Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 109, 16 January 1891 — HEAHA LA KO KAKOU KULANA I KEIA LA? [ARTICLE]

HEAHA LA KO KAKOU KULANA I KEIA LA?

Maīeio o keia pw manao ua la-| mai mak<»u i kekahi o na .iiinnu ; \-v\u i kaleauH ia kaiemi a pau Ha--ii maniua o na ;ahm o ae e n<»ho

; n<M iiiv. k&a 'Paem .>«• i--| '•«»«- kou manao nui iko .kak p<»:-.o lnoho nei, a me ka -poi;o <> m*ho;:ni aku mahope o ko_kjakou* mau ohana, ua nooneo iuakou l:e 'mea maikai i kela ame k?ia mnnal'wa e hoouiaopopo kakou i ko kiakou kuiana lahui, aoie hoi. e uohoi na j ni*a wnle iho no e like me na j au i haia aku, a lilo ka houinaopo^o'ia hal, na malihini o kahi e roai. \ He! nioa hou lori. iioko o ka noho'na malamalama o kekahi aupuni a lai hui p.iha, ko lakou hookuu qna a hoopalnlea i ko lakou kul:uui a me ko l.ikou kuleana he lahui Xj ir«ea emaopopo oi. a i mea e ik'e :jii ka lahui llawAii i ka lakou hana £ hana ai no lakou iho, he kuponoj no i ka poe kalai manao aloha aiba. e hoouioakaka iaku i ke kulana oka i lahui e kit aku ana i kela a m-; keia manawa; i kona kuokwi; i ka mea e pono ai ka lehulehu, me ke kue o!e*hoi i ka pono a me ke; kuleana o na kamaaina, oia hoi o oe e ke kanaka Hawaii. [ E hoomaopopo kakou i keia 'mea mua, o ke kul*ana nui, a ine ke ku-

leana muu, i ae ia iloko e ke kanawai, a rula, o ka noho'na o kekahi inau kanaka, Ipuulu a lahui ho(>kahi paha ma kekahi wahi, me ka akoakoa,—-no lākou no ke kuleana tuua, a no lakou no ke kuleana i oi aku mamua o na mea e ae a pau. 0 keia kuleana, ua kukulu ia maluna o ke kanawai mole o ka hoopono. O ka olelo a kekahi e i ana j lie kuleanii iike a he kuleana oi ae Ipalia ko lakou īuamua o na kaiuaI aina, he mau olelo hoopunipuni a ! kololie kela, a e pono ia kakou ke | nana i ka iuea e olelo ana nie ia he enemi oia. Ao!e he mea e ae ana" ( he kuleana oi ko kekahi kanaka I malihini e koino iloko o ka pa a me j ka hale iioho o kekahi kemaaina, a no"koii.u, komo ana Miamuli o kona | ir):in,io wale iho, he niea iilo ai , ka'uina, ka hale, a uie Ka wahine a I ' ohana paha o ke kamaaina nona. I ■ li(> oiaio. o keia iho la'ka mea i ha- j l-na ia maiiiua, aka, ke like ae nei I i kakou me ka ar>oBetolo i pouii ka > 'ike.a mahone helelei mai i ,ike oou aku la oia a oi 'mamua o kona ike mua. j ; Alaiia, no kakou ae la, no na ka-! i.inaaina ke kuleana in.ua . a maluna | oia kahua kakou e kalai ai i ka 010- j 10. Aole e hiki ia kakou ke ka : upa- i ona i.ko kuleana waiwai o ke kana- j ka hookahi, a no ia kumu, he mea j ria e liooi ia ae ai k(;na kuL'ana a ' ' nio kona oliana niamua o ■kekahi j : niea e ae me kona ohana. !•] like i mo ka like o na kauaka a pa* irr.v.a ! o ke Akua, pela iho la īnaoli no ko i : kakou kuleana kekahi i - kekahi-^o :ke kanaka he kanaka ia, aoka : : . ' ■ ■ '■ .mea i loaa i ke kanaka a lahui pa-! ha nona no ia, aoie no hai aku, a| l aole no hoi no ka wai wai ana g ke-; i ■■.'■■ ■ j ■ kahi, he mea ia e lilo wale ai koke-i j kahi kuleana. lna ua lilo kolohe ; I ia, a aole he kuleana maluna o ka! pono e mau ai ka lilo ana oia kulea! na ia hai, lie oki loa hoi i ka mali-; hini paha. j i Ua wehewehe kumu makon i ke-1 fia mea i hiki ai ke ike like ka poe j Mike ole o ka noonoo me ko kekahi; i poe i oi aku. A ma keia wehewehe ana ua manaolana makou he niea; • ia e hoonaauao piha ia ai na kanaI ta-a pau, i ke kumu paa o kahi o | | kona kuleana i- kumu ai a i oi aku | ' ai i ko na lahui e ae, a rna ia mea; j hoi e hoomaopopo iho ai, me kahii-1 ! poi a malama pono i keia kuleana: ' me na hana naauao, ao!e e like me ] na Ia i hala, mai ka manawa e pahele, e hoopunipuni, a e mali leo ia ana na kupuna o kakou e na ku- <

. mu a .me na ai:ii:ai o kela a 1110 k<i-1 j ia, ano. ' A mr\ wci!2 ana nr> boi, i i akaka like ai la kakou a pau k(» kai kou kule.ina imia i hookahna ia ai. e maopoi>o pono ai iakakou, ke hoo- ; kuku a hoohalikelike uei na kula- | na elua. ko ke kulana inua a m« k« kti:t manawa. Pehea la, ua like anei ? E olowaln mai ana no na leo o ka lahiii, mai Hawaii, m:ii ka pii'na a ka la i Haehue, a ka welo'na a ka ia i Lehua, aola, he oki loa, ho like ole, ahe ano okoa loa inaoli no. Xou ka aina i na la nianiun, i ke ia wa no hai. Nou ka neiho'na, ' ke\a la aole. Xou ke aupuni, i keia wa he inoa wale no kou. He kuokoa maopopo kou noho ana, a he nnnea iyje hauoli, m« ka ola maikai o mßino, a aole no hoi he popo a ke kino mamua o ka make ana. I keia manawa, ua noho kauwa o?, he holona kou ano, he like kou ohana mē he kinana la ka hehi wale ia. He noa wale kou home, he lilo kou ohana he mea paani na na malihini, mai na aia a na haipule. Kou matfC kuleana aina, a kuleana o ka noho ana kepau loa aku nei. 0 kahi mea iki i koe iho nei ia oe, he paleumauma nou, ua holoi ia, a he uaoa okoa kai waiho ia mai, he kumukanawai e hoolilo ana he kolu o ka pono i ka haolo a he hookahi hana kolu iaoe, Oi aku la ka malihiiu mauiua o ke kamaaina. O keia ka mea pono ole. A o kyia ae la ko kakou kuleana, a aole o keia ka palena, o na hana, eia hou aku no, no ka mea, he poe Akua ole na malihini iloko 0 ka naau, aia ko lakou Ak>ia ma ka lehelehe. a aole oia i ike i ka io oia mea he hoiīo'ia, hookahi i oona I hoaloha o kona kino iho no a o koIna ohana, a 1 o ikahi ona Akua, o ke dala. Aole he inoa a he mea j-laakia iaia, ina ia inea e ku ana ma 1 kona aiu'nele imi waiwai, ina he kiI no kanakn, he ole wale no kona ola. j iaia, manmli o kona manao niii 'i j kona pono pili kino iho. Me he la ; |ua ana pau ioa ka haawina o ke I AkuaMana Loa mai loko akr ona. | oia h(;i ke Aloha. i j Nolaila, eka Lahui līawaii, ua j 'haule ino kakou inai'ko kakou niau i i kulanamua. a o ka nie t i haule ai j ! o ka pal.eie ia a me ka hoo\valmvaie i ! ia. t; na malihini, a nie na kunui pu | kokalii. l'a pau . aku ko kakou i i niau wahi noro a pau. a mo he la 'ke kulana ua : aia ko kakou | ikuleana a pau i na mahhii i, ao ! i ka mahele o ka oiulo pae hewa kai kakou i keia manawa K ike kakou a koonaauao. I keia pule ae « hoike aau ana no makou i 1 ka kakou hana nui ehanaai e hoi hou mai a kaulikl.iki ae na pono i niawaena o kakoi), na kamaaina a; nie na malihini. } i