Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 190, 11 May 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Garlete Parker |
| This work is dedicated to: | To Eliajh, Julian &Aliyah |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUHOA
Ma keia la, na hookohuia aku o Mr. E. K. Bull, i Luna Hoomalu no ka Papa Alanui o Niihau, ma kahi o Geo. S .Gay i waiho mai, a penei iho na hoa o na papa ala.
E.K. Bull Luna Hoomalu
M.W. Keale
J.B. Kaomea
C.N. SPENCER
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaaina, Mei 5, 1891. 187 d3t
Ua hookohuia o MR. G.R. EWART i keia la, i hoa no ka Papa Alanui o ka Apana o Hanalei, Kauai, ma kahi o H @(not legible) Garsbin i waiho mai. Eia na hoa o ka papa:
Chas. K@ (name not legible), Luna Hoomalu
N. E. H. Deverill
G.R. Ewart
C.N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 6, 1891. 187 d3ts
Ua hookohuia i keia la o Mr. G. C. Hewitt i Luna Hoomalu no ka Papa Ala nai o Kauai Hawaii, ma kahi o H. Center i waiho mai.
Eia na hoa o ka papa:
G.C. HEWITT Luna Hoomalu,
E.W. FULLER,
HUNRY MARTIN,
C.N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, April 30, 1891. d3ts
Ua hookohuia o Mr. Kaapa e hopu i na hele hewa make Alanui Liliha, mai Liliha a ka Uwapo o Haaliliamanu, mai Alanui Kauka i ke Alanui Nuuanu, a maluna no hoi o na aina aupuni ma Kalihi, Honolulu, Oahu.
C.N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina
Keena Kalaiaina, Apr. 30 1891. 3tsd
Ua oluolu i ke'Lii ka Moiwahine ka ae ana i nuikala piha ana, me ka hoi hoi hou ana i ko lakou mau pono kivila, i keia poe ihe, penei:
Peni Kaaialii, no kaiawao Lolokai.
Paulo,
Kamesona
Kekuni
Makea
Kanaulu
E@ (name not legible) Ferreira, o Makawao, Maui
losepa Kamio@e, o Hilo, Hawaii.
Kal@na
Lao Fong
Keoni Peterson, o Honolulu, Oahu.
Kaua
Kaahu
Alohikea
S. L. Kawelo
A ua oluolu hou aku i ke 'Lii'ka Moi wahine e ae aku e hooemi iho i ka hoopai o Akana o Honolulu, Oahu
W. AUSTIN WHITING.
Loio Kuhina.
April 18, 1891. 2tsd
KUAI O NA APANA AINA AUPUNI MA HONUAKAHA
HONOLULU, OAHU.
Ma ka Poakolu, June 10. 1891, ma ka @(word not legible) 12 awakea, ma ke kemo ana ma kemo o Aliiolani Hale, e Kuai ia ana heumi 10 apana aina aupuni, aia ma Ho@akaha, Honolulu, Oahu, nona ka nui mai ka 38 a ka @(number not legible) kupuai a ke 63 x 118 kapuai.
Kumu Kuai Hookumu E like no me ke ano o ka aina, mai ka $200 a ka $250. no ka apana hopkahi. O ke kumu a me ke ano o ka hookaa ana ma ke dala kuike, a i ole ma ka manao, o ka mea kuai, he uku hapaha o ke dala, a o ke koena ma ka uku mahele like e uku ia ana ka hookahi, e@(letters not legible) a me ekolu ia ana ka hookahi , e@(letters not legible) a me ekolu keneta o ka makahiki ma ka uku hapa makahiki.
E kukulu hoi ka mea kuai i ka aina ana i kuai ai i kekahi pa kupono Hoko o haakahi makahiki mai ke kuai ana a hookomo hoi i ka wai mai na ha mai o ke aupuni
E hoopuka ia ana na Palapala Sila Nui no ka aina ma ka pau pono ana o ke kumukuai i ke kaa.
E ike ia no ka palapale @ (not legible) o na apana aina ae @(not legible) ia no hoi na mea a pau e uili ana ma ke Keena Aina.
C.N. SPENCER
Kuhina Kalaiaina Keena Kalaiaina Mei 6, 1891 @ (not legible) d
NA AINA PA-HALE NO KE KUAI MA KA HULU HEMA O PUOWAINA A MA KE @(not legible) WAI-LA A MEPENESFCO LA HONOLULU,OAHU
He elima mau Apana Aina hou i hoo lala ia ma ke @(not legible) o Puowaina maluna aku o Alanui respect a @(not legible) kumamakolu pa hale hoi i hoolalaia ma ke kihi o Alanui Waila a me Penesecola. I like ole ka nonoi mai ka 158X200 kapuai a ka 4' X 15@(number not legible) kapuai a ua makau
kau no ke kuai i keia manawa.
K @(not legible) nonoi ana no keia @ apana aina @ ke kumukuai @ aka o $500 a $400 no @ a me keia apana, o like me ke ano o ka @ (word not legible) o apana a me ke kulana o waiho ia i hiki ke ike ia maloke o ke Keena Aina, i ke Keena Kalaiaina.
O na nonoi ana no keia mau Apana Aina @ hoike ia mai ka manao kuai a me ka hooponopono ia ana o ka aina.
O ke ano a me ke @ o ke kuai ana ma ke dala, a ole e like me ko ka mea kuai makemake, he nookahi-hapaha e ukuia, a o ke koena ma na uku mahele like ana iloko o hookahi, elua a me ekolu makahiki , me ka hapa makahiki, ma ka ehiku pa-keneta ukupanee no ka makahiki.
E kukulu ka mea kuai i kekahi pa maikai kupono iloko o hookahi makahiki mai ke kuai ana a e @ hoi i ka wai mai ka paipu wai o ke aupuni. E hoopuka ia aku no ka Palapala Siia Nui i ka pau pono ana mai o ka uku kuai o ka aina.
E ike i ano ke kii o ka aina a me nawehewehe ana maloko o ke Keena Aina.
Ua hoomoeia na alanui a hooponoponoia a na hoomoeia no hoi ka wai a pilikokoke ana i keia mau apana aina.
C.N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mei 7, 1891. 4ts-d
KA LEO O KA LAHUI.
JNO .E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POAKAHI,MEI 11, 1891.
NA HOOMAEMAE ANA UNA
OIHANA LAA O KE AUPUNI.
Ua kukuluia na noho ana o na lahui kanaka a pau maluna o ke kahua kunia , ke kupono e hookupu like na kanaka a pau i kekahi auhau no ka malama ana i ke aupuni, a aole no hoi e hiki i ka noonoo maikai o ke kanaka ke hoole i ka aku ana i kona haawina auhau i kaana ia me ka pono a me ka like a i ohi like a i ohi like ia maluna o na mea a pau. A hiki ma keia wahi, ua hoomaka na noonoo o ke kanaka e mahaehae maluna o na mea i manao ia he like, he pololei, a he kupono, oia ka auhau e auhau ia : a he mea oiaio. Ma na mea e pili ana i na hana oihana waiwai o kokakou aupuni ua kupono loa maoli no e hooponopono hou a e hoolala hou ia hoi ke kulana o keia oihana, ma na ano he lehulehu wale, aka ka oi aku hoi maluna o ka helu auhau a me ka ohi ana.
Ma ka huina nui, he mea mao-popo loa, he lapuwale a he kapakahi maoli no ke ano o keia hana e hooko ia nei i keia manawai e auhau ia ana ka mea @(not legible) maka hoohalikelike ana e like me ka mea waiwai loa, a e hookau ana i ka nui o na auhau ana maluna o na mea e pili ana i na mea kupono maoli i ke ola o ke kauaka o na imi hooikaika ana, aole hoi e like me ka mea i ike ia maluna o ka mole paa o na aupuni a pau e ku nei,-ka aina.
O ke kabua oiaio o ke aupuni i ku iluna o ke kahua @(letter not legible) lemokarata. he aupuni mai ka lehulehu ae, mai ka mana, o a ka aua hou ana i ka aina e like me ke kumu waiwai o ka aina no na hana mahi ana, a me na kumu waiwai e ke i kulike me ka nui o ka waiwai e lo a mai ana mai ka aina. Aia o Farani maluna o keia ano e hoohana ia nei, a o ke kumu o kona waiwai kamahao, i hiki ai iaia ke uku i kona aio nui hewahewa i uku ni ia Geremania, mamuli no ia o ka au-hau o keia ano i @(word not legible) mai na aina mai i mahele liilii ia. Ke hoohalikelike ia ka nui o ka ilihonna me ko na aina e aku, aole he aina i like ka waiwai me Farani-a o ke kumu o kka waiwai, oa no keia:
1. Ua mahele @(not legible) ia ka @ pau i ka @ a hiki i ka apana liilii loa, a na aneane na kanaka a pan o Farani, he ona aina nona iho; 2. Aole ka aina i auhau ia e like me ke ano o na mea huoulu a ka mea nona ua apana aina la e manao ai paha; aka ua auhau la ia e like me ke kuono i ke ano o ka mea e ulu ana mai ka momona maoli mai oin aina ina e kann a mahi pono ia ana. A o keia hoi ke kumu e paipai ai i kela a me keia kanaka e mahi pono a me ka na-auao i kona aina me ka hana mau i hhhua mai ka aina i kona wai-wai keikio i na wa a pau i kumu e hiki ai ke hookaa ia ka aunau.
Ma keia aina he uuku loa ka au-hau e heluia nei maluna o na waiwai. He ole loa hoi maluna o na aina ina aole i hoohanaia; a o ka nelu ana maluna o ka mea ulu maluna o k aina me ka nana ole ia o ke ano o ka aina, aole loa he kupono lao.
He mea kupono i ka oihana ana aina e hoonohonoho papa i ke ano o na aina e like me ko lakou memona a e like me na loina hoopo-maikai e pili ana. Ma Farani, kahi i olelo ia no ka maikai o ka hoo-hana ia ana o ka aina, ua mahele-heleia ana no ka helu ana iloko o elima papa, mai ka aina kupono wale no no na holoholona a no ka laau, a pii aku a hiki i ka helu ana o na aina momona pahulu ole i ke kanu ia me na mea hooulu ikaika i ke omo ana i ka waiwai mai ka honua. O ka hua o keia ano mahele-hele a auhau papa ana i ka aina., oia ka hooulu ana i ka waiwai o ka aina-o ka mua he mea e hoakea aku ai i kahi i mahi ia; a o ka lua o ka pii ana o ka loaa o ke aupuni a me ka waiwai o loko o ka aina.
Ano, eia na wahi momona ke no-ho ona ia nei e kekahi poe uuku, i apoapoia malalo o na kuai a me na kuai a me na hoolimalima hoopoho; ke paa nei ka'aina ma ka lima o keia poe ka-kaikahi a poa hui paha, i mea hoo-pukapuka hou aku, a e waiho ia ana me ka hoohana ole ia, a i ole no ka hanai ana paha he mau wahi holoholona, i hiki ai i ua poe ona la ke paa a ke alai i ka poe makemake aina mahi. Mamuli o keia ano oia na aina momona, aina ke a aina laiki, ke waiho nei me na aina momona e paa ia nei ma keia ano me ka hoohana ole ia, e ana ia ana ke kumu auhau e like me kona momona maoli a me he la ua hoohana ia, alaila, aole na aina nunui e waiho pu ia me ka hoohana ole, a he mea ia e hoolilo hou ia ai a mahele-hele ia paha a loaa hoi i nu ohana a poe i kupono o noho maoli malu-na o ka aina a hoohana kino. Ina hoi nele ua makemake ole a ua hiki ole paha, i ka ona ke hookaa mau i ka anhau me ka waiho wale iho no i ka aina, he maopopo e lilo aku una ka aina i mea hoohana ia i hiki ai ke pono a pomaokai ka me e paa ana i ua aina @ a malaio @ ano e lilo hoi he mea e hoopomaikai ai i na mea a pau. He hopena ano nui keia i keia aina iua e lena ana keia @maikai ana nui, oiai na aina ua hooliloia e ke @ me ka hemahema a haua kapulu.
Ka Hihia Opiuma.
Ua hooholo iho ka Aha Hoomalu o Honolulu ua hewa o Mr. Evans. Ua lohe wala ia ina kela kanaka o hoike i ka poe Hoko o ka @(word not legible) hoopae i ka @ make he opiuma, @ pu a haipule, ia @ pale na hui Karistiano e olelo ia nei na Kahnnapule o na hoomana i ka uwahi o ka opiuma.
He ia no @ e hiki mai ana e pau ai ka paiena o ke Akua hoomana-wanui ia lakou, ka poe hookamani, a e hookaawale aku ana i ia poe mai na waiwai a lakou i loaa ma ke ina.
Ka Hopena o na Mea a Pau.
E like me ka olelo o ka Baibala e make ana ke kanaka no ke kue ana i ka ke Akua olelo, peia no e hookoia nei a hiki i keia la. O ka huhaki ana o ke kanaka i ke kana-wai o ke Akua, nolaila make oia. Eia ke make nei ko kakou poe, ka opia, ka ui, ke oo a me ka elemakule; a pehea la, ke make nei anei ka poe make me ka mapaolana @, e ola hou mai ana e like me ka lua o ka ke Akua olelo. O ka hoolohe i ko ke Akua kanawai, he ola mau ia? Eia ka make ke pa nei ma o a maanei, a he mea kupono ia ka-kou, e kiai a makaala o hiki mai anei ua la ala me he aihue la. E imi i ke alanui o ke ola, e hui pumai me makou ma ko makou luakini, a e imi kakou i ke ola mau @(Not legible).
Ka Hua o na Hana Hookamani.
Eia ke hopuhopu ia nei na pake o Kino no ke puhi ana i ka opiuma. O keia iho la na hua hooka-mani a na hana hookamani. O ka mea i hana ole ia i ke kumu o ka hewa, ka hoopae ana mai i ka opiu-ma, oia ka mea e hopuhopu ia a e hoopai ia nei. Ua like keia me ka hoohamama ana i ka ipuka no ke kolohe a e panipani ana hoi i na liu liilii mahope o ka puehu ana o ua kolohe la. E ka hookamani o na hookauiani, e ke kepolo o na ke-polo, ahea la oe hoopaa ia iloko o ka lua pouli, a e puhi ia hoi a pau i ke ahi me kau mau hana ino. Nui ka ino e hu mai nei mai na ao ana a na kumu hoopono o keia keneturia.
E Kokua Aloha mai.
Ke poloai aku nei makou i ka La-hui Hawaii ponoi, no lakou na puu-wai hamama, a me na umauma
i piha i ke aloha hoa kauaka, e haa-wi mai i na kokua aloha ana no ka hapai ana aku i kela hihia nui loa e waiho hoohemahema wale ia mai nei @ e ka poe ia lakou ia hana, oia hoi kela kanaka o kalaniwahi-ne ka in @, i pepehi maoli ia ai no ma Hamakua Hawaii, a makou i hoolaha aku ai. A i mea e hiki ai ke hoolimalima aku i ka loio nana e lawelawe ia hana ma ka @ o ka lahui, oia ka makou e pokai aku nei ia oukou e pahola mai i na kokua anan like me ka mea i pono i kela a me keia; a e lawe mai a hooili mai paha a loaa i ka Hon. J. E. Bush, ka puuku nana e malama a makaukau, o ka hapai koke aku no ia e hana i ua hana la. Ua loaa mai la keia la 2 o Aperila, na W. H. Daniela mai o Wailuku, 3.00; na ka Leo, $5.00; Hon. J. Nawahi, $2.00, D. M. Punini Jr. $1.00.
Hookahi no manae nui iloko o keia Lapai ana, o ke aloha i ke ka-naka i pepehi maoli ia, a o ke aloha ka mea i @ mamua o na mea a pau.
KA LEO O KA LANUI.
@(Not legible) Pa'i Palapala.
Mei 16 Kamehameha vs Hawaii
" 23 Kamehameha vs Honolulu
" 30 Honolulu vs Hawaii
Iune 6 Kamehameha vs Hawaii
" 13Kamehameha vs Honolulu
" 20Hawaii vs Honolulu
" 27Kamemeha vs Hawaii
Iulai 4Kamehameha vs Honolulu
" 11Honolulu vs Hawaii
" 18Kamehameha vs Hawaii
" 27Kamehameha vs Honolulu
Aug 1Hawaii vs Honolulu
" 8Kamehameha vs Hawaii
" 15Kamehameha vs Honolulu
" 22Honolulu vs Hawaii
" 29Kamehameha vs Hawaii
OLELO HOOLAHA
E noho ana ka Hui Aina o Kauaio ma ka Poaha La i 4 o Mei, no ka mahele ana i na dala e waiho nei ma ka lima o ka Puuku CHAS WILCOX 2ts-w Peresidena o ka Hui.
Olelo Hoolaha.
Ke kanoha ia aku nei na nica nona na iio i kudala iho nei ma ka Pa Aupuni nei o Makiki nei, i ka la 2 o Mei 1891 o kui mai i ke koena dala; a e lawe pu mai hoi i ke kuni o kona lio.
Owau iho no o ka Luna pa lio o Makiki,Mei 5, 1891. 2ts-d J. KALEI.
OLELO HOOLAHA.
Ua nalowale aku kuu Lio {W} hulupa-la lae kea loihi a he man wawae keokeo a pau kona eha, i kuni ole ia i ka hao, a e loaa ao ka uku @ $5.00. E loaa no au ma kahi o T. C. Polikapa.JNO H. POLIHALE.
Anwaiolimn, Honolulu, Apr. 30. 3ts-d
HOOLAHA KAI KONOHIKI.
Ke pa leo aku nei i e Konohiki o Waialae, i kona mai; hoaloha a me na hoaaina o kona Aina, na hoolimalima aku nai i ke kai i keia manawe, a na hookapu iho oia i ka @(Not legible) iho, a nolaila, ke poloai aku nei ioa e ike a hoomaopopo i keia leo la. Owau no,
3ms-d PAULO ISENBERG.
OLELO HOOLAHA.
O ka mea nona ka inoa malalo ae nei, ke hookapo loa aku nei @(Not legible) na mea a apu loa, aole e hele a lawaia ma kua Loko o Apili a me ka rauliwai, e @(Not legible) ma Kalihi-kai ua kapu no hoi me na holoholona, aole e hele walo maluna o ka aina, @(Not legible) mai ia Loko a me ka muliwai a me ka aina pu ia/uma ka hoolima ima, mai a Kale Luka mai, no namakahiki he @(Not legible) koe mai keia ia aku. A na hoonoho aku au ia S.K. Hookano, i Luna Nui a nana no o maloma, a hoopai i ka poe a pau e kue ana i keia Helo Hoolaha.
@(Not legible)(Pake
Apali, Kalihi-kai, Oahu, Apr 8 @
HE BUKE MOOLELO
NO
GABRIELA LENOA
KK
Ahikanana o ka Pua
li Kareria.
Manauli o ke nei @(Not legible) apai o na makamaka i ka moolelo o GABRIELA LENO i hoopaka @(Not legible) i ka mea@(Not legible) Mr. P. Spencer (Kamaki) @(Column not legible)