Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 167, 8 ʻApelila 1891 — IHEA E PAE AI? [ARTICLE]

IHEA E PAE AI?

[Hoomauia.l 0 ka mea nana kela mau huaolelo i hoopiika, "He hewa nui keia i hana ia aku i keia Lahui ma ka hakoko ana ike Kumukanawai o 1852 raai o Jafcou mai, a haule. a lawe ia inai o. pani i ke wai hou o 1864,"" i hoike mua ia'ku ai, oia no kekahi makamaka maikai i hilinai ia, no ka naauao. ka noiau c. me ka hoopono, oia o Mr. J, 0. Carter o Honolulu nei. e noho nei he hoa n® ka Papa Oia a he hoa no ka Aha Kukamalu o ka Moiwahine Liliuokalani. Ua hoopuka aku ia i kela mau olelo imua o ke akea, a maioko hoi o ke Keena o ke Aupuni Hawaii, i ka A. D. 1872, oiai e kamailio ia ana ka hooloii o ka pan* ku 45 o ke Kumukanawai, no ka pono oka hoolpli i elua hale ahaoleio. He inau kalai olelo naauaoa ko'i» ko'i hoi ka ua hoa la i huai ae ai i ke akea, no ke ka.koo ana i kona inau manao wehewehe, a nawai hoi e hooie ka mea maikai; a ina he hewa nui kela hana a Kamehameha V., i hana ai, alaila, he hewa aha hoi ka Kakina ma o 1887 ī hana'i, a haule ke Kumukanawai o 1864, a pani ia me ke Kuuiukanawai elau pu o 1887, e mea ia mai nei, h« Kumukanawai hiipoi i ke aupuni a na Kamehameha.

Na ka Lahui e kaana wo keia mau olelo, a e hookauHke ae ma ka mea a-na kaupaona oka noonoo maikai me ke kuoo. A eia hou keia. ke raea mai nei j no ua "Kuokoa" la, he puiwa ka ka | mea kakau o keia pepa no ka panee ia ana aku oka liaiiia &ka ninau hoouaaoe u lhea e pae ai ?" Ua ike aku makou iRe iS Kuokoa" , ame kona mea kakau, me he hee nui la nona ka pu ua ulu ia e ka iimukala; i ka hoololi koke aua ae i kona ano u!a } a lilo i ane like ipe ! ke ko 7 a; mamuii ona olielo aKa i Leo i hoo-ku aku ai e o'e pono aku ana i ke kumu pihai iha. a ke i īnai nei, ua puiwa ka ka mea kakau o ; keia pepa. E kai mea kakau o ke •'Kuokaa," i aole makoU no ka poai ohumu ma-, iu ma kuoa e hookahuli i ke aupuni, a e kiola hoi ika Mui inni ka i Nohoalii a^u T a'e koho ia Rev. J. Kauhane i Hope Pere3idena a ia Poka i Peresidena n©ke aupuni Ripuhalika, e DUiwa ai maUou ke hokio īa mai e mea kakau o Kuokoa, ake hoopuoho ia inai paha. līo ole i#o ahe neo oiaio. Gka aihue e kokolo malu ana nie he popoki la a o ka poe e hoonae malu inai ana ika opiuma me ke ako e nalo, a o ka poe hui ohumu malu e powa, a e hana aku i kahi hewa, oia ka p®e ouiwa koke ke lohe i ka leo, a h©omaka e pee, e holo a pela aku. N® raakou iho, ke kukuln nei ka mako\i kalai ana maluna o ka oiaio a me kai hoopono, aole maluna 0 na hana o lune 1887, e puiwa ai nīakou. Aole loa! He maikai ko inakou kahua kalai manao a heaha ka mea e puiwa ai. H« malaelae ko makon alahele, aohe a makou mea e hopo ai. E like me ke kamahele e hele pololei ana ma ke aianui Moi ihal Pawaa mai a i ke kaena nei i ke awakea malamalama, aoie ona mea e hopo ai, pela mau no makou. E hoomaka iho ana anei ka mea kakau o ke Kuokoa e huna iaia, mai iia oiaio ole 0 kana kakau ana, no ka makou hoikepololei ana aku i ka haima o kana ninau hoomaoe. j Ina pka, e naua aku ana makou i kau Det ana iho, ina he hiki jse nalo ke poo a me ke kikala; aka, e koe ana no nae ka puapua iwaho aole naip. 0 ka hooia ana lie hiip«i ke Kumukanawai eiau pu o 1887 i ke aupuni ana Kaineha i hookumu ai. ua nele loa a ua haule pa-hu.