Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 189, 8 May 1891 — Page 1
This text was transcribed by: | Nina Agbayani |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Buke II. HONOLULU, MEI 8, 1891. Helu @9
He Moolelo Nanea.
NO
De Atanani.
Ke Koa o ka Lio Olohe,
-A @ OLE-
NKIAIEKOLU O FARANI.
Me keia mau huaolelo a ua kea opio nei, haawi aku la ia i na kunou hoomaikai ana ia kapena Terevila, a huli ae la ia maluna o kona mau kamaa me ka manao e haalele iho i ke keena. aka, ua ka'ua ia mai la oia e na huaolelo a ka Mona aina kapena, i kona pane koke ana mai i na huaolelo penei:
E kali iki iho e kuu hoaloha opio pela, ua hoop@a mua aku hoi paha au i ka'u mau huaolelo ia oe, e haa wi aku ana au ia oe he palapala hoolauna hou i ka lana nui o ke kula alii Academi@ea?
Ae e ka Monasina. aka, he mea hooluhi wale na paha ia oe, wahi a Atanani.
Aka, i hoomau aku ai ua koa opio nei, e kapena Terevila, e hooi ae ana au i ko'u makaala maluna o keia leta. i ole ai e loaa hou he mau keia e like ai me kela leta mua, a o ka mea e hoao ana e pakaha hou mai ia'u aku, e ehaeha auanei oia no ia mea, a e mihi ai hoi oia me kona koko ponoi, a he mea hoi ia na kekahi poe e ae e ike mai ai i ka hewa o ia mau hana, a e ike no auanei oe e Monasina Kapena i ka maluhia o ia mau ano hana karaima ma ke kulanakauhale o Parisa nei.
Ua uhola ae ua minoaka hauoli maluna o na helehelena o ke kapena no, keia mau huaolelo kuoo'a ka opio.
Alaila, me ia mau hiohiona no o ka hauoli e halii ana maluna ona, huli iho la oia maluna o kona pakaukau a kakau iho la i kana pala pala i ke kumu nui o ke kula alii Academi o Parisa.
Mahope iho o ka paa ana ae o ka leta, kuni iho la ua kapena nei me kona hoailona aliikoa kiekie no ka puali kiai o ka aahu eleele.
Alaila, huli mai la oia maluna o ka opio me ka manao e haawi mai i ua palapala ala, aka, ua hoopuiwa e ia ua kapena ala e ka leo hooho o ka opio i ke kahea ana ae me ke ku ino pu ana maluna o kna mau kapua:
"Sang Dieu! - aole loa ia o pake le hou ana mai ia'u aku-Mobeleu Sang Dieu!
Owai ia! owai kela au i hooho ae la? wahi a kapena Terevila me ke pihoihoi nui.
O ka pkaha a me ka lima aihue o ke kipi! wahi a Atana@i me na maka halili o ka inaina.
Aha'o kela kanaka kamahao anei o Maua? i ninau mai o Terevila.
Ae, ae!! e Monasina kapena, o ua kanaka ala kela, aka nae, ua nalowale hou aku la oia. Ho! e loaa oia ia'u e pono ai, a ina he mea hiki, e kue aku no au i kona alahele o ka holomahuka ana mai ia'u aku me ka maka o ka'u pahikaua.
Ano e Monasina kapena. e kaia mai ia'u no kekahi mau minute, a ina e holopono ka'u apana hana e manao nei. alaila, e hoohiki hou mai no au i ou la me ka lono e pili ana no ka'u huakai hanu ma ka meheu o kela pakaha lima eleele o ka lapuwale loa.
Ua namunamu liilii iho ua kanena Terevila nei, no kela mau huaolelo a ke koa opio, a mamua ae o ka hiki ana i ua kapena nei ke hoo mailielie ae i ka uhu ana a na manao uilani iloko o ke koa opio aia hoi, ua oili hikiwawe aku la ua opio nei me ka mama nui.
"Pulelo ke ahi e Kamaile
Lele puahi ka auhau me ka momoku
Kepa aku la i Nu'alolo
I ka pahapaha o Polihale."
Ka Hoohiki ma ka Maka o ka Pahikaua.
I ka wa a Atanani ke koa opio o ka ho olohe i paae mai ai no na ninau a kapena Terevila, huii ino ae la ia maluna o kona mu kapuai a haalele awiwi iho la i ke keena me ka pupuahulu nui.
No na leina ekolu, haole aku la oia ilalo o ka papaphele e @oea aku ai i ka lanai o ka hle, a na ia hana ana a ua koa opio la i hoouna aku i ke koa kiai e holoholo ana malaila no lalo o ka papahelel o ka lanai, aia hoi, ua paa aku la kona apo opu i ka hopu ia e kekahi mau lima kona-hao, a me ka leo okalakala pane iho lai ia:
Aha, he huakai awiwi loa kau e Monasina ea? Alaila e Monasina, malalo o kela misiona au, ua hoeha loa mai oe ia'u.
Ae e kuu hoaloha, wahi a Atanani, he huakai awiwi lea ka'u e pupuahulu nei.
Alaila e Mona sina, ea hoeha loa mai oe ia'u, wahi a ke koa kiai; o kau noi huikala ia oe ma kela ano, ke hoole aku nei au aole ioa e loaa ia oe na kala ia ana.
Ke kaumaha loa nei au no ia mea e kuu hoaloha kiai, aka, he mea hiki ole loa ia'u ke hookaulua hou aku me oe i hookahi sekona hou aku ka loihi, wahi a ke koa hou aku ka loihi, wahi a ke koa opio Atanani.
Ho! ho!! ho!!! he wahi kanaka hookiekie maoli ka hoi oe, wahi a ke kiai i hooho ae ai me ke ano hoohenehene.
Aka e ka Monasina, ke hoino nei au nou i keia sekona a ina aole oe e hoopaa mai ana i kau olelo me a'u, alaila, ua makaukauiau e kiola koke aku ia oe iluna o ka papaphele i keia wa.
A i panai hoi no kau mau hna, wahi a ke kiai i hoomau mai ai, a no ka lua, aole oe o kapena Terevila o ka aahu eleele e hiki ai ke huikala ia me kela mau olelo.
O keia koa kiai nana kela mau olelo okalakala o ke kou, he kanaka pilalahi wale iho no oia me na helehelena haikea o ka wiwo ole, a ma kona mau lala a p@ na lawe ia me na haawina o ke koa a me ka wiwo ole.
I ka wa a ke koa kiai i hoopuka ae ai i kela mu huaolelo, ua kalele koke iho la ke koa opio nia ke kuau o kana pahikaua, a hooho ae la me ka leo nui:
Ma Foi-ma kuu ola ana, aole au i manao o hana i keia mea ma ke ano kolohe a e like me ka'u i ha'i mua aku ai, pela no au e ha'i hou aku nei, a ano e kuu hoaloha Monasina, e hookuu ae ia'u no ka hooko ana aku i ka hanohano o ka hana, i kahea ia mai ai ko'u hiki koke aku i ka wa pono.
Aha! wahi a ke koa kiai me ka hookuu ana ae i ua koa opio la, no hoopokole ana i ka kaua mau olelo e ike mai oe ia'u ma kekahi o na kia o ka puali aahu eleele o ka moi Lui XIIIP, ano ua maopopo aku ia anei ia oe?
Ae e Monasina kiai. ma kahi hea e loaa ai ia'u ka hanohano o ka ike ana aku ia oe? wahi a Atanani.
Ma kahi kokoke ia Carmes Deschaux, wahi a ka pane.
I ka hora ehia?
Awakea.
Awakea alaila, ua pono, e hoea aku na au ilala ia manawa, wahi a Atanani.
Alaila, e ka Monasina, mai apuhi mai oe ia'u. e kali malaila no ka manawa he hapaha i hala o ka nora 12, o oki ia e a'u ko mau pepeiao, wahi a ke koa kiai me ke okalakala hea papipi.
Pono a maikai, e hoao aku ana au he umi minute i koe mamua o ka hora 12. wahi a Atanani i i pane aku ai.
Alaila, me kela mau olelo a ua opio la, huli ae la oia maluna o kona mau kapuai me ka awiwi nui a hoomau aku la i kona alahele ma ka mehea huli i ke kanaka kamahao o Muna.
O kela koa opio a ke koa opio Atanani i papa lea pu iho la me ka hahana, aole ia he mea okoa aku, o La Fere no ia, kekahi o na olohe a pukonakona o ka puali kiai aahu eleele, a o ua La Fere ala, oia no ke kanaka a ua Atanani nei i aa aku la e halawai me ka oi o ka oi o ka pahikaua, no ko laua mau hanohano pakahi iho ma na palena o Carmes Deschaux.
E hoomaopopo pu hou iho kaua e kau makamaka, o ke kanaka i helu ia na la iloko o ka oihana koa e like me ua La Fere ala, he mea hewa ole na kaua ke olelo ae, he kanaka pupule a hehena ka mea e aa aku ana e ku imau o kona alo me ka hanohano o ka pahikaua.
Olelo Hoolaha.
Ua makaukau ka mea nona Oinoa malalo iho, e hana i na Poa HAKU PUNA ELEELE a me ka pohaku e ae no na pa kupo@ a me na kahua kukulu kia hoomanao. O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me Ioane Akina.
J. BOWLER. Sept. 22, '90. d-lv*
Ka Hui Uwat'i Kaleponi.
Na awati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulna WALTHAM, no $89 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi. E kipa ae io-
A. J. SCHREIBER-Agena Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.
NO KA POE MAKAIKAI
MA KA
O. R. & L. Co.
MA KA I'A HAMAULEO O EWA.
O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka h@ra 1:15 P. M. o na Poaono a pau.
No ka auhau, nohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.
OIA HOI, HE -50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai-75 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.
O keia ka manawa popo e la'i ai ka holoholo heohala manawa me ka hano ana i na ea oluolu maiki, no elua wahi keneta waie @o o ka mi@.
1m-.1 Oct.8, 1890
HOELAHA HOOKAPA.
Ke hoike'ia aku nei ka lohe i na @ kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko niana mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna e ua maa Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e mana, a e hooko ia e like me ke @ a ke kanawai. () na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui e pono lakou e hele mai e hui pu @ Mrs. C. I. HIRAM, @ i ole ia, me @ VII. DAYTON a i ole ia KUKA.
Owan no me ka haahaa. MRS. C. I. HIRAM. Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. 3 me-d.1890
He Ohohia Nui,
O ka Leo o ka Lahui aia iloko o ka @ O ka hookuee ana oia kona enemi. Eia k poe i hookaa mai ma ka H@ o na Luna:
Apr 1 S. Duaida Leleo 1
Hamaia Ulakoheo 1
Kaulualoha " 1
Daniela " 1
Kaaumoana Honokaupu 1
Kimo Ailuene 1
Kahaleluhi ka Luna.
Apr. 1 Mele Holesolo Peleula 1
Haalou " 1
Puakalehua Leleo 1
Dole Niupaipai 1
Kaui Puukolo 1
Lahapa " 1
Opunui " 1
Keopu Panoa 1
Mana " 1
C Spencer " 1
Keumi " 1
Halekala Auwaiolimu 1
Kamoku " 1
Polikapu " 1
Palakiko " 1
Keaweiwi Kaakepua 1
Kamiano " 1
Kapika Kapauhi 1
Kahoiwai " 1
Hama@au " 1
Laala " 1
Piipii Kauluwela 1
Ane Pelekane 1
Jas Qnini " 1
Kaelele Manuwai 1
Makanoe Mana 1
Wakinekoa Kalaekao 1
Lama Kikihale 1
Kaneaiakala Ka Luna Elea.
Apr 14 Kaulili Koula 1
Lokai Koumakapili 1
Kauna Koula 1
Lilia Johnson Nuuanu 1
Puakinamu Kakaako 1
John William Kalihi 1
Kaui Palama 1
Kaua Kalia 1
Kakai Lelea 1
Kakalia " 1
Poui Kaumakapili 1
Okau Kawaiahao 1
Ake Ainahou 1
Auhea Kawaiahao 1
John Samoa ka Laua.
Ka Buke Akeakamai.
AO
KE KI GULA
NO KEKAHI MAU MEA HUNA PO HIH@ I HULUA E KA NOE AU O KE KANAKA.
KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe e ae he nui, a i Hooulaia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua hou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.
Mahele o ka Buke.
MAHELE 1.
ZODIALOGIA-Hoike Ouli ma na kaulana Mahina.
MAHELE II.
NAEVIALOGIA-Hoike Ouli no ka @ o ke kanaka.
MAHELE III.
METRAGARATIMA-K hoike Ouli ma ka Hoonohonoli linahelu ma ka @elu Kahala.
MAHELE IV.
ONEIROLOGI,
MAHELE V.
Ka Papa Konane Hoailona Pomaikai.
MAHELE IV.
Ka Arimatika Kamahao.
J. M. POEPOE.
Waiwai Haule.
Ma ka la 23 o keia malama, na haule ia kuu EKE ILI paalima, mawaena o ke Alanui Likelike a me Waikiki @ eke eleele.
Aia iloko o kaie aka, he wahi aka @ku kekahi, me na waiwai maka@, a peia pu me ke eke Ili nui, aia iloko o na eke ia he mau holoku kekahi.
O ka mea e loaa ai a hoihoi mai ia'u e loaa no ka uka makana kapono mai a'@ aku, E loaa no au ina @.
MRS. ALOALOUA.
Mar. 27, 1891. 1w-d.