Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 107, 14 January 1891 — Page 3

Page PDF (1.10 MB)

This text was transcribed by:  Jordan K. Lee Loy
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

PEHEA LA E AALA AI KA INOA O KE KANAKA?

 

            O ka inoa maikai a aala o kekahi mea imua o ka lehulehu, he mea nui ia i oi aku i na pohaku kumukuai nui o ka opu o ka honua a ua olelo ia no hoi e ka poe imi waiwai a pau i ike i ka nani oia mea he inoa maikai, oia ka mole o ka waiwai a me ka hanohano, a o kahi e loaa ai i ke kanaka oia mea he inoa maikai a i ole e mau ai paha o ka inoa maikai o kekahi mea, oia ka mea nui a hohonu a makou i mamao ai, aole o ka mohai ana i ke ola o kana keiki aloha. loa ka mea e loaa ai ia mea i kekahi kauka, aole no hoi o ka uhaai ana i na omaka kulu hou o kona lae, aka o ka hoopono, ka akahai, ke aloha i kona hoakanaka e like me kona aloha iaia iho, ka lili no kona aina makuahine a me kona kuokoa, a ke loaa ia mau mea i ke kanaka. e aala auanei kona inoa a oia no hoi ke ki e loaa ai i ke kanaka ka inoa maikai.

            Aole makou i makemake e hoaiai aku i keia mea imua o ko makou mau makamaka heluhelu ina i ike makou he mea waiwai ole, aka no ko makou ike he mea waiwai ka inoa maikai, a he nui hoi a lehulehu ka poe e alualu nei mahope oia meheu, nolaila ke hoike aku nei makou e like me ka makou i ike ai he pono, a na ka lunaikehala o kela a me keia e wae ae i ka i'o e like me ka ae ana o kona luna manao. Aole e loaa i kekahi kanaka ka inoa aala, ina aole ke aloha iloko o ka hohonu o kona puuwai, no ka mea, o na kanaka o ia ano, ua like lakou me na mea ola uhane ole, a he mea waiwai ole no hoi no kekahi mea ka hoao ana e hailiili i ka inoa maikai o kekahi ina oia he minamina i kona inoa, no ka mea, e pepelu hou mai ana no na huaolelo i hoopuka ia me ka pupuahulu a nanahu hou mai, a oiai, ua hana mua oia i ka mea maikai ole i ka inoa maikai o kona hoa kanaka, he mea hiki ole ia iaia ke alo ae ma ke ano minamina a lili no ka hoeku ia o kona inoa iloko o ka lepo. Nolaila, mai mohala iki ke pani o ko oukou mau lehelehe ma na mamala olelo e hapala ana i na maka o ko oukou mau hoakanaka, no ka mea, e like me kou lili nou ponoi iho, pela no auanei oia e a na mai ai ia oukou, ina he makee ko oukou i ka aala a me ka maikai o ko oukou inoa.

            Ina e hahai pono ia ka makou alakai ana ma na anuu liilii, e loaa no auanei i ka mea hoolohe ka hopena oiaio. O kekahi rula paa no ka malama ana i ka inoa maikai, oia ko ke kanaka ku kaawale ana mai ke ku ana imua o kekahi o na Aha Hookolokolo o ke aupuni no kekahi hihia. no ka mea, e like me ka nui o ka emi liilii ana mai o ka aala a me ka maemae o kona inoa, a hiki i ka wa e lilo ai i inoa paku'i a inoino imua o ka lehulehu.

                        Aole i pau.      

 

'AKOLA

 

            Akola iho la kekahi poe wahine i ka i ia ana ae ua nahaha ke kaa o ke keiki alii Italia. Robati Wilikoki. Me he mea ala ua ane like ke kulana o keia poe me ko ka wahine i'a, koe wale no he mano au kai kela, a he poe mano au-aina hoi keia poe. Loaa aku la o Mele iluna o ka ilikai, a loaa aku la hoi keia poe iluna o ka ilihonua. E imi ana kela ia Papa-dia ua kanoe ia, e inu ana lakou nei wahine, ua sahio, i ka lakou mea e amu ai, i papa hou no lakou. Aloha no hoi keia mau pauku kino i ke komo o ke ino ma na wahi a pau, a hu wale ae la no ma ka waha. E ao kakou i ka waiho ana i ka olelo hoopai o hoi no auanei a nali i ke kino, e like me ka ka olelo oiaio. E like me kau e ana aku ai, pela no e ana hou ia mai ai ia oe. Nolaila, e hoowahawaha no kakou i ka hana hewa ke ike aku, a e kamailio i kumu e lohe ai waiho aku nae ka hoopai me ke Akua. No ka poe auwana keia olelo. Aole ke kaa o Wilikoki i nohana eia no oia ke holoholo kaa mai nei.

 

NU HOU KULOKO.

            Ke kahea hou ia aku nei na lala a pau e ka Hui Aloha Aina e akoakoa ae ma ko lakou wahi maa mau, ma ke kakahiaka o ka Poaha la 15, no ka noonoo ana i kekahi mau kumu hana ano nui no ka Hui.  Mai ulolohi mai hoi oukou na lala e keia Hui; e makaala mai na hoa i holo mua na hana me ka maikai, aole hoi e lanakila mai na enemi maluna o ko kakou Hui.

 

            He halawai ka na lala o ka Papa Ola e malama ana maloko oia keena i ka hora 2 o keia auina la.

 

            O Mr. Lunakanawai Kiekie Alapaki ka mea nana e lawelawe nei na hana ma ke keena iloko o keia pule.

 

            I ka la 21 ae nei o keia mahina, oia hoi keia Poakolu ae.  oia ka la e noonoo ia ai na hihia imua o ka Aha Banaco.

 

            Ma ka la 11 o Ianuari nei, 1891, ma Kukuluaeo, ua hanau mai la ka wahine a Kalaweaumoku, he keikikane nui pu'ipu'i.  Nani kela.

 

            E makaala e na makamaka no ka puehu aku o ka mokuahi Auseteralia i keia awakea me na eke leta a me na ohua he nui mai keia awa aku.

 

            Ma ka la 10 o keia mahina, ua hanau mai la na ka wahine a Mr. D. Crowingburg ma Kunawai ae nei, he keikikane nui nepunepu.  Oia ka rula.

 

            O ka luahine Mikahala a me ka hapauea Kalaudine na moku i holo aku ma ka la inehinei, no Kauai hoi kekahi a no Maui kahi.

 

            Wahi a ko makou wahi kolohe, ua lohe ka oia i ka hooku'i ana aku o ka pou @hu o kahi mokukuna Ana i Kahului mai Kapalakiko mai i kela la aku nei.

 

            He hoopunipuni ka olelo ia ana mai ua kapalulu mai ka mokuahi Malulani inehinei mai kona mau awa aku nei o na Kona, o ka pololei o ka iho i kai o ka uwapo e nana ai i ike maka.

 

            Ma Wailuku, mokupuni o Maui, ma ka la 11 iho nei o keia mahina, ua hanau mai la na ka wahine a Mr. Henry G. Treadway he malihini wahine hou no keia au hou e hele nei.  Owai hou aku ?

 

            Ke puapuahulu mai nei ua hana hou ana i kekahi mau wahi kina'una'u o ke alanui ma kahi a ke alahao i moe ai iloko o keia mau la, no ka ike ana paha kekahi i ka ulia poino i ili iho maluna o ke kaikamahine a Mrs. Mahuna.  Aole no nae ia he mea e hoopii ole ia ai ka Hui Alahao Hawaii e ka makua o ke kaikamahine poino, e waiho nei hoi me ka ehaeha nui.

 

            Ua hopu ia kekahi Pake i ka Lapule iho nei no ka paa hewa i ka opiuma me ke kue i ke kanawai.  Nui ka pilikia o na Keoni i keia manawa, i kahi wa, lilo ka opiuma i poi, a ina hoi e lilo ole paa mai la i ka hopu ia.

 

            E akahele e na mamo a Kuilioloa, no ka mea eia kekahi mau kaiko ku huina o ke kulanakauhale nei ke ku nei me ka makaukau me na kaula i ka lima, no ka hoohei ana i na ilio kupono ole a me na ilio metala ole.  Ma ka la iho inehinei makou i ike ai.

 

            Mea mai hoi ka poe o ka Makeke Kuai I'a o Ulakoheo, ua ike ia kekahi wahine e au ana iloko o ke kai no ka mokukaua e ku nei ma ka nuku o Mamala i kekahi o kela mau po aku nei.  Nana no hoi la ka imi'na o ka loaa a ke kaikamahine Hawaii.

 

            E ike ia no ma kekahi o na puka aniani o ka halekuai Pakipika Hadaware Co. ma alanui Papu, ke kii o ka mokuahi Auseteralia i pena ia e kekahi keiki Hawaii, oia hoi o Chas. P@oloa, e noho hana nei me Mr. J. J. Wiliama, a he mahalo wale no i ke akamai a me ka nani o ka hana ia ana ka mea kupono e hana ai.

 

Na Komite La Kulaia.

 

            O na Komite o ka la 28 o Novemaba 1891, e hoolaha ia nei ma ka nupepa KA LEO O KA LAHUI, ke poloai ia aku nei, e hoolauna mai me ka Puuku, a e kuka pu no na hana e pili ana i ka La Aloha Aina o ka Hawaii Ponoi.  E loaa no makou ma kani pa'i o KA LEO i na la a pau, koe ka la Sabati.  (Poaono).

 

I ka Poe Lawe Nupepa.

 

            Ke poloai aku nei makou i ka poe heluhelu e lawe nei i ko kakou nupepa, makaala mai i ka hookaa ana i ka uku o ka Nupepa ma ka hebedoma, a e malama i na palapala hoo kaa mai na luna aku nona na inoa i hoike ia ma ke poo o keia Nupepa.  No ke paewaewa o ka hookaa ia ana o ke dala, a me ka hoohiki loa ana mai i ke keena nei, ua hooholo makou ma ka hebedoma ka hooka, i mama ai ka hookaa ana a ka mea e lawe ana, a i maopopo mau ai ia makou, i kela a me keia hebedoma, ka poe i hookaa mai a me ke poe i hookaa ole mai, a ina ua hookaa me ka loaa aku o ka Palapala hookaa, he mea hoi e maopopo ai, ke ulu ae ka nele o ka mea heluhelu, ke okiia aku ka nupepa no ke kaa ole ma o ua luna ae, alaila, no na luna ka hewa, aole no ka mea heluhelu, a ina aole io maoli no na luna ka hewa, alaila, e kala ia makou no ke oki ana aku i ka poe hookaa ole mai i ka lakou nupepa.

                        J. E. BUSH

 

KAUKA YONG KAM PUNG.

 

HELU 58, ALANUI MAUNAKEA

 

Ke Kauka Loea o ka Aina Pua

 

            UA HIKI KE HOOLA IA KELA A me keia ano ma'i, mai ko na kane wahine a me ko na keiki liilii.  O na ma'i ha-no, ua hiki loa ia ke hoola ia me ka maalahi.  A o na ma'i e pili ana i ka maka, pau pu ia i ke ola.

            Ke hoike ia aku nei, eia ke ola ianei me ka oluolu pu o ka auhau.

 

            E KIPA mai e ka poe i hooluulnu ia me na haawina pililma i ka ma'i a na'u oukou e hoola aku.

                        KAUKA YONG KAM PUNG.

                        Augate 25,      tf-d.

 

HOOLAHA HELU KANAKA NO HONOLULU.

 

            Ina he poe kekahi iloko o keia Apana (Kona) no lakou kahi noho i haule iloko o ka helu kanaka ana, ke poloai ia aku nei lakou e hele ae e hoike no ia mea i ke Keena Helu Kanaka, ma ka Hale Aupuni.

                        CHARLES F. RODGERS

2t@-d.                         Luna Helu Nui.

 

Na Waiwai Hou o na la

Kulaia ma ka Halekuai

--O--

GOO KIM- KUKIMA

 

UAWEHE AE NEI MAKOU I NA WAIWAI HOU LOA I HOEA mai nei, i kupono no na La Kulaia e hiki mai ana

 

Na HAINAKA SILIKA i kuni ia.

            Na HAINAKA LILINA keokeo a pela aku,

                        Na KIHEI SILIKA lau o kela a me keia ano,

                                    Na HULUHIPA o na wai hooluu like ole,

                                                Na KII paani a na kamalii, o kela me keia ano

                                                            Na PAHU WELEWEKA, BUKE KII, a he lehulehu wale o na makana makamae.

 

            Na Lole Tela o na Keonimana i hana ia me ka noeau a holopono no hoi.

 

                        GOO KIM MA.

            ALANUI NUUANU.                        Dec. 15, 1890.  1m-d.

 

KA HUI KAA ENTERPRISE.

 

Ua kukulu ae nei au i kekahi HUI KAA Eleu ma ka aoao iho o KALAKAUA HALE ma Alanui Kalepa.

Ma ka Huina Hoolulu Kaapio Helu 13.

 

O na kauoha a pau e hoouna ia mai ana ma ke TELEPONA mai na makamaka mai ma na wahi a pau o ke kulanakauhale nei, e hoo ko koke ia no me ka piha eleu o ka uwila.

 

            E Hoao i pau Kuhihewa.

                        WALLACE JACKSON,

                                    Luna Nui.

            TELEPONA   BELE HELU . . . . .  113

                                    MATALA . . . . . . . .690.

 

Hoolaha Hookapu.

 

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na ano kanaka a pau loa.  Ua hookapu loa maua i ko maua mau Apana Aina ekolu i kapaia o Kalaheo, Kahaleula a me Puuoihala, no lakou na eka 202 e waiho la ma ka Paa, Kailua, Koolaupoko, Oahu, i hoolimalima ia e maua mai ia Keleau (w) mai.  Nolaila, ke papa loa ia aku nei na holoholona o kela a me keia ano, aole e hookuu wale ia maluna o ua maa Apana Aina la, a o ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no e maua, a i ole ia, e ko maua mau hope paha, a e hooko ia e like me ke kuhikuhi a ke kanawai.  O na poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e pono lakou e hele mai e hui pu me Mrs. C. I. HIRAM, a i ole ia, me DAVID DAYTON, a i ole ia KUKA.

            Owau no me ka haahaa,

                        MRS. C. I. HIRAM.

Honolalu, Oahu, Oct. 8, 1890.            3ma-d.

 

NO KA POE MAKAIKAI

MA KA

O. R. & L. Co.

MA KA I'A HAMAULEO O EWA.

 

            O KA POAONO KA LA KUPONO no ka hele ana, oiai e haalele ana ke kaa i kahi hoolulu ma Kuwili, Honolulu, i ka hora 1:45 p. m. o na Poaono a pau.

            No ka auhau, aohe olelo ana, he hookahi wai o ka liko, mai ka liko a ka laele.

            OLA HOI HE- 50 keneta, hiki i Manana a hoi hou mai- 7@-keneta, hiki i Honouliuli a hoi mai.

            O keia ka manawa pono a la'i ai ka holoholo hoohala manawa me ka hanu ana i na ea oluolu maikai, no elua wahi keneta wale no o ka mile.

                        lm-d     Oct. 8 1890.

 

Ka Hui Uwati Kaleponi.

 

            Na uwati gula o waho, hoopiha ia, me na mea hana o loko, o ka hana uwati kaulana WALTHAM, no $30 o ka uwati hookahi, ma ka uku palua dala o ka pule hookahi.  E kipa ae io-

            A. J. SCHREIBER- Agena, Alanui Hotele, malalo iho o ka Hotele Alonetoaa.

 

Pine Omau Haule!

 

            Ua haule ma ka po o ka la 5 iho nei o keia mahina, mawaena o ka hale noho o MR. S. DWIGHT me MISS. ANNIE AKONG, he pine pupu keokeo aniani, a ina o ka mea e loaa ai, e oluolu e hoihoi pololei mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, a e loaa no ka uku kupono.

            Owau no me ka oiaio

                        MISS. ANNIE AKONG.

            Dec. 11- @@d

 

Olelo Hoolaha.]

 

            Ke papa loa ia aku nei na kanaka o kela a me keia ano, aole e hookomo wale a lawe wale mai paha i ko lakou mau holoholona mai ka aina mai o Halek@@ a me Kaluapuhi ma Kaneohe, Koolaupoko, Oahu, me ka loaa ole o kekahi aoliko mai ia MRS. C. I. HIRAM aku.  O ka mea a mau mea paha e kue ana i keia, e hopu ia no lakou a hoopii ia ma ke kahawai.

            MRS. C. I. HIRAM.

Halmoeipo, Honolulu, Oct. 8, 189@.

                        Sms-d.