Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 151, 17 March 1891 — Page 2
This text was transcribed by: | Michael |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
Olelo Kuahaua.
@ makou o LILIU KALANAI, ma ka @ kamaikai o ke Akua, Moiwahine o ko @waii Paeaina, i kulike ai me ka Pau@ o ke Kuniukanawai o ko Hawaii @ina, ke hookohu aku nei, ke nele @kou i ka Hooilina o ko makou kino @, i ko makou kupa i aloha nui @ kaikamahine hoi, ka Wohialii Kie@ VICTORIA KAWEKIU KAIULA@ LUNALILO KALANINUIAHILA @ oia ko makou hope maluna o @ Noho Moi, mahope iho o ko ke Akua @ ana e lawe aku ia makou mai ke @ ana.
@ ma Halealii Iolani ma Hono@ keia ia 6 o Maraki, iloko o ka ma@ o ka Haku 1891.
LILIUOKALANI.
@ Moiwahine
SAMUEL PARKER.
Kuliina o k@ na Aina E.
E @ oluolu i ke Lii ka Moiwahine e hoo @ aku i ka poe ke @ na malalo iho @ i@oa no kona Aha Kukanialu o ke @
Hon. Wiliiam H. Cornwell
Hon Richard F. Bickerton
Hon. Chas. B. Wilson
Hon. Fsank S. Praft
Hon. Jaseoli @. Carter.
@ Iolani, Mar. 7, 1891. 3ts-d. 1t-w.
@ oluolu i ka Moiwahine e hookohu @a CHAS. B. WILSON, ESQ., Ila@ o ke aupuni ma kahi o C. L. @ Es@., i waiho mai.
W. AUSTIN WHITING.
Loio Kuhina.
@, 1891. 146-d1w
@ oluolu i ke Alii ka Moiwahina e @ i na hookohu mahope iho:
@ John Owen Dominis, Kiaaina o @ M@kupuni o Oahu.
@ William Robertson, Esq. Puu@ ka Hale Alii.
@ena Samuel Nowlein, Kapena o ka @ Koa Kiai o ka Moi, ma kahi o J. @ Kahalewai i haalele mai.
@neia Waiau Jerome @eary, Luta@ Ekahi o ka Puali Koa Kiai o ka @. ana kahi o Hon. E. K. Lilikaiani i @ mai.
@aela @i@am Kaaha. L@tanela @ ka Puali Kea Kiai o ka Moi, ma @ o Lutanela Feary i hookiekie ia.
Hale Alii Iolani, Mar. 2, 1891.
3ts-d.
@ hookohuia o J. M. Kauwila, Esq., @ la @ lina o ka Papa Alanui o ka @ o Puna Mokupuni o Hawaii, ma @ W. H. Shipinau i haalele mai.
@ iho ka Papa i keia manawa:
@. E. EDDARTS-Luna Hoomalu
ROBERT A. RYCORFT
@ M KAUWILA.
C. N. SPENCER.
Kuhina kalaiaina.
@ na Kalaiaina. Mar. 2 1891. 3ts.-d.
@ K@LIKE ai me na olelo o ka Pauku 1 @ Mokuna XXXV o ke Kanawai i ka @ He kanawai e hoololi a e hoohui@ ai i ke Kanawai e pili ana i ka Pa @paa H@l@olona Helehewa, i na He@a, na Kuni a me na Hoailona, i @ Augate 11, 1888 na kukuluia a @ @kaawale ae au i keia la a kekahi @ Kaipohaku, e pili pu la me ka Pa @ Kula, ma Punanahulu-uka, no ka @paa ana i na holoholona helehewa @ ke Apana o Kona Akau Hawaii.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina
@ Kalaiaina Mar. 2, 1891. 3t.-d
M@ O KA AINA AUPUNI MA
ALANUI HEMA. HONOLU-
LU, OAHU.
Ma ka Poaha, Aperila 2, 1891, ma ke @ lo o Aliioiani Hale, ma ka @ 12 awa@a, e kuai ia ana ma ke ku@ kela an@ aina aupuni e waiho la @ Ala@ Hema, e pili pu la me ka pa@ o Kam@a, Kawaia@ao; nona ka @ 100 eka, oi aku a emi mai paha.
@ $300 ke ku@kuai koho hookumu.
C. N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina,
@ Kaiaiaina, Mar. 3 1891. 3ts-d.
KUAI AINA AUPUNI MA KE
KIHI ALANUI ALAKEA A
ME MOI. HONOLULU
OAHU.
Ha ka Poa@, Aperila 9, ma ke komo @ m@ Aliioia Hale, ma ka ho@ awakea, e ku@ ia aku ai ma ke @ kekahi apana aina ololi e waiho @ a ke kihi Hikina o Alanui Alakea a @ Aioi. oia h@ he koe @ ka ahale o @ai o M@Duff, n@ ma ka iliaina he @0 @puai @na-@a like oi iki a emi mai @.
Ka uku hookumu $300.
C. @. PENCER,
Kuhina Kalaiaina.
@ Kalaiaina, Mar. 4, P@. ts d
KOHO ANA I SILA IA.
E lawe ia ana ma ke Keena Kalaiaina a hiki i ka Poalima, Maraki 20, 1891, ma ka hora 11 awakea, no ke pa'i a me ka humuhumu ana he hookahi haneri cope o ka Buke Helu Inoa o ka poe Koho o ka Paeaina,
E ike ia no na olelo hoakaka no ka hana ma ke Keena o ka Luna Hooponopono o ka Papa Helu Inoa ma Aliiolani Hale. Aole ke Kuhina Kalaiaina e hoopaa iaia e lawe i ka mea koho haahaa loa a koho e ae paha.
C. N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Mar. 11, '91. 148 3td.
HOOLAHA A KE 'KEENA AI-
NA E.
Ua hookohuia o Frank P. Hastings, Esq., i keia la, i Kakauolelo o ka Oihana o ko na Aina e, ma kahi o Konela ka Hon. Cartis P. Iaukea, i haalele mai.
SAMUEL PARKER,
Kuhina o ka na Aina e.
Keena Aina e, Honolulu, Mar 1, 1891.
2ts-d.
$500 UKU MAKANA. $300
E ukuia no ka makana o $500 i ka mea hoike mai ana i ka mea e alakai ai a loaa aku a me ka hoopai ia ana o ka mea a mau mea paha nana i pulu ka hale o HON. A. ROSA i ke ahi ma ke kakahiaka o ka la 10 o keia malama.
CHAS B WILSON,
ilamuku.
Keena Ilamuku, Mar. 12. 1891. 3ws-d.
$250 UKU MAKANA. $250
E uku ia no kekahi makana o $250 i kekahi mea, e haawi ana i na hoike e alakai ai i ka hopu ia a me ka hoopai ana o ke kanaka a mau kanaka paha nana i hana na aihue iloko o ekolu pule i kaa hope iho ia. C. B. WILSON.
Ilamuku.
Keena Ilamuku, Mar. 12. 1891. d3ws.
KA LEO O KA LAHUI.
JNO. E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
POALUA MARAKI 17, 1891.
Aole i Loli ke Kanawai o Iehova.
I mea e maopopo ai ka loli a me ka loli ole o ke kanawai o ke Akua, o nana kakou i ka olelo a ke Akua, no ka mea, he mea nui no ka olelo a ka poe e a'o hewa ana ua loli ke Kanawai o ke Akua ina aole ia i loli, oiai, ma ke Kanawai o ke Akua e ike ia ai ko ke kanaka hewa. Wahi a ka Uhane Hemolele i a'o ai i i na aposetolo a Karisto, "O ka mea e hana aku ana i ka hewa, oia ka mea e haihai ana i ke kanawai, a o ka hewa ana, oia no ke kue ana i ke kanawai." Ioane 3:4. "A hapai ke kuko, hanau mai ka hewa; a o ka hewa, alaila, hoopuka ia mai ka make" Iakoba 1:15. Ma keia kakou e ike pono ai me ka imi hou ana aku, he kanawai kekahi, a ma ia kanawai e ike ia ai ka hewa o ke kanaka a ina ua kue ka kakou hana i ua kanawai la, he make ka hope. No ka mea, "E olelo aku oukou a e hana aku hoi, e like me ka poe e hookolokolo ia ana ma ke kanawai o ke ola." Iakoba 2:12. A i hoohewahewa ole ai ka poe ake e oi aku ka ike i ko ke Akua, e nana i na wehewehe ana mamua pono o keia pauku 12, mai ka pauku 8 mai, i ike pono ai kakou o @e kahanwai hemolele no keia o ke Akua, he umi i kakau ia ai maluna o elua pa pa pohaku me kona lima ponoi. mai kuhihewa a kuhi pae-e ae na ha'i, na ko ke Akua lima ponoi no. wahi a Iehova. E nana ma, Roma 3:19,20. A ma ka pauku 28: "No ka mea. ua lawehala na mea a pau, ua nele hoi i ka nani o ke Akua. No ke aha i nele ai? No ke kue a hoole i ke kanawai hemolele o ke Akua. A ina hoi, ua hemolele mua pehea hoi e mau ai ka neniolele ke hoololi ia e like me ke kuhihewa o ke a'o ana a kekahi poe e a'o nei, me ke koo ole ia o ke a'o ana mai ka ke Akua mau a'o ana mai kinohi a ka hope loa o Hoike ana.
Ma ka pauku 9 o Rema 3, e ike ai kakou, na pili ke kanawai i na mea a pau, ka Iudaio a me ke @enetile, a ina ka pauku 19 hoi e ike ino ai kakou ua paa ka wahi o na mea a pau, i lilo hoi ko ke ao nei a pau i hewa imua o ke Akua.
Mai kuhihewa no hoi kakou ua pau ke kanawai mamuli o ka manaoio, no ka mea. wahi a Paulo i ka poe Karistiano o Roma, pauku 31,-"Ke hoohiolo nei anei makou i ke kanawai ma ka manaoio? Aole loa, ke hookupaa nei no makou i ke Kanawai." Ua make aku o Karisto he 20 a oi na makahiki, i ka wa a Paulo e hooia nei i ke kupaa o ke kanawai, a na Kaula hoopunipuni e a'o nei ua loli. a e hoao nei e hoihoi iho i ke Kanawai o ke Akua a like me ke ano o ke a'o ana a kanaka. Ma na a'o ana a pau a na haumana a Karisto, hookahi no mea nui ia lakou, oia keia. ka hemolele o ke kanawai o ke Akua, a me ka manaoio ia Iesu, ka mohai o ke ao e ola ai. Wahi a Paulo. Roma 7:22,-"Ua oluolu no au i ke kanawai o ke Akua, ma ke kanaka o loko." "No ka mea, o ka manao ma ke kino, he mea kue ia i ke Akua, aole ia i malama i ke kanawai o ke Akua, aole loa e hiki."
Ma ka ka haku a'o ana a pau. aole he hookahi huaolelo i hemo mai kona waha mai. e olelo ana, ua ho loli ia ke Kanawai hemolele o ke Akua, aka, e hoihoi mau ana kana mau a'o ana maluna o ka hooia mai i ke kanawai o kona makua a me ka na Kaula i olelo ai nona. Ma kana a'o mua ana i ke anaina kanaka maluna o ka mauna, olelo mai la oia: "Mai manao oukou i hele mai nei au e hole i ke kanawai a me ka poe Kaula. O ka hoiaio ka'u i hele mai nei. aole o ka hoole; no ka mea. he oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, e lilo ka lani a me ka honua, aole e lilo kahi huna, aole hoi kahi lilii iki o ke kanawai. a pau loa ae la ia i ka hookoia." E ka pouli nui o Aigupita, ka poe i hoopoeleele ia a ka mana o ka Ane-Karisto, o keia iho la ka Karisto e waiho mai nei ma kahi o ka ke a'o hewa e a'o nei, ua hoololi ia ke kanawai hemolele o ke Akua e ke Akua. Aole i lilo e aku ka lani eia no ka honua ke mau nei. a ina eia ke mau nei, ke hilinai nei makou i ka ke Keiki a ke Akua i a'o ai, aole i loli ke kanawai o ke Akua i ke Akua iho, a aole no ke lu@a a kekahi lihi iki, oia mau no; ua hoololi ia e kanaka o ka hewa. ka mea a Daniela i olelo ai, mok. 7:25, "A e oleloia i na mea nui kue i ka Mea Kiekie, a e hookaumaha aku ia i ka poe haipule o ka Mea Kiekie Loa, a e manao iho no oia e hookahuli i na manawa (Sabati la ehiku a ke Akua i hoano ai) a me na kanawai; a e hana ia na mau mea la iloko o kona lima no ka manawa a me na manawa a me ka hapa o ka manawa." A ma ka Paule i ka poe Tesalonika, ma kana episetole elua. mokuna 2:3,4.
Aole i pau.
Ua Ike ke Alii i ke Kanaka.
Me ka hauoli makou e hoike aku nei, ua hookohu ia aku o Capt. W. H. Tell i Luna Nai no ka Panalaau o Molokai, ma ka la 13 iho nei o Maraki, ma kahi o Mr. Evena i hoopau ia.
O ke ko ana keia o ka makou i hoikeike mua aku ai i ola honua, i hoolaha ia ma ka pepa o ka la 9, 10, a me 11 o keia malama, nona ke poo: E hoomanao i ka olelo a kahiko, i Alii no ke Alii i ke kanaka. Nolaila, na hauoli makou i ka lohe ana i keia kanaka Hawaii oiaio o keia kulai a, e malama ai ia kakou Hawaii nonoi, aole hoi na ka ilikea e lumai ia kakou iloko o ka luakupanau o ke aloha ole.
Nolaila, ke kono akau nei makou i ka lahui,e haawi kakou i na hoomaikai ana, a me ka hilinai piha ana maluna o keia kanaka Hawaii ponoi. Mai hoolilo ia kakou i Alapeka, o ino auanei ka malawaina. Nolaila, e Capt. W. H. Tell, e lawe aku oe i na hoomaikai ana a keia mau nupepa ia oe, a e hoomanao oe, he enemi makou nou ina oe e haalele ana i na olelo ao e waiho ia aku ana imua o@, oia keia:
O ka mea hoolohe i ke ao ia mai, oia kai makemake i ka ike.
Wahi o Solomona ka noeau, oiai, ua ili maluna ou na kaumaha a pau o ka malama ana i keia ma'i. ka ma'i nana i hoolilo i na kanawai o ke Akua Mana Loa i mea hehi wale ia.
A nolaila, k@ kakoo aku nei keia mau nupepa ia oe, me ka manaolana o ka hauoli, oiai, o ko ke Akua leo keia e pahola nei maluna ou e Hawaii ponoi.
A nana auanei e hooholo pono i kau hana imua, a oia auanei ka mea e mau ai ke o ana o kela olelo kaulana maluna o na kaiaulu aloha ou e Hawaii.
NU HOU KULOKO.
Huai ka LEO i ka olelo; hoonee hoi ka"Oiaio" i na mea hana, halawai pu aku no laua i ke kikowaena o ka pololei.
I ka la iho la inehinei, i pulelo aku ai na moku malalo iho. no ko lakou mau awa: Mikalala; Jas. Maki; Kaala; Kaimiloa; Kalaudine Likelike.
Nui a lehulehu na olelo e poai nei i keia mau la, ma na pipa alanui o kakou nei, e pili a na no ka Lahui a me ka Noho'lii. E-a eala mai aua nei paha kukulu o ka Hiki.
Ua hai mai kekahi kiai ia makou e kukulu ia ana i hale paahao i Waikiki, i wahi e hoopaa ia ai na lawehala e loaa ana ma ia mau wahi. Na ka Ilamuku hou keia hoolala ana. Mahalo.
I keia la, e ku mai ai ka mokuahi Zelandia i-o kakou nei, mai ka luhi ehu mai o ke anu o Omaha, O ka ehiku keia o kona mau la; ke ole nae e loaa he ku ia ma kona ala moana, alaila, ua holopono.
Maluna mai o ka mokuahi S. S. Alameda, i huii hoi mai ai o Kapena M Staples. No ke kahi o kana a pana hana, i manao ai e hooulu i loko o ka aina nei. a huli hoi hou aku oia no ke Aupuni Hui o Amerika.
He ui, he ninau, he aha keia mau hana a ka Leo, e ka hoahoa e mai nei i-o lahonua? Ka, aohe ia he ka hoahoa. he ao ana aku ia. Nolaila, mai hoolilo i mea no oukou e no nohua ai. o puu aua nei ka n@ku.
Ma ke ahiahi kapule i h@ ne, ua ike ia a kula kekahi neehiwa, e ana pau ana, i ke kula pili o Malama, ua hai maule i ka wai ulailiahi
Aole au e pono. Kelilo i Kapena
I ona noia moku
He pailaka lehulehu.
O keia la, ka la i hanau ai o ko kakou Moi puuwai lokomaikai, Kauikeaonii III. Ka Moi mua nana i hookahua ia Hawaii nei. maluna o ke Kumukanakawai i kakau ia. A o ka Moi Kamehameha I. ka mea nana i hookahea, maluna o ke Ku@kanawai, o ka manao.
I kahi aka wale no, ma@a ma@a @ ke kumu pepeiao, i ke kahi k@e a na ae keia o ka la; hae mai ana kela i a ihiki pau. Kikii kapi i ke one o luhi, Pau pono na opilu a ka makemake Lea i hola ka ena a ke kini o Mana Ua u-nu'a e ka paloka i waahila.
He lono hou no ka makou i lohe ai mai na kiai ala no; ua kii ia aku ka ka Moiwahine. e konio a lilo i lala no ka Hui malu, e kekahi luna o ua hui ala, a ua hoole aku ka Moiwahine Liliuokalani. Ina he oiaio keia, alaila ke haawi nei KA LEO i ka mahoia i ka Moiwahine, no kona hoole ana i kela kono.
O KA LEO a me "Ka Oiaio;" he mau kiai haule ole laua no ka lahui Hawaii i aloha nuiia, ke hana pono ke kanaka nui a me ke kanaka @uku, he mahalo ka laua e papahi aku ai, aole he hoino; a ke hana hewa laua. a o kahi o laua hoi, he pahi @lua o ka ahewa ka laua e o aku ai, aole he hoo@iliwale.
He mau keiki o ke kai ka makou i ike aku i ka haha hele ae ma alanui Moi e kokoke ana i alanui Puowaina, a napoo aku ana maluila aku. Hai ae ana kamaaina, i komo aku la e luu wai. no @a mea. aia ilaila he mau ipu olelo. me na @unawai o @ilemona; aia a kuahiku lau ana, ola ka ma'i auhee aku luuluu.
MAI KONA MAI.
He leta kai loaa mai ia makou e hoike ana i ka ha@a kupaianaha a kekahi wahine o ua kai malino la, eia kana hana:
E kauoha mai ana oia i ka mea makemake luau e hele e ako a nui, e wa-hi a paa, alaila lawe aku a kau iluna o kona kua, a liuliu alaila i mai kela ua mo'a, alaila kii aku ka mea nana ia wa hi luau a wehe ae, a e ike no oe ua paluhe; aka, o wah@ o ka wa-lii o ia mau no. Ua hiki pu no hoi i keia wahine ke ai i ka pohaku ala e like me ka ai ana o ka maia palakaoule.
A ua hooiaio ia he oiaio ka, pela i'o no paha; aka. o ko laila poe kai ike, a no makou iho, ua ike mua makou, oiai, ua hoike mua mai ke Kaula a ke Akua, penei: Iloko o na la hope e nui aua nei ka ike, e holoke auanei ko ke ao io a ianei, wahi a Daniela.
Nolaila o na la hope keia o ke ao nei ke ike ia nei na mea kupanaha.
NALO WALE.
Ma ka Poaono iho nei, ua nal@wale aku he Ilio wahine, e o ana i ka inoa o Gib, ke hea ia aku. Aole lei-a-i, ua pi'o ka wawae akau mua. E uku ia no ka makana kupono, ke hoihoi ia mai ka Ilio ma ka Hale Inu La@a Pan@eo@. 5@
OLELO HOOLAHA.
Mai keia la a mau loa aku. aole loa au e hookaa i kekahi aie i hoopaa ia ma ko'u inoa, ke ole e loaa kekahi ae ana i kakau ia e a'u. JAMES H. KAPAHU.
Aleamai, Hilo, march 9, 1891. 48 w3ts.
HOOLAHA OIHANA WAI.
I kulike ai me ka Pauku 1 o ka Mokuna 27 o ke Kanawai o 1886.
Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i kekahi pono wai piula, ua hiki mai ka manawa hookaa a e hookaa ia ai o ka uku wai no ka manawa e pau ana ma ka la @0 o iune, 1891 ma ke Keena Oihana Wai o Honolulu ma ka la mua o la@, 1891.
O na koena uku wai a pau e waiho kaa ole ana he umi-kumamalima la mahope iho o ka wa e hookaa ia ai, na ka @ i ka pakui hou ia ana me ka 10 kene@ pa haneri.
O ka poe e uku wai ana e oluolu e awe mai i ka lakou likiki hope i @ku ai.
E uk ia na uku wai ma ke K@ena o ka Oihana Wai na Honolulu, ma Kapuaiwa Hale.
CH@S E. WELSON,
Luna Nui o ka Oihana Wai.
Honolulu, @ 2@, @