Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 16, 19 ʻApelila 1877 — Page 4

ʻaoʻao PDF (1.24 MB)

KA NUPEPA KA LAHUI HAWAII.
HONOLULU, APERILA 19, 1877.

KOMI TE HOOPONOPONO NO KEIA AOAO.

LAIKI MAKUA,  MRS. KELA A. GILIMANA,
M RS. ELENA MAKALE,  MRS. C. C. COLEMANA.

"I LOVE TO TELL THE STORY."

1 I love to tell the story,
O f unseen things above,
O f Jesus and His glory,
O f Jesus and His love,
I love to tell the story,
Because I know it's true;
I t satisfies my longings,
A s nothing else would do.
C ho—I lo ve to tell the story,
' Twill be my theme in glory,
To tell the old old story,
O f Jesus and His love.
2 I love to tell the story,
Mo re wonderful it seems
Than all the golden fancies
O f all our golden dreams,
I love to tell the story;
I t did so much for me!
An d that is just the reason
I tell it now to thee.
Cho —I love to tell the story, &c.
3 I love to tell the story
' Tis pleasant to repeat
Wha t seems each time I tell it,
Mo re wonderfully sweet,
I love to tell the story;
For some have never heard
The message of Salvation
From God's own holy word —
Cho. —I love to tell the story, &c.
4 I love to tell the story;
For those who know it best
Seem hungering and thirsting
To hear it like the rest,
An d when, in scenes of glory,
I sing the New, New Song,
' Twill be the Old, Old Story
That I have loved so long —
Cho. —I love to tell the story &c.

MANU AETO ME KANA PUNANA.

          Ke nalu nei au, ehia la o na kamaiki o Hawaii nei e heluhelu mau ana i ka aoao eha o ka LAHUI HAWAII. Malia paha o kekahi o lakou, aole i ike no lakou keia aoao. Ke hoomanao nei no paha kahi o lakou i kahi pepa Alaula o ke Kula Sabati, e hoea mau aku ai imua o lakou i kela a me keia mahina, a ke manao nei au, ua minamina lakou i ka pau ana o ka hoea ana'ku imua o lakou. He manawa loihi ae nei ia i hala, a i keia wa, ua hapai kekahi poe makuahine aloha i ka manao e hoopiha i ka aoao eha o ka LAHUI HAWAII me na manao no lakou, a ua hooholo me ka Lunahooponopono no ia mea, no ka mea, ua nele loa na keiki Hawaii i ka pepa ole a me na buke heluhelu ole, nolaila, no lakou ka aoao eha o keia pepa makua, a ua makemake ia lakou e heluhelu i na mea a pau e puka mau aku ana i na pule a pau. He malama pono no paha na makua i ka lakou mau pepa LAHUI, aole hoi e haawi wale i na keiki o hanaino ia; he mea maikai ka maemae, a me ka malama pono i na pepa, nolaila, he houluulu mai paha na makua i na keiki a heluhelu aku i ka pepa imua o lakou. O kekahi o na keiki, e makemake loa ana lakou, a e makehehi ana, alaila, he mea hiki no ke haawi ia'ku ia lakou ka pepa, no ka mea, ua maa i ka heluhelu ia'ku, a ua ike he mea maikai, a aole no paha e nele ana ko lakou malama pono, a heluhelu aku imua o na pokii i hiki ole ke heluhelu, a hoikeike aku i na kii maikai, a e hauoli ana lakou ke heluhelu aku na makua i na moolelo o ia mau kii.
          O ke kii malalo nei, he kii no ia na'u i makemake nui ai e nana i ko'u manawa uuku iki. Ua ike au maloko o ko makou pepa kula Sabati, ia'u e noho haumana ana i ke kula o Kaukeano, he manawa loihi kai hala hope ae nei. Ke hoomanao nei no au i kahi moolelo e pili ana no ke kii, a e hoao au e hai aku ia oukou. Weliweli ko'u makau i ka ike ana i kela keiki e lewalewa mai ana ma ka pali me ka paa i ke kaula ma ka puhaka, a me kela aeto i oi ae ka nui mamua o ke keiki, me he la e lele pol olei aku ana a haehae ae iaia a kauliilii. O ke ano o na kino o na kamalii maluna, me he la, aole i lawa pono ko lakou ikaika no ka huki awiwi ana'e iaia a kau iluna mamua o ka loaa ana'ku i ka manu; ke ike ae la no oukou, elua wale no e paa la i ke kaula, a o ke kolu me ka laau nui, me ka manao e hookuke aku i ka manu nui, aka, he mea maopopo, ua hiki ole, no ka mea, aia i ka punana kona manao nui, no kana mau keiki, a owai no ka makuahine e nele ana i ke aloha ole no kana mau keiki? Aka, ua makemake oukou e lohe i ka moolelo.
          I kekahi manawa i hala'e nei, ua makemake iho la kekahi kanaka e houluulu i na ano manu a pau, no ka hale hoikeike, a holo aku la ia ma na aekai o Sekotia, no ka mea, ua ike ia, aia olaila kahi noho nui ia e na ano manu lehulehu wale. I kona hiki ana ilaila, ua noho iho la ia i ka home o kekahi kanaka lawaia; a iloko o ka ohana o ua kanaka lawaia nei, he wahi keikikane uuku, ka muli loa o kana mau keiki. Aole no i liuliu, ua lilo iho la ua wahi keiki nei i hoa'loha no ka malihini. Ua nui ka makemake o keia kanaka e loaa na manu, a no ia mea, ua hooholo iho la ia e hele aku mawaena o na pali i kekahi kakahiaka, no ka mea, o kahi ia a na manu aeto e hana'i i ka lakou mau punana, maluna o na pali kiekie kaawale loa mai kahi aku o kanaka.
          I kona makaukau ana e hele, nana'e la ia no kona wahi hoa'loha uuku, i hoahele nona, aole nae oia, nolaila, hele hookahi aku la ia. Mahope iho o kona auwana ana ma o a maanei e huli ana i ka mea ana i manao nui ai, oia hoi na punana manu aeto, a ua ane maluhiluhi ia, a e manao ana e hoi aku, aia hoi, ua hoopuiwa ia mai la ia e kekahi leo haalulu, a i kona huli ana'e a nana'ku la ma kahi a ua leo nei i pae mai ai, ike aku la ia i ua wahi hoa'loha nei ona e lewalewa mai ana, e like me ka oukou e ike ae la ma ke kii. Ua hookuu aku la ua wahi keiki nei i kekahi manu keiki, me ka manao e lilo ka makuahine ilaila a koe iho kekahi iaia, aka, i ka wa a ka makuahine i hoihoi aku ai a waiho i ka punana, o ke alualu hou mai la no ia, nolaila, mamua o kona hiki hou ana iluna, ua pau loa na manu i ka hookuu ia. Ua nui ka pihoihoi o ke kanaka malihini i ka ike ana'ku i kona wahi hoa'loha ma kahi o ka pilikia, aka, i kona holo ana 'ku me ka manao e hoopakele, ua huki ia'e la iluna e kona mau hoa, a ua hauoli lakou i ka ike iho ua pakele ia.
          I kekahi la mahope mai, ua hele hou aku la ia me ua wahi hoa'loha nei ona i keia wahi, a ua oi aku ka holopono o na hana me ka pilikia ole. Ua loaa'ku la ka punana, ua hanaia me na laau liilii a me ka limu, a e waiho mokaki ana ka iwi o na holoholona a ua manu nei i ahai aku ai mai na kula aku, a lawe aku la iluna lilo i ola no kana mau keiki.
          "Ma ka huli ana i na ano o na manu, na holoholona, na ia a me na mea kolo, e ike ai kakou i ke akamai luaole a me ka hohonu o ka mea nana i hana na mea a pau."  H. K.

HE LEO ALOHA.

          E o'u mau makamaka. Ke hoopuka mau ia'ku nei i kela a me keia manawa ma keia pepa "na manao mai na makuahine mai." Iloko o keia mau manao, na ano kamailio lehulehu, e pili ana i ke ola kino, ka malama ana i na keiki, ka malama ana i ka mai, a pela wale aku; he mau manao naauao a maikai lakou a pau. Ina e hahai ia keia mau rula, e ukali mai ana no na hopena maikai; aka, ke hoopalaleha ia, alaila e hoea mai ana ka pilikia, ka mai, a i kahi manawa ka make. Ina e kau mai ka mai mamuli o ka malama ole a hoopalaleha i na rula o ke ola kino, alaila, owai ke hoahewaia? O ke Akua anei? Aole! o kakou no ke ahewaia no ke ku aku imua o ke ala o ka mai e kau mai ana maluna o kakou.
          Ike aku la au i kekahi luahine e moe ana maluna o ka lepo kawau; hoala 'ku la au iaia a ao aku la no kona hoopalaleha iaia iho, a mahope e loaa no i ke anu. Pane mai la kela. "E loaa no au i ke anu ke haawi mai ke Akua ia'u!" O kona lawe ana'e ia i kona ahewa ia no kona hoopalaleha a kau aku maluna o ke Akua. Ua haawi mai ke Akua elua mau mea nui a kakou e malama ai, oia hoi ko kakou e malama ai, oia hoi ko kaou mau uhane a me na kino. Ke olelo mai nei ka Baibala, "O na mea a pau na ke kanaka, e ae ana oia e haawi aku no kona ola." Ua makemake ke Akua ia kakou e malama i keia ola ana, i keia mau kino, a he mea hewa loa ko kakou poloai ana'ku i ka make mamuli o na hana hoomauaua a hoopalaleha i na kanawai o ke ola. Auwe! ia oukou e ka poe no keia lahui kanaka, a i olelo ia hoi ke nalo aku nei, aole anei oukou, ma ka noho ana i ke ola o ka maemae, ma ka malama ana i ke ola o ka uhane a me ke kino, e kaohi mai i keia emi emoole ana?

KA LAMAKU MALUHIA.

          I ka wa i omaka'i ka hoku maluna o Betelehema; a owaka'e la ka lamaku maluna o na kahuhipa ma na puu; a ala'e la na Makoi mai na hihio moeuhane me ke kahaha; ua lawe ia mai la he leo hemolele ma ka welelau o na makani; e kuahaua ana i ka maluhia maluna o ka honua holookoa! a mele ae la na hoku kakahiaka i ke mele maluhia; na Anela o ka Haku me na hauoli lani; a he hiona hemolele ke anapuni ana i ke keiki hanau hou.
          A pehea la ke kanaka o keia la e mihi ai; heaha la kana e ike nei ma na ao o ka lewa; ke ala hamama hoi i haawi ia nona, e halawai aku ai me ke ola ma o! Ke ike nei ia i na hoike 'na o ke Akua; ke hauoli nei i na nani o kona aloha. Ke nana nei maluna o na kau ke hoea mai, me na kipona o na kau ke hoea mai, me na kipona o ka maalahi. Ke hoomaopopo nei i ka hala ole, o ka mana hemolele mai Iaia mai; ke haule makawalu mau nei mai ka lani mai; ka nani o ke Aloha no kanaka, aka, e ke kanaka e hoomanao, o kou mau la ua helu ia; ano ke au, ano ka manawa, nou Kona, nou no a pau.

Na lio o Honolulu.

          Ia'u e hele pinepine ana ma na alanui ua hookaumaha ia ko'u manao no na lio no ko lakou hana ino ia e na kahu. Na ke Akua i hana ka lio e like me kona hana ana i ke kanaka. Ua lohe no Oia i ke kahea ana o na manu, a aole anei Oia e lohe i ke kahea ana o ka lio i kona wa e hana ino ia ?   E nana i ke kaa ! Hookahi lio wiwi nana o kauo na kanaka he umi! ua puni i ka hou, me he mea la, ua aneane make. Ina owau ia lio, e aho kuu make ana. E nana kakou ! ke kani la ka huipa, aole nae hiki ke holo hou aku; alaila, o ka hili no ia o ke kahu kaa me ke kano o ka huipa. Uoki ia hana ana pela. Eia ka ke kanaka: "Aole o kou lio keia? Aole anei e hiki ia'u ke hana e like me ko'u makemake me ko'u iho? Nau io no ia lio; aka, aole i haawi ia mai i mea nau e hana ino ai. O ka mea nana oe i hana, Oia no ka mea nana i hana ka lio, a nana no oe e hookolokolo. O ke kanaka lokomaikai, ua lokomaikai oia i kona holoholona. Ma ka hapa nui o na aina Kristiano ua hoomalu ia na holoholona e ke kanawai, a ua hoopai ia ka poe hana ino ma ke kanawai. He pono e hana ia pela ma Hawaii nei.  G.

          Ua ike pinepine ia ka puka ana mai o na mea ano nui no loko ae o na hana liilii loa, nolaila, mai hoowahawaha i na mea liilii. Aole oe i ike i ka hopena oia mea.

Ka waiwai o Iehova.

          Ua noonoo pono anei oe i ko ke Akua waiwai? E huli a e nana ma Malaki 3:16, 17. "O ka poe makau ia Iehova, kamailio pu iho lakou i kekahi i kekahi; a haliu mai la o Iehova, a hoolohe mai la, a ua kakau ia ka buke hoomanao imua Ona no lakou, no ko poe makau ia Iehova, a me ka poe hoomanao i Kona inoa. Na'u no lakou, wahi a Iehova o na kaua, i ka la A'u ahu iho ai i kuu waiwai."
          Pehea oe, e ka mea heluhelu, aole anei he pono e helu pu ia oe me ko ke Akua waiwai i ka la nui mahope?

Ka nuhou maikai loa.

          Mamua he kanaka kahiko e hele pinepine ana ma ke alanui, aia nae oia ma ka lani i keia wa. Iaia nae e ola ana, ua aloha nui ia no kona oluolu. He makemake nui kanaka e ku a e kamailio pu me ia ma ke alanui. Ua maa lakou i ke kahea ana i kona inoa, me ke aloha aku, a ninau no hoi, "heaha ka nuhou?" A ua makaukau mau oia me keia pane, "He nuhou maikai loa ka'u, ua make o Iesu no ka poe hewa." He nuhou ano nui no keia, a o ka oi loa no hoi keia o na mea hou i hiki mai i keia honua. E ka hoa'loha e lohe oe i keia nuhou: "Ua aloha nui mai ke Akua i ko ke ao nei, nolaila, ua haawi mai oia i Kana Keiki hiwahiwa, i ole e make ka mea manaoio Iaia, aka, e loaa iaia ke ola mau loa."

Ko Hone pilikia.

          Pane aku la kekahi wahi keiki kula i kana kumu, "E ke kumu, ua noonoo iho nei au." I aku la ke kumu, pela anei? ina pela, ua oluolu loa au. E hai mai oe i kau mea i noonoo ai.". "Ua noonoo iho nei au," wahi a Hone, oia ka inoa o ke keiki, "ina he oiaio kau e olelo nei ua ike pono o Iesu a ua malama i na mea a pau, he nui loa paha Kana hana; a ke hopo nei au o hoopoina Oia i ka mea uuku loa e like me a'u nei."
          "Auhea oe, e Hone," wahi a ke kumu, ua hoowalewale ia ka poe makua e noonoo e like me oe i kekahi wa. Aka, e hai aku anei au ia oe i ka mea e pau ai ia mau manao kanalua Au?" Ae aku la o Hone, "Ae, e oluolu oe e hai mai."
          "Eia," wahi a ke kumu, "I ka wa o Iesu e noho ana ma ka honua, ua kuai ia ka manu lilii no ka hapa keneta wale no; aka, aole e haule wale kekahi manu liilii i ka lepo me ka ike ole o ka Makua. Pehea kou manao no keia, e Hone?"
          "Ua pono," wahi a Hone, "ua poina kela olelo ia'u. Ano, aole au e hopo hou o poina Iesu ia'u. E hoomanao au i kana i olelo ai no ka manu liilii."

No Bosetona.

          Ma ka luakini Tremont Temple, ma Bosetona, ua piha mau i ka poe helepule i na la a pau, i ka hoomaka ana iho nei o keia makahiki, iloko o na la o ka hebedoma haipule, a ua ala ka ninau, pehea la ka pono, a heaha ka mea e hanaia no ka lehulehu e nele ana i ka pomaikai o ke komo ana iloko a lohe i na olelo a ka Haku? No ka mea, piha loa, a hiki ole ke komo hou aku. O ka luakini hea la o Hawaii nei kai hiki ke oleloia penei.

          "E hoomanao oe i kou Mea nana i hana, i na la o kou noho opiopio ana; oi hiki ole mai na la ino, a hookoke ole ia mai na makahiki, au e olelo ai, aole o'u oluolu i keia mau mea."
          "Lapuwale o na lapuwale, wahi a ke kahuna, pau na mea i ka lapuwale. Eia hoi kekahi: i ko ke kahuna naauao ana, ua ao mau aku oia i na kanaka; ua noonoo oia, a imi, a hooponopono hoi i na olelo akamai he nui loa. Ua imi iho la ke kahuna e loaa mai na olelo oluolu, a o na mea i kakauia, he olelo pololei ia a me ka oiaio hoi. O na olelo a ka poe naauao, ua like ia me na mea oi, a me na kui i makiaia a paa e ka poe luna o ka ahakanaka, na mea i hawaii ia aku ai e ke kahu hookahi."

HAAWINA KULA SABATI.
HELU 5—SABATI, APR. 29.
ELISAI MA DOTANA. 2 Na Lii 6:8—18.

8 ¶ A kaua mai ke alii o Suria i ka Iseraela, a olelo pu ia me kana poe kauwa, i aku la, Ma kela wahi ka'u e hoomoana'i
9 A hoouna aku la ke kanaka o ke Akua i ke alii o ka Iseraela, i aku la, E malama oe, mai hele oe ma kela wahi; no ka mea, ua iho mai ko Suria maila.
10 Hoouna aku la ke alii o ka Iseraela i kela wahi a ke kanaka o ke Akua i hai mai ai ia ia, a malama kela ia ia iho malaila, aole i kekahi manawa, aole hoi i elua wale no
11 A pihoihoi ka naau o ke alii o Suria no keia mea; a kahea aku la ia i kana poe kauwa, i aku la ia lakou, Aole anei oukou e hai mai ia'u, owai ka mea o kakou i launa pu me ke alii o ka Iesaela?
12 I mai la kekahi o na kauwa, Aole e kuu haku e ke alii; aka, o Elisai ke kaula iloko o ka Iseraela ka mea nana e hai aku i ke alii o ka Iseraela i na mea au i olelo ai maloko o kou keena moe.
13 I aku la ia, E hele oukou a ike i kona wahi, i hoouna aku ai au e kii ia ia. A haiia mai ia ia. Aia no ia ma Dotana.
14 Hoouna aku la ia malaila i na lio, a me na halekaa, a me ka poe koa, he nui: a hele aku la lakou i ka po, a hoopuni ae la i ke kulanakauhale.
15 A i ke ala ana o ke kauwa a ke kanaka a ke Akua i kakahiaka nui, a hele iwaho, aia hoi, ua puni ke kulanakauhale i ka poe kaua, i na lio, a me na halekaa: i aku la kana kauwa ia ia, Auwe, e kuu haku! pehea la e hanaia'i?
16 I mai la ia, Mai makau oe; no ka mea, ua oi aku ka poe me kakou, mamua o ka poe me lakou.
17 A pule aku la o Elisai, i aku la, E Iehova, ke noi aku nei au ia oe, e wehe ae oe i kona maka, i ike ia. A wehe ae la o Iehova i na maka o ke kanaka opiopio, a ike aku la ia, aia hoi, ua paapu ka mauna i na lio, a me na halekaa ahi, a puni o Elisai.
18 A iho mai lakou io na la, pule aku la o Elisai ia Iehova, i aku la, Ke noi aku nei au ia oe, e hahau mai oe i keia poe kanaka i ka makapo. A hahau mai la ia ia lakou i ka makapo, e like me ka olelo a Elisai.
Pauku Gula. "Mai makau oe, no ka mea, ua oi aku ka poe me kakou, mamua o ka poe me lakou." Pauku 16.
Manao waena, Ko ke Akua malama ana i kona poe kanaka.
Ma kela Sabati ua ike kakou i kekahi hana mana a Elisai maluna o Gehazi, heaha ia hana? No keaha hoi? Ma ka mokuna eono, mai ka pauku 1, a i ka pauku 7, he hana mana hou ka Elisai. Ua hele oia me na haumana kaula e oki laau no ka hana hou ana i ko lakou hale kula i akea'e. Ma ke oki laau ana ua loaa ka pilikia a me ka pihoihoi i kekahi haumana, ua hemo kana koi-lipi, a poholo iloko o ka wai. Ke kumu o ka pihoihoi, no hai ke koi-lipi. Heaha ka hana mana a Elisai i hana ai i loaa hou ai ke koi-lipi? He mea lana anei ka hao ma ka wai? Owai ka inoa o keia wai, kahi i haule ai ke koi-lipi? Mahea hoi keia kula kaula?
P 8. He kaua, elua aoao, owai ma kekahi aoao? Owai hoi ma kekahi aoao? Ma ka aoao hea ka hoomaka ana? Ma ka aoao o Suria paha. Owai ke lii o Suria? Benehadada. Owai ke lii o ka poe Iseraela? Iorama. Heaha ke kumu o keia kaua? He aha ke kumu o ka nui o na kaua? Iakobo 4:1. No ke kuko ea, i mahuahua ka aina, ke aupuni, ka waiwai. Ke kaua aha e kaua weliweli ana i keia wa maluna o Europa? Ke kaua paha mawaena o Rusia me Tureke. He kaua maikai anei ia? Ae, pela ma ka nana'ku. Aole nae no ke kuko keia, no ka hoopau i ka hana ino loa a Tureke i na Keristiano. Maikai no kekahi kaua, maikai ole nae ka nui. Ua hai anei ke lii o Suria i kahi e hoomoana'i?
P 9 Owai keia kanaka o ke Akua? Heaha ka Elisai i hai aku ai, a i papa aku ai i ke lii o ka Iseraela? Nawai i kuhikuhi ia Elisai i kahi e hoomanao ana ke lii o Suria i hiki ia ia ke hai aku ia Iorama? He ike mana paha ia.
P 10 Ua hoolohe anei Iorama i ke ao ia Elisai? A no kona hoolohe pehea oia? Hookahi wale no anei ka pakele ana?
P 11. Pihoihoi ka naau o ke lii o Suria, no keaha? Heaha kona kuhihewa ana? Aole ka oia i ike, he kaula o Elisai e kokua ana ia Iorama. Ua ike nae, ua ola Naamana kona koa i kona mai lepera ia Elisai. Poino koke i ka poe hewa ka mana o ka pule a ka poe haipule.
P 12. Pehea i pau ai kekahi hewa o Benehadada? Ua oi aku ka ike o na kauwa a ke lii mamua o ko ke alii. Pela paha i keia wa. Ua oi aku ka ike o na keiki kula Sabati i ka ke Akua olelo mumua o ka kekahi poe alii. Pehea la e ike ai na lii i ka ke Akua olelo ke hele ole lakou i ka halawai a me ke kula Sabati? Huli a hoopaa naau. Kekahuna 10:20.
Kauoha ke lii o Suria i kana poe kauwa e aha? I aha oia ia Elisai? makau ole ka oia ia Elisai. Heaha kona manao ke loaa Elisai ia ia? E pepehi paha ia ia, e like me Ahaba i manao ai e pepehi ia Elisai ke loaa oia ia ia. Hoka nae ka manao o ka poe hewa. I mi no na Parisaio e pepehi ia Iesu, aole nae e hiki, oiai aole i hiki mai ko na manawa e make ai. Ua loaa anei a haiia i ke lii o Suria kahi i noho ai Elisai? Aia mahea? mahea hoi Dotana? He kulanakauhale ia he 12 mile ma ka akau aku o Samaria, e ku ana maluna o kahi puu uuku, me na punawai elua e kahe ana malalo ae. Aia Elisai ma Dotana, owai ke keiki maikai i hele ilaila mamua? Kinohi 37:17. A ua aha ia Iosepa malaila? p 18—28.
P 14 Heaha keia hana kupanaha loa a ke lii o Suria i hana'i i loaa keia kanaka hookahi o Elisai? me he la, he mana loa Elisai a makau loa, ina he poe uuku ke kii aku. Pela ka poe i hoounaia e hopu ia Iesu.
P 15. Makau loa ke kauwa a Elisai? no keaha? Heaha kona ninau? Pehea hoi na haumana a Iesu i ko lakou ike ana i ka lehulehu i hele mai e hopu ia Iesu? Ma kau—hoao e pepehi—a auhee aku la.
P 16. Pehea Elisai i hoopau ai i ka makau o kana kauwa? Hai mai 2 Oihana Lii 32:7. Hal. 55:18. Roma 8:31. Halelu 27;3.
P 17. Heaha ka Elisai pule no kana kauwa? Ua hooloheia anei kana pule? Heaha ka ke kauwa i ike ai? He ike maka keia, he ike maka anei ko Elisai mamua? he ike manaoio paha? Pehea ka Iesu olelo ke noi aku oia i ka wa pilikia? Mataio 26:53. Heluhelu hoi Dan. 7:10. Hal. 68:17. Hoikeana 5:11. Hal. 34:7. No keaha i kii mai ia Elisai? He poe aha na anela? Heb. 1:14. Maluhia ea na haipule. Ua ike e anei Elisai, e puni ana oia i na enemi? Pela paha, aole nae oia i holo i kahi e, noho oia no keaha?
P 18. Akaka ke kumu o kona noho ana, i ikeia ka manao Iehova ma keaha? ma ka hoomaka po ana i na enemi, a mahope hookaakaa ia na maka. Mana ka pule a Elisai. Owai kekahi poe i hoomakapoia mamua i ka wa ia Lota? Kin. 19:11.
Manao na enemi e hopu ia Elisai, hoopakeleia nae oia.
E ninau na kahu ma na mea nui iloko o keia Haawina, a e haawi i na himeni me na pule.
Haawina no Mei 2, 2 Na'Lii 7;12—20.
No na Kahu o na Kula Sabati.
He olelo hoakaka kekahi, a he olelo kahea kekahi.
1. Mai kuhihewa ke Kahu, he mea noho wale oia maloko o ke Kula Sabati, a paa mau oia ma kona noho, me ke kakau paha i ka nui o na papa, o na haumana. He mea uuku ia. Ka hana a ke Kahu, ke ku a hele e nana i na papa, i na kumu, i ka lakou mau hana; e nana i ka poe hele mai, i ka poe hele ole mai, a ninau i ke kumu o ka hele ole. E hoomalu i ke kula. E lawe hoi i ka papa haumana, ke hemahema i ke kumu kupono ole.
2. A pau ke ao ana a na kumu i na papa, e haawi i mau pauku himeni. A pau, e ninau i kela i keia papa, i mau ninau no loko mai o ka haawina, aole make e nana mau ka maka i na ninau i paiia ma na nupepa. Pono ke nana e ke Kahu ma na la noa paha, i paanaau a maopopo loa hoi na mea a pau iloko o ka Haawina. He mea kokua na ninau i pai ia; pono no ke nana i kekahi manawa ke poina hoi kekahi mau mea. Aka, mai hoopili mau ka maka i ka nupepa, e hoopuka hemahema hoi i kekahi mau ninau. E mama, e holo ka ninau ana, i makaala a hoihoi na haumana.
3. Ka pule ana, mai pule a loihi no kela no keia mea, paupauaho na haumana. Pule pokole, pule wela, pule kupono i na hemahema o na kumu me na haumana.
4. Na ninau mawaho a pili ole i ka haawina, he mea hoopuehu ia i ka manao, a hoonalowale i na mea iloko o ka Haawina. Pono ke waihoia. Ua lawa ka momona o ka Haawina. e nau, a moni, a noonoo ia i lilo ia i mea hanai i ka uhane.
5. Ma na la noa, e imi ka Kahu i na haumana i haule, a i poe hou paha. A e paipai i na kumu me na haumana e heluhelu, a e hoopaa i ka haawina no ke Sabati e hiki mai ana. E pule pu me na haumana, me na kumu, me na makua ma na la noa. A ninau, aia mahea ka Haawina? o kii a heluhelu mai i kekahi hapa, a kokua i ka imi ana i na pauku kuhikuhi. Nui ka manawa noho wale, poho wale. E hoolilo ia manawa ma keia hana.
LEO KAHEA.
E Hoolohe!
E na Kahu o na Kula Sabati, malalo ae o ka Aha Euanelio o Hawaii Akau;
Aloha oukou:—
Ua kohoia au i Kahu Nui no ko oukou mau kula. A na'u e ninau i na mea a pau e pili ana i ko kakou mau Kula Sabati, a na'u e hoike aku i na haina i ka halawai o ka Aha Kula Sabati nui o Hawaii nei ma Honolulu, ma Iune 1877. Nolaila, e oluolu oukou e hai mai ia'u ma ka leta, mamua ae o ka pule elua o Mei, i na haina a ke Kahu Kula Sabati Nui e imi ana, e like me keia malalo iho:
1 Ehia kane makua iloko o kau Kula Sabati?
2 Ehia wahine makua iloko o kau Kula Sabati?
3 Ehia keikikane iloko o kau Kula Sabati?
4 Ehia kaikamahine iloko o kau Kula Sabati?
5 Ehia haumana ma ka pule mua o Iune 1876.
6 Ehia haumana ma ka pule mua o Mei 1877.
7 Ehia kumu kane? ehia kumu wahine?
8 Hele mau anei na haumana i ke kula?
9 Nui anei ka poe hele ole i ke kula?
10 Heaha ke kumu o ka hele ole?
11 Hele mau anei na haumana o na kula la?
12 No ke aha ka hele nui ole?
13 Mahea na Haawina Kula Sabati?
14 Ua lako anei na Kula i na Haawina i paiia?
15 Ua lako anei i na Baibala, i na Kauoha Hou, i na Buke Himeni?
16 Ina lako ole, heaha ke kumu?
17 Ehia haumana keiki a haumana makua i huli mai a komo iloko o ka ekalesia i keia makahiki?
18 Ehia dala kokua mahina hou me na kokua e ae i keia makahiki?
19 Ka kora ehia ke kula ana?
20 Ehia kula ma ke Sabati hookahi?
21 Ehia haumana i haalele wale i ke kula Sabati i keia makahiki?
22 He mau ninau mawaho o ka Haawina anei, iloko anei iloko o kau kula?
Me ka mahalo.
L. LAIANA.
Waimea, Hawaii, Mar. 27, 1877.