Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 144, 6 Malaki 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Lina Deuz |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
He Maa Lono
O na lono e paialewa ia ana mana pipa alanui oko kakou kapitala nei; oia no ka manao waiho mai o ke Kuhina Wilimana i koaa noho poo Kuhina ana no ka Aha Kuhina e noho nei.
No na kumu o ia mau manao ana e haalele, aole makou i maopopo, malia paha, ua like ole kona manao me knoa mau hoa ma kekahi kumu manao ano nui e pili ana i ka pono o ka lahui. Oiai ua hoopuka pinepine aku makou i ke akea, o ka ka Aha Kuhina e hana ana i ka makemake o ka lahui, oia ke oni pea; a o ka Aha Kuhina hoole i ka makemake o ka lahui, ola ke helelei liilii ana a lilo i mea ole.
HE MOOLELO HAWAII
-NO-
KUALUNUIAOLA
KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO, KA HI’APAIOLE O KE KOA I NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA. KE ALII O WAIMEA. KAUAI.
I ka hiki hou ana aku o keia lohe imua o ke Alii, ua hele kino pu mai la oia e nana i ka mea nana e ulapa nei kona mau aliikoa me kona puulikoa nui, a wahi ana iaia iho oiai lakou e iho mai ana no kahaone:
He hookuku o ihe hoi mawaena o ka poeo Waimea nei ma kekahi aoao, me ka poe o Kekaha ma kekahi aoao, oia ka mea i lohe a i wawa ia e na mea a pau e malama ia ana ma ia ia, eia ka he hooili kaua nui, ua hiki nae hoi, malia he kaua na kamalii, a’o i ke koa a’o i ka ho lo, wahi a kahiko.
I ka hiki ana mai o Ola me na koa, na kauoha koke aku la oia ia lakoa e hopu i ke kumu o ka ino nana e luku nei kona mau koka, a ua hooko ia keia leo o ke alii ma ka hoopuni ia ana o Kualunuiaola a paa iloko me Pi kona hoahanau.
A ua oleloia, he mau mano okoa ka nui o na koa nana i hopu o Kua lunuiaola ma, aka nae, ua opaha pu ka aoao mamua o kabi a Kualu naiaola luku ana me ka weliweli o ka make, oiai ua opio nei a kaua e waele ana i alanui nona e puka aku ai ma kekehi aoao, a o kona hoananau hoi, aia oia ma kekahi aoao.
A he mau wahi kauna wale no hoi i koe, a puka aku ua keiki nei o ka wao-laau, mawaho o na koa o ka moi o Kauai, ua okupe iho la oia a hina ilalo, a oia no hoi ka ma nawa o na koa o ke alii i lele like iho ai maluna, no ka hopu ana i ua @ nei a kaua.
A oiai kanaka e kupopou ana ma luna o ka mea nona keia nanea, na huli mai la o Pi, oiai oia e au. ana i wahi nona e pakele ai, a ike mai la i ka momoe like o na kaa o na koa o ke alii, o kona manawa no ia i haalele aku ai i ka hakaka ana, a huli ne la oia a holo mai la me kona mama a pau, oiai na koa e moe kelelio ana ka uwahi o kula mahope mai ona.
A no kona oakele nui mama maoli no, nohe he mehana aku o na koa o ke @ mahope o kona mau kapuai, a hiki wale i ka wa a Pi lele aeai akau iluna o ke kua o ke mahi koa, a hoomaka aku la oiae holo me kona mama a pau maluna o ke kua o na koa o ke alii, oiai lakon a pau pupue ana ilalo me Kualunaiaola.
Holo aku la o Pi a ma kahi a na koa e kaa ana i ka lepo me Kualunuiaola. ua pane iho la oia i kona hoahanau me ka leo nui:
I nui ka ikaika e kuu hoahanau, iea au ke holo e nei mamua, nolaila i nui ke aho!
I nana ae ka hana o na koa. kololio ana keia keiki opioopio maluna, a o ka wa no hoi ia o Kualunuiaola i hoomaka ae ai e oni me kona ikaika a pau, no ka mea, ua ano mana pa ae la ka lima o na koa e paa ana iala, a aia hei. ku heu ana ua opio nei malama o kona mau kapuai.
Hoao hou aku la ua opio nei e hakaka me na koa me ka olelo ana aku i kona hoahanau e’holo ala me ka leo nui:
Pi e-, ke hoi ala oe o kaua, la- we pu ia aku me ke akua o kaua ia oe!
I hakalia moa a pau keia mau hua olelo a ua opio nei, ua pu-ke hou aku la oia i ke poo o na koa o ke alii, a mamua o ka piha ana o ke kauna hookahi ua paa iho la oia i ka hopu ia.
Aole i pau.
HOOLAHA I KA POE MAKEMAKE I “KA LEO.”
Ma keia hope aku ke hoolaha ia aku nei. e kii aku ka poe makemake i ka nupepa Ka Leo i na Luna e lawe nei i ka nupepa, oia hoi o
J. Kahaleluhi J. Kaneaiakala
Geo. Kanikau Parao
T. Kapualei John Samoa
Jno. E. Bush
Luna Hooponopono.
Olelo Hoolaha.
Ma ka Poakahi, maraki 9, 1891, e uku ia ana he uku mahele i na Hoa Hui o ka Hu Hawaii Banana Company, ma ka rumi Loio o William C. Aehi, a ke konoia nei na lala o ua Hui la e kii ae i ko laoku mau kuleana.
Ma ke kauoha.
Maraki 2, 1891 1w-d.
OLELO HOOLAHA.
Kehoolaha ia aku @ei ua hoopau ai ka Palapala malama waiwai o Mr. A.J. Cartwright (Kakalaika) nona mai kona mana e malama i ka waiwai oka mea nona ka inoa maialo (Lilia Piikoi,) a ua hoihoi hou mai no oia iaia i kona waiwai a pau i waiho iho nei iloko o ka lima o A.J. Cartwright, a nana no hoi eohi kino aku a e malama i kana kana a pau e pili ana i kona waiwai i olelo ia ae la, a hiki i kona hoolaha hou ana aku.
Lydia P. Kamakala
Feb. 25. 1w-d.
OLELO HOOLAHA.
Owau o ka mea nona ka ihoa ma lalo iho nei, ke hoike aku nei au i ke akea, i ka poe e ake ana e lo@a ona ma@ home noho, e kipa mama kahi o ka mea nona keia inoa a e loaa no na home oluolu no ka noho ana.
He mau hale ko’u i makaukau no ka hoolimalima ana i ka poe makemake. Eia ma Kamanuwai, e pili ana i ke Alanui Nuuanu, a e loaa no wau ma kahi o Mr. I’a. Wi ma Alanui Nuuanu.
D. Kahuakai Kaelele
Feb. 23, 1891 21s.-d.
JOS HUBASH.
(Alanui Papu, Honolulu H.I.)
He mea Milo Gula kaulana, aia ma ka
Halepohaku o Makanani.
He Puu nui o na mea Gula,
Na Lako Dala o kela a me keia ano.
No ke kummukuai haahaa. e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he keu a ka haahaa oa na kumukuai. Honolulu Feb. 2, 1891. 121
KA HUI KAA ENTERPRISE.
Ua Kukulu ae nei au i kehahi Hui @AA
Eleu ma ka aoao iho o Kalakaua Hale
ma Alanui Kalepa.
Ma ka Huina Hoolulu
Kapio Helu 13.
O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke Telepona mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauha nei, e heo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.
EHoaoa i pau Kuhihewa.
Wallace Jackson,
Telepona Bele Helu 113
Matala 690
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohei na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Kelean (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua maa Apana Aina la, a o ka mean a mau mea paha ekue ana i keia, e hopu ia no emaua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakon e hele mai e hui pu me Mrs. C.I. Hiram, a i ole ia, me David Dayton, a i ole ia Kuku.
Owan no me ka haahaa.
Mrs. C.I. Hiram
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. @-d
NO KA POE MAKAIKAI
MA KA
O. :R & L. Co.
MA KA I’A HAMAULEO O EWA:
O ka poaono ka la Kupono no ka hele ana, oiai e bbblele ama ke kaa i kahi hoolulu n@ Kuwia, Houelulu, i ka ho@a 1:45 p.m. o na Poneno a @
No ka auhau, aohe olelo ana, @ mookahi wai o ka like, mai ka like a ka laele.
Oia hoi, he – 50 koneta, hiki i. Manana a hoi hou mai – 70 koneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.
O keia ka manawa po@ a la’i ai ka holoholo hohala manawa me ka hanu ana i na ea oluolu maitai, no elua wahi koneta wale @ o ka mile.
1m-d Oct. 8, 1890.
Ka Hui Uwati Kaleponi.
Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana Waltham, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi. E kipa se io
A.J. Schreirer-Agena Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.
KAUKA YONG KAM PUNG.
HELU 5S ALANUI MAUNAKEA
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua
Ua Hiki ke hooia ia kela a me keia ano ma’i, mai ko no kane wahine a me ko na keiki, @. O na ma’i ha-ao na hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’ie pili ana i ka maka, pau pu la i ke ola.
Ke @ike ia aku @ui, ala ke ola @ me ka oluolu nu o ka aulau.
E Kipa mai e ka poe i hoolau @ me na @wina pilih@ i ka ma’i a @ @ @ aku.
Kauka Yong Kam Puso
Augate S3 @