Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 161, 31 Malaki 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Krissie Morris |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
HE MOOLELO HAWAII
NO
KUALUNUIAOLA.
KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO, KA HI’AAPAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA, KE ALII O WAIMEA, KAUAI.
Iaia i puka aku ai, ua pane aku la oia i kana keiki:
Heaha hoi ia e kuu keiki e hana ino nei i ko makuakane? Ua hoopuka ia e Kahapula keia mau huaolelo e Kahapula me ka uwe pu ana.
Ia Kahapula i puka mai ai, ua hoana aku la o Kualunuiaola e pahu i ka laau i ka makuahine. aka, i kona ike ana i na helehelena a ma ke hoomaopopo ana i na olelo a ka makuahine, ua paa hou mai la oia i ka laau aole i hookuu.
Holo aku la o Kahapula me ka uwe a hopu aku la ma na a-i o ke keiki, a pela no hoi ke keiki i hopu mai ai i ka a-i o ka makuahine, a mahope iho o ko laua honi ana, ua pane ae la o Kahapula i kana keiki:
E kuu keiki, mai hanaino oe i ko makuakane, nolaila, e hele kaua iloko, i ike oe i ko makuakane.
A oiai, o kona makuahine kana mea aloha iloko o ia mau la o kona paa pio ana, ae koke aku la oia e komo iloko e ike i kona makuakane, ka mea hoi ana i koi pinepine ai i ka makuahine i na wa he lehulehu i hala ae.
I ko lauakomo aku iloko e huli palaha mai ana ke alo o ka makuakane ilalo, komo aku la laua a ma kahi o ke alii e moe ana, kahea ihoo la o Kahapula:
E ola e--, e ala ae e ike i keiki a kaua!
A lohe ke alii i ka leo o ka wahine, ala ae la oia iluna, hopu mai la puliki i na wawae o ke keiki me ka uwe helu ana, a oiai ke alii e uwe helu ana me ka mihi pu ana mai i kana mau hana aloha ole i hana ai ua uwe pu iho la no hoi me Kualunuiaola.
A pau ka uwe ana a ke ‘lii me ke keiki, ua kauoha ae la ke alii i kekahi mau kaikamahine opiopio e lawe e hoauau i ka mea nona keia nanea i ka luawai o ke alii,
O keia luawai he luawai ponoi noi no ia na ke alii i eli pono mahope iho o ko Kahapula hoi ana uuka me na makua.
I ka hana ana o ua alii nei a paa ka lua, ninini no hoi a maikai, hoo-ke no hoi a like, kanu no hoi i ka palapalai, awapuhi a me kekahi mau nahele hihi e ae o ka uka, hoopaa iho la oia iloko ona, aole he mea nana e auau ua luawai nei a hiki i ka hoau mua ia ana e ka opu hanai o Kahapula.
No hooko ia keia hoohiki a ke alii, a aole no hoi i pa mua na huna wai aliali o ua punawai ala i kekahi alii aimoku o ka aina iloko oia mau makahiki loihi, a hiki wale noo i ka noa ana i ka mea nona keia nanea.
Oiai ua opio nei e auau ana a pau ka auau ana, ua makaukau mai la na mea ai i na ailoaa a ke alii, a me ia olu no i ka wai o lalo a ka papaaina, kani pono ka naue me Keonipele.
A e like no hoi me ka paikini maa mau o ka ai ana a na alii, he hoolaawale ia ka papaina a na aliiwahine, a pela no hoi me na kane i kohu ai ka ai ana, pela na hoo hali olelo i hookapeke ia e kela a me keia hoa ai, a i kekahi manawa, ma kahi ku loa i ka ii o na ooheno ana, kani ka aka, pepe ka iwi aoao, a oia haawina like no hoi mawaena o na aliiwahine, a o ka ono pono ia o ka papaaina a na alii a hiki i ka maona ana.
A uwila hou aku.
Na Komite La Kulaia.
O na Komite o ka la 28 o Novemaba 1891, e hoolaha ia nei ma ka nupepa KA LEO O KA LAHUI, ke poloai ia aku nei, e hoolauna mai ma ke Puuku, a e kuka pu no na hana e pili ana i ka La Aloha Aina o ka Hawaii Ponoi. E loaa no makou ma kani pa’i o KA LEO i na la a pau, koe ka la Sabati. (Poaono).
NA KOMITE LULU DALA LA KUOKOA.
Eia iho malalo nei ka inoa o na komite i wae ia e ka Papa Hooko o ka Hui Aloha Aina a makee Kuokoa Hawaii.
O keia mau ino kai loaa i keia manawa, a e like me ka loaa ana o ka poe kupono, pela no e hoopiha ia ai ke komite i kela a me keia manawa. Mamua o ka hana ana aku a keia komite ke poloai ia aku nei lakou e akoakoa mai me ka Puuku a Kakauolelo o ka Hui.
Oia ka papa ino i ke Komite: Timoteo Kapualei, Moanalua; Petero Kaluna, Kalihi; W. H. Kamaki, Kalihi; Helalione Makalii, Kapalama; Itaia Kukaualii, Kapuukolo; A. Palekaluhi, Waikahalulu; J. Kaheleluhe, Waikiki, Waialae.
Na komite waena no Honolulu:
W. H. Cummings, R. W. Wilcox;
J. Bipikane; Kamaile; Pua.
Ma ke Kauoha
Jno. E. Bush
Kakauolelo a me Puuku.
NA HOOKUPU
Ke’Lii Sam Parker $100.00
R. W. Wilikoki “50.00
W. H. Cummings “50.00
Ka Leo O Ka Lahui “50.00
Wm. White “50.00
Geo. K. Kaia “10.00
R. K. Ii “10.00
Jas. Ii “10.00
Sam Leleo “10.00
J. E. Poepoe “10.00
Laurens Sheldon “ 10.00
George Kaneao “10.00
J, Kua “10.00
Wm. F. Bush “10.00
E. Kekoa “10.00
J. A Kahoonei “10.00
Hana Leleo “5.00
J. Pipikane “50.00
D. M. Punini “10.00
Mr. Kamala “10.00
J. K. Kaunamauo; 1 Puaa; 1 Bipi
J. Nahinu 2 puaa
Kaneao 2 pahu alani
Kaleoikaika 1 kakini moa
Hoaloha 1 bipi
Hoaloha 1 puaa
Ohana Keiki 1 puaa
Kimokeo 1 puaa
Napualii 2 eke uala.
OLELO HOOLAHA.
Mai keia la a mau loa aku, aole loa au e hookaa i kekahi aie i hoopaa ia ma ko’u inoa, ke ole e loaa kekahi ae ana i kakau ia e a’u. JAMES H. KAPAHU. Aleammai, hilo, March 9, 1891. 43 w3te.
OLELO HOOLAHA.
E ike auanei na mea a pau, owau o Mr. Wiwi, ka mea nana i ka ka upena a Mr. Kaulahea. Ua kali au iaia i na pule eha i hala aku, mai ka paa ana a hiki i koia la. Ke kauoha aku nei au e kii koke mai i keia upena, iloko o na la he 15 mai keia la aku. A ina e hala ka manawa i haiia maluna ae, alaila, e lilo loa ia’u keia waiwai ma ke ano he uku no ko’u hana ana. O na lilo hoolaha nupepa a pau, maluna no ia o ka mea nana ka upena, ke kii mai i ka la i ha’i ia ae la maluna. Me ka oiaio, MR WIWI.
Honolulu Iwilei 30, ’91. 160—d3t
Olelo Hoolaha.
Ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau i aie ia C. I. HIRAM i make, e hookaa koke mai i ko lakou aie ia MRS. C. I. HIRAM, a i ole ia, ia D. DAYTON. O na poem a pau e hookaa ole mai ana a hala na la he 30 mai keia la aku, e hoopii ia no lakou e like me ke kanawai.
MRS. C. I. HIRAM,
Haimoeipo, Honolulu, Oct.8, 1830. 3ms—d.
Olelo Hoolaha.
Ua makaukau ka mea nona ka inoa malalo iho, e hana i na POHAKU PUNA ELEELE a me na pohaku e ae no na pa kupapau, a me na kahua kukulu kia-hoomanao. O ka poe makemake e waiho mai i ka lakou mau kauoha me Ioane Akina.
J. BOWLER.
Sept. 22, ’90, d—1y *
Olelo Hoolaha.
Ma ka Poakahi. Moraki 9, 1891, e uku ia ana he uku mahele i na Hoa Hui o ka Hu HAWAII BANANA COMPANY ma ka rumi Loio o Wiliam X. Achi, a ke konoia nei na lala o ua Hui la e kii ae i ko lakou mau kuleana.
Ma ke kkauoha.
Maraki 2, 1891. 1w—d.
Waiwai Haule.
Ma ka la 23 o kela malema, ua haule ia kuu EKE ILI paalima, mawaena o ke Alanui Likelike a me Waikiki, he eke eleele.
Aia iloko o keia eke, he wahi eke uuku kekahi, me na waiwai makamae, a pela pu me ke eke Ili nui, aia iloko o ua eke ia he mau holoku kekahi.
O ka mea e loaa ai a hoihoi mai ia‘u e loaa no ka uku makana kupono mai a’u aku. E loaa no au ma Haimoeipo.
MRS. ALOALOUA.
Mar. 27, 1891. 1w—d.
Ka Buke Akeakamai.
AO
KE KI GULA
NO KEKAHI MAU MEA HUNA POHIHIHI I HULUA E KA NOE
AU O KE KANAKA.
KAKAU mua ia e ka Mea Hanohano DAVID KALAKAUA a me kekahi poe ae hhe nui, a i Hoouluia, Hooponoponoia, a Hoomahuahua kou ia e Levi-i-Levi ole ia ka Akeakamai Hawaii o ke Keneturia 19.
Mahele o ka Buke.
MAHELE I.
ZODIALOGIA—Hoike Ouli ma na kaulana Mahina.
MAHELE II.
NAEVIALOGIA—Hoike Ouli no ka Ila o ke kanaka.
MAHELA III.
METRAGARATIMA—Ka hoike Ouli ma ka HoonohonohoHuahelu ma ka Helu Kabalu.
MAHELE IV.
ONEIROLOGI.
MAHELE V.
Ka papa Konane Hoailona Pomaikai.
MAHELEVI.
Ka Aritmatika Kamahao.
J. M. POEPOE,
Mar. 26, 1891. 1m—d.
HALE HANA WAI MOMONA WAI ANIANI.
HARE MA NA ONA HELU 81, ALANUI MOI.
Ka pe wale no nana e hana nei ka WAI OOMAEMAE KOKO KAULANA, oia hoi ka
Saseparela
—a me ka—
Wai-Hao.
Na Wai Momona Awapuhi, Saseparela, Lemi, Wai-pipii, Soda maoli, Sida Kamepena, &c.
Mutual 330——Telepona—— Bele 298
E hooia ia ana ka maemae o na wai a pau. E hooko ia no na kauoha a pau loa mai na Mokupuni mai a me ko ke kulanakauhale nei.
Mar. 15, 19891. 148 d—tf.
KA HUI KAA ENTERPRISE.
Ua kukulu ae nei ai i kekahi HUI KAA.
Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE
ma Alanui Kalepa.
MA ke Huina Hoolulu Kaapio Helu 13.
O na kauoha a pae e hoouna ia mai ana ma ke Telepona mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e hoo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.
E Hoao i pau Kuhihewa.
WALLACE JACKSON,
Luna Nui.
TELEPONA BELE HELU 113
MATALA 690.
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleuia a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o keia a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maus, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no mea ka haahaa.
Mrs. C. I. HIRAM.
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. 3ms—d.
NO KA POE MAKAIKAI
MA KA
O. R. & L. Co.
MA KA I’A HAMAULEO O EWA.
O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 P.M. o na Poaono a pau.
No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, mai ka liko a ka laele.
OLA HOI, HE—50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai—70 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.
O keia ka manawa ponoe la’i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hapu ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.
1m—d Oct. 8, 1890.
Ka Hui Uwati Kaleponi.
NA uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pula hookahi. Ekipa ae io—
A. J. SCHREIBER—Agena ALanui Hotele, malalo ihho o ka Hotele Alonetona.
KAUKA YONG KAM PUNG.
HELU 53, ALANUI MAUNAKEA
Ke Kauka Loea e ka Aina Pua.
UA HIKI KE HOOLA LA KELA A ma keia ano ma’i, mai ko ma kane wahine a me ko na keiki liilii. O na ma’i ha—no, ua hiki loa ia ke heola ia me ke maelahi. A e na ma’i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.
Ke hoike ia aku nei, aia kke ola iaoia me ka oluolu pu e ka nalou.
E KIPA mai e ka @@@ hooluuluu ia me na haawina @@@@@@@ i ka ma’i a @@@ oukou e hoola aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
Augate 25, tf—d.