Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 133, 19 Pepeluali 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Cyndi Defenbaugh |
| This work is dedicated to: | Kaelene Ahu Rey |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
HE MOOLELO HAWAII
----NO----
KAUALUNUIAOLA.
KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO,---KA HI’APAIOLE O KE KOA I
NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA, KE ALII O WAIMEA, KAUAI.
Ua iniki mai la o Kalulu ma no ka hoi ana na ahiahi, aka, ua au’a aku la o Kualunuiaola e noho no lauou iuka, e nalo no hoi na makua aloha keiki e imi mai ana; a eia hoi kekahi, ina olua e hoi aku ana, e loaa mai ana olua i na koa, no ka mea, ua ike ia mai nei kakou i ke kahawai oonu a ke alii.
Ike i’o mai la na aikane, ua pono i’o ka Kualunuiaola au’a ana, nolaika, ua noho iho la laua a moe ia po a hiki wale i ke kukala ana mai a ka moa kuakolu, ua ao kakou e ka inuwai, ua puka ka hoku loa aia iluna.
Nolaila, ua ala like ae la lakou, a o ko lakou makakehau mua o ia kakahiaka, oia ke koala ana i na koena oopu a lakou, miki mai la hoi kekahi mau keiki a ke ahi, a i kekahi keiki hoi ka hoomakaukau i ka ai, aohe i liuliu makaukau ka ai a ua kamalii nei o ka Isaraela, aohe i lele ka nalo.
Mamua nae o ke komo ana o ke poo oopu iloko o ka waha me ka mikipoi, ninau ana kekahi mea mawaho o ka hale:
Aia ihea kamaaina o keia wahi, e Kualunuiaola e, e haalele i ka poli o ka makua ua ao.
I ko Kahapula lohe ana mai i keia leo hoala, ua pane mai la oia, ua ala, komo mai iloko nei; a mahope huli mai la oia a pane mai la ia a pane mai la ia Kualunuiaola, aohe hoi e kii aku i ko hoahanau.
I ko Pi komo ana aku iloko, oia hoi ka lua o na keiki i hanau pu ai me Kualunuiaola i ka la hookahi, e like me na mea i hoike mua ia aku ma na helu mua o keia nanea, ua uwe leo nui mai la o Kahapula, a pau ke honi ana i ka ihu o ka hoahanau, huli ae la honi i ka makuahine, a hapai aku la hoi o Kahapula a hoonoho iho la iluna o ka uha me ka uwe helu pu ana, a pau kana uwe ana, ua ninau iho la oia i ke keiki:
O oe wale mai nei no? Ae no ho o Pi, uwe hou no o Kahapula i ka hookuu hookahi ia ana aku o ke keiki, a pau ka uwe ana me ka nukunuku ana i na makua i ke aloha ole, ua ninau hou iho la oia:
A pehea oe i pololei mei nei, wahi a Kahapula.
Inehinei auanei ka’u hele ana mai, wahi a Pi, hele mai au a lalo aku nei la hiamoe, a na ia poe i ku hikuhi mai nei ia’u i ka hale, he pii loa mai no ko’u i ka ponei, au’a hoi kela poe ia’u e moe au ilaila a ao, alaila, pii mai, ina la ua hiki mea mai no au iuka nei i ke ahiahi nei.
Makamaka ola no nae, hiki no hoi oe, e ku ana ka umeke ai a ko hoahanau, nolaila, e noho e ai nui me na aikane a olaa, wahi hou a Kahapula.
ai iho la lakou a pau ka ai ana, hele nui i ka paani, a oiai lakou e makaukau ana no ka hele ana, ua ninau mai la o Kahapula, e hele ana oukou ihea?
E hele ana makou i ka paani, wahi a Kualunuaola.
O hele nui, i paani nae oukou, mai noho oukou a hakaka iki e na keiki, a pii no hoi oukou iluna o ka laau e paani ai, o kapeke mai auanei poino.
I hakalia no a pau keia mau hua olelo a Kahapula, o ka oili aku la no ia o Kualunuiaola me kana mau aikane, a oiai lakou e paani ana, ua olelo aku la o Pi ia Kualunuiaola; laukanaka maoli kou wahi i kamalii a nui wale, he ka uhale no ka ma keia wahi aku?
He Leo Poloai.
Ina makamaka a pau o KA OIAIO e noho ana mai Hawaii a Kauai ka poe hoi nana i apo mai a hookipa aku i keia wahaolelo hopo ole o ka Lahui.
Ke kono ia aku nei ko oukou mau manao maikai a aloha Lahui oiaio hoi, e haawi mai i na kokua ana no ka pono a me ka holoniua o keia wahaolelo o ka Lahui Hawaii oiaio, ka nupepa hoi aole e hiki ke punukuia e ka mana o ka poe e ake ana e nalo na ino a me na hana pono ole i manao ia e panee mai maluna o ka Lahui. Aka, he wahaolelo ia i kukulu ia maluna o ka oiaio a o ka oiaio ke kahua, a o kona moa no hoi ia.
A oiai, ua waiho ia mai ia’u ka hana o ka malama ana, a me ka hooponopono ana i ka papa inoa o ka poe a pau i lawe i keia nupepa i keia makahiki e hele nei, mai ka papa inoa o na luna a me ko ka poe lawe pakahi a puni na ailana mailoko mai o ka Buke inoa o ka makahiki i hala, a ina makemake nui au e hooikaika e like me kahi makaukau i loaa, no ka hooholo pono ana aku i na mea e loaa pono aku ai ka oukou mau nupepa me ka hauleule ole, i kulike me ko oukou makemake. A i mea e nee mua aku ai keia makemake o ka oukou kauwa nei, aia no ia ma ka oukou apo ana mai me ka lokahi ma ko oukou aoao mai, a e hooikaika no hoi au maanei nei aku, a eia kekahi mau mea i makemake ia e ko no aku ia oukou:
1. O ka poe e makemake ana i ka nupepa “Ka Oiaio,” e kauoha pololei mai ma keia keena, Keena o ka Oiaio, ma ka inoa o ka Hon. J. E. Bush (Ailuene Buki.)
2. O na hemahema a me na pilikia no ka oukou mau nupepa, e hoike koke mai me ka maopopo ma keia keena, mai hookaulua.
3. Kakau pololei mai i ko oukou mau inoa, me na hua kumu, a me ka inoa o kahi a oukou i noho hoola’ila’i ai.
4. O ka mea a mau mea paha e hoonee ana iaia iho mai kahi mua a hele aku a noho aku he wahi kaawale, e pono oia e hoike koke mai i kona nee ana, a ha’i mai i kahi hou ana e noho kauaheahe ana.
5. Ke ola o ka nupepa, aia mai ia ma ko oukou aoao, a o ka mea nui ia: a ua ike no oukou i ka olelo a ka Luna Nui o keia nupepa e pili ana ia mea. Ina he aloha a he manao maikai, hoike iho ma ka hookaa pono ana i ke ola o ka nupepa. O na mea pili i ke dala o ka nupepa, me ka Hon. J. E. Bush oukou e kamailio ai no ia mea.
6. O na leta hoike mea hou a me na manao kakau ia mai, hoouna mai i keia keena, me ka hoike pono mai i kainoa pololei.
Me ka haahaa.
EDWARD KEKOA.
Keena OIAIO, Honolulu Feb. 5, ‘91
HOOLAHA I KA POE MAKEMAKE
I “KA LEO.”
Ma keia hope aku ke hoolaha ia aku nei, e kii aku ka poe makemake i ka nupepa KA LEO i na Luna e lawe nei i ka nupepa, oia hoi o
J. Kahaleluhi J. Kaneaiakala
J. Keanu Parao
T. Kapualei John Samoa
Geo. Kanikau.
JNO. E. BUSH
Luna Hooponopono.
HOOLAHA A KA PUUKU.
NO NA HOOKUPU NO KA LA KUOKOA
KOA O KA LAHUI HAWAII.
I na Hawaii a pau, ke poloai aku nei ka mea i kohoia he Puuku no ka wa, no ka malama ana, i na hookupu, e loaa no na ma ke Keena o ka LEO O KA LAHUI i na la a pau, ka @@@a, e lawe i na hooku pa a ka poe i aloha i kona aina hanau, i makee i Kona Kuokoa o Hawaii Ponoi.
I mea e maopopo ai ke ano o keia hookupu, ke hoike aku nei ka puuku, penei. Ua noa ka hookapu i na Hawaii a pau, i na hookupu dala, a me ai paha. He mau haneri dala ka, hookupu ia i ke ia manawa, a he 10 bipi, he 20 mau puaa. E hoike ia aku ana no ka papa inoa hookupu i ka wa e pau pono mai ai o na hookapu ma ko’u lima.
Ma ke Kauoha,
JNO. E. BUSH.
Hoolaha a ka Hui Kaa Ahi.
UA HOOHOLO KA HUI KAA Ahi i ko lakau manawa holo, ma ka la Sabati ae nei, Feberuari 18, 1891.
EHA MANAWA HOLO ILOKO
OIA LA.
KA HOLO ANA A HOI MAI.
A. M. P. M.
Haalele ia Honolulu 7:00 3:30
Hoea ma Honouliuli 8:05 4:35
Haalele ia Honouliuli 8:25 4:55
Hoea ma Honolulu 9:30 6:00
W. G. ASHLEY
Lunahoohana Nui O. R. & L. Co.
Feb. 10, 1891. 5ts-d.
KUAI HOOPOHO
LOA !
No Ekolu Pule Wale no !
E HOOMAKA ANA MA KA POAKAHI
LA 15 O DEKEMABA, NO KA POMAIKAI
O KUU LAHUI PONOI.
E kipa mai i hookahi, o ka pono no o ka hele mai no a pau, i ike maka, oia hoi, e kuai hooemi loa aku ana wau i ko’u mau waiwai a pau ma ke dala kuikie, oia hoi, na KALAKOA hooluu like ole. Mai ka 12 a 20 I-a no a $1.00.
Na KALAKOA laula, mai ka 6 a 8 I-a ko ka $1.00.
Na KALAKOA hapa kanikau laula, he 7 I-a na ka $1.00.
Na KINAMU, he12I-a $1.00.
3 Paa KAKINI WAHINE 25 keneta.
Na PAPALE o na opio wahine i kinohinohi ia, he $1.50 a pii aku, no ka mea hookahi.
Na LEPO-NALO mai ka 8 a 18 I-a no ka $1.00.
Na A-I KALA KEOKEO a me hapaka nikau o na wahine, 10 keneta no ka mea hookahi, a pii aku.
Na Ka MAA haahaa o na wahine, he $1.00 wale no no ka paa.
Na KIHEI huluhulu, na HULUHULU manoanoa; na HALII moe a pela aku.
Na PALE-ILI oluna o na kane, he 25 keneta wale no o ke ano maikai.
Na PALE-ILI olalo, he 40 keneta wale no a pii oku.
Na PAA LOLE o na keiki o ke KALIKIMAKA.
Na PALULE hana o na kane mai ka 40 keneta a pii aku.
Na PALULE huluhulu mai ke 40 keneta a pii aku.
Na PALULE keakeo i aiana ole ia, he oluolu ke kuai ana, a he nui wale aku no koe o na waiwai e kuai hooemi ia aku ana, mai hoohakalia i ke kipa mai iloko o keia mau Pule Ekolu wale no e loaa ai ka maepono loa o na mea kuai ma ko’u hale.
F. MOSES KEUMI.
ALANUI MOI
JOS. HUBASH.
(Alanui Papu, Honolulu H. I.)
He mea Milo Gula kaulana,
aia ma ka
Halepohaku o Makanani.
He Puu nui o na mea Gula,
{A ME}
Na Lako Dala o kela a me keia ano.
No ke kumukai haahaa, e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he ke@ a ka haahaa o na kumukuai. Honolulu Feb. 2, 1891 121 1w-d
KA HUI KAA ENTERPRISE
Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA
Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE
ma Alanui Kalepa.
Ma ka Huina Hoolulu
Kaapio Helu 13.
O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e hooko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.
E Hoao i pau Kuhihewa.
WALLACE JACKSON, Luna Nui.
TELEPONA BELE HELU.................113
MATALA--...................690.
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no me ka haahaa,
MRS. C. I. HIRAM.
NO KA POE MAIKAI
MA KA
O. R. & L. CO.
MA KA I’A HAMAULEO O EWA.
O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 P. M. o na Poaono a pau.
No ka auliau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka like, oiai ka liko a ka laele.
OIA HOI, HE ---50 keneta, hiki i Manana a hoi hoa mai---75 keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.
O keia ka manawa pono e la’i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hana ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.
lm-d Oct. 8, 1890.
Ka Hui Uwati
Kaleponi.
Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi. E kipa ae io--
A. J. SCHREIBER---Agena
Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alantona.
KAUKA YONG KAM
PUNG.
HELU 53, ALANUI MAUNAKEA
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua.
UA HIKI KE HOOLA LA KELA A me keia ano ma’i, mai ko na kane wahine ame ko na keiki liilii. O na ma’i ha—no, ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.
Ke hoike ia aku nei, aia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka aukau.
E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me ua haawina pilihua i ka ma’i a na’u oukou e hoola aku. KAUKA YONG KAM PUNG.
Augate 25. tf-s/