Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 6, 26 ʻAukake 1889 — He Moolelo Kaao Hawaii -NOKAHALAOPUNA, [ARTICLE]

He Moolelo Kaao Hawaii -NOKAHALAOPUNA,

KA Nani Oi Kelakela a me ka Ui i kona mau la. KAIKAMAHINE A KAAKOPUA A ME KAHEHUNA. Ka Mu-o, Ka-ao, Ka Liko, ka Pua iuka o Waolani, KA MEA NONA KA UA KUAHINE O MANOA, ME KA NALU O KALEHUAWEHE, WAIKIKI. &c. &c. &c. Ka Mea i olelia: E hoi ka Ui o Manoa ua Ahiahi. A pau keia mau olelo a ke kahuna, olelo hou aku la oia i na makua o Kahehuna a me Kaakopua: Auhea oukou e na makua, he manao ko'u e ha'i mua aku nei ia oukou, oia keia, ina e akaka loa ae ka opu o ia nei, a ina i hanau ae a he kaikamahine, alaila, e oluolu oukou na'u e kapa ka inoa o ke keiki a na'u no hoi e hanai a hiki i ka nui ana. A i loaa iaia ka pomaikai, alaila, no kakou like no ia pono. Ua ae koke aku la na makua o na keiki no keia mau olelo maikai a ke kahuna, oiai, he noi ma ke alo, aole he mea e nele ai. I ka holopono ana o keia manao o ke kahuna me ka lokahi like o na manao a pau, nolaila, ua kapa iho la oia i kana inoa o Kahalaopuna ke hanau he kaikamahine, a ina e hanau he keikikane, na kona mau makua no e kapa ka inoa o ke keiki. E ka mea heluhelu, ke ike ae la oe i na olelo a ke kahuna no na mea e pili ana i ka mea nona keia moolelo, a oia no hoi ko kakou hiki pono ana aku i kahi nona ka olelo ana i mea e maopopo ai na mahele ma ka heluhelu ana. Nolaila, o ke kahuna Laimi ka mea nana i kapa mua ka inoa o ka mea nona, keia moolelo he pono e waiho ae kakou i ka olelo ana no na makua, a e kamaiiio kakou no ka hapai ana o Kahehuna a me kona hanau ana, a me ka lilo ana o ka malama ana i ke kahuna a hiki i ka nui ana, a lilp wale i ke aikane a ke alii Kakuhihewa o Waianae, oia o Kauhi, ma ke ano hoopalau, ka mea nona ka puuwai eleele aloha ole. Nolaila, e hoomanawanui iki mai e ka mea heluhelu, no ka mea, ua kokoke kakou i kahi e kaunu pu ai kakou me ka mea nona keia nanea me ke aloha e poina ole ai i na kau a me ka hooilo, a maanei la e kuupau ai i na iini a me ka paulehia o na manao, a no ia mea, e hoomaka kakou e. kamailio. Mahope iho o ka pau ana o na kukai olelo ana a ke kahuna me na makua o Kaakopua ma me ka hololike o ko lakou mau manao ana, a hala kekahi mau la o kona noho ana, ua hoi aku la o Laimi mauka o kona wahi mau, malaila oia i noho ai a kokoke i na la hanau ai o

Kahehuna, a oia no kona wa i h@ hou mai ai e hooko i kana mea e olelo ai. Aia iloko o keia manawa e hapai nei o Kahehuna, ua ike maopopo loa ia ae la kona ano hapai keiki a hala ae la kekahi mau mahina, ua kupu ae la ka manao iloko o Kaakopua, e hana mua oia i kiowai auau no ka laua keikl ke hiki i ka manawa e hanau mai ai o kana wahine, a i wahi hoi e hoomaemae ia e na mea e pili ana i ke keiki, nolaila, ua hana iho la oia i kiowai e like me kona makemake; a ua kapa iho la oia i ka inoa o ua kiowai nei ana i hana ai o Auwaiolimu, aia keia wahi mauka iho o ka hale o Polikapa, mauka o Koleaka, ma kahi o ka auwai e kahe la, aia ma ke kihi o kekahi loi kalo e waiho la he pohaku nui ma ka pae o ua loi nei ma ka aoao hikina. A ina e manao ana ka mea heluhelu e ikemaka i kahi i kapa ia ai o Auwaiolimu a hiki i keia wa, e ninau i ko laila poe kamaaina, a na lakou no e kuhikuhi mai. I ka pau ana no o keia kiowai i ka hana ia a maikai, ua waiho malie ia pela a hiki i ka manawa i kokoke ai e hanau o Kahehuna. l ka aneane ana aku i na la hanau keiki, aia hoi, ua ike ia kekahi hoailona kamahao iloko o ka ua liilii, he wahi punohu onohi ua koko e ku mau ana maluna o kaupoku o ka hale o ka mea e hapai nei, ua ku mau keia puuo@ onohi iloko o ka wa ua a me ka wa ua ole, a ua lilo ia i mea haohao nui ia e kekahi poe kanaka e oo me na manao hoohuoi ia, oiai o ka mea maa mau @ ia o na ano hoailona o ke @nu a me ka punohu a onohi @ o ka ua @ me kekahi @ hoailona @ ae ma ka lewa a me ka lani i pili wale no @ lii nui mai ka po mai. E like me na moolelo alii o keia lahui a me na moolelo kaao, a i mea e pau ai ko kakou mau manao kanalua no na moolelo alii o Hawaii nei, nolaila, ke hoomanao nei paha ka lehulehu o Honolulu nei i ka la i hoihoi hou ia mai ai ke kino make o ke 'Lii ka Moi W. C. Lunalilo, ma kona hale ma kapa o ka luakini o Kawaiahao e ku nei me ka poino ole o na hana kupanaha a na leo o ka hekili e wawalo ana iloko o ka lewa. Ua oili pau mai o Mr. Kau-a ma o kona luna makaala Keanu, he $1 00 no kana pepa puka la KA LEO O KA LAHUI. Eleu no ia keiki auaukai o Kalia. Mahalo.