawa, E. G. Hikikoki a me kona hope, a me kekahi mhu mea e ae, -a me ka mea hoopii ia. Ia wa, komo mai ka L. K. Homiialu, a noho ma ka nolio hookolokolo. me ka apaina pepa melemele; a haliu mai Ia i ka mea hoopii ia na maka, no ke kono ana inai e ku ae iluna; a ua hookoia. Ia wa oia ī puana wnha mai ai i nei mau olelo, a kopeia iho eka mea i hoopii ia. "Ua hiki ■mai ka manawa i hoopaneeia no ko ka Aha manao ma keia hihia, mai Lm. 20 a i Aperila 7; a hiki I keia la. I'a iioonoo au, a ua hooholo, e waiho aku i kou hihia imua o ka Aha ma ka Banako, ma ke aho ninau m,i ke kanawai. No ka mea, oke kumu nui wale no a ka at>ao hoopii i lawe mai ai i keia hihia. oia no ka hilinai ana i kela olelo hooholo a ka Aha Kiekie nia ka Banako, e pili ana i ka hoopauia o kou mau pono. *A ma kou aoao hoi, na pale mai no oe, me ka i ana, ua ninau aku oe i kekahi mau Loio ike hohonu ma ke kanawai; ana olelo mai laua, aole nili i kou Laiki.n hooko marc kela olelo hooholo; nolaila, ua manao au. ua kupono e waiho aku k«ia i ka Hanako ma ke kau e hiki mai ana. M Om ae la ka mea i hoopuka ia mai ma ka waha eua L K. H<*> maiu nei; a he iike ole ia me kana moohihia i ai, a i loaa |x»qo akn ai e waiho ana ka epa; aeia mai ke koj>e oiaio a pololei oua \i\ — u Aperila 28, 1891. hora 10 a.m. Na ka Aha. ka maopopo ia'u ua manaoia e hoahewaia ana no o K. Kokoa i hopuia i\o ka.hookap«e ana i ka hoopono)K>no ma ko kaoa> wai kue Mokuna XXIX Pauku 11 oke kauawai Kan\ima; a mu k* hoike ana mai aim hoiko. ke hookolokoleia oia ne ua hewa nei XoUila, ke hoopau ihm au i ua E. Kokoa nei, no i kona hookalokoloh imu» o ka Ahii Kaanuui Apann 11l llawaii I*«© Aina ma ke Kau o Mei A. l>. e hiki mai ann ma lliU, lluwuii.

G. W. A. Hapai, Poliee Judge, Hilo, Hawaii. v Aoleipau.