Ka Leo o ka Lahui, Volume I, Number 6, 26 August 1889 — Page 3
| This text was transcribed by: | Maryann Acker |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KA LEO O KA LAHUI.
“E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono.”
Ua holo aku ka Loio Kuhina no Kapalakiko i ka Poaono iho nei, maluna o ka mokuahi Zealandia, no ka hoomaha ana ka i kau a mea a ke a mai o ka luhi o ua kanaka. Pehea hoi na kokua paalalo iho a kinikini manomano wale?
I kekahi po i hala iho nei, ua lalapa ae la ke ahi o kekahi Ina opala o loko o ka pa alii ma ka aoao e pili la me ke alanui Likelike, a ua hoomaka ke ahi e hohola i ka loa me ka luala maluna o ka mauu inanienie, ike lile ia nae e na koa, a pio i. He inaina paha?
Ma ka mokuahi i ku mai ai mai Kapalakiko mai i ke awakea Poalima nei ua huli hoi hou mai la kekahi mau ohana Pukiki i haalele iho ai ia Hawaii ne mamua aku nei. He nui ka na pilikia o ka no ha ana ma ia aina, he Paredaiso Hawaii nei nia ka hoohalike ana.
U’a hookaa ae o Chas. Hiram a me W.P. Haia he hookaki manu nunu pakahi no ke ola o ka laua nupepa “Ka Leo o ka Lahui.” Ua hiki no ka malama ana i ka leo o ka oiwi no ka mea, aole no hai aku ia leo, aka no olua no, no lakou nei ne, a no kakou no a pau. Aloha!
Ma Kapaa, Kauai, ma ka la 18 iho nei, ua ki iho la o Mr. william Blaisdell iaia iho i ka pu a make loa; o ke kumu, no kona pauaho i. ke kaa mau i ka ehaeha o ka mai runiatika no kekahi mau makahiki loihi. He haole kamaaina kahiko oia no Hawaii nei, a oia hoi ka luauai makua o ka luna nui o ka mahiko o Kealia, Kauai.
I kekahi po ka pule i hala, ua ike ike ia ka a o ke ahi iluna o kekahi o na puu keikeina mahope aku o Kalihi, a i ka po Poaono iho nei hoi @@ hoomalamalama ia o lalo o Eva ma a waiho kahela ka n lana o ke awa o Puuloa. Mehe’la he mau ahi ulia wale keia mamuli o ka hoohemahenia o kekahi poe, a he mea minamina nui ia.
Ua lohe mai maku, aia i ke ahiahi Poaono iho nei,ua hopuia e ka Ilamuku Soper a me Kapena makai Larsen, ma Kamakela ae nei, he haole i aihue dala ma Kapalakiko a holo mahuka mai la i Hawaii nei e hoopu ai. Mamuli o ka mama o ka Ilamuku a me kona hope, i kakoo ia e na pu pnanpana i loaa ai kela kaeaea o ka aina gula.
Ua uwe hone ae o S. K. Kane, Kalawaianui a me Haupu, he hookahi dala pakahi no hookahi mahina holookoa, ma ka lima o ko lakou luaui makua eleu D. Kahaleluhi no ka nupepa Ka Leo o Ka Lahui. Nani ka lolomaikai oia mau hoa hanaka i pahola mai la, a ke apo iho nei makou me ke aloha a ke haawi aku nei i na hoomaikai he nui no lakou.
Ma ka hookuku kninipopo i ka auwina la Poaono nei, mawaena o ka Hui koku me ka Hui Kaiulani, ua lilo ke eo i ka Hoku, he 15 puni i ka 4 o kaiulani. O ka ppani hope loa ana keia a ka Hui Kaiulani no keia kau kinipopo o no puali hui. I ka pau ana o ka paani i ke ahiahi Poaono, ua haawi ae la na keiki o Kaiulani he paina hoolaulea mawaena o lakou iho, a ua hauoli no lakou.
Ke uwe helu mai nei o Pae Aina Puka La, e paiauma mai ana i ko makou oili mau aku i “ke ehu kakahiaka wale,” me ka poloai mai e kuu aku makou i ka lea i ike pono ia. Pehea ka hoi ua oiwi? Ia makou nae paha ka hoaka ae, a ia oe ka palulu ea?
Huna i ka manoa pee maloko,
Nalo ole ka iini a ka loloino.
I ino no i ka oiwi he haakei.
He auhuhu ke kaona he awahua.
Eia ka poe i ulele mai no ka elua pule, a e lawa ana a hiki i ka la 30 o keia mahina, oia hoi o William Hakalaau a me Robert Kamaka noka Halepai o ka Press; a o Kane noka Halemai Moiwahine. Ke haawaku nei makou i ka mahalo no lakou a pau. A o ka hapanui o lakou, elike me ka auhau mau o ka pepa no ka hebedoma. Mahalo i ka lolomaikai o, na makamaka a pau i oniu mai i ko lakou lolomakai mai ka haahaa aku a i ke kiekie.
Ua lohe mai makou, ua hiha ka popa inoa o na Kiure o keia Kau Kiure o Okatoba ae nei. Kekani lohe mai na JUK i wae ka poe kiuie, ma ka poe i manaoia, ua hanauia ma Hawaii nei, no na aina e nae ka hanau ana iho o na uhane . @@ ulaula ka ili he akepaa keokeo me ko loko. No makou iho, he mau hana kue kanawai wale no kea, ina he oiaio, e hana ai nei a e like me ko makou manaopaa, aole na hana kue kanawai he mea e loaa ai ka pono hookahi a e maluhia ai ka noho’na.
Ua lohe mai makou, ua kii@ aku kekahi mau koa kumu el hoopau ia iho nei, e hoi ako e n malalo o ke aupuni no ka mala ana i na pukunaiahi e waiho neie loko o ka Halewai ma ke $90 o mahina, aka no ko laua haupu ua makemake wale ia no e kuh hi aku i ke ano o ka hoohana a ua mau pu ‘la a pau kipaku ia i nolaila, ua kanalua a hoole ak laua i keia lolomaikai o @@@@. Puuawai aloha Hawaii @@@@ ia mau Hawaii. Aole e @@@@ ai ia ko laua kuokoa e na @@@@ la hoowalewale.
PAU MAKOU ME OE@@@@ NUI.
E KA LEO KA LAHUI.
Me oe ke aloha kuwili: @@ E ahai ae oe i ka lono imua@@ mau milimili, oia hoi na hoa @@ aainana. Ke hooki, ke hoopau, ke kapae a ke oki loa nei makou kekahi mau limahana o ka hale hana hao hoahu ukana o G. W. Makapolena, i ka nupepa “Pae Aina Puka La” mai ko makou hookipa hou ana mai i kona kino i piha me na olelo hoinoino a hakukole wale i no hoa kanaka. Ua piha makou i ka hoowahawaha a me ka hoopailua i kana mau olelo hoomaewaewa a hoonaikola, me kana kaena no ka hauoli o kona puuwai eleele e pilikia a e poino ai ke ola makamae o na hoakanaka me he la, oia ke kanawai a iaia ka mana mako o ke ka kanaka. Nolaila, mai keia la aku ua pau ko makou hilinai i ka “Pae Aina Puka La” a me Kawainui, a ke apo nei makou me ka hilinai i hoa kuka a i hoa pilipaa no ke aloha lahui, aloha aina a aloha Moi ia oe e KA LEO O HAWAII.
Me ke aloha oiaio,
J. W. Hoomana Ka-i,
Jack, Kaleheana,
William, Kula,
Naiwi, Paoo, Paauki.
Honolulu, Aug. 24, 1889.
O. M. Thompson ka haku moowehewehe Kanawai o ka Apana o Kolumebia, a me ka wehewehe ana ma Na Oki mare a me ke Kaulike, a he mea haku hoi o kekahi Wehewehe o no Olelo Booholo o ka aha Hookolokolo Kiekie Hawaii (a hoomakaukau ia nei), a he Kokua Kanawai;--Keena, Kilii Alanni Papu a me Kalepa, Honolulu, H. P., mamuli o kona haalele ana i ka lawelawe Kanawaiana imua o ka Aha, nolaila, ua makaukau no oia e hoike aku i kona ike a-me kona man manao ma ke kakau ana, e pane ana me ka moakaka a me ka piha pono ma na ninau Kanawai a me na olelo hoike i waiho ia mai iaia, a e kakoo akuana no hoi i kona mau manao ma na wehewehe Kanawai a me na olelo hooholo kanawai ma ke kakaulima. aug21 3ms.
Hale Kuai Hou!
E WEHEIA AKI ANA
---MA—
WAILUKU, MAUI,
--KE—
Kiko Waena o na Wai-Eha.
Makai mai o ka Hale leta,
A ma ka aoao ma Waihee mai
o ka Hale-Lio o ka Hon. John Likikini.
E Kipa! E Komo! Ae Hapai Ai!
EIA NO KA UKU LA
HE MAU
WAIWAI
HOU LOA!
NO LOLE O NA WAHINE E HEWA AI KA ONOHI IKE, OLA HOI:
Na Silika makamae Loa i wae maiau ia;
Na Alapia, Na Huluhipa, Na Makalena Nahenahe,
Na Kalakoa o ma waihooluu
o kela a me keia ano;
A me na ano
Kahiko e Uluwehi ai na Lede nilaumania a Makaonaona!
O ua aina Kaulana nei. A pela hoi me ko na.
AahuHookikakahaAlanui o na Kane!
Ana Keonimana hoi @ nohau ai @@, mai Bosetona loa mai,
Na Paina Hauliuli Nani,
Mai Livapula loa mai,
Na Paa huluhulu Pahee maikai
O na ano a pau mai America mai.
Na Paa Lole o na Keikikane!
O kela a me keia ano.
Na Kamaa Buti
A HAAHAA o kela me keia ano.
Na Waiwai Mea ai o naAno
A PAU. OIA HOI
Na Tini Kamano,
Na Tini matale.
Na Tini Olepe me Opihi,
Na Tini Keie
Na Tini Hua Ai,
Na Mea ai Pikila.
Na Ai a na Lio!
E hikiwawe ai ka momona.
Oia hoi
NA OTA, BARANI, BALE A PELA AKU.
E kuai ia aku no na waiwai me ka emi loa , aole mea a ka naau e iini hou ae ai, eia la ua unu ia mai nei e ko oukou makamaka a ku ke ahua i ke alo, a na oukou no ia e lawe ae e like me ke kono ae a loko, ka uilani hoi a ka makemake.
E IKE IA KAKOU HOOKANAKA
O KIPA HEWA ANEI I KAHI O NA PAKE.
E Kuai ia aku no na Kalakoa penei:
10 iwilei no 50 ken; 10 iwilei no 75 ken; a hikii ka $1 no umi iwilel e like me ke @. A pela no hoi me na waiwai e ae.
E kipa, e ike ia@kakou iho o no Wai ena@ nei.
W. H. DANIELS.
Wailuku, Maui, Mei 21. 1889. 2 1y
ILIO LOAA.
Eia ma ko’u lima e paa ia nei he ilio huluhulu kalakoa kane, ke kauoha ia aku nei ka mea nana keia ilio e kii koke mai iloko o na la he 15, me ka uku pu mai i ka kuu o keia hooolaha, a me ka luhi o ko’u malama ana; a ina aole e kii ia mai alaila, e lilo loa no ia’u keia ilio.
MOSES KANEAIAKAEA.
Niolopa, Aug. 24, 1889. aug26 5tsd
FRANK GERTZ.
HE MEA KUAI KAMAA O NAANO A PAU.
No na Keonimana, na Lede a me na Kamalii.
Na Kamaa Buti,
Na Kamaa,
--A ME NA—
KAMAA PALE WAWAE.
Helu 103, Alanui Papu, Augate 26, ’89.
aug26.1yr.
Samuel Murata Kaaukai,
LOIO a Kokua ma ke Kanawai,
He’Mea Ana Aina, a he Luna hooiaio Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
Keena Hana:--Maluna o ka Baneko o C. R. Bishop & Co.
d4 1y w14 1y
Nalowale.
Ua nalowale aku kekahi koloka a me ke kahi kuka o kekahi keiki opio ma ke alanui Moi a ala Waikiki, mawaena o Sunny South (kahi o ka Pepee ma Pawaa) a me thomas Square (Kamaki Kuea ae nei). E uku kupono ia no ka mea e loaa ai ke hoihoi pono mai i keia mau mea ma ke Heena o ka Hope Puuku, Iolani Hale. 5---5ts.
William Charles Achi,
LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI,
Imua o na Aha a pau o keia Aupuni. A he Boroka ma na waiwai paa. Keena Hana: Helu 36, Alanui Kalepa, Honolulu. 1 1y
Antone Rosa,
(AKONI)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
KEENA HANA: Helu 15, Alanui Kaahumanu, Honolulu. 1 1y
James M. Monsaratt,
[MAUNAKEA,]
LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI.
He Luna Hooiaio Palapala
E hankia no na Paiapala Kuai, Palapa, la Hoolimalima, a me na palapala pili kanawai e ae ma ka olelo Hawaii. Dala no ka hoaie ma ka moraki ma na waiwai paa. Keena Hana: Kihi-nae o ka papahele ekahi o ka Hale Uinihepa o Kakaliaka, ma’ka Hikina o ka Hale-wai.
1 1y
J. L. Kaulukou,
LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI.
A he Notari no ka Lehulehu.
Keena hana:--Kihi o na Alanai Moi me Betela ma ke keena ma ka hale iluna. 1 1y
Samuel K. Ka-ne,
LOIO A HE LOEA MAKE KANAWAI.
Imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. Ua Makaukau e hooko i na kauoha a pau mai na mokupuni mai. Ua hiki ke hana i na Palapala pili Kanawai. Keena Hana: Kihi o na Alanui Moi a me Betela, ma ka hale iluna. 1 1y
J. H. Barenaba.
HE LOIO A HE MEA KAKAOLELO ma-ke Kanawai. ma ke kihi o na Alanui Moi & Betela, ma na keena maluna. 2-3ts
P. R. HOLI.
LOIO! LOIO!! LOIO!!! LOIO!!!!
E lawelawe no oia i na hana pili Kanawai o na ano a pan no ka uku haahaa. Loaa no ma Waimea, Kauai. 10 1y
Jno. Haleakala Barenaba.
HE LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI.
Ua ae ia e lawelawe imua o na Aha Apana me na Aha Hoomalu o keia Aupuni, ma na hihia Kivila a me Karaima o na ano a pau. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala pili kanawai a pau. E loaa no au ma Waimea, Kauai, a ma ka laula o Kapaa, a ma Honolulu kahi manawa.