Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 123, 5 February 1891 — He Welina Aloha i ka MOIKALAKAUA. [ARTICLE]

He Welina Aloha i ka MOIKALAKAUA.

E na hua makaainana iUoha. iiim i ka hiki'na a ka la ma Hafeha'*, a ka welona a ka la i ka moie olu o Lehim, r>a kui)'t me ua punui u ka aina a me na m;ikamakn houlauna e noho pu nei me kakou, o ke aloh'i i hanwe ia iho'me n i kulu waiuiakao ka ehaeiia. ka !>aunui ko. ke kuniakena, ku lihaliuu. k n\okn:\huna a me ka luuiuu pihe o ka n imu, me kakou a |>au, mf ka 1 uin i pu »*na in:tro ka rii:in<' ilti..o!ci« k o ka Mea Mana Loa. la'kakoii a j?au o k« na?ica a m«vi;n j>alaka o ka noho'na mai ka makahiki ma i hala. u i k« kikoo ana »iai nvi ilxu;o o kc:a m;tkahiki iio;u a nia na |»uh- hmKf o ka inai.iiiia i ii.ii.i aku iv :. nuwe r.a >h'*i i kr ka ika ' ana J v m\ i k t ō io!v« n kau*naua \u kiiKMU .i itM. UliP iit- iiwihi i t n.iua <• īuuinuunuu na i klno> a ii'>io an la no: k;< m-» i V .. }«•:»'{.un: i .v.i hempo. i K * ; a «•; % . < n* ko

e i ,ana: —"0 ko kakou I-nni, Al[ii. j ka Moi Kalakaua, ua haia aku oia j ma 'kela aoa® o keia ola ana Ii | Na keia lono i wawahi ae i iia paia aa-koko o ko makou pnuwaii a Jiuikala niai Ia hoi i ka nui kino ho- i lookoa iloko. o ia haawina like, a e ; naka ana me' ka uhola pu ana iho s a ka ilihia mai ka uiko ihoo ke poo i a hoea ilalo o .ka manea o na wa i wae; a lohe pu ae la hoi i ka leo'«, i makena a nie ke kanihw., a 6 uwe ana hoi ka Lahui Hawaii no ko 3akou Moi i aloha nui ia, ua hala, tia nalo iou, aole q lloi liou. mai. ua nalohia a mau loa. Auwe ! Luuluu ' wale. ;; ; " 1: u Luviluu Hanalei i ka ua .nui, Kaumaha i ka no« o Alakai, O ka loku a ka ua i na pali, Pihapono na kahawai i ka waE. ,? Ano, e ko makou iahui o ke ko-' \ ko hookahi, ia kakou e luuluu neit i ke aloha no ko kakou Moi i aloha i nui ia, ia kakou e maopaopa nei i i ka uhaiaholo ana a i ka hoonana ana ae i ke kaumaha, ua hoomama iki ia a« la ko makou naau luuhui i kn īke ana aku no i ka Hae Kalauuu e pulelo malie ana no i ke ahē koionahe makani, oia hoi, ua paa mai la no ka hakahalea o Kona wani M»i) i Kona Kaikuahine, & ma Ona ala hoi kakou e manaolaua aku nei ro ko kakou pono o koia mua aku. O ka manaolana maiu.ia o ia kahuu, e hoonui ae i ka oni aua, a mohal.i ae iloko-o na alahele maalahi o ka hoopono a uie ka oiaio, a e miue aku kakou imua me na manao aloha Alii oi&io; aloha Lai«ui makee hoi i na pano © ko kakou aina'makuahine, aj>cla hoi kakou a pau e kuanui a e pa-ka aku ai i ko kakou Moiwahine ma na ano pono a paiv, '«14 ke kapae ana ae i na auo pai hookamani wale aole hoi pomaikai piiikino. « )>aa«n m«i lr« ījihni » »u kokua kupono ana* laia e like me* ka Hiki ma na ano a pau. Oiai kakou a nau e eoloku nei ma ka naau no ke kaumaha lihaliha i ka ukana eehia a ka make e nao ia mai keia mau huaolelo pule j penei: u Ua ike no au e lioihoi aku ana Oe iu'u i ka "make, ka Haie hoi e ukoahou ai ka a pau a ola i ;iiui. 0 ka mea nui a mo ka j mea uuku. aia no malaila.' no ko kaii ana i ka la hookolokolo nui I Au o ka Mea Mana Loa, Amene." Ua uiao|H {)o ia kakou a pau ke | ano nui o ia raau olelo, a kei.i hai- j pule o ke au E lawe no | kakou iho ia mau ieo pule, a e hoo- j pili mai ia kakou iho me ka nauu j haahaa a nie ka «ehia nui. i ole ai e ! * | lilo ka make i mea weli ia i kona j wa e hcK>pa mai ai, aka, i Hlo ai ia j ia kauiahao, i la i akeia a i iini ia, | m like im ka KHiiiaiim i uk'lu 1 •'K ake au e make i ka make ana o | ka poe pono, a e Uke hoi ko\i uo|h» j me lakou," O ka makt> ka hVu\vi-, na liope Kkv i ke kanaka, alaihi. oki iho !;i, Malaila e hooki ai ke kj«- ! naku i kalna nmu hana, a ē J ha ai hoi o ka i luht i ka ikaika. i K ka Laiiui Hawaii aiohav ! o! ke a]oāu i ko kakou Moi, ke hana :-;e; ia ia niakou; e heie akii unu no kakou ma ia alaheie. Mu ku uina mulihini Oia i hookuu mai ai i Kona luhi a pau, aol« hoi iloko ii Kona Aupuni hiwahi\VJi nei, ka uinalioi i kuulana nte ka oluolu a nu' uloha piiipAu; a o »m maka upalu nohea o kana Moiwahine kiiakila. k«na pilipna pilikino jo:n»' h>a;o kā Hak'hi, u* 'iu r ku nna ;ho i k n i 'i »;,u ho-

| pe loa ana ae, a le4e \t hi .ke &tu). a.j ! waiho ih© la he kino nioīui i olōko. Auwe ! Welina waie !! Pnu inako waio hoi laU! Ka Mana HookolokoloEia hou no: kii aku kekahi y>oe o lakou i na mooleio mawaho o kn hihia, a hali'oali niai. e hoaik:>ne me na oWo hoike i ia imua o kaiAha; alaila. oiela ae )a, ua lilo olua i īunu pilikoko ponoi ieekahi me kekahi; bolfila", no olua ke kuieana iloko o keia. liihia, aole no ka 'mea hoopii i?.. a hoopai ia aku la. Eiia hou niaino; i ka kekahi mau • Lunakanawai e ike ae ai, he mau makamaka, a hoaloha no lakōu -ke-' 'kahinnaU'loio imua o ka Ahn, ma ka hihia e lioolahe ia an»; alaila ' penei ibo la ka hana;, e hookap«ki? ae i ka pono no ka aoa* o ka lt>io hoaloha, a no ka aoao hoi o kahi loio malihini ea, kapae ia ae la. He nui wale na ano hana e like ae la pe ia i hana ia e kahi poe o lakou. A n>a ia mea ua oi aku ka poino o ka lehnlehu i ea Lunakanawai oia' ano. Na Lunakanawai Kiekie. Iloko ©ia poe, hoakahi o lakou noke kaulike; a ua kapa ia he Lunakanawai •Nui. He poe i wae ia, mai loko mai o ka" poe i hoonaauao nui ia ma na kanawai knloko a kuwaho hoi, a ua ko lakou kulana mtiikai a hoopono; a pela auanei ka lehukhu e hilinai aku ai maluna o lakou, no. na ninau kanawai kwikoi a ine na hoopii hool»alahal;i | m&i laL> mai. ! I■ ■ i He eha mau Lunakanawai kiekie i o ke Au;>uni Hawaii nel i keia wa, a ua make ka lima. A mawaena o keia mau Lunakaaawai eha, hehoo kalii o lakou he keiki ponoi na kekahi Rev. i Levi ia, a hookahi na kekahi hoa o ka Puali Mikanele i THF U U ] poai haipule, a o kekahi mau mea j aoh? i maopopo lqa ko laua mau | kupuna, a me ka mookuauhau. | 0 lakou a pau, he poe ifce kana- . wai nni, akn. iwaena o_kn kakuu i mau Lunakanawai kiekie e noho' nei, he mea na'u i kanaiua ole ke; olelo ao, a siole i kupono kekahi mau moa o hrkou no ke kulana a lauā e noho nei." A no kifaha ? A no ka | uk-u, akaln: l'a-lono -i:i, ua h<vn-1 niaojHipo i:u «a ike :*>no ia. ua ka- j mailio ia, a '<a kaulana a puni ka i j aina nei. "ua komo, ua huipu, ku-.! | ka pa. nooneo pu, hooiala pu. a i j no j.u. ma kela hana kipi i hoea ae; | ai ma kela la ino o lune 1887. % A j | oia li ana i ikoia e na mea a pau, he j | kalai ina kiekie loa A © ka mea, a | ! mau mea i kome a huipu iloko oia j i han*i ka);uma kiekie, aole loa he ' j oia e noho ma ka noho j ( Lnnakanawai kiekie. a e hookolo-1 kuki aKu i;i imi, ihp ka lnmkulukulul |oie iaia iho, no kona k&laima ino i ; j ha!va ai, oia kela ki»>i nui, j , K ka l.ahui Hawj.ii naalulu«,kuu j lAui oluoiu, a piha m« na mouao i i la ko ouknu tna-1 1 ko kanaka i ike |)onoi.amao-1 pojK) ioa ka p<|»ehi kanaka. a ua i ; kaul inu no hoi; uamahaloa ! : !hH>maik;ii aku anei oukou iaia, ke hooaoho ia aku i Kuhunapule^oo! o;ikou, a i l.unakunawai |mh,u me, kona tmhi oie aua i kona b«wa «' me ia»na luH>kolokolo ole i«u no na kt»aium nui ihana ai i keakea?; Maiuo hu, o lokahi ana kakou i ka niahaio ole no ia ano kanaka, n |**la no au e nei. a o nu* n«top:ta iu»i, aoie i ku&mo īki keka-' ht o ko. kakou niau I.unakanawai' Kivkie. no ka uoho a Uuaejj*a 'la; ei >i oa iko maop*po ia ko laua ano

| a me ko laua huipu ana ilōk'o o k& la hana karaim& nui. Eia nae, no ho mai nei n» i e liookc$!okolo ai ia hai, ku *ūo nao* ka imu u4ii ma ka ihu a me na maka v I oia hoi ke karainia nui o-ka la 30 o lune 1887. X e like me ka'u i olelo mnaai. he kulnna oihana ttno nui ]oa keia, a no ia mea e waeia me ke akahele īoa, ka poo i.n.nnaoia te boonohd aku malaila. Ina palia, ua piha 1 }#>a ko'u wahi maka i ka lepo a aae | na kehau kakahiaka oka hiamoe i ana o ka po; a ike koke aku au i ka hii mau kina oia ano like, a hoo-* maka au e a'o'-aku, a e buhu aku hoi iai:i. Pehea/ua kupono anei au , i ke a'o a huhu aku ia hai no ia haawina like me ko'u, oiai eia no hoi ke kau nei ?iia ko Y u mau maka ia iuau niea ino like? Hemea maopopo, e pane koke mai ana kela inea a'-u i a'o aku ai, a i huhu aku ;ii hoi.me ke pakike pu mai. f» wu e pili mai ai keiā olelo a'o kaulana oka Baibala. e i ana: 4t o oe anei ke a'u aku ia hai, aole hoi oe e 4 a'o ia oe iho."