Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 20, 17 May 1877 — Page 4
KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, MEI 17, 1877.
THE SUNDAY SCHOOL ARMY.
(Mai Paupauaho oe.)
1 O, do not be discouraged,
For Jesus is your Friend,
O, do not be discouraged,
For Jesus is your Friend,
He will give you grace to conquer
He will give you grace to conquer
And keep you to the end.
Cho.—I am glad I'm in this army,
Yes, I'm glad I'm in this army,
Yes, I'm glad I'm in this army
And I'll battle for the school.
He will give you grace to conquer,
He will give you grace to conquer,
And keep you to the end.
2 Fight on ye little soldiers,
The battle you shall win,
Fight on ye little soldiers,
The battle you shall win,
For the Saviour is your Captain,
For the Saviour is your Captain,
And He has vanquished sin.
Cho.—I am glad I'm in this army, &c.
3 And when the conflict's over,
Before Him you shall stand;
And when the conflict's over,
Before Him you shall stand
You shall sing His praise forever,
You shall sing His praise forever,
In Canaan's happy land.
Cho—I am glad I'm in this army, &c.
Na keia wahi kii uuku maluna 'e nei e hoihoi mai nei i ko'u mau hoomanao ana no kekahi moolelo a'u i heluhelu ai mamua aku nei, ia "Betania"—aole o ka Betania kahi a Maria me Mere i noho ai, a kahi hoi a ke kaikunane Lazaro i make ai, a i hele ai o Iesu e ike—aka he Kula Sabati Misiona ma Piladelapia, i kapaia o "Betania." He mau makahiki ae nei i hala, ua piha loa kekahi wahi o ia kulanakauhale me na poe hewa, na kamalii a me na makua, ua ino na hale a me na mea e ae a pau. O ka poe maikai aole loa lakou e ae iki e noho ma ia wahi, a ua noho aku ka poe hewa mawaena o lakou iho no, a hiki i ka wa a kekahi kanaka Kristiano i aloha ai ia lakou. "Minamina ino ko lakou noho ana iloko o ka inea mamuli o ko lakou mau hewa; ke ake nui nei au e lawe mai i ka Haku Iesu ianei; o ko lakou hauoli maemae ana no ia, a pau na inea," wahi ana. "E wehe na au i Kula Sabati a lawe aku i na keiki io Iesu la." Loaa iho la iaia kekahi rumi iloko o kekahi hale kahiko, a kahea aku la i na kamalii e hele mai a lohe i kona manao. He iwakaluakumamahiku i hele mai i ke Sabati mua, aka, aole nae i lawa pono i ka noho, nolaila ua hoomoe ia he mau papa maluna o na pahu, a noho iho la na keiki a mele i ka lakou himeni Kula Sabati mua loa. Aole no paha i like ka makaukau o ka lakou mele ana e like me na kamalii o Hawaii nei, no ka mea, aole lakou i maa, aka, ua piha loa lakou i ka hauoli, a hai aku la lakou i na hoa paani no keia mea makai, a hui pu mai la lakou, a aole no i liuliu ma ia hope mai, ua piha loa kahi rumi a haiki loa no ka nui loa o na kamalii, a no ia mea, ua imi hou aku la ke kanaka opu aloha i wahi okoa a i mau kokua hou i hiki ai ke ao pono ia keia poe keiki i lohe mua ole no Iesu mamua, me ko lakou noho no i ke kaona Kristiano o Piladelepia. Mahope mai ua kukulu ia he halepule e ka poe Kristiano i manao no ka hana, i wahi e haipule ai ka poe hewa nui wale i makemake ole ia e noho pu aku. Ua kokua pu mai ka poe hewa i hoohulihuli ia i ke kukulu ana i halepule nani no lakou, a ua kokua pu mai me na kamalii. O kekahi poe o lakou e hana mau ana a o na wahi kenikeni e loaa aua, ua lawe mai la a kokua no ko lakou hale hoano i hoonani ia ai. He hale nui no, no ka mea, he mea kahaha ka ulu ana o kela wahi Kula Sabati i hookumu ia me 27 wale no haumana, a i keia wa, he hookahi tausani me ehiku haneri haumana, a he kanaiwakumamaiwa ka nui o na kumu, a me na kokua no ke ao ana! Ke hala ka la Sabati, e pani ia ana na ipuka o na halepule e ae, aka, o keia e hamama mau ana. Ma na po Poakahi ka halawai a na kumu. O na po Poalua me Poaha ke kula a na keikikane me na kaikamahine. O na po Poakolu na halawai mau e like me ko kakou nei—he oi aku nae ka piha o ko lakou mau keena halawai—a i na ahiahi Poaono he aha mele na na kaikuahine pokii liilii, a ia po e hui ai ka aha mele o ka halepule. Ma na ahiahi Poaha e hui ai na keiki Hoole Waiona, e hooikaika mau ana e paio a e kinai i ka enemi o na halepule a me na mea maikai e ae a pau. Ka Rama! Ke ike nei anei oukou i ka hana nui i puka mai mailoko mai o kahi mea uuku ? A he moolelo keia o kekahi wahi hapa uuku o kekahi kulanakauhale nui o ke ao nei. He hiki no ia kakou pakahi ke kokua e like me ka hiki, a aohe mea e hiki ke hai e i ka hopena oia mau mea, a e ulu a lilo i mea nui ma o ko ke Akua kau ana mai i Kona hemolele ihiihi maluna o ia mau mea. "O ka hookahi uuku e lilo no i mau tausani."
NA RULA MOMI.
E ala i kakahiaka nui ; e paina kakahiaka nui ; e hoomaka kakahiaka nui i ka hana. E hoolilo i ka la no na hana o ka la, a o ka po no ka hoomaha a me ka hiamoe, aole no na hana o ka pouli.
E hoohalike aku.
E lawe kakou i na buke me na nupepa a hoohalike aku me ka hana a ka meli hana momona i na pua. E lawe mai i na mea maikai a pau, a aole o ka hoopoino ia mau mea.
MA NA WAHI A PAU.
Mahea ko Iesu wahi noho?" I ninau ae ai kekahi misionari iloko o kekahi kula misiona. "E oluolu mai oe, ke noho nei oia ma ko makou wahi pipa alanui i keia manawa," wahi a kekahi wahi keiki uuku i halawai me ke aloha o Iesu. Nani ka pomaikai o ka hoomaopopo ana iho aole ma ka Lani wale no ko Iesu wahi e noho nei, aka, ma ko kakou mau alanui, ma na home, a me na puuwai. O ka mea keia e hoomalamalama ai i keia home ma ko kakou puuwai, a o ka home ma o e oi 'ku kona malamalama.
NA MOMI EKOLU.
He ekolu a kakou mau mea i hoomaopopo e pili ana i ke keiki a ke Akua i Kona manawa e kamalii ana. O ka mua, o Kona hopu ana i na kumu a pau e hooi ia aku ai Kona ike. O ka lua, ua hele aku Ia i ka pule ma Kona manao ponoi iho, aole o hai. O ke kolu, o Kona kokua i Kona makuahine. O keia mau mea ekolu he mau mea kokua i ka noho'na kiekie a kulana maemae o na kanaka opiopio.
Ua haawi na ke Akua.
"Heaha la ke kumu o Ailuene e huhu ole nei e like me kona ano mau?" wahi a kona makuahine i kekahi la." "Aole au i lohe i kekahi leo huhu a konia mai loko mai o kona waha i keia la."
"No ka mea," wahi a Ailuene; "ua haawi au i ko'u alelo na ke Akua, a aole e hiki ia'u ke hoopuka hou i na mea ino."
He maikai kela. Aka, aole ia o ka pau ana. E haawi pu aku i kona mau pepeiao i ke Akua, i kona mau maka a me na lima a me na wawae, a maluna'e o na mea a pau, me kona puuwai pu. Alaila, na ke keiki i hooiilo iaia iho na ke Akua.
Aloha kahi i kahi.
Ua hele aku au i kekahi hale o kekahi makamaka o'u mamua'ku nei, a he wahi ilio ko laila, o Fido, a he wahi popoki keokeo maikai. Aole o laua hakaka iki, aka, he paani like wale no a po ka la; a i ke ahiahi, e komo mai ana laua iloko o ka rumi hookipa a moe iho la ma kahi hookahi. I kekahi manawa, e paina pu ana laua mai loko ae o ke pa hookahi. A e kali ana no hoi o Fido a lawa ka makemake o kona hoapaani, alaila, ai aku ia. Ina e koloheia kahi owau, e huhu ana kahi ilio. Hoomanao ae la au i ke kumu ao maikai mai keia mau holoholona mai no na keikikane, a me na kaikamahine, no ka noho'na aloha. He aloha no anei kahi i kahi o ka poe e heluhelu ana i keia?
KA OMOLE AILA.
I kekahi manawa mamua loa aku nei, e noho ana kekahi kanaka aoo maloko o kekahi hale nui. Ua lawa pono ia me na kauwa a me na mea e ae a pau ana i makemake ai, aka, aole no ia i hauoli, a ina e like ole na mea a pau o kona hale me kona makemake, ua ulu nui kona huhu, a no ia mea, haalele mai la kana mau kauwa iaia. Me kona huhu nui ua hele aku la ia i kahi o kekahi o kona mau makamaka a hai 'ku la iaia no kona pilikia mamuli o keia mea.
"Ke manao nei au," wahi a ka makamaka, "he mea kupono ia oe e aila ia oe iho."
"E aila ia'u iho!" wahi a ka elemakule.
"Ae, a e hoakaka aku no au ia oe," wahi a ka makamaka. "He manawa ae nei i hala, ua hoomaka ka uwi ana o kekahi o na puka o ko'u hale, nolaila, ua makemake ole ia e komo a puka mai ma ia puka. I kekahi la ua hamo ia e a'u i ka aila, a mai ia manawa mai ua komo pinepine ia."
"Nolaila ua manao oe ua like au me kou ipuka uwi," wahi a ka elemakule. "Pehea wau e hamo ai ia'u iho me ka aila?"
"He mea hiki wale no ia," wahi a ka makamaka. "E hoi aku a e hai aku i kau kauwa, a ina oia e hana i ka pololei, e mahalo aku iaia, a ina e anuu iki, mai huhu oe, e hamo i kou leo a me kau mau huaolelo me ka aila o ke aloha."
Hoi aku la ua elemakula nei, a aole loa i lohe hou ia na olelo kalakala a huhu mai kona waha mai. He mea pono i na ohana a pau e malama i keia aila makamae, no ka mea, he mea ulia mau ka uwi ana o na ipuka ma ko lakou mau hale, ma ke ano o ka hikiwawe o ka inaina, ka huhu, ka leo oolea, a imihala mau.
HE HOOMANAO ANA NO KAUKA FARANEKELINA.
I kekahi o na kaahele ana a Kauka Faranekelina ma ka akau o Nu Enelani, ua kahaha ia no ke ano e o ka hana a na kanaka. I na manawa a pau ana e komo aku ai iloko o kekahi hale, e hala ole ana ka haawiia mai o na ninau nieniele iaia, a ke pane aku oia i na haina, o ka pau wale ae la no ia, me ka loaa ole mai o kekahi makana iaia, no keia mea, ua imi iho la i kumu kupono e pale ae ai i keia mau nieniele ano ole.
I kekahi komo ana'ku ana iloko o kekahi hale, kahea aku la ia i ka ona hale, kana wahine, na keikikane me na kaikamahine, na lala o ka ohana, a me na kauwa, e houluulu mai lakou a pau imua ona. No keia mea, ua kahaha lakou a pau, a ninau mai la: "Heaha keia a heaha hoi kou ano?"
"E o'u mau hoaloha ;" wahi ana. "O Beniamina Faranekelina o Pilidelepia wau he kanaka wahine ole, a he paipalapala ka'u oihana ; he mau makua no ko'u e noho nei ma Bosetona, a e hele ana wau e ike ia lakou ; a mahope iho o ko'u noho pu ana me lakou a hala hookahi pule, e huli hoi hou aku ana au i ka'u hana e like me ke kanaka noonoo maikai. O ka'u mea wale no ia i ike no'u iho, a oia ae la no ka mea hai aku ia oukou ; a ke noi aku nei au ia oukou ano e aloha mai ia'u a me ko'u lio, a e haawi mai ia maua i wai me ona ai."
Aohe oia i hooapaapa hou ia mai me na ninau a me na niele ano ole, aka hoolawa ia mai la me kana holoholona me ka mea i noi ia, a na laua no laua i hooluhi iho me ko laua mau auwae i ka noke i ka hoonuu me ka oluolu a me ka lokomaikai o na kamaaina.
KA EMEPERA A ME KA HALE AMARA KUIHAO.
I kekahi o na huakaihele a ka Emepera Iosepa Elua, ma Italia, ua kau aku la kekahi ulia maluna o kona kaa, ma ka haki ana o kekahi huila ma ke alanui, a me ka hooikaika nui oia i hiki aku ai i kahi kauhale mua ma kona ala. Kikeke aku la ua 'Lii nei ma ka ipuka o ka hale amara kuihao hookahi o ua wahi nei, a hoi aku la i ka lokomaikai o ka mea hale e oluolu mai ia e hoopaa i kahi i poino o kona kaa me ka lohi ole.
"E ae no au e hana e ke 'Lii me ka hoihoi," wahi a ke kanaka amara, "aka, oiai he la hoano keia no makou, ua pau loa aku nei ko'u poe kanaka hana i ka hele i ka pule, a ua hele pu me ke keiki nana e pauma ka opumakani."
"He puanuanu keia la, a ina e paa na lima i ka pauma i ka opumakani, he mea hoopumehana maikai loa ;" wahi a ke 'Lii. A noi aku la ia e ae mai nana no e pauma.
I ka paa ana o ka huila o ua kaa nei, mamuli o kona kokua lima pu ana, ua noi mai la ka amara iaia i elima dala no kona luhi. Ua kahaha nui nae ia i ka ho-o ana iho o ke 'Lii i kona lima iloko o kona pakeke a haawi mai la he umi dala.
"Ua hewa mai la kau haawi ana mai nei e ke 'Lii," wahi ana. "He elima dala ka mea i noiia, aka, he umi mai nei keia."
"E malama," wahi a ka Emepera. "He elima no kou luhi, a he elima no ka loaa ana ia'u o ka hanohano e pauma i ka opumakani a ke kanaka amara kuihao ; a aole no he hewa ke uku kekahi Emepera i elima dala no ka pauma ana i ka makani."
KA MAHINA.
HELU 2.
Ua ike kakou i ka pule i hala, he mea nui ka mahina me ka wai a me ka honua. He kanalima paha ka nui o na mahina, alaila like me ko kakou honua nei. He kokoke loa mai ka mahina io kakou nei mamua o ka la a me na hoku; aka, he 240,000 mile nae ka mamao mai o kakou aku. Ke nana aku i ka mahina, i kekahi manawa he poepoe, a i kekahi manawa he poepoe hapa wale no. Ua ike anei oukou i ke kumu ? He mea pouli ka mahina, aole nona iho ka malamalama, aka, ua haule aku la ka malamalama o ka la maluna ona, a oia kona malamalama e pahola ana maluna o ka honua. E malamalama mau ana ka la. Ke pouli maanei, alaila, e malamalama ana ma kela aoao o ko kakou honua, a hookonane i ka mahina. E pa ana ka onohi o ka la ma kahi aoao o ka mahina, a i kahi manawa ma kahi aoao. O ka aoao ia kakou nei oia wale no ka kakou e ike ke pa mai ka malamalama o ka la. I kekahi manawa, e ike wale ana no kakou i kahi o ka mahina i pa ia e ka la, a ano like me he pana'la iloko o na ao o ka lewa ; e mahuahua mau ana i kela a me keia po, a hiki i ka manawa e piha loa ai ka aoao e huli ana ia kakou nei, a poepoe pono. He hiki no anei ia oukou ke hoomanao i keia mau mea e pili ana i ka malamalama o ka mahina ? Akahi—He mea hiona pouli. Alua—Mai ka la mai kona malamalama. Ekolu—He ano luli na nanaina mamuli o na wahi i hoomalamalamaia, e huli mai ana ia kakou, a i kahi manawa mai a kakou aku.
J. M. C.
NO KA ALOPEKA.
E nana ae i keia holoholona. Ua ike no anei na kamalii i ke ano o keia holoholona ? He wahi holoholona uuku no keia, e like me ka nui o ka ilio. He huelo huluhulu loihi kona, he hulu loloa ma kona kino, o ke ano omemele. Aole e hiki iaia ke pinana maluna o na laau e like me ke Squirrel, aka, he eli i lua ma ke kumu o na laau, a oia kona wahi e noho ai. Aohe kilakila o kona ano e like me ka liona, a hauoli hoi e like me ka Squirrel, aka, he maalea, a he aihue nui. He aihue moa, a me na keiki a na manu nunui. I ko'u manawa uuku, he holoholona opiopio o keia ano ka ko'u kaikunane i laka. Ua hoopaaia ia maloko o kekahi pa me ke kaulahao loihi. Ua eli ia i lua nona a hohonu malalo o ka honua, a ke komo aku, e nalowale loa ana ia. E hanai mau ana makou ia ia me ka palaoa me ka pipi. E paani mau ana ia me makou, e hookomo mau ana i ko makou mau lima me na wawae iloko o kona waha. I kekahi manawa, e moku ana ke kaulahao, a holo aku la iloko o na laau, a pee malalo o na wahi waiho mauu e kokoke mai ana. Ina aole i hihia ke kaulahao, ina la paha aole e loaa hou ia makou, no ka mama loa o kona holo ana. Mahope iho ua kuai ia e kuu kaikunane, a ua ki ia i ka pu, pela ko'u manao. Ma Enelani, e alualuia ana keia holoholona e na kane me na wahine, a hiki i ka make ana i na ilio alualu a lakou. He mea aihue io no keia, aka aole ia i hewa, no ka mea, aole ona noonoo, a aole i ike ; aole ona uhane a manao paha e hiki ai ke noonoo iho. Aka, ina e aihue na keiki liilii i ka huamoa a me ka puoa, o ko lakou hana ana ia i ka hana a keia holoholona, a uhai i ke kanawai o ke Akua, no ka mea, eia kana olelo: "Mai aihue oe."
HE MOOLELO NO NA KAMAIKI.
(No Luke a me Lui.)
Aia he wahi kulanakauhale nani e Lui, a ua hoopunana ke aloha me ka maluhia maloko o kona mau poai. He meha loa ia wahi, he nani a maemae na kauhale, a ua hauoli mau na kanaka. Aka, hoea mai la nae ka manaoino, a kipaku aku la i ke aloha me ka maluhia, a he keu aku o ke ano e o na hiona ma ia hope mai. Ua lilo ua wahi nei i ke ino, auhee aku la na kanaka, a o kane, na wahine a me na keiki e waiho mokaki ana maluna o ka ili honua. E hoao kakou a pau e noho me ke aloha a me ka maluhia, a e hookaawale loa mai ka noho'na manaoino a me ke kaua.
PELA KA OLELO O KA BAIBALA.
Ua ike anei oe e Lui he puuwai hewa ko na mea a pau ?
Na mea a pau ?
Ae, o na mea a pau ma ka honua nei, pela ka olelo o ka Baibala.
Ua ike anei oe e Lui hookahi wale no ala e hiki aku ai iluna o ka lani ?
Hookahi wale no ala ?
Hookahi wale no ala, a ma o Kristo Iesu la, no ka mea, pela ka olelo o ka Baibala.
Ua ike no anei oe e Lui o ka poe a pau e hilinai ana Iaia e pakele ana lakou a pau me ka hewa ole ?
Pehea, o lakou a pau ?
O lakou a pau. Ua hiki Iaia ke hoopakele i na mea a pau ke hele aku i Ona la, pela ka olelo o ka Baibala. E hoolohe kakou i ka Baibala e Lui, no ka mea, he oiaio ka olelo a ke Akua.
No Christopher Columbus.
HELU 11.
I ka la 4 o Ianuari, 1493, haalele iho la o Columbus ia La Naviblad. Holo aku la ia ma ka hikina ma ke ala i hiki aku ai i kekahi kuahiwi ana i kapa ai o Monte Christi. Ua hoounaia kekahi luina iluna o ke kiekie o ke kia e kiai ai ina pukoa, a hai mai la ia i kona ike ana'ku i ka moku Pinta i ka mamao. Ua hauoli na mea apau no keia mea. Aole no i liuliu iho hoea mai ana ia moku a halawai ke Kapena Mortin Alonzo Pinzon me ka Adimarala. No ka huli ana o ka makani mamua, ua ku iho la na moku a i elua ma ke awa o Monte Christi.
Ke noonoo nei paha oukou i ka haalele ana o Pin zon i ka Adimarala, no ka makemake ana i gula. Ua makemake ia e oi aku kana loaa mamua o ka mea ana i manao ai e haawi ia'ku ana e ka Moi a me ka Moiwahine o Sepania, ke huli hoi aku ia i ka home. Ua lohe ia no kekahi mokupuni i piha i ke gula, a oia kona mea i holo ai me ka manao e loaa. Aole i loaa ua mokupuni nei iaia, aka, ua kipa aku ia ma kekahi mau wahi lehulehu, a ua hoopukapuka me na kanaka, a loaa nui iaia ke gula. Haawi aku la ia he hapalua o ke gula i kona poe luina, i malama'i lakou i kana hana huna, a o ke koena iho, ua malama iho la nana iho.
Holo mai la ua Pinzon nei iluna o ka moku Nina, a hai mai la ia Columbus, ua puhiia kona moku e na makani ikaika, a oia ke kumu o ke kaawale ana, a ua hiki ole iaia ke huli a loaa ke ala e huli hoi hou aku ai. Ua maopopo no ia Columbus ke ano o ua kanaka nei a me ke kumu o kona lalau ana, aka, aole oia i makemake e hoopaapaa aku me ia, no laila, ua hoolohe aku ia i kana mau kumu pale a aole i pane aku. Ua maikai no keia hana. Ua malamaia ka oluolu a kapaeia na huaolelo huhu. Ua hoomanawanui no o Columbus, a waiho aku la i na hoopai ana i ka poe i enemi mai iaia na ke au o ka manawa e hooko.
He eha mau ilikini a Pinzon i lawe pu mai maluna o kona moku, a elua mau kaikamahine. A ua kauoha paa aku la o Columbus iaia e hoihoi aku ia lakou i ko lakou home. Ua manao o Columbus e holo pili aina aku ma na palena o Cuba, aka, no kona ike no i ke ano o na kapena Pinzon elua, a me kekahi poe hookuli e ae, ua hooholo iho la ia i kona manao e hoi aku i Sepania. Oiai e kalewa ana na moku e kali ana i ka makani, ua hoouna ia aku la he waapa iuka i ai. Ua lele aku la na luina, a loaa aku la he poe ilikini ano e ae mai kahi poe e ae a lakou i ike mua ai. He poe kino nunui a ikaika. He loloa ko lakou lauoho i hoopaa ia mahope o ke kua, a i hoonani ia me na hulu o na ano manu lehulehu. He mau pana ka lakou me na pahi i hanaia mai kekahi laau oolea loa. Ua hoomaka na luina e kalepa me lakou, aka, ua huhu nae na ilikini, a holo aku la a lawe mai la i na mea kaua, me na kaula e hakiikii ai i ko lakou mau hoa paio. Ua hoomaka na Sepania e kaua aku, a pau i ka eha he lehulehu o na ilikini, a holo aku la kahi poe me ka makau nui. I kekahi la ae, ua hoouna aku la o Columbus i kekahi waapa ona me ka makaukau me na pono kaua. Hele nui mai la na kanaka e nana, a holo aku la ka Moi me kekahi mau kaukaualii iluna o ka moku, a haawi mai la o Columbus ia lakou i na hookipa aloha ana, me na makana. I ka hoi ana o ka Moi i ka aina, ua hoouna mai la he palekaua i kapiliia me ke gula. Ua halawai mau na ilikini me ko Columbus aloha. Ua lana kona manao e lilo lakou i poe Kristiano. Ua makemake ia e ike lakou he poe maikai na Sepania, e manao lakou he mau hoa 'loha.
I ka la 16 o Ianuari, ua pa mai la ka makani maikai, a ua kauohaia e holo 'ku no Sepania. Ua hikilele ke kapae ia keia mea, no ka mea, ua hoomaka ke komo ana o ka liu iloko o na moku a ielua.
HAAWINA KULA SABATI.
HELU 9—SABATI, MEI 27.
KUMUHANA.—Ka make ana o Elisai.
PAUKU BAIBALA.—2 Na Lii 13:14—21.
14 A mai iho la o Elisai, o kona mai ia i make ai. A iho mai o Ioasa, ke alii o ka Iseraela io no la, a auwe iho la maluna o kona maka, i aku la, E kuu makua, e kuu makua, o ka halekaa o ka Iseraela a me na hoohololio ona.
15 I aku la o Elisai ia ia, E lawe i kikoo a me na pua. A lawe ae la ia nona i kikoo a me na pua.
16 I aku la ia i ke alii o ka Iseraela. E kau aku i kou lima maluna o ke kikoo. A kau iho la ia i kona lima; a kau aku la o Elisai i kona mau lima maluna o na lima o ke alii.
17 I aku ia. E wehe ae i ka pukamakani ma ka hikina. A wehe ae la ia. Alaila i aku la o Elisai, E pana aku: a pane aku la ia. I aku la ia, O ka pua hoola no Iehova, a o ka pua hoola mai ko Suria mai: no ka mea e pepehi auanei oe i ko Suria ma Apeka, a pau i ka lukuia.
18 I aku la ia, E lawe i na pua. A lawe iho la no ia. I aku la ia i ke alii o ka Iseraela, E hahau i ka honua. A hahau iho la ia, ekolu hahau ana, a oki.
19 A huhu aku ke kanaka o ke Akua la ia, i aku la, O kau pono no, i elima, a i eono paha hahau ana, alaila ua hahau iho oe i ko Suria, a pau i ka lukuia: aka, ano, e hahau aku oe i ko Suria i ekolu hahau ana wale no.
20 A make iho la o Elisai, a kanu iho la lakou ia ia. A hele mai ka poe hao wale o ka Moaba i ka aina, i ka hiki ana mai o ka makahiki.
21 A i ko lakou kanu ana i kekahi kanaka, aia hoi, ike aku la lakou i ka poe hao wale, hoolei aku la lakou i ke kanaka iloko o ka halelua o Elisai; a i ka iho ana o ke kanaka a pili i na iwi o Elisai, ola mai la ia, a ku maluna o kona wawae.
Pauku Gula. "Ke olelo nei oia ka mea i make." Heb. 11, 4.
Manao waena. Ka mana o ko ke Akua kaula.
Mele. Himeni 64 8. Leo.
1 E mele i ka Haku mau
I hana i na mea a pau.
Na aina nei, na aina e,
E hua ma ka hoomaikai.
2 Nana i hana na ao,
Ka la, mahina, na hoku,
A nana i hookomo mai
Ka mana e kaa pono ai.
Pule i mana ke ao ana a na kahuna, na kumu, na kahu &co.
Na Ninau a na Kumu.
Nowai ka haawina 8? Ua hookoia anei ka wanana a Iona? Heaha ia wanana? No ke aha i hooko ole ia'i? Oluolu anei Iona no ko ke Akua hoopakele ana ia Nineva? Nana i ka mokuna eha o Iona. p. 1, 2, 3. Pehea ke Akua i hoapono ai i kana hana ana imua o Iona? p 6—11.
Nowai keia haawina? Ola pu anei Iona me Elisai i ka wa hookahi? Pela paha ka manao o kekahi poe. Ua kakauia anei ka make ana o Iona? Ua kakauia anei ka make ana o Elisai?
P 14. Heaha ko Elisai? Owai ka i hele mai e ike a e uwe pu? Heaha ka Ioasa olelo ia Elisai? Nawai i hoopuka e ia olelo mamua? nowai? I ka wa hea? Heaha ke ano? Aloha nui, a paulele nui Ioasa ia Elisai, oia ka mea i kokua pinepine iaia.
P 15. He mai nui ko Elisaii hana no nae oia me kona mana kaula. Heaha kana kauoha mua ia Ioasa? Hoolohe anei Ioasa?
P 16. Heaha ke kauoha elua? Hanaia anei? A hana hoi Elisai pehea?
P 17. Heaha ke kauoha ekolu? Hanaia anei? Heaha ke kauoha eha? Hanaia anei? Heaha hoi ka Elisai olelo hoolana ia Ioasa? Aia o Apeka eono mile ma ka hikina o ka loko o Galilaia.
P 18. Heaha ke kauoha elima? Hanaia anei? Heaha ke kauoha eono? Hanaia anei? Heaha ke kauoha eono? Hanaia anei? Ehia hahau ana? Paupauaho koke ea.
P 19. Oluolu anei Elisai i ko Ioasa hooki koke ana i ka hahau ana? Heaha kana mau olelo hoopohala ia Ioasa?
P 20. Ua aha Elisai? Ua ahaia hoi? Owai kai hoea mai? I ka hiki ana mai o ka makahiki, i ka wa paha e oo ana na hua. Na mea ai paha ka keia poe i hao wale ai. Mei paha ka malama.
P 21. Mahope iho o ke kanu ana ia Elisai iloko o ka lua. He lua paha i kalaiia maloko o ka aoao o ka pohaku, ua wahiia me ka lole, aole i hahaoia iloko o ka pahu. Mahope loa mai na pahu. Ua waihoia ke kupapau o Elisai iloko o ka lua. He manawa loihi paha mahope. Ua helelei ka io a koe na iwi. Hai mai i ka hana kupanaha a na iwi o Elisai i hana'i? Hana no Elisai i ka wa ola, i ka wa mai, i ka wa make. Mana kona mau iwi. Auhea kona loa? owai hoi? Owai ka mea e ae i make, a kanuia, a hana i ka nana mana iloko o ka lua kupapau?
Mele—Mele hou. 8—7. Leo.
1
Hana, hana, mau ka hana
A ke kaula Elisai;
Hana ma ka wa ikaika,
Hana ma ka wa i mai.
2
Make no a kanuia
Ma ka lua kupapau
Kupanaha! mau ka hana,
Hana ma ka lua no.
3
Mana no na iwi ona;
Hooleiia ke kupapau
Iloko no o kona lua,
Ku ae ia a ola hou.
Na Ninau a ke Kahu.
Na makua. Heaha ka Pauku Gula? Heaha ka manao waena?
Hai mai i na inoa o kekahi mau kaula? He kaula anei Abela? He ano kaula no. Ma kona mohai ua hoike oia i kona manaoio i ka mea e hiki mai ana, i kalahala no ke ao nei. Owai ke kaula hookuli? Elua kaula hookuli. 1 Na Lii 13:21—24. A o Iona ka lua. Ua make laua a elua. A ke olelo mai nei nae laua ia kakou i keia wa. Heaha ka laua olelo? Ke papa mai nei paha laua, mai hookuli i ka ke Akua olelo o kau mai na hoopai. He kaula o Elia, hai mai i kona mana, a me kana mau olelo ia kakou.
Na keiki. Owai ke kaula hana mau ma kona wa ikaika, ma kona wa e mai ana, a hana hoi iloko o ka lua kupapau? Hai mai i kekahi mau hana mana ana, no ka muliwai o Ioredane, no ka wai awaawa? no ka ipu aila hookahi, no na keiki hoomaewaewa, no ke keiki i make, no ka mai lepera, no Gehazi. Heaha kana hana i ka wa mai? Heaha ka hana a kona mau iwi i ke kanaka i make?
Ke kula a pau. Ua make na kaula a pau. Ke olelo mai nei nae; ma keaha? heaha hoi? Pehea ka hoopili ana? Owai ka i make a ala hou a kamailo maoli a ao mai?
Mele—Him. 553 8—6. Leo.
1
Ko lalo me ko luna pu
Ke ao mai ae kakou;
Ke make nei a lau a lau,
Nana a hoomanao.
2
E hoomanao, he ala hou,
A hui pu kakou.
Ka poe pono ma ke ao,
Na hewa ma ka po.
Pule i ala a hana mau, &c.—
Haawina no Iune 3? Amosa 5:1—15.