Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 37, 13 Kepakemapa 1877 — NA ANOAI. [ARTICLE]

NA ANOAI.

sw ®a meMīiei i ku ai ka isoka kaua JameBto««a mai Laliaiha mai jftqg» U»a«>?e mai makou, he ikaika a analamalaeaa ka a anao ke ahi pele Kilaa«a ma Mekn:i»*«oweo. . v Ua liio i ka Hui o W. ShipmBn ■ame Eldarts ka aina Hui o Waiakea ma Hilo, no na daia be 33.000, aoaa aa eka lie 80,000 me 4,000 poo bipi Ua lono waia ia mai, aa waiJio e 'ba la o Kapeaa Marchant i kona kuiana 'alii moka no ka mokuaki Likelike, a e hoopiha ia auaaei ia kaiana « kekahi mea e ae. . He mea nalowale. —Ua loaa ia Holani kekahi komo liraa, aeia ma ko makou keeaa © wailio nei. E pouo e kii aai ka mea no&a ia waiwai. Inoino ke Awa o P«haluc.—Ma ka Li« kelike haakai kaapaai aka nei i Hawnii i kēla pale aka aole i koolele ia aka kona piha ukana oo ia awa, no ke imo a ane--aae pilikia ka moka. SStgT U» pnkui liou ih mni iloko o ka 3ieluan o ko kukou maa moka bolo pili aiiiH, na mokia kuaa uani, o L»eabi no Hobinson & Aliou, a uie Wailele uo K»' kola & iv.uka. Ma k» puie i iiala, i bookohu ia taai ai e ke aupuui ko Hiakou makamaka o ua koiainu kaiai maiiao, ka Hou. J. L\ Ka 1 waiiiiw, i Laoa Auhau oo ka apan& o Kooiiupoko, o:thu - ake Jana nei ko eaakou manao, e holopono kanaiiookele aaa raa j ja kulana hou. | He niau aha mole kai ho«aanea i aku i ke keiki lalawai « Lahaūia, i keia taau po ak« nei, ma konahoma nohe- a mawaena o na leo roe4o i kaawiia aku -e ko lakou maa ki-leo kani, «a pahoia ia tuai kona olaelu 'ma ka makaaa aua uiai ia'la--BiOU me kona aloifa. JKS" Ma ko Hhi-ilii PonkHhi ?iej, ua bo!o »kn ka moka koo» Lneahi, «o kana hnnkai iqna loa na» ko k«kon nei'Haau i kapakai, maiaio o ka kookele ana a K.hpeoa K iainrt, ke kakuka i ik» ka eleu a ine ka ni»kauk)in ia hasa. Ona m« ka haunaēlī. —JTa ke ahiahi Poaono aka n« i hala, ua ulu ae he hanna©le ma o kekahi kanaka ia i koopolalahi ia e ka wai heomalalekiao, ma ka makeke kuai ia, aka, ua miki koke mai la na popoki o ke Aepani, a kao ia aku la a noho ana i ka hale kakela o Kewiki, a o kona hope, makoa i lohe mai. HooK*mcTA iKw—Aole i holo ka mokaahi Likelike ao na awa ma ka hikina, ma ke ahiahi Poalaa iho nei, e like tne kooa papa kohikaki maaawa holo, no ka noho iki aaa e hoopooopono i kekahi man wahi hemahema aaka o kona kino' ama ke ahiahi o nehinei kona haaiele ana mai, a hele akala no kaaa hana maa, o ka eka i ke kai i Pailolo a me na ate knaloloa o AlenuihahaL

Make me ea walohia.—Ua haalele maio G. H. Keaupuni i keia oU ana, ma ke iahiahi o ka Poaha, hora o ka la 6 o keia malama. He hoa'loha māikai oia no na mea a pau. He oihana Makai kana i I&weUwe ai me ka koopono a loaa waie i kekahi raai kau loihi, a hala wale ako la, ua waiho iho he wahiue me ka moopuna a me aa ohana mahope nei. Keahiola. Ua loaa niai ia makou kekahiipalapala mai KaUwao, Molokai, mai e olelo ana no ka hue hou ia ana o kekahi kupapau inailoko mai o ka lepo e ke kumu Kato!ika, ma ka la '2 o keia malama, c> ka nioa i make he Kaiavīna. O Kanoe ka mea naiia i eli ka lua, me kona maoao nae uo ka Papa OU ke kino make, a pela hoi ka eia kn no ia U hookolmkohu ae la, ua hoopaaia oia i ka hale p.aahao Holo ka hasa.—Ma ke ahiahi Poalua o kela pule aku nei.ua holo aka ka mokn kuna Jeuuv no Xa\riliwili, Kauai, m&laio o ka hookele ana a kona alii moku hou Kapena Aarona C. Simersoa, a ua ka mai ma ke awa uei ma ke kakahiaka Poaono, na haawi ia na mah&lo e ka lehulehu nona, oiai, ke kanaka opiopio loa oia ma ia hana, o ka «iea n»e a me ka mikUla mal ina «na, a ke kauleo aka nei makoa, imaa e na Hawaii Ponoi ma ia hana. Ca im *a Wailca, Kacai.—Ma k*|ku ; aui» mai o ke kana Mari >n i ke kakahiaka Poaloa iho nei. oa loaa mai ka iono la koa no ka iii ana o ke kuna Luka malena 0 kekahi ahua one ma k% *w* o Waii:«a, n»e kana piha ukana, aka, aoie no nae paha e poino ana, peia ka hoike a kekahi maka. maka maiiaiia mai. fie keo hoi keia oka niaku poino uui wale i keia man la. Pa. kele mahuoehune na Molokai, a kau hou ao i Ka'pua i keia hana aua. Rīlk pat Ani — Ai* raa WaiakahouU, Paa». Hawaii, bekahi hale v p«u loa i k« ahi 1 haie Uou. • ole i paa 1 hal« i pa» loa. Ha k& bnra oka poaha ia. 16 o A«g4le, 18"? a«i. oi* k* I* i p«« *i, o k« a»»<t tton« ka hale «* p*u i k« heie, as* uk« K>4 i k« m«ht*i ole h«* me« i k«| nsa ka hale. I elem* kniw aa liele i k« |n\v«ia o Naliou. kon * loon koe wale «ō t «»e k« nn>n>piin« k* mwi f nolio «n« tn<i krk«lu h» |r. Kia ke komu i |%au ai hē mui ulu. 1 kihu 14 • u« lia nlu. k.>e n»e ke «iii i iok<> <> k«puhi, iia aa aktt ke «iv < lo4« k« p«i<* o k* ii»ie, 0« p»u »rt.i aku 1« n* it »ie ho!t« n\r*« i k h*o le k«\ p. I i 1 «I O k«; .« o k« ..♦•«pa o ke «tn . H.'ie aa» .'l"!i> ni»! 11* ain * M. K . K-fr A! * » vAx

u <aa & w«e no ©akoa ibo, i aa kahioia o ka papaaina ono o keia !a ; < knapan ia'ku eei ke kiekie a me ka holioaa o iia na hou o ke kahua mokooioko o oa aupuni hoo i kahe ko; ahe eo mua ana keia ina tausa ni heiahe'u o ka Lahpi Hawaii ka ike moa ana i na mea hou hope loa. Ua lawe inaiie mai na ahe makani o ka-po i ka olu haihai i ka papalina o ka mea e hoomaha aua i kona lulii eua ko»a home, a ua panai iho boi ka wela a ka la me ka ikiki hahaaa, i na kapnai o Kamaheie e naue ana, me ka hoalii iho o aa e a lepo i kuehu ia'e, i akana hooilina i na maka; a hookahi ka aino pu raai iloko o ke ehu a ka lepo. He wawa kai pahola ae i ka Poalua iho nei ma keia kaona no kekahj opiuma i hoopae malu ia mai. 'Aole maopopo 0 keia, aka, me he la ua hoouna maiu ia mai m .lana o Likelike ua opiuma la, nona ka heluna dala i hiki aku i ka umi lanaani, aua kuaiia maaneL Ua manao waleia no kekahi pake haua a me kekahi o na aliimoku, oiai. ua haaleie koke niai laua i keia awa, a ua kau aku ia malana o ka inokuhi Kulakauhale o Kīkane Aia ma ka keia mahina, iohe mni Ia a« i na aheahe leo knpinai, a na keiki o ka hau hai, koni o im lai «l«a o ka «ka «(iohqo o Utap»iftkua, No k« lilo ana o na enekini mahu ia £a!e B. Makeo, Uiupaiakua, nolaiU, tia piha hauoli n* paahHUa. no ka olaolu o ka hana, noiail», ke kono ia aku nei na makamaka e kip* ihai maanei, a e ike pono i na hana a pau me ka oluloa kuI pono o ka hana. Kalakiela OPIO. I ka niokuahi e liuliu ana no ka haalele ana mai i ko kakou nei awa, ua hukiia mai la he mano nni iluna o ka napo ma ke poo o ke alanui Papu e Chas. B. Wileon ame kona mau hoa Ua pahuia oia i ke o mawaho iki aku o ka lialekukui eka mea nona ka inoa malnna. O kekumu i komo mai ai keia mano iloko nei, no ka haiamu ae o na mano he lehulehu wale iio kekahi lio make i moku ia. Ua ana ia kona nui, he 16 kaou&i a he 10 kapuai ke anawaena, ahe 2| kapaai ke ;ikea o kona waha ke hamama ae. Iloko o na la i aui hope aku la me ke anoano, oiai na kapuai a ka wela e hehi paa ana a o ka hau oki iniki ili hoi e houhou ana i ke kino, ua ala mai na ouli kamahao a ke au o ka manawa e panee mai nei, a waiiio kehakeha mai ia i kona mau hiona nani a holouaoa hoi imua o kakou. a na kakou e apo aku a hoohaoa aku 1 waiwai ai ; nolaila, ano ka mauawa e na makamaka, e lalau ai na lima i ua pomaikai la a malama, i hoiomua aika oihaua mikiala hana iwaena o kakou ; o ka leo keia e hea nei, a e hoolohe kakou. I®" I keia la, ke papahi ae nei makoi i ka papahi lei olka hoomaikai ma ko makou poo f a ke kaei nei i ko apo o ke kuikahi ma ko makou puhaka, me ka mohai a ke aloha ma ko inakou liina, me ka haawi aku i na mahalo i ke ahonui o ka inakamaka Kahikina Kklkkona, i ka pahoh» hou ana mai i ka oluolu o kon« pulima, ma ka hoolawa piha ana mui i kona loko« maikai, e kaunu hou me ka ilihia me ka" monlelo walohia o na Sepania Kkolu, ka mea i kaawale mai ko kakou hookaau ana no ka wa pokolo 1 hala aku, a nona ko kakou kaunu hou ana i keia manawa; eia tn;u ke hoea aku nei, ka;tna akahele ia iho ka ono a me ka momona oia mau hihio ilihia o ke au i hala aku la. i

; Oiai ika inakou maka peni e ; kankolo ana i ka. noii i na pomaikai heluS helu o ka kakou «lele, ua puiwa hikiiele ! makou i ka pa-e ana tuai o na leo kolonaihe huihui i ko makoa mau pahu lono, a kaihi koke ae la i ka pahee ioa o ka peni, a kiei koke mai la raa ka ipuka o ko makou keena hnna, a iloko o ka eehia ilihia, ! i polia |h>iio mai ai na leo himeni o ke« I iki o ke < G.-uaetle Cti:b," iloko « ke kolo- ! *me ka nuuulu m&iie; ai ka haule j ana iho o na lei> o ua poe keiki la o ko | makou keena haua, ua oili mai U na ku pinai Uh» m» na ipuka inakani a hohola ae U i ke anoano eehia ina na paia o ka lewa, a na na ahe lau makani i kuilima loa aku (le man nanea ina ka: ana keia o ke awake.i i ka mea p.tahana. Hs makana m»kaiia.b KiEKiK —Ma ka auiua Ulmlmu, Aug. 26, ua ho4m*kūa ka malama hou ant o ka papa himeni «ka hale hala wai o Pauoa, nuUalo o ke alakai »»* * Mr*. Līiia A, Kaa«ra. A »aa ka la - <> koia luaiama, ua lu»oholo ka hi* 'iieui e oaa« i.makan* i b«ke ii&iUala no k\i Ukou l *i«' haUwai nialalo o ka paipai an* a iUoIe, kekahi iuna ekale»ia -ō Molokai. l*a lulu ka papa i.inieui « ioaa na 4aia he 11 ; aua koho Ukv»;i i ;uvu ko-nne e hele e kuai i Baibala, *ua iv\»a Ik» U « iho nei o S*f* , oia La auina U u* U«v> 1« Itev. >L Kwaeu ka )ki*u niua «ua i ua Hail>aia ia, «« k« «<-iuh*:u ana i ka liak-lu ISS, "X*tll k» a»aik.-»i a m< ka oluola o k* »v>ho ktka* l»i }tu mi ona hoahanau " O kana |ni> oieio, aia ma lUWia 1,t;3, "Alai lu»i»ki i k» hv!*vki}v» »n*, m> ka rh>«, m**«iia Im> kekain jnv t hookipa ai i na aoe'a «e ka ike «»ie akn *' l'a maha»« piha ke aMiu <> »M» 4 .ihe ana i kana <Mai. «a w*» i.on .•« ni*i 'ia i ii* »«*« j».»li»h>. , ,<,a i»aw k.i . »... i ka i.i.i a «Mi ka Mikmine V\ I

£gT» Aia- ma kahi o napaka Ima jeaa Oaoaasaj!«, ke paa o«i aa kaikamaiaoe maka pal»sala e lun ina keie poho Ah© iāāi ioa ooa wahine e heie aei maiaila e maauaawa|ana i ka iakon wahi kapiki, aa> na aka, hoinhehelo laa ina ahiahi a paa. Nai ko'u ajoha ia lakow, no ko iakoa hoo-; papaa aoi i|aa keia haaa, aa hoolwaalinia iakou iko JakOa kiiio oo ke dala. Ai«fea waie na kiao a ke Akaai hana'i, 'like loa me na w«hine leikioi o Honololu. Ua hele keia poe iwahine mai na ia noa a pau pti me aa SabaU. Eaa wahiae o Oaomea, otai hana i na haaa a ke di»bok> !■ Ja& I ki Ua Eaaiiehua aku mti kekahi 0 ko makoq lioa uleia haa o keia oihana, ma kaua hupikai pokoie no ka hoolana ana i ke kino; a Imawaena ona puiii pnmehaaa ana me oa makamaka o ia aiaa ua kaulana, no kekahi mau la pokole, na huli hoi mai oia me ke oia kino maikai; a ua hui olioii hon aie kona maa hoa iuhi; aka, o na hoohihi ana a ka naaa no ia wahi, aole 1 pau ; ua halialia man mai na hiona nohea a me na ko|a nliaii o ia maa knaiono imna ona, me hejla, e hea mai ana, e moenhane hihio mau no ia wahi; ana ia mea i h&p' auwana ms|u i kona noonoo, ake paana ae «ei oia, ma(ana o na hoa'loha a paa i iala lima pu rad ia, a i hoonauea i kona noho ana, na hoOmaikai anaakona uhane a nui. a i)cia e ko|uo pa aku aei kon« maa koa Sahi maiaioi o ia aiana. ' - Jg@- Ke hoaa akn D@i naakou i kei» | ia raa na ig»aka haie o ko mao-| Unsant makamnkA Jaw© p&p», me ka! makoa makana he malihioi hou, oaaa e hookaaa pU aka ma onkou ma na kalai, m«oao noeao «na ma keia mua akn ; ma kahi o B. W. Kawiaioui ka hope lana Hoopoaopono i Whiho mai, ko onkoa hoa koilima no na la i hula ae, a om pani ia kona hakahaka e Mr. S. H. Haaheo ; kekahi o aa keiki i kamaaina i kekahi poe o ookou, a he kamuao ho oia im ka oleio BerituQĪa no kekahi nnu kau ; a i keia ia, he io a he iwiku■ amoo oia no makoa a toe onkou pa ; a ke hoea «ku nei oia iinua o oakon ma na kolamu kalai manao, uie ke aloh» a me ka maliaio a ine ka lana o ka mnnao, e hookipa aku ana oukoa iwia, ma ke kaunu pu uoa ine kona inau manao uiai k«na peni pauaho ole aku. I®* M« Waikahwlulu i ke kakahika nui poniponi <> ka Ponlua nei, ua <iobe ih'kn )a he hauwawa me na leo nui. I ka holo ana aku e ike pono i ke komuo keia mau leo aoo ahiu, nia hoi, he hoomawaeaa o kekahi o ko makou makamaka Maluaikoo a me kekahi wahi kanaka kino haoaoa, i ike noiia e ko kulanakauhale ma ka hookele kaa lio. I ka nioau pono ana i ke kamu, haiia maiia, ua hole kahikana ka | < kole i ka hookaa pono ana aku ia Malaaikoo i' kona aie no kekahi poho iio ana i hoolim<Wima aku ai mai a Maluaikoo mai ua hiki ae ke kaiko mainiia oe ni olelo ao I uiHiknii NolaiU e ka makamaka kino pokole, mai hoao hou oe e huna aka i kou hoalnnna peln, No k;» mea, ke ao mui mai nei kele buke nai weliweli, "E iike me kon makemake e haim maikai mai kunMka'ia oe.pela.nooe e haaa mmkai aku ai i kou lioh.

No KA HOA 0 KA Lai Kūkui.— Ma ka n». naa me ka makaikai ana i ke kulana o ka home hoonui ike, me he '1& aa nani no ke nana aka, no ka mea, he kolana kon kona i keia manawa, a ua ike ia na hana ano hou e haoohano ai ua home hoonai ike. Aka, ma ia mau mea uaūi ano hou i hoike ia mai, ua ike ia ka helelei ana o na pua p ka wekiu i hele wale kela a lupea 1 ka wāi huihui oka rain Paupili. Oka poe i noho A kupa a kamaaina i ka luhi a me ka inea 0 uā lai nei, o na hoa no hoi i ane&ne e ako 1 na lau 01iT» o ka pono, meka manao ana e puka i keia makahiki 1877, i ke an ia S. £. Uiehop, aka, ke ike ia nei, me he wai n& la no Kulanihakoi ka helelei kilihune i ka maka o Kaopna* A nolaila, ke mah%lo p « ha ia nei e aa manu hula like oua hom« nei, me he hoku la e hele ana m» kona p»> ai iho, nolaila, i puana ae au peoei He halia la he aloha, I ka hoene oin kukui: Ia uka makaniaka ole, ' Aohe hoa oleio. Aole nn paha q£oina ana iua hoa e kipn mai nei i ko ana o ke kioirao, ka oln lau kuku>, noaa hoi ke kapa ia aaa, Lahainal». ua. K. Bboaik GT AU ma ke o Wfti|Mo D«i kahi aoho o kwkahi kanak» opjo inaikai, noa* ka iook, I«n 0 u* kanaka nw, ke Ltma k Ekal««ia o Wai(«o im h iniHp» «na o kon* iimu uiaka i booki i koo* W w*«Uw* Aittt nw i* Kan«. Ma ka U1 0 Sef*teaulMi. ua omu k ia i k» U 1 ka m** aaeo mak<* naa. ua k«.n« oi* i k» awa, ka w*ia, I» ko, lioko o koaa h&k poooi, M km hana ana a iM I. K. mi, m k| UhuUhu o liOft* k*W i iU M» i ! no ka makau « kvU wm limm tia lommU aw. a ia nt« ko«« kutmm%l»i»* <clu< a ImU heakahi U ntaU«|K> «wu» n»ak« «ku Uia i Um iU> m*i koua kiino itob 4 k« i»ahu. U ** i ikv aku at im hmUm 4 ka UhuUhu ) k* |*»|*» *uhuk« * 4 ka hu *o ka w*fea oka fcai MiliAiHi Om Um b ntii b<aUku lis« «Uf»4 «rtu ho>Uu«H W ' immhmi I WU a bw« Im v*ki o«riit Kūhu « w** k4s*hj li)Ut »• .« |,> ki-M IMAII » 1«**». i.A«« w» U l«h* VV A

v £ IA *§ »la $sni - eai na Www »aaoka l»koa moknahi kakike, fee EolMHaa,» ta& i l&wa.a&A it&aa aloha. Ua |»b »ka eai bs Isi o fca Papa Moi o na, Kamekamehik, a ke i feaa» mai aeimleo karo o fca feira&hu *»: m pipa alaaai « Hoaoiaia, © okla n», ale- - ih> k» kaiw* Kilaaea, k» mea aouaka inoa teaofeaao kspaaikaa ia «ma koea flk||.a »ia ieoa oo I hoike na&i i knc« ka. laa» e bu a e laaakOa aai maiaaa oaa fesakai o kaia aa« eso&«ptmi, Boko o koa*maa poia* aaia|aa; a» haii oiaiaa «hMM ma kaaa opa, aw» aa taaeam kaaftka he a«J, ®ai Haw»» » Eaaai, a aa aio laaia na &le kawaham&a o ka nMia, Mukawaiaoaka wa maikai koaa hsfe> aoa. Aloha na alo aoa i alo ai, a na aioaaa aaa i haehae ai ma o a maanw, aloka aa awa ana i ka haaheo ai, aa ha mai ka aloha oka lehalaha ao ko iakoa moka» afci Kilaaea,« aalowalo He moka kem! aiakalo nai ia «aa haoie ao ,ka paa, aīao koaa mau wae, a he .mauoaaoa koaa oneki. Ua hiki inai oia i pawaii aai i ka la 12 o Mei, 1858, o ka loihi o kona holoholo aua oīaanei, 18 -&16 makahiki a oi ma aa maiiwai o K&lhpoai, hai 34 makahiki-»-oi. NolaEa. eji©oM&nao ica iehaleho, nona keia mau hoa nwle:— Aloha ke Kiiaaea lanekila, £a ī&okaahi o ke kaoaa aei Ka nalo noi oe, lae ke aioha, U iho makoa me ka iaalaa. Bski.