Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 26, 28 Iune 1877 — Ka Honua nei. A me na mea a pau maluna iho. [ARTICLE]

Ka Honua nei. A me na mea a pau maluna iho.

£ na hoa helnhelu nupepa, ua ike ae nei kakou i ke ano o ka honua nei a uae na mea a |wu e pili ana malnna iho ma ke ano nui, a ina e kanalua kekahi |ioe, ua |tono no. E wehewehe }«kahi nae kakou i akaka |M>no, a ina oia ka meatv|iau at kokahi }Hihiliihi, a e wae no hoi uia kela a tno kei.i, a nui ka mea ku)Kino kakou e hooiaio ai. Ua oh'lo i;i ina kekahi mau hnke hoonaauao, he 25,040 milo ke anapuni o ka i (ioai nui, ({>ouiwaenahonua) a he 8,000 ! mile ke anawaena, a ina e hoonin ia ke i anawaena uie ke «£napuni, e loaa mai auanei na mile kuea o ka ili o ka honua nei penei; 2,»,000 x 8,000 — 200,000,ovX>, (elua haneri miiiona kuea) a hoonui hou akn ine keia : 200,000,000 x - 640=128,000,000.000, oia hoi, (hookahi hauen me iwakalua kiimaniawalu hilio-' ua eka iii iuoaoa a ili-aina hoi kekahi. Ina hoi e hoomaopopo kakou nia kekahi mau nila i kakauia uia kekahi mau huke hoonaauao, no ka iiui ana i ka ili! 0 kekahi |«aa jxv|ioe, lua ua hai ia ke | aoa|>uni o kekahi (iaa poo(ioe ma ka poaiwaeoakouu, alaila, e (munaue i ua haiuahelu la me 314159, e loaa mai au-1 anei ke anawaena, a iua e loaa mai ka ; huinahe'lu oia anawaena, e hounui aku > me ka huinalielu o ke anapuni, e ki«a I mai auanei ka iii anapuui a pau ioa o s kekahi paa poo|*>e, e like me ko kakou i honua iMi, a me na |«a poe{«oee ae a ka haole e hana mai nei. Aka, ma ka'u w«*Feelw t»ua ana a»' nei ma ke au«» hikiwaw*, aia kela mau ili ae nei maluna, ina hot ma ke ano im? paikUei ma ka nila, e KJi auanei be Ka« e' «e peoei 25.020+ oia b,u keia 25.020 x 7964.3S = 127 hiliooa, 452 «lilioua. 24 hwMui hm 64* «ia ««• ek£ kuea ka ili o ka honua a («u ke iiai ia nia ia rula. aīa paha ko kakim hoo inao|iopo ana mahope aku nei, wa ka makaikai pakahi ana o i«ukou lua ka>i : wahi e k«hikuki ak« «i ia oukwi, tm ka : oukou Mf makaikai fco«oa ana m na apana pakahi ae uei, (*ole a« e \4eh» ana 1 ka |*w i oi «* maiuua o'u. aka. i U |w i>«ii ih>» k\uia ike % a |M«vh« wvhi hoi nwlaki o u. inaUiU ka'u e ®ei* oia hoi ka |n* la«»r Nii|x>|tt Luuu Uawaii <

Kia hou keia, o ua oaHe he 25,030 i hai ia ae p«i maluna, oia hoi na mile o ka poaiwkenahoa&a elua, aole a kakon wahi e iajnalita ai. Ua olejo ia nia ke kanawai o ke ana no ka 104 he 694miie maoli, hookahi ia degcra, a ihe 60mile palapala aina, hookahi ia <&gera, a raa keia mau wahi ka-; kon e weiewehe ai. He 69 i x 360=25,-1 020tnile inaoli, be 60x360=21,6000ii-! |>oai. Ma keia wahi ko kakon ano ka-! nalua, akja, ua hana no na haoie ma ke ano o na imile na&oli a oia kela ano a kakou i moa anei Ka Moana Pakipika. Ua lohe kakou i ka Moaaa oia ka ni®ana i oi ae kooa nui uiamuu o kona uiaU lioa moana e ae eha malalo iho ona, 3u?, he nui io no, na ike ka poe nana aina, oia no ka moana mawaenaio Aiuerikai Akau a me Amenka Heinama kekahi aoao ; a o Asia nie N uholani ma kekahi aoao, a mawaena. kela, a ua kouio ko kakou pae aina a me kekahi iuau aina mokupuni lehulehu e aku hiki ole ia'u ke wehewehe koke aku. O ka nui o keia moana a kakou e olelo nei, ua hoouhi ia iho kona ili moaua e na eka he kanuhakuiuamaha hiliona nie ewalu haneri miliona, ina pela, ua nui io no, owai la o kakou (lakahi na kanaka e ola nei uiai ka wa o Aeiamu mai a hiki ia nei, e hiki ke helu |Nij)a i keia mau huinahelu ? ina he da)a paa j»kahi nona na keneta hookahi haneri, a dala }»aa pakahi e ae paha, ina e helu oia i hookahi huneri dnla iloko o ka ininute hookahi, a ina he unu hora e helu oia i kela a nn) keia la, ke hoole nei au, aole, īna ko kau{iaona wale no e hiki ai iaia, a ia lakou {Aha ke helu. lleaha ka oukou mea i koe e makaikai hou ai no keia ? eia paha ka' kakou mea wehewehe ma ka hooimlike ana ; o keia mau eka i h*i ia ae nei maiuna, ina e koho wale a koho pololei paiia kakou i hookahi kaau uialolo, a ia e ae i>aha e holo aua nia ka eka moana hookahi nae kei kohola a n,e na ia nui e ae,) e puka mai no he kanahakuinamaha Liliona me ewalu haueri miliona kaau ia, a ina he mau ia pae wale mai keirt ma ko kakou makeke kuai ia i kela a mo keia la, ina hookahi d ila no ke kaau ia hookahi, e loaa mai he mau dala hiki ole ke helu e waiho wale mai nei maluna o ka ili moana a ke Akua i ho&hiu ai, mai ko kakou mau kupuna mua niai o Adamu me £wa. A ina hoi kakou e hoohalike ma ke koho ana ke holo a k® hoopuha nei na kohola ma ua mau iliuKMua nei o ka mwina Pakipika raa ka hi»halike ana i i | ekolu hanen ine iwakaluaeka ilimoana I e liolo ana i hookahi kohola ( Whale ) I I maia wahi nona na harala aila he elua | 1 haneri. E Kmui inai auanei he Hookahi j ; haneri mo kanaha miliona kohola (Wha- I ie) A ua like hoi mo 28 hiliona ban>la ! aila; a ua like hoi ine BGS hiliona, a mo ; 140 milioaa galani aila. A ina he mau j koholapae wale mai Wla ma Hawaii ; nei m« ka imi oleīa, a knai ia |iaha i ho- ' okahi dala no ke galani, a huiia {mK» nte ! kekahi mau loaa e ae o na n>ea e la»a ' *rak ana waluna o ka iiimoana PakipiI ka aole noia e pii malilo iho o hookahi ' lenliona d*ia e waiho wale nei maluna o i keia ilimoana a ke Akua i hana ai. j i u A ht> niea nani lioi ia i aa lii ke imi aku," ua kx«a mai ia mau waiwM , huna mainuli o ka alo aaa i na m«a a ma ,ka iuhi o»i | Ka moaka At«clakika. | 0 \a it*tana Alelanika» oia ka loao na maheW moan» o ka hooua ooi, a o } ka Moaaa hoi kna i rmi iho bm ahi; nmlaio o ha moaaa Paki|4ka. Ma Ma HMaaa ke boo»H«ii«a »» kot*« aiaao»»» » naeka (Actx*) he 19 hilkma «uilMna, a « ka »s*** «m Imm «**>ī waima «> & A&wika na» ka lukl-' na,ao Anaenka Aleau A«a«nk» mamab Kow»oha»a, a W mmm w> ■ hv»i i ia« m «olm « M|a i a m» k<āa ano »o k» kraWp» waiwai Mfl»! a w»r ka imi aina »ml A «m ltako«|»i iMohalike aiu i ka uiai » «a w»ln|ty, 1 l«uhikii. auaa, a m* k*4a «ae k«*a aia»fhi, a me na a pda ako e kak\«a liMlk» aaa mmei to ka weaawa *S-1 ki|<ika, e foaa Mkai »» a*aa»w«i he i kaikeai hti«M» i «MIM h»»Ma « j i '

Akua maluna iho o Owmana .• &»» ano akn »mo aka. Ka koaha Ikiana. O ke kola keia o na mahele moana o ka hoaua nei; aia oia ma ka aoao hm» o Asia, mawaena o Aferika a me Nuh»laai. Ke hoouhiia nei keia hmmh& eko na mau eka ilihuahuak&i, he 16 hilk«i&; a iaa e hoohalike aku kakou i ka nui o na ia e holo a e lana ana ma kooa ili-kai he mau baneri teriliona no } a he mau haneii hiliona no hoi o na dala i huna ia a hoahiuia nohoi e ka mea j oa mea a pau. {J*ole ipau.\