Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 122, 4 February 1891 — Page 3
| This text was transcribed by: | Leilani I-Lovell |
| This work is dedicated to: | David I |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
Na make o Ianaari 1891.
Ma ka papa hoike o na make o ka mahina i hala a C. B. Reynolds ka Agena o ka Papa Oia, he kanalima-kumamaono ka huina nui o na make, mai ko na ewe ponoi ka aina a na malihini, a penei ka mahelehele pono ana; he 32 kane a he 24 wahine, a mailoko ae o ka huina nui o na make, he 42 Hawaii, he eono keiki o ka aina pua, he 5 Pukiki a me 3 Amerika.
Ma ko makou hoomaopopo ana iho, na emi iki iho na make iloko o ka hoomaka ana o keia makahiki i ko ka makahiki i hala, no ka mea o ka nui o na make ma ka makou papa hoomanao. i ka 1890 aku nei, iloko o ia malama hookahi no, he 75 ka nui, nolaila, ua like me 19 ka haule.
HE HALAWAI MA KAUMAKAPILI HALEPULE.
Ua malama ia he halawai maloko o ka luakini Kaumakapili, no ka noonoo ana, a hoomakaukau ana i na manao hoalohaloha i ka Moiwahine kanemake Kapiolani, ka Moiwahine Liliuokalani, ka Ohana Alii; a i ka Adimarala hoi o ka moku kaua Amerika Kaletona o ke Aupuni Amerika, e kekahi poe makaainana o ke kulanakauhale nei.
He hana maikai no ia, a kupono e hapai ia i keia wa, aka, o ka makou nae e ha’oha’o nei, o ka lawe ia ana ae oia hana maloko o ka luakini kapu, a hemolele e kaana ia ai na hoomakaukau ana oia mau ano hana, mamaua e ke halihali ana aku imua o na Moiwahine, a me ka Adimaral, no ka mea, i ka wa a ke Komite Lahui i noi aku ai i ua halepule nei, i wahi no lakou e hui ai no ka lakou apana hana hope loa, oia ka haipule ana @@ke Akua, mamua o ka halihali ana aku i ka manao o ka Lahui imua o ka Moi ma ka la 13 o Augate 1890; ua hoole maka eleele loa ia mai e ke Kahunapule o ua luakini kapu nei, a me kekahi o kona mau luna; a pela i nele ai ia leo nonoi haahaa. Aka, ma keia lono hoi i loaa mai aia he halawai e malama ia ana maloko o ua halepule la i ke ahiahi Poakahi iho nei Feb. 2, hoomanao ae la makou me ka waianuhea, i ke kipakuia o ke komite lahui mailaila mai, a newa aku la i kauhale o ka oihana Kaawai Helu 4, ilaila; pumehana na hookipa ia ana mai.
Pehea keia e ka lahui Hawaii mai Hawaii a Kauai? He kaulike paha, he kau kapakahi paha ka la ma Waianae. Ke hu mai nei na hana hookamani, a ha-ke mai i waho, a ke ulaula mai nei ka wawae o ua poe pule Akua lehelehe nei.
Aole makou i kamailio i keia no ka manao pilikino i na makamaka oia halepule; aka, ua lawe makou e kamailio ma ke ano e hoopololei hoi. a e hookuku ae i ke akea, i ikea mai ai e ka lahui. owai kai hana me ke aloha a owai kai hana me ka lokoino?
E kala aku no makou i keia. i ka poe i kue mai i ke komite lahui, ke haawi ia mai na mohai o ka mihi no ia mau hana.
Aohe paha he hilahila, oiai. mamua aku nei. o ka hana a kekahi mea ano piha hooio a hookano; o ka hele e olelo hele mao a maanei, “owau aku ana kekahi alii koa, e pau ana o mea.” aka. a hiki mai i ke a la he neo ka mea i ike ia. oia no o@a pokaakaa hele nei he po’i pule ehua ka hana. Hilahila ole.
HE MOOLELO HAWAII
NO
KUALUNUIAOLA!
KE KEIKIKOA O KA MOKUPUNI O MANOKALANIPO. – KA HI’APAIOLE O KE KOA I
NA LA O KA NOHOALII ANA O OLA, KE ALII O WAIMEA, KAUAI.
A e like me ke kukonukonu o ka ike o keia lahui ma na lau nahelehele, pela no hoi na makua o keia mau keiki, a mamua o ka hoea ana mai o kekahi la ae, ua oluolu loa ae la ua mau keiki nei, koe no nae ko laua ka’e ole, ua mau no ka aai o ia mea ia laua a o ka make ka palena.
A o ka hooko ia ana no hoi o ka Kualunuiaola mea i kamailio mua aku ai ia laua, ina nana ka eha kau ke alina.
Hala ae la ia la me kana mau hana, hoea mai la kekali la ae a ma ke ahiahi o ia la, ua piha hou ae la no ke kula o Waikaia i kamalii puni lealea e like me ka mea maa mau i na aluna ahiahi a pau. a ua oi aku hoi ka piha i keia la i ko na la mua i hala, ke hele ala a kokoe e puua ke kula o Waikaia i ka nui o kamalii.
A oiai o Kualunuiaola e noho ana ma ke kua o kona home kuahiwi, malalo o ka malu o kekahi mau kumu lehua, ua lohe hou ae la no oia i ka uwa o ka pihe kamalii a haalele wale, a uwa hou no a haalele wale.
Hoomaopopo hou iho la oia, ua piha hou ua kula nei i kamalii, ke pii mai nei ka uwauwa iuka nei a hahana i kuu manawa.
A no ka nui loa o kona lealea i ka uwauwa mau mai o ka pihe o ka leo @ na kamalii, nolaila, ua ku ae la oia a hele aku la e kii i kona ma-lo o ka heleana aku imua o kahi maka-kanaka e kau ana ma ka aoao o ka puka komo, a i hakalia no a paa i ka hume, o ka iho mai la no ia o ua keiki nei.
A aole no hoi i liuliu, ua hoea aku la ua keiki nei i ke kula paheepua, kahi hoi a na kamalii he nui e lealea ana me ka hoikeike ana i na niho, a pepe no hoi ka aoao i ka noke i ka akaaka.
Oiai nae ua opio nei e iho aku nei. ua ike koke mai la no kamalii iaia, a awaha pu ia ae la no hoi iloko o ia manawa kana mau hana i hana ai i ka la i hala.
Aole no hoi i upu iho ka Kualunuiaola iho ana aku o na lima a me na wawae, ku ana i ke kula paheepua o Waikaia, kahi hoi a kamalii e paani ana.
Aka nae, aole i hoopilipili aina aku ua keiki la i kahi o na lealea e malama ia ana, no ka mea, ua ma@ popo iaia, aohe he ulu o ka hoi o na kamalii i ka hooku’eku’e makenui, nolaila, ua hoomamao mai la a kaa wale me he akule ala i ka hohonu.
A no ka hiki ole i ua opio nei k@ kinai i ka nui o kona lealea i ka paani mai a kamalii, ua hookokoke aku la oia i kahi a kekahi keiki nui e noke ana i ka wili me ka haa nui ana, me ka noonoo ana iho o ua wahi keiki nei iloko iho ona i kana mea e hana ai. i wahi no ua keiki nui ala e makapaa ai a hopu hewa mai iaia e paani pu me ia. no ka mea, aole oia i ike mua i ua kei ki nui ala i na la mua elua mamua iho, a e ike ana hoi kaua i ka hoohaehae ana o ua opio nei i ua keiki ala ma keia wahi.
I na manawa a pau a ua keiki nui ala e ke’a ai i kana pua, e olelo mau aku ana o Kualunuiaola i na olelo hoonaukiuki, me kona manao ole ae, he keiki kela i kii maoli ia aku e na keiki o Makaweli e hele mai e hookuku me ia; aka, eia nae ua wahi keiki nei ke hoonauluulu aku nei me ka ike a lohe ole mai o ua keiki nui ala i ka ia nei mau ha na e hana aku nei.
Aole i pau.
HE MELE KANIKAU.
He ula @@ no Kalani
Ka hanai kapu a wawalo
Hea iluna o Malama
He wohi ku kapu no ke Kini
Lau nui a Kea
He kanaenae walohia ia
No kuu Haku a –
He lani he milimili
He mea laha ole
Nou e Hanai Kapulani
He anoano meha
Ka leo o kuu Haku
Aole iho nei a –
E upu ae ana
O kahi e ike aku ai
I ke aka kino wailua
O kuu Haku lani
Aole iho nei a –
He mea nui ka leo o kuu Lani
He hipuu paa na kuu manao
A he ukana ke aloha
Na ka waimaka e hanini nei
Aole iho nei a-, minamina wale
Lele lani ke aho
O kuu Haku
I ka aina hau-oki o Kaleponi
Oki, a kaawale ke aloha
Uhi ka noe halii iuka
Ku ka punohu ka ua koko
He hoailona ia
No kuu Haku Lani a –
Auwa kuu Haku a –
Aole iho nei e.
Miss M. Leleo.
Ua Makemake ia i keia wa.
Ua makemake ka Hui Hana Hao Uniona o Aina Hou i ewalu poe kanaka hana no ka hele ana e hana ma kahi o ka Mahiko Hou o Honouliuli, Ewa, me ka uku pu ia i ka uku kupono. No na mea aku i koe, e hele mai e ninau pono i ka Luna Nui o ka Hui Hana Hao Uniona. 1w-l
I na Luna Lawe Nupepa a ‘pau’
Ke poloai ia aku nei oukou a pau hookaa pono mai ma keia keena i na dala o na Nupepa i na Poalina a me na Poakahi, i ka mea nona ka @noa malalo iho, aole hoi ia ha’i aku. E like me ka nele mai ia oukou, pela no e nele pu aku ai ka nupepa. Ua hana ia keia rula i mau ai ke ola o ka maka a me ka Wahaolelo hopo ole no ka oiaio a me ka pono o ka Lahui. J. E. BUSH
Luna Hooponopono Nui.
I ka Poe Lawe Nupepa.
Ke poloai aku nei makou i ka poe he luhelu e lawe nei i ko kakou nupepa, makaala mai i ka hookaa ana i ka uku o ka Nupepa ma ka hebedoma, a e malama i na palapala hookaa mai na luna aku nona ma inoa i hoike ia ma ke poo o keia Nupepa. No ke paewaewa o ka hookaa ia ana o ke dala, a me ka hookihi loa ana mai i ke keena nei. na hooholo makou ma ka hebedoma ka hookaa, i mama ai ka hookaa ana a ka mea e lawe ana, a i maopopo mau ai ia makou, i kela a me keia hebedoma. ka poe i hookaa mai a me ka poe i hookaa ole mai, aina na hookaa me ka loaa aku o ka Palapala hookaa, he mea hoi e maopopo ai, ke ulu ae ka nele o ka mea heluhelu, ke okiia aku ka nupepa no ke kaa ole ma o na luna ae, alaila, no na luna ka hewa, aole no ka mea heluhelu. a ina aole io maoli no na luna ka hewa. alaila, e kala ia makou no ke oki ana aku i ka poe hookaa ole mai i ka lakou nupepa.
J. E. BUSH.
JOS. HUBASH.
(Alanui Papu, Honolulu H. I.)
He mea milo Gula kaulana, aia ma ka
Halepohaku o Makanani.
He Puu nui o na mea Gula,
a me
Na Lako Dala o kela a me keia ano
No ke kumukuai haahaa. e ohi oe a luhi ko kino; a o ka lali, ka lilelile, a me ka mahiehie, oia kau e linohau ai; no ka mea, he keu a ka haahaa o na kumukuai. Honolulu Feb. 2, 1891 121 1w-d
KA HUI KAA ENTERPRISE.
Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA
Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE
ma Alanui Kalepa
Ma ka Huina Hoolulu
Kaapio Helu 13.
O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a
pau o ke kulanakauhale nei, a hoo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.
E Hoao i pau Kuhihewa.
WALLACE JACKSON,
Luna Nui.
TELEPONA BELE HELU ………..113
MATALA - - ..………690
Hoolaha Hookapu.
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa. Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai. Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholono o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua mau Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e mana, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai. O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui. e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.
Owau no me ka haahaa
MRS. C. I .HIRAM.
Honolulu, Oahu, Oct. 8, 1890. 3ms-d.
NO KA POE MAKAIKAI
MA KA
O. R. & L. Co.
MA KA I’A HAMAULEO O EWA.
O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 p.m. o na Poaono a pau.
No ka auhau, ahoe olelo ana. he hookahi wai o ka like. mai ka liko a ka laele.
OLA HOI, HE- 50 keneta, hiki i
Manana a hoi hou mai – 75 keneta, hiki i
Honouliuli a hoi mai.
O keia ka manawa pono e la’i ai ka holoholo hoohala manawa me ka han@ ana i na ea oluolu maika, no elua wahi keneta wale no o ka mile.
1 m-d Oct 8, 1890.
Ka Hui Uwati Kaleponi.
Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi. E kipa ae io-
- J. SCHREIBER – Agena
Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetona.
KAUKA YONG KAM PUNG.
HELU 53, ALANUI MAUNAKEA
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua.
UA HIKI KE HOOLA IA KELA A me keia ano ma’i, mai ko na kane wahine a @ne ko na keiki liilii. O na ma’i ha-no, na hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi. A o na ma’i e pili ana i ka maka, pau pu ia i keola.
Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka auhau.
E KIPA mai e ka poe i hooluuluu ia me na haawina pilihua i ka ma’i a na’u oukou e hoola aku.
KAUKA YONG KAM PUNG
Augate 25, 11-1.